افروز پورهاشمي
صنعت هوانوردي تجاري از ابتداي تأسيس تاكنون فراز و فرودهاي بسياري را پشت سر گذاشته است حال آنكه با توجه به رشد فزاينده تجارت و اقتصاد جهاني و به دنبال آن افزايش ميزان مسافرت ها، همواره مسيري رو به اوج داشته است. هر چند در اين ميان اتفاقات بسياري از جمله شوك نفتي اواخر دهه۷۰ ميلادي، ركود اقتصادي اوايل دهه،۸۰ سانحه ۱۱سپتامبر، آغاز جنگ آمريكا و متحدانش عليه عراق و به دنبال آن شيوع سارس در منطقه جنوب شرق آسيا باعث ركود و ورشكستگي بسياري از شركت هاي هواپيمايي در سراسر جهان شده است.
تعداد مسافران به دنبال رويدادهاي فوق به شدت كاهش يافت، اما به سرعت شكوفايي به اين صنعت بازگشت. چنانچه پيش بيني  هاي مالي تا سال ۲۰۱۰ ميلادي، رشد ۷/۱۸ درصدي را براي صنعت هوايي مدنظر دارد. رشد فناوري يا صنعت هوايي نويدبخش آينده روشني براي اين صنعت است. در حالي كه گران بودن اين فناوري باعث خواهد شد كه بسياري از خطوط هوايي ملي و يا كوچك به حاشيه رانده شوند. ظهور پرنده هاي پهن پيكري چون ايرباس A380 كه قادر به حمل ۸۰۰ مسافر در هر پرواز است، هزينه سوخت نفر مسافر را به شدت كاهش داده و اين خود باعث به حاشيه  راندن بسياري از شركت هاي هواپيمايي فاقد اين نوع هواپيما در پرواز مسيرهاي طولاني خواهد شد.
صنعت هوانوردي كه پيش از واقعه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ روند رو به رشدي را طي مي كرد، پس از رويداد ۱۱سپتامبر با افت شديد پروازها، در مسير ورشكستگي قرار گرفت. جو رواني ايجاد شده باعث شد تا حجم سفرهاي هوايي به شدت كاهش يابد.
مسئولان امنيت فرودگاه هاي بين المللي نيز با افزايش تشريفات و تشديد بازبيني ها و كنترل بيشتر مسافران و محموله ها به طور غيرمستقيم بر اين صنعت كه به علت افزايش شبكه پروازي جهاني وارد مرحله شكوفايي شده بود، تأثير منفي و كاهنده گذاشتند. به اين ترتيب كه هر مسافر به طور متوسط مجبور بود حداقل ۵ تا ۷ دقيقه براي كنترل كامل امنيتي مورد بازرسي دقيق فيزيكي قرار گيرد. اين مدت براي بازبيني محموله ها نيز تا چند برابر به طول مي انجاميد. بازديد ها درمواردي گاه آنقدر به طول مي انجاميد كه باعث درآوردن كفش، كت و كمربند مسافران مي شد كه خود زمينه افزايش ۳۰ درصدي تشريفات كمرگي را به دنبال داشت و اين موضوع براي بسياري از پروازهاي منطقه اي و تجاري كه مستلزم صرف وقت كمتر بود، عملاً به معني نقض غرض تلقي مي شد.
بسياري از شركت هاي كوچك هواپيمايي به دليل عدم توانايي در گذار از اين بحران پيش آمده ورشكسته شدند و بسياري حجم خود را تا ۸۰ درصد كوچك كردند. چنانچه سوئيس اير ۵۲ درصد از كاركنان خود را اخراج كرد و در رأس شركت هاي هواپيمايي اروپايي در زمينه اخراج كاركنان قرار گرفت.
در اين ميان عملاً راهكار جدي بسياري از شركت هاي هوايي درآمدزا كردن بخش هاي تابع و ايجاد استقلال اقتصادي اين بخش ها بود. شركت هوايي آلمان يكي از شركت هايي بود كه در اين زمينه توانست موفق عمل كند.
تجارت بازيابي و نگهداري هواپيما
هواپيما يك وسيله نقليه بسيار گران است و رقم خريد هواپيماها در بسياري از مواقع معادل طلا به وزن خود هواپيماست. هواپيماهاي جت مدرن بسته به ابعاد و گنجايش حمل مسافر مي توانند قيمتي از ۱۸۰ ميليون يورو تا ۶۰۰ ميليون يورو داشته باشند. تكنولوژي مورد استفاده در صنعت هوافضا نيز بسيار گران است. به عنوان مثال تنها يك قطعه مركزي موتور ايرباس كه وظيفه شارژ توربين هاي جت را دارد و ابعاد آن كمتر از ۵۰سانتي متر مربع است، قيمتي معادل ۳۵۰ هزار يورو دارد.
تكنولوژي موتورهاي هواپيما سيستم هاي داخلي و حتي جك هاي بالها و بالچه ها به حدي گران است كه بسياري از شركت هاي هوايي براي خريد يك فروند هواپيما هزاران صفحه برنامه  بهره وري آتي، محاسبه صرفه اقتصادي و چگونگي امكان بازگشت سرمايه را تدوين مي كنند. از لحاظ تكنيكي نمي توان براي هواپيماها محدوديت عمر قائل شد چرا كه نگهداري مناسب مي تواند باعث شود هواپيما حتي تا ۷۰ سال عمر كند. اما رشد فناوري و تكنولوژي ساخت و همچنين ملاحظات اقتصادي مثل مصرف سوخت كمتر باعث شده است كه عمر متوسط اقتصادي هواپيماهاي مسافربري ۲/۱۷ سال برآورد شود.
بازيابي و احياي هواپيماها يكي از پردرآمدترين خدمات و سرويس هاي قابل ارائه است كه به لحاظ بالا بودن سطح فناوري هاي آن تنها در كشورهاي محدودي انجام مي شود و بهاي خدمات آن بسيار گران و گزاف است.مضاف بر اينكه اين مبحث به دليل ارتباط مستقيم آن با امنيت پرواز و رابطه مستقيم با جان مسافران، از اهميت ويژه اي برخوردار است. بسياري از شركت هاي فعال در زمينه بيمه هواپيماها بر اساس گواهي بازبيني و نگهداري هواپيما ميزان بيمه را تعيين مي كنند.
كترينگ ((Catering
تهيه نوشيدني و غذاهاي داخل پروازها موضوعي بسيار تخصصي و درآمدزاست. بسياري از شركت هاي هواپيمايي معتبر و صاحب نام دنيا در اين زمينه با يكديگر رقابت سختي دارند و با استفاده از معروف ترين سرآشپزهاي هتل هاي مطرح در اين قسمت، بسياري از مشتريان شكمو! كه البته تعدادشان هم كم نيست را به خود جذب مي كنند.
بيشتر شركت هاي هواپيمايي دنيا تمايل دارند تا از خدمات ارائه شده از سوي شركت هاي بزرگ در اين زمينه استفاده كنند.ال اس جي يا آشپزهاي هوايي يكي از اين شركت هاي تهيه غذاي داخل هواپيماست كه با برخورداري از بيش از ۲۰۰ آشپز صاحب نام، روزانه به بيش از ۸۰۰ فروند هواپيما سرويس داده و درآمدي معادل ۱/۳ ميليارد يورو در سال كسب مي نمايد.
مسافران تجاري
تا اواسط دهه ۸۰ ميلادي اكثر مسافران پروازها تفريحي بودند، در حالي كه مقارن با رشد تجارت بين المللي در اين سال ها و افزايش حجم مبادلات اقتصادي و تجاري در سراسر جهان، پديده اي به نام سفر تجاري و مسافران تجاري شكل گرفت.
اين روند رو به رشد در سال ۲۰۰۰ به حداكثر حجم خود رسيد به گونه اي كه تنها در ايالات متحده آمريكا در حدود ۹۰ درصد پروازها در فصول غير تفريحي(به جز تابستان ها) مختص تجار يا بيزينس من ها بود. تعداد مسافران تجاري كه در سال ۱۹۹۶ ميلادي ۲۱ درصد در سال بودند، طي سال ۱۹۹۰ به ۳۱ درصد و در سال گذشته به ۵۰ درصد افزايش يافته است.
اين افراد تمايل بسياري داشتند تا بتوانند در مدت زمان پرواز نيز به بخشي از كارهