پنجشنبه ۲۷ بهمن ۱۳۸۴
رسانه اي ماندگار
001380.jpg
ليلا گودرزي
عصر ي كه در آن به سر مي بريم، به دلايل گوناگون، در زمره شگفت انگيزترين دوران هاي زندگي بشر است، عصري كه عنوان پرهيبت ارتباطات را به خود اختصاص داده است. پيشرفت هاي سريع ابزار وسايل ارتباطي، در دهه هاي اخير، به راستي جهان ما را، كه زماني سراسر رمز و راز و سرشار از تنوع بود، به طوري كه كشف اسرار آن، انگيزه اقدامات تاريخ ساز بسياري از جهانگردان و ماجراجويان بوده است، امروز به دهكده كوچك جهاني تقليل داده است، اما دهكده اي كه در آن واحدهاي تشكيل دهنده، به رغم بهره مندي سريع و لحظه به لحظه از فعاليتهاي فرهنگي و علمي و آگاهي از تحولات اقتصادي و سياسي يكديگر، بيش از پيش، بر استقلال فرهنگي و هويت خودي پاي مي فشرند. راديو از جمله فرزند توانمند عصر فن آوري هاي ارتباطي است كه به يمن توانمندي هاي خارق العاده و نامحدود خود توانسته است دوشادوش تلويزيون در كوتاه ترين زمان ممكن، پيام هاي گوناگون را تا دورترين نقاط جهان گسترش دهد. در زمينه تاثير راديو در بين ساير ابزارهاي رسانه اي، مطلبي تهيه شده كه در پي مي آيد:
براساس روايت تاريخي، شكل اوليه راديو را فيزيكدان ايتاليايي، به نام ماركني در سال ۱۹۰۱ اختراع كرد. جنگ جهاني اول عزم جدي براي توسعه استفاده از راديو و بي سيم براي مقاصد نظامي فراهم آورد، در چنين فضايي، زمينه اختراع راديو، به عنوان يك رسانه عمومي فراهم شد. راديو فرآورده اي است نتيجه ۲۵۰۰ سال مشاهده، تجربه و اختراع. در واقع سال ۱۹۲۰ سال تكميل شدن اجزاي اين اختراع است، راديو از رسانه  هايي است كه در دنياي در حال توسعه نيز خيلي سريع رشد كرد و تبديل به يك رسانه عمومي و همه گير شد. يكي از دلايل اين رشد روزافزون «انقلاب ترانزيستور» ، ظهور راديوهاي كوچك و قابل حمل و همچنين ارزان بودن راديوهاي ترانزيستوري بود. طي اين مدت، رشد استفاده از راديو در كشورهاي در حال توسعه به مراتب بيشتر از كشورهاي توسعه يافته بود، اما همچنان فاصله بين اين دو گروه از كشورها بسيار زياد است. در واقع تعداد گيرنده هاي راديويي در كشورهاي توسعه يافته ۷ برابر كشورهاي در حال توسعه است.
بيش از ۸۰ سال از عمر راديو در جهان مي گذرد و بيش از ۶۰ سال است كه جامعه ايراني تجربه گوش سپردن به برنامه هاي راديوي فارسي را پشت سر گذاشته است.
طي اين دوران طولاني رابطه راديو، جامعه و فرهنگ و از طرفي، تعامل راديو به عنوان ابزار پيام رساني و پل ارتباطي مردم و نظامهاي سياسي نوسانات و تلاطم هاي متنوع و متفاوتي را پشت سر گذاشته است. به لحاظ رابطه راديو با مخاطبان سه دوره عمده را براي راديو مي توان در نظر گرفت. «عصر طلايي» ، «دوره رقابت» و «عصر خاص گرايي و جهاني شدن» راديو.
۱- عصر طلايي راديو: عصر طلايي راديو به سه دهه اوليه پيدايش اين رسانه عمومي برمي گردد كه راديو يكه تاز  ميدان رسانه اي بود. در واقع دوره «راديو منهاي تلويزيون» است. در آن دوره در كنار مطبوعات، بسيار از قلمروهاي عمومي فرهنگي، سياست و اقتصاد، از طريق راديو در حوزه عموم حضور پيدا كردند و راديو به نوعي «محمل فرهنگ عمومي» محسوب مي شد.
۲- عصر رقابتي راديو: عصر رقابتي اين رسانه به دهه هاي ۱۹۵۰ تا ۱۹۸۰ كه دوره ظهور، توسعه و تنوع برنامه هاي تلويزيوني، ظهور ويديو و انواع بازيها و سرگرميهاست، بر مي گردد. در اين دوره اگرچه دسترسي به تلويزيون خصوصا در كشورهاي در حال توسعه از ميزان عموميت و گستردگي راديو برخوردار نبود، ولي به عنوان «جعبه جادويي» ارتباط وسيع و عميقي را با مخاطبان برقرار و تا حدودي حوزه و عرصه ارتباط راديو با حوزه عمومي را تنگ كرده بود و يا حداقل مي توان گفت در اين دوره انحصار راديو به عنوان يك رسانه شنيداري از بين رفت. در عين حال بايد توجه داشت كه چهره نداشتن راديو و تكيه آن بر صدا و سكوت، به لحاظ روحي، ماهيت غيرتحملي قوي تر و حس متمركزتري را در مخاطب نسبت به پيامهاي خود به وجود مي آورد كه اين مقوله را مي توان به عنوان «قدرت تك حسي راديو» مورد توجه قرار داد. اين برجستگي در دوره رقابتي راديو، همچنان ظرفيتهاي خاصي را براي راديو فراهم آورده است.
۳- عصر خاص گرايي و جهاني شدن راديو: دوره خاص گرايي و جهاني شدن راديو دوره اي است كه راديو با قبول وجود رقبايي مثل تلويزيون، سينما، مطبوعات و اينترنت، جهت گيري هاي جديد، متناسب با قابليتها و جبر فناورانه، براي خود باز تعريف مي كند و از طرفي مخاطبان خاص خود را در همه جهان مورد خطاب قرار مي دهد. ظهور «راديو ديجيتال» در سال ۱۹۹۲ بر روي ماهواره، فصل نويني از كار كيفي راديو جهاني را فراهم آورد و در واقع در اين دوره راديوي جهاني شكل جدي تري به خود گرفت و حوزه كاري راديو از مرز جغرافيايي تعريف شده كهن به جغرافياي مخاطبان همزبان خود در سراسر جهان توسعه پيدا كرد.
حضور امواج راديو در فضاي مجازي (اينترنت) گشايش ديگر در اين رسانه عمومي محسوب مي شود كه راديو را از «رسانه هنگام رانندگي» به «رسانه هنگام كار و تحقيق» در دوره جهاني شدن نيز تبديل كرده و اين تحول عرصه بسيار گسترده اي به مخاطبان راديو خواهد بخشيد و رسانه اي را كه در عصر جهاني شدن مي رفت تا كاملا حاشيه نشين شود، مجددا تبديل به يكي از اركان رسانه اي كرد.
قابليت هاي راديو
راديو رسانه اي گفتاري (شنيداري) است كه مهم ترين عنصر ارتباطي آن صوت، بيان و كلام است و زبان مكتوب يا تصويري در اين گونه رسانه جايي ندارد. راديو رسانه اي است مستقل با تواناييها و ويژگيهاي منحصر به فرد اگرچه رسانه هاي مدرن داراي جاذبه ها، جلوه ها و توانايي هاي بي چون و چرايي هستند اما راديو همچنان توانايي هايي دارد كه به آن قدرت مي بخشد. واقعيت اين است كه ظهور هر رسانه تازه زمينه را براي از رواج افتادن رسانه قديمي تر فراهم  مي سازد .راديو رسانه اي است كه مي تواند خبر ها را لحظه وقوع در اختيار مخاطب بگذارد كه ساير رسانه ها براي تامين سرعت، نياز به هزينه و تجهيزات بيشتري دارند. در واقع سرعت انتشار اين رسانه ناشي از نداشتن محدوديت زماني و مكاني و پيشرفت فرستنده ها و استفاده از ماهواره  است كه اين وسيله ارتباطي را به وسيله اي بدون مرز تبديل كرده است. اين خصلت بين ا لمللي بودن راديو _ يعني اينكه به راحتي مي تواند از مرزهاي كشورها به داخل نفوذ كند مي تواند آن را به وسيله اي براي نزديكي ملتها به يكديگر و تفاهم بيشتر آنها تبديل كند.
۲- بهره گيري آسان: عدم تضاد استفاده از اين وسيله ارتباطي با فعاليت هاي ديگر انساني از مهم ترين امتياز آن به شمار مي رود. راديو، مخاطب را درگير خود نمي كند، اما بيننده تلويزيون، خواننده مطبوعات، كاربر رايانه، نياز به توجه و دقت خاصي دارند.
۳- دسترسي: گيرنده هاي راديو داراي قابليت تحرك، حمل و نقل فراوان مي باشد كه در همه جا مي توان به راديو دسترسي يافت يا آن را به همراه داشت به خصوص از دهه ۱۹۶۰ به بعد و با ظهور راديوهاي ترانزيستوري، حمل و نقل اين وسيله را آسان كرده است. همچنين كوچك شدن گيرنده هاي راديويي كه با پيشرفت دستگاه هاي ترانزيستوري توسعه بيشتري يافته است در افزايش اين قابليت نقش مهمي دارد. در مقابل تلويزيون، ماهواره، رايانه چنين قابليتي را ندارند.
۴- ارزاني: راديو رسانه اي است ارزان كه ارزاني بهاي گيرنده راديو، امكان خريد و مصرف بيشتر آن را فراهم كرده است.
۵- صدا: صدا در راديو در غيبت تصوير، طبيعي تر و صميمي تر جلوه مي كند. زبان رسانه شنيداري طبيعتا جدي تر از زبان رسانه ديداري است، از اين رو استفاده از ساخت هاي زبان محاوره و اجتناب از لفظ قلم بسيار موثر است. به همين دليل، در لحن و چرخش آوا، رمزي هست كه آن را باورپذيرتر مي كند.
در كنار قابليت هاي اين رسانه، محدوديتهايي نيز وجود دارد كه در اين جا به چند مورد اشاره مي كنيم:
۱- فراربودن پيام هاي راديويي كه از سرعت پخش و عدم ثبات آن ناشي مي شود.
۲- امكان تحريف و دگرگون شدن پيام هاي راديويي كه به سبب شنيدني بودن و فراربودن آنهاست.
۳- ايجاد ارتباط دشوار، به خاطر فراربودن كلام كه نياز به صورت گيرا دارد كه بتواند شنونده را مجذوب كند و مطمئن باشد كه شنونده به برنامه ها توجه دارد.
مي توان با اتكا بر اين خصلت هاي معتبر، رسانه راديو را با واقع بيني، بازسازي و تقويت كرد و همچنين مي توان اين ويژگي ها را لحاظ كرد و مخاطبان را دوباره به پاي راديوها كشاند.
منابع مقاله در دفتر روزنامه موجود است.

نگاه
وبگردي با نقاب
بي.بي.سي: يكي از مهمترين نگراني كاربران اينترنت مسئله حريم شخصي و مقابله با سوءاستفاده از اطلاعات است.در كشورهاي پيشرفته اين نگراني ها اغلب به حوزه امور مالي، تبليغاتي، حقوق مؤلفان و حفظ كودكان در مقابل سوءاستفاده بزرگسالان خلاصه مي شود.
در ديگر نقاط جهان و خصوصاً كشورهاي غيردموكراتيك امكان شناسايي كاربران دردسرهاي بزرگتري به وجود مي آورد و گاه ممكن است به قيمت جان افراد تمام شود.جاناتان دي گليتر، نويسنده روزنامه نيويورك تايمز، در مقاله اي پيرامون حفظ حريم خصوصي افراد در اينترنت مي نويسد: در حالي كه دنياي «آن لاين» مملو از كساني است كه با افتخار، خصوصي ترين ابعاد زندگي شان را در معرض ديد عموم قرار مي دهند، اغلب فراموش مي كنيم عده اي هستند كه دوست دارند هويتشان در اينترنت ناشناس بماند.
به گفته كارشناسان امور امنيت و حفظ حوزه خصوصي در اينترنت، تقاضا براي استفاده از برنامه هاي رايانه اي كه به مردم امكان مي دهد بدون رديابي شدن ايميل بفرستند يا وبلاگ هاي بي نام و نشان راه بياندازند در سال هاي اخير به شدت افزايش يافته است.برخي كارشناسان مي گويند كه مردم در دوران كنوني به نسبت دهه ۹۰ ميلادي بسيار بيشتر به پنهان ساختن هويت خود علاقه نشان مي دهند.
پياده كردن برنامه هاي رايگان براي پنهان ساختن هويت كاربران افزايش چشمگيري يافته است. برنامه تور( Tor )رديابي بازديدكنندگان سايت ها، نويسندگان مطلب، مكاتبات پيغام برهاي اينترنتي و ديگر اشكال ارتباطي را بسيار سخت مي كند.فروش محصولات شركت هايي نظير «انونيمايزر» Anonymizer نيز كه در كنار برنامه هاي امنيتي، هويت افراد را پنهان مي سازد نيز بالاتر رفته است.
001383.jpg
رديابي هويت
ژولين پن مي گويد: «ما متوجه شديم كه وبلاگ نويس ها در همه نقاط جهان دستگير مي شوند. براي مثال در نپال خطر دستگيري وبلاگ نويساني كه از حكومت سلطنتي انتقاد مي كنند بسيار زياد است.»
