گرايش به اسپرت كردن خودرو به دليل نبود تنوع در توليدات داخلي
هزينه ميليوني براي متفاوت شدن
|
|
علي اناري
حدود يك قرن از زماني كه اولين اتومبيل وارد ايران شد، مي گذرد. اكنون بالغ بر 5 ميليون دستگاه خودرو در كشور وجود دارد. از اين تعداد، نزديك به 3 ميليون دستگاه خودرو در تهران تردد مي كنند. با همه گيرشدن استفاده از اين وسيله نقليه موتوري، انواع و اقسام شغل هاي مرتبط با آن نيز پديد آمد؛ مكانيكي، باتري سازي، پنچرگيري، جلوبندي سازي و بسياري خدمات ديگر كه هر كدام به واسطه ارتباط داشتن با سلامت خودرو به بازار عرضه شدند. در حال حاضر هر كدام از اين مشاغل به صنفي مهم در اين عرصه تبديل شده اند. يكي از خدمات و مشاغلي كه به واسطه استقبال مردم از خودرو پديد آمد، لوكس فروشي لوازم اتومبيل و يا به قول معروف صنف اسپرت فروشان بودند كه كار خود را تقريباً همزمان با آغاز مونتاژ خودروي پيكان در ايران شروع كردند. آنان با پيشرفت صنعت خودروسازي در ايران، خدمات شان را گسترش داده و به نقطه اي رساندند كه اكنون به يكي از پرطرفدارترين و در عين حال پرهزينه ترين خدمات مربوط به خودرو بدل شده اند.
لوكس فروش ها در خيابان يك طرفه
خيابان اميركبير در تهران كه از شلوغ ترين و پرترافيك ترين خيابان هاي پايتخت به شمار مي رود، ميزباني لوكس فروش ها و اسپرت كارها را برعهده گرفته است.
در دو طرف اين خيابان يك طرفه، مغازه هاي لوازم اسپرت اتومبيل در كنار يكديگر رديف شده اند و هر كدام در موردي خاص به ارائه خدمات مورد نظر مي پردازند؛ خدماتي مانند ارتقاء كيفي لوازم فني و غيرفني.
كمك فنر، رينگ و لاستيك، فلاپ بندي، سقف متحرك، سيستم چراغ خودرو، صندلي و روكش، فرمان، سردنده، ترمز دستي، اگزوز، گارد و... از جمله كارهايي است كه در صورت تمايل دارندگان خودرو روي آن اعمال مي شود كه البته هر كدام نياز به متخصص و هزينه هاي مربوط به خودش دارد.
رينگ و لاسيتك اسپرت در صدر
يكي از مواردي كه در زمينه شيك كردن ظاهر خودرو بسيار مورد توجه قشر جوان قرار گرفته است، تعويض رينگ و لاستيك فابريك خودرو با رينگ و لاستيك هاي اسپرت است. رينگ هاي اسپرت داراي زيبايي بصري خاصي هستند و به سبب داشتن پهناي بيشتر نسبت به رينگ هاي معمولي، استفاده از لاستيك هاي پهن راديال را نيز اجتناب ناپذير مي كنند.
نكويي يكي از فعالان اين عرصه در بازار مي گويد: رينگ و لاستيك اسپرت، علاوه بر زيبايي ظاهري از لحاظ فني نيز نقش مهمي دارد. از نظر افزايش سطح تماس بين چرخ و زمين نيز در اين گونه لاستيك ها، احتمال چپ شدن خودرو در پيچ هاي خطرناك كمتر مي شود .
تقسيم بندي رينگ ها براساس سايزبندي و جنس آنهاست.
بيشتر اين رينگ ها ساخت كشورهاي چين، تايوان و ايتاليا هستند و تفاوت قيمتي بين 200 تا 940 هزار تومان دارند. رينگ هاي چيني و تايواني، بيشتر براي ماشين هاي سبك مورد استفاده قرار مي گيرند و رينگ هاي ايتاليايي اغلب در اتومبيل هاي شاسي بلند به كار گرفته مي شوند. قيمت لاستيك هاي راديال مورد استفاده نيز بين 140 تا 450هزار تومان در هر جفت است.
مي توان گفت به طور ميانگين، چهار عدد رينگ و لاستيك حدود 480 هزار تا دو ميليون تومان براي اسپرت بازها هزينه در بردارد.
يكي ديگر از مشاغلي كه به واسطه استفاده مردم از رينگ و لاستيك اسپرت رونق گرفته است مربوط به كساني مي شود كه گلگير خودروها را براي استفاده بي دردسر از لاستيك هاي راديال حجيم مي كنند يا به قول خودشان باد مي دهند. اين افراد كه كارشان بسيار شبيه صافكارها است با گرم كردم گلگير و وارد آوردن ضرباتي به آن، حجمش را زياده كرده و به عبارتي دور فرمان را افزايش مي دهند. دستمزد اين افراد كه به نوعي از زيرمجموعه هاي حرفه اسپرت سازي خودرو محسوب مي شوند بسته به ميزان كيفيت كار و تجربه استادكار، بين مبلغ 50 تا 200هزار تومان متغير است.
تزئينات داخلي و خارجي
بعد از رينگ و لاستيك اسپرت، نوبت به تزئينات داخل و خارج خودرو مي رسد. يكي از پرطرفدارترين قسمت هاي اين نوع تزئينات، تعويض چراغ هاي جلو و چراغ خطرهاي عقب خودرو است. بيشتر چراغ هاي تزئيني موجود در بازار چيني و تايواني هستند. هزينه اي كه بايد براي تعويض اين نوع چراغ ها در نظر گرفت بين 250 تا 470 هزار تومان است. اين تفاوت قيمت به دو عامل وابسته است؛ اول نوع خودروي مورد نظر و دوم كيفيت و فرم جنس مصرفي. در مورد نوع خودرو، قابل توجه اينكه پايين ترين هزينه خدمات متعلق به خودروي پرايد و بالاترين هزينه نيز مربوط به پژو پارس است.
بعد از چراغ هاي لوكس كه جزو پرطرفدارترين اجناس تزئيني خودرو در بين جوان ها است، مي رسيم به موارد ديگري كه كم و بيش مورد اقبال مشتريان هستند؛ از جمله آنها روكش صندلي است كه بيشتر كره اي و چيني بوده و قيمتي بين 16 تا 400 هزار تومان دارد. دزدگير خودرو نيز از ديگر مواردي است كه به دليل افزايش ايمني، مورد توجه قرار دارد و در لوكس فروشي ها عرضه مي شود. اين دزدگيرها كه اكثراً تايواني و كره اي هستند بين 60 تا 350 هزار تومان قيمت دارند. هزينه نصب نيز به طور جداگانه از مالك خودرو دريافت مي شود. از ديگر تزئينات مورد توجه جوان ها، تعويض غربيلك فرمان و همچنين تعويض صندلي هاي داخل خودرو است كه در مورد فرمان هزينه اي بين 30 تا 300 هزار تومان و براي تعويض صندلي ها مبلغي بين 200 هزار تا يك ميليون تومان را بايد در نظر گرفت.
تعويض سيستم صوتي خودرو و ارتقاي آن يكي ديگر از علايق خودروسواران را تشكيل مي دهد. اين سيستم ها كه از پخش صوت، باندها، آمپلي فاير و... تشكيل شده اند در بين ساير موارد، صرف هزينه بالاتري را به خود اختصاص مي دهند. حد پايين و بالاي قيمت در مورد اين اجناس براي پخش صوت بين 40 تا 400 هزار تومان، براي باندها بين 20 تا 200 هزار تومان، آمپلي فاير بين 50 هزار تا يك ميليون تومان، ساب بين 40 هزار تا يك ميليون تومان و براي مانيتور بين 40 تا 400 هزار تومان است.
تزئين يا تغيير
گاهي اوقات اعمالي كه روي خودرو براي اسپرت كردن آن انجام مي شود به نوعي باعث تغيير وضعيت خودرو و فرم استانداردي كه كمپاني توليدكننده براي آن در نظر گرفته است، مي شود. در اين زمينه مي توان به كم كردن ارتفاع اتومبيل، برقي كردن سقف و همچنين دستكاري موتور خودرو اشاره كرد. حق گو يكي از كساني است كه در زمينه ايجاد تغييرات فني در خودروها سررشته دارد. وي در اين باره مي گويد: كاهش ارتفاع با كم كردن يك يا دو فنر حاصل مي شود و بعداً فقط راننده در رد كردن دست اندازها و چاله ها بايد دقت كند تا شاسي با مانع برخود نكند يا احياناً بر زمين نسايد .
وي در مورد برقي كردن سقف خودرو نيز اظهار داشت: سقف متحرك يا (سان روف) به سيستم تهويه كمك مي كند و استفاده از كولر را در خودرو كاهش مي دهد. اين موضوع باعث كاهش استهلاك كولر شده و به موتور كمك مي كند .هزينه برقي كردن سقف خودرو شامل قيمت جنس مصرفي و دستمزد نصب است. قيمت سقف متحرك بين 250 تا 450 هزار تومان و دستمزد اجراي آن بين 40 تا 100 هزار تومان متغير است. اين سقف ها ساخت كشورهاي آلمان و ايتاليا بوده و چندي است مدل چيني آن نيز به اسم كشور ايتاليا وارد بازار شده است.از ديگر كارهايي كه براي اسپرت كردن خودروها انجام مي شود مي توان به تقويت موتور آنها اشاره كرد. در اين حالت با دستكاري سيلندر و پيستون ها و اضافه كردن سوپاپ، قدرت موتور و شتاب اتومبيل را افزايش مي دهند. اينكه تغييرات اعمال شده چه مقدار هزينه روي دست صاحب خودرو مي گذارد بسته به محل ارائه خدمت، سابقه استاد كار و لوازم مورد مصرف متغير است و مبلغي بين 300 هزار تا يك ميليون تومان را در بر مي گيرد.
تغييرات قانوني يا غيرقانوني
براساس فصل پنجم آيين نامه راهنمايي و رانندگي در بحث مربوط به تجهيزات هيچ كس حق ندارد وسيله اي كه تجهيزات لازم را ندارد يا اضافه بر تجهيزات معين آن وسايلي اضافي را به كارگرفته، به حركت درآورد .
براساس قانون فوق، استفاده از وسايلي بيش از تجهيزات تعيين شده براي خودرو ممنوع است اما اين قانون آنچنان كه بايد دقيق اجرا نمي شود و مأموران راهنمايي و رانندگي تنها تجهيزاتي را كه به نوعي مزاحم و مخل نظم ترافيك و البته اجتماع باشند را مورد پيگيري قرار مي دهند. به طور مثال در قانون آمده است كه بوق اتومبيل مي بايد تا شعاع 70 متري را پوشش دهد اما هم اكنون بوق هايي با قيمتي بين 80 تا 150 هزار تومان در بازار وجود دارد كه تا يك كيلومتر آن طرف تر نيز صدايش شنيده مي شود. در گذشته تنها تغييري كه امكان داشت سبب اخطار و حتي جريمه شدن از سوي مأموران راهنمايي و رانندگي شود، دودي بودن شيشه خودروها بود اما اكنون دامنه مقابله با تخلفات گسترده تر شده است. به طور مثال هم اكنون در بازار، سيستم اگزوزهاي بك فاير با قيمت 140 هزار تومان به فروش مي رسد. در اين سيستم از دهانه اگزوز آتشي به طول يك تا دو متر خارج مي شود و به راحتي مي تواند خودرويي را كه در فاصله نيم متري پشت خودرو قرار دارد به آتش بكشد. همچنين استفاده از سيستم هاي زنون در چراغ خودرو كه نوري همانند پروژكتورهاي قوي ساطع مي كند و ديد راننده هاي مقابل را در هنگام شب عملا كور مي كند.سؤال اينجاست كه آيا جلوگيري از عرضه اين وسايل و تجهيزات آسان تر نيست؟ يكي از فروشندگان تجهيزات جانبي اتومبيل كه نخواست نامش فاش شود، مي گويد: همه تجهيزاتي كه در لوكس فروشي ها عرضه مي شود براي استفاده در خيابان هاي شهر نيست. بسياري از اين تجهيزات براي استفاده در مسابقات رالي و جاده هاي خارج شهر است و اگر عده اي برخلاف عرف از اين وسايل و تجهيزات هنگام تردد در داخل شهر استفاده مي كنند گناهي متوجه فروشندگان نيست .
تفاوت قيمت فاحش
با گذري به خيابان اميركبير به عنوان بورس تجهيزات لوكس و اسپرت خودرو و مقايسه قيمت كالاهاي عرضه شده با قيمت همان كالا در مغازه هاي سطح شهر متوجه تفاوت قيمتي در حدود 20 تا 30 و حتي در مواردي 50 درصد مي شويم.
البرزي كه از فعالان عرصه لوازم جانبي خودرو در خيابان اميركبير است در اين باره مي گويد: متأسفانه اين تفاوت قيمت وجود دارد و يكي از دلايل آن، محل نامناسب بورس اين تجهيزات در خيابان اميركبير است كه در محدوده طرح ترافيك قرار دارد. بعد از ساعت 18 كه طرح به اتمام مي رسد عملاً بازار نيز تعطيل شده است. دوم اينكه خيابان اميركبير يك طرفه است و عرض كمي دارد و به راحتي نمي توان در حاشيه آن به كار روي خودروها پرداخت .
به گفته البرزي يكي از دلايل كمتر بودن قيمت ها در بازار، ركود بازار و رقابتي است كه بين فروشندگان وجود دارد. به اين دليل گاهي آنها از سود 20 درصدي كه عرف بازار است، مي گذرند و اجناس خود را با پنج تا هفت درصد سود به فروش مي رسانند.
وي در اين زمينه مي افزايد: ما بيشتر اجناس مورد نيازمان را از دبي وارد مي كنيم و چون اين كار بي واسطه انجام مي شود، مي توانيم قيمت منصفانه اي را براي فروش كالاي مان در نظر بگيريم اما ركود بازار بدتر از سال هاي قبل است. در شغل ما اسفند ماه و سه ماه تابستان بايد بهترين زمان براي كار باشد اما حالا كه كمتر از يك ماه به عيد مانده مي بينيم هنوز اتفاق خاصي در بازار نيفتاده است .
برخلاف فروشندگان حاضر در خيابان اميركبير، همكاران آنها در سطح شهر آنچنان از وضعيت فروش ناراضي نيستند.
سوري يكي از اين فروشندگان است. وي در مورد تفاوت قيمت و گران فروشي لوازم اسپرت مغازه هاي سطح شهر مي گويد: ما آنقدرها هم اجناس خود را گران تر از بازار عرضه نمي كنيم. ناگفته نماند كه مكان عرضه كالا هم در نرخ فروش اين لوازم و وسائل تأثير مي گذارد. شايد براي برخي، زياد مطلوب نباشد كه براي خريد به مناطق جنوبي شهر كه پرازدحام است مراجعه كنند و در كوچه پس كوچه هاي تنگ آنجا اقدام به اسپرت كردن ماشين خود كنند .
ميلاد يكي ديگر از اسپرت كارهاي سطح شهر عقيده دارد: براي كسي كه پول يك خودرو پرايد را خرج اسپرت كردن ماشين خود كرده است ديگر يك ميليون بالا و پايين كه فرقي ندارد. من يك مشتري دارم كه 600 هزار تومان صرف خريد چراغ هاي خودرواش كرده است. فكر مي كنيد براي اين شخص مهم است كه قيمت هاي ما با بازار چقدر تفاوت دارد؟
ظاهراً در مغازه هاي لوكس فروشي و تجهيزات اسپرت سطح شهر قيمت ها سير طبيعي و منطقي ندارند. شايد اين موضوع بيشتر به بي تفاوتي يا بي خبري مشتريان آنها مربوط باشد. توصيه ما به شما اين است در بازاري كه تفاوت قيمت هاي آن بسيار فاحش است قبل از اسپرت كردن خودرو خود با حوصله تحقيق كنيد.
در كشور ما به دليل نبود تنوع لازم در توليد خودرو به ويژه در قسمت طراحي و وجود چند خودروي مشخص به عنوان خودروهاي غالب در بازار، اسپرت كردن خودرو به مثابه راه گريزي براي متفاوت نشان دادن سيماي خودرو نسبت به مدل هاي مشابه است. اين راه حل در كشوري كه يك خودرو را به مدت 40 سال بدون كوچك ترين تغييري در ظاهر آن توليد كرده است تا حدودي منطقي به نظر مي رسد. براساس آمار، طي سال جاري حدود 33 درصد خودروهاي كشور را پرايد تشكيل داده است. تكليف پيكان هم كه روشن است. با اين حساب به نظر مي رسد بازار لوكس فروش ها و اسپرت كارها هر چند پر افت و خيز باشد اما همچنان پررونق بماند.
|