مريم رضايي
فوتبال به عنوان يكي از پرطرفدارترين رشته هاي ورزشي نه فقط براي مردان بلكه براي زنان نيز در سطح دنيا از جذابيت ويژه اي برخوردار است.
هم اينك در جهان كشورهايي نظير آمريكا، كانادا، آلمان، سوئد، چين، تايوان و جمهوري چك داراي تيم ملي فوتبال بانوان برتر جهان هستند و در اين خصوص مي توان از خانم مي ياهام- بازيكن زن آلماني- كه ۳ سال است به عنوان برترين بازيكن زن فوتبال اروپا انتخاب مي شود، ياد كرد.
برخي از مردان اين رشته بر اين باورند كه وي مي تواند در تيم مردان به راحتي بازي خوب و قابل قبولي از خود ارائه دهد.
در منطقه آسيا نيز كشورهايي نظير چين و تايوان داراي تيم فوتبال بانوان در سطح خيلي خوبي هستند.
در كشور ما، حدود ۵ سالي است كه بانوان در زمينه فوتسال كارهاي كمي و كيفي موفقيت آميزي از خود نشان داده اند. به طوري كه نتيجه آن برگزاري مسابقات مختلف داخلي به شكل منظم و براساس يك تقويم كاري سالانه همواره مورد پيگيري و اجرا قرارگرفته است. اين برنامه ها و مسابقات با وجود گذشت زمان كوتاهي از عمر خود، در ايران نه فقط در حد برگزاري مسابقات داخلي جا افتاده است بلكه چندي است با تعريف ليگ قهرماني- براي نخستين بار در سال گذشته- براي كسب مقام قهرماني صورت جدي تري به خود گرفته است.
شايد برگزاري مسابقات فوتبال بانوان ايران با كشورهاي اسلامي در دوره هاي سوم و چهارم آن در بخش بازي هاي خارجي و نخستين حضور بين المللي بانوان در مسابقات غرب آسيا، بتواند يكي از تجربه هاي خارجي آنان محسوب شود كه در نوع خود قابل توجه باشد.
چندي پيش ناصر نوآموز- نايب رئيس فدراسيون فوتبال - در ديداري با اعضاي تيم ملي فوتسال بانوان ايران در اين  خصوص خواستار فعاليت بيشتر اين تيم در عرصه هاي داخلي و بين المللي شد.
اما واقعيت اين است كه براي دستيابي به اين خواسته، عوامل بسياري بايد دست به دست هم دهند تا تلاش هاي بانوان فوتباليست ايران در نوع خود بتواند ظرفيت كاري خوبي را از خود ارائه دهد.
بانوان صاحب ليگ فوتبال شدند
سال گذشته سرانجام، با پيگيري منظم مسابقات فوتسال داخلي بانوان ايران، هيأت رئيسه فدراسيون فوتبال، موافقت كرد كه ليگ فوتبال باشگاه هاي بانوان در سه رده سني بزرگسالان، جوانان و نوجوانان در فصل فوتبال ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ تشكيل و برگزار شود.
كارشناسان فوتبال در اين خصوص گفته اند كه تصويب اين مصوبه، به جز تلاش بانوان فوتباليست، در نتيجه نفوذ برخي چهره هاي بانفوذ سياسي مانند آصفي- سخنگوي وزارت امور خارجه - و برخي از نمايندگان مجلس ششم بوده است.
موضوع هر چه كه باشد مهم اين بود كه بانوان ايراني سرانجام پس از بيش از ۵ سال تلاش و با وجود مشكلات و كمبودهاي بسيار، از تلاش خسته نشدند و نتيجه آن برگزاري مسابقات بين باشگاهي شد.
نخستين دوره مسابقات باشگاهي
فوتبال بانوان ايران
در اواخر نيمه دوم سال گذشته نخستين دوره مسابقات فوتبال كشوري بانوان برگزار شد: از ۲۲ تيمي كه در اين بازي ها شركت داشتند ۱۲ تيم به مرحله دوم صعود كردند كه از ۱۵ ارديبهشت ماه امسال در ساري مركز مازندران رقابت مي كنند.
اين تيم ها شامل گروه هاي پيكان- كرمانشاه، دانشگاه آزاد- اصفهان، ملوان انزلي- آراز اروميه، وال گستر مازندران- خوزستان، چي توز خراسان- بوشهر و فارس- سقز سازي كردستان هستند كه از ميان اين شش تيم، تيم هاي اول تا سوم مشخص خواهد شد.
اين گروه ها يك هفته اول ارديبهشت ماه را در اردو خواهند بود و سپس به رقابت خواهند پرداخت.
خديجه سپنجي- نايب رئيس فوتبال امور بانوان- در اين باره مي گويد: اين دوره از رقابت ها با استقبال خوبي از سوي تيم هاي نوپاي استان هاي سراسر كشور مواجه شد و ۲۵ تيم براي شركت در اين نوع مسابقات اعلام آمادگي كردند.
پس از اين بازي ها، شش تيم اول به عنوان تيم هاي دسته اول صعود كردند و ۶ تيم دوم نيز به عنوان تيم هاي دسته دوم بازي خواهند كرد و تيم هاي باقي مانده به عنوان تيم هاي دسته سوم در ليگ هاي آينده شركت داده خواهند شد.
دو بازي با تيم  آلمان
قرار است به درخواست تيم فوتبال بانوان ايران، در روزهاي ۶ تا ۸ ارديبهشت ماه جاري پس از ۳-۲ ماه بحث و نظر، سرانجام زنان فوتباليست ايران با تيم آ.ال. در زيمپور آلمان دو بازي دوستانه- تداركاتي در رده سني بزرگسالان و جوانان برگزار كنند.در برگزاري اين بازي ها كه به درخواست تيم فوتبال بانوان كشورمان بود، قرار است تمام عمليات اين بازي ها توسط بانوان به اجرا درآيد. يعني برگزار كنندگان، داوران، تماشاگران و بازيكنان آن همگي خانم خواهند بود.
سپنجي در اين باره مي گويد: حضور تماشاگران در اين دو بازي به تعداد محدودي خواهد بود، زيرا اين تجربه اولين ماست و مي خواهيم دقيق عمل كنيم. البته هنوز مكان قطعي آن، در حال شور و بررسي است و به زودي اعلام خواهد شد.
نفرات تيم ملي فوتبال بانوان
به گفته نايب رئيس فدراسيون فوتبال در امور بانوان، تركيب نفرات تيم ملي فوتبال بانوان ايران همان نفرات قبلي است. اما قرار است فرصتي به نفرات برتر تيم هاي برتر ليگ فوتبال هم داده شود و كميته فني در اين خصوص نظر خواهد داد.البته به دليل محدوديت زمان، تعداد محدودي از برترين هاي نفرات باشگاه هاي فوتبال بانوان انتخاب خواهد شد.
مربي برزيلي نشد اما مربي چيني مي آيد
با وجود تلاش هاي بسيار فدراسيون فوتبال، نايب رئيس فدراسيون فوتبال در امور زنان آمدن يك مربي خارجي برزيلي خانم براي تيم ملي فوتبال ايران را منتفي اعلام كرد و قرار است يك مربي چيني خانم به ايران بيايد.
سپنجي در اين مورد گفت كه چين يكي از برترين هاي فوتبال بانوان منطقه آسياست و آوردن يك مربي چيني مي تواند براي ارتقاي سطح بازي بانوان فوتبال ايران بسيار مؤثر باشد. تلاش دكتر دادكان- رئيس فدراسيون فوتبال- براي اين منظور قابل قدرداني است و اميدواريم هر چه زودتر مذاكرات ما براي آمدن اين مربي چيني نهايي شود.
وي در ادامه گفت: همچنين با كنفدراسيون فوتبال آسيا در مكاتبه هستيم تا در شهريورماه امسال يك دوره مربيگري در كلاس «سي» آسيا در سطح بين الملل برگزار كنيم. اين دوره در نوع خود نخستين حركت در اين جهت است. در بخش تئوري بهره مندي از مربي هاي مرد يا زن تفاوتي نمي كند، اما در بخش عملي فقط از مربي زن استفاده خواهد شد. البته استفاده از مشاورين مرد محدوديتي ندارد.
گفتني است كه چندي پيش نماينده فيفا به منظور تهيه گزارش از فعاليت بانوان فوتبال و فوتسال زنان ايران براي همكاري و رفع مشكلات به تهران آمده بود. در اين ديدار سپنجي گفته بود كه فوتبال زنان ايران كار خود را تازه آغاز كرده است و براي تربيت نيروي انساني در امور آموزش پايه، نياز به همكاري فيفا دارد و فيفا مي تواند با اعزام مدرس كمك كند تا پايه فوتبال بانوان ايران بر پايه هاي كاملاً علمي و مطابق استانداردهاي روز جهان پي ريزي شود. نماينده فيفا نيز گفته بود كه باعث خرسندي است كه فعاليت زنان ايران در فوتبال روبه  رشد است و اميد است كه در آينده نزديك در دنيا به خوبي مطرح شوند.
پانزدهمين دوره
بازي هاي آسيايي ۲۰۰۶ دوحه
ظاهراً قرار است درباره حضور تيم ملي فوتبال بانوان ايران، كميته المپيك ايران تصميم نهايي را بگيرد. به گفته سپنجي مشكلي براي حضور بانوان فوتباليست ايران در بازي هاي دوحه وجود ندارد، اما تصميم گيري آن با كميته المپيك است. وي درباره شاخص هاي تصميم گيري اين كميته براي حضور بانوان فوتبال ايران به نكته اي اشاره نكرد اما گفت در اين شاخص به طور قطع موضوع سياسي و يا جهت گيري سياسي مطرح نيست.
كمبود امكانات و زمين تمرين
پاشنه آشيل فوتبال بانوان
سرمربي تيم فوتبال باشگاه ملوان نيروي دريايي انزلي مي گويد كه تيم فوتبال بانوان ملوان كه به تازگي تشكيل شده است با كمبود امكانات براي تمرين مواجه است. تيم بزرگسال بانوان فوتبال باشگاه ملوان كه از اواخر سال ۸۴ تشكيل شده است فاقد زمين تمرين و ديگر امكانات مورد نياز است.
با همكاري تربيت بدني رضوانشهر زميني در ورزشگاه اين شهرستان در اختيار تيم فوتبال بانوان اين باشگاه قرار گرفته و در هفته دو روز مي توانند در آن تمرين كنند. تيم فوتبال بانوان باشگاه ملوان نيروي دريايي انزلي در استان گيلان اولين تيم فوتبال بانوان است و قرار است تيم فوتبال در رده نوجوانان و جوانان نيز در سال جاري تشكيل شود.
ناهيد لويني ،يك ملي پوش همداني از تيم فوتبال بانوان زير ۱۹ سال نيز درباره نبود زمين چمن چنين مي گويد: به دليل نبود زمين چمن براي بانوان در همدان، فقط مي توانم در اردوهاي آمادگي تيم ملي در تهران فوتبال بازي كنم.
با وجود اين مشكل به هر حال مجبورم به همراه ديگر بازيكنان فوتبال بانوان همدان در سالن سرپوشيده تمرين كنم و اين موضوع بر كيفيت بازي روي زمين چمن بسيار اثر نامطلوب مي گذارد.
اما وي اردوهاي آمادگي تيم ملي فوتبال بانوان را مطلوب ارزيابي مي كند و مي گويد: در اين اردوهاي تمريني، تيم ملي با تكنيك و سيستم هاي تركيبي جديدي آشنا مي شود.
فروزان سليماني- نايب رئيس بانوان هيأت فوتبال خوزستان- نيز دراين باره مي گويد: علاوه بر مشكلات مالي، نبود زمين چمن براي مسابقات و تمرينات بانوان مسأله ساز است.
وي مي گويد: خوزستان از نظر نيروي انساني براي فوتبال هيچ مشكلي ندارد و در سطح كشور حرف زيادي براي گفتن دارد.
گفتني است،مهندس هادياني - مديرعامل شركت توسعه و نگهداري اماكن ورزشي - در اواخر سال ۸۴ در اين باره گفته بود كه كمبود سرانه ورزشي در كشور چشمگير است به طوري كه در برخي استانها براي هر فرد هفده تومان و در برخي ديگر هفت تومان است! در حالي كه بايد اين اعتبار به ۲ هزار تومان براي هر فرد برسد.
وي همچنين گفته است كه استاديوم مختص زنان در مجموعه ورزشي آزادي تأسيس مي شود. در نظر است كه زميني به مساحت ۴۰ هكتار در درون مجموعه ورزشي آزادي استاديوم خاص بانوان تأسيس شود تا آنها بتوانند مسابقات بين المللي خود را در آنجا برگزار كنند.
وي خاطرنشان كرد، در شهرستانها نيز تأكيد داريم كه اگر بانوان به غير از سالن هاي ورزشي عمومي به اماكن ورزشي خاص احتياج دارند، فدراسيون هاي ورزشي نيازهاي آنها را برطرف كنند. وي تأكيد كرد كه مهندس علي آبادي به صورت شفاهي به من اعلام كرد كه بايد طرحي ويژه براي سالن هاي بانوان ارائه شود.
از سوي ديگر، سپنجي -نايب رئيس فدراسيون فوتبال بانوان -مي گويد: در مجموع براساس مصوبات، ۳۰ درصد بودجه فدراسيون مختص ورزش بانوان است. اما ضروري است كه با توجه به كمبودهاي موجود به اين بخش از بدنه ورزش بيش از پيش توجه شود.
اولين مدرسه فوتبال بانوان كشور در رشت
در اخبار آمده بود كه در صورت اخذ مجوز براي مدرسه فوتبال بانوان ايران در رشت، اين مدرسه امسال افتتاح خواهد شد.
اين كار توسط يكي از باشگاه هاي فرهنگي ورزشي رشت به اجرا درآمده و قرار است در جهت ارتقاي اين رشته ورزشي اين مدرسه تأسيس شود.
استعداديابي در رشته فوتبال بانوان از طريق تأسيس مدارس فوتبال مي تواند در جهت ارتقاي فوتبال بانوان كشور بيش از پيش مؤثر واقع شود.

سايت رسمي فيفا در گزارشي درباره بازي هاي زنان مسلمان نوشت: هر چهار سال يك بار زنان مسلمان و غيرمسلمان در هجده رشته ي ورزشي با هم رقابت مي كنند و فوتسال نيز يكي از اين رشته ها است. به غير از ايران، آمريكا ، بريتانيا، آلمان و روسيه سي و شش كشور جمعا در اين دوره از مسابقات شركت كرده اند. فدراسيون ورزش هاي زنان اسلامي پيش از شروع اين رقابت ها از فيفا براي تشكيل كلاس هاي دوره اي داوران فوتسال دعوت كرد و فيليپا سانتوس مدرس اين كلاس ها و تنها زن داور رقابت هاي ليگ فوتبال مردان پرتغال ، يكي از زنان جواني است كه به اين رشته ي ورزشي شديدا علاقه مند است.
يكي از وظايف فيليپا توضيح در مورد تغييرات قوانين فوتسال است كه توسط كميته ي فوتسال فيفا انجام گرفته است. او مي گويد:« آنها اين تغييرات را پذيرفته اند.»
فيليپا در اين دوره از كلاس ها سيزده زن ايراني را آموزش داد. همگي آنها داوران غير حرفه اي بودند كه يا در حال درس خواندن هستند يا در جايي فعاليت دارند اما علاقه  آنها فوتبال به ويژه فوتسال است. يك نمونه  بارز نادره- زن سي و يك ساله اي است كه مدعي است زماني مجذوب فوتبال شده كه با پدرش براي تماشاي يك ديدار به ورزشگاه محلي رفته است. از آن به بعد يكي از آرزوهاي او حضور در زمين فوتبال بوده است. اما روياي او زماني به حقيقت پيوست كه فدراسيون فوتبال ايران از تشكيل تيم فوتسال زنان حمايت كرد. پس از شش سال او به يك داور تبديل شده و كارمند پاره وقت فدراسيون فوتبال شده است.
اما پس از گذشت چند ماه  فدراسيون، هدايت تيم ملي فوتسال زنان را به يك مربي برزيلي داد تا بتواند سطح تكنيكي بازيكنان ايراني را افزايش دهد. او با غرور مي گويد:« انتظار نداشتم كه سطح آنها خيلي بالا باشد. شما به ندرت مي توانيد بازيكناني با تكنيك بازيكنان برزيلي را پيدا كنيد. اما دختران ايراني به سرعت رشد كردند.»
ليلا، ندا، سهيلا و مهناز از نقاط مختلف مثل تهران، كرمانشاه و بندرعباس جمع شده اند. زندگي آنها كاملا با يكديگر متفاوت است. ليلا در آژانسي مسافرتي در تهران كار مي كند. ندا دانشجوي دانشگاه است در حالي كه مهناز يك معلم ورزش است. علاقه  آنها به فوتبال با حمايت پدرها و برادرانشان رشد كرده. پيش از پيوستن آنها به تيم ملي دختران جوان در حياط منازلشان به فوتبال بازي كردن مي پرداختند. زماني كه آنها تمرين مي كنند يا مسابقه مي دهند تنها زنان اجازه  حضور در سالن هاي ورزشي را دارند.