او مي افزادي: «مشكل اينجاست كه در يك طرف دولت هايي هستند با سرمايه اي كلان و در سوي ديگر شركت هاي كوچك و سازمان هاي غيردولتي. گروه هاي قدرتمند در مراكز قانون گذاري و ديگر نهادهاي دولتي، همراه با امكانات فني پيشرفته، درصدد كشف هويت و رديابي افرادي هستند كه به صورت«آن لاين »در اينترنت فعال هستند.»جاناتان دي گليتر، نويسنده روزنامه نيويورك تايمز، مي نويسد: با اين حال به رغم وجود علاقه روزافزون براي ناشناس ماندن، شركت هاي توليدكننده چنين نرم افزارهايي كمتر به بازاريابي آنها اقدام مي كنند.
بسياري از شركت هايي كه در اين حوزه فعالند نتوانسته اند به سوددهي مناسب دست يابند. از علل عمده اين معضل، علاقه كاربران اين نرم افزارها به ناشناس ماندن و همچنين استفاده آنها از برنامه هاي رايگان است.

زير ذره بين
روايتي از روزنامه لوموند
001386.jpg
ايسنا: لوموند روزنامه اي فرانسوي زبان به معني جهان است كه در پاريس منتشر مي شود و از مشهور ترين روزنامه هاي جهان به حساب مي آيد.
لوموند در سال۱۹۴۴ مقارن با خروج نيروهاي ارتش آلمان از پاريس آغاز به كار كرد و تا پايان جنگ به عنوان نداي فرانسه ژنرال شارل دوگل شناخته مي شد.
اين روزنامه عصرها منتشر مي شود و تيراژ آن حدود  ۳۷۰ هزار نسخه در روز است و البته نبايد آن را با ماهنامه لوموند ديپلماتيك كه گروه لوموند۵۱ درصد سهام آن را در اختيار دارد، اشتباه گرفت.لوموند با تقاضاي ژنرال شارل دوگل پس از اشغال پاريس بوسيله ارتش آلمان توسط بوماري هيوبرت بنيان نهاده شد.اولين شماره اين روزنامه در ۱۹ نوامبر ۱۹۴۴ چاپ و از۱۹ دسامبر۱۹۹۵ نيز از طريق پايگاه اينترنتي آن براي همگان قابل دسترس شد.
اين روزنامه  اصلي ترين محصول گروه لوموند است.
رئيس هيات مديره و مدير مسئول اين روزنامه در حال حاضر ژان ماري كولومباني است.لوموند عمده موفقيت خود را مرهون سردبير و بنيانگذار لايق خود بوماري هيوبرت است كه توانست در آن مقطع خاص تاريخي براي لوموند اعتبار ملي و وجهه بين المللي كسب كند و سيل عظيمي از خوانندگان را به سوي لوموند بكشاند.هيوبرت با تكيه بر توانايي هاي خود و تلاش در جهت ارايه واقعيت ها بدون دريافت سوبسيد توانست لوموند را آزادانه و با سياست بي طرفي اداره كند.وي تا هنگام مرگش در۱۹۶۹ به اين رويه ادامه داد و به دليل بي طرفي اين نشريه و خط مشي آن و استفاده صحيح از ژورناليسم، روز به روز بر تعداد مخاطبانش افزوده شد.بعد از مرگ هيوبرت رويه سابق لوموند همچنان ادامه يافت به گونه اي كه در سال ۱۹۷۰ شمارگان لوموند به۱۵۰ هزار نسخه بالغ شد و طيف وسيعي از مخاطبان فرانسوي و غير فرانسوي را تحت پوشش قرار داد.
لوموند از همان ابتدا تمام خبرهاي مهم داخل و خارج مرزهاي فرانسه را پوشش مي داد، مضاف بر اينكه همواره براي خبرها و وقايع مهم تحليلي كامل و فراگير پيرامون موضوع ارايه مي داد.
لوموند در گذشته بيشتر به روزنامه اي چپگراي ميانه رو معروف بود اما با توجه به خط مشي و رويه سردبيري آن مي توان اين روزنامه را داراي رويه اي ميانه رو و متعادل دانست.برخي از منتقدان اين روزنامه معتقدند كه اين روزنامه در دوران رياست جمهوري ژاك شيراك همواره گرايش بر ضد وي داشته است.
لوموند در قطع متوسط و به صورت چهاررنگ در صفحات خارجي و تك رنگ در صفحات داخلي در ۲۸ صفحه منتشر مي شود.

رسانه
ادبيات
اجتماعي
انديشه
فرهنگ
ورزش
|  ادبيات  |   اجتماعي  |  انديشه  |  رسانه  |  فرهنگ   |  ورزش  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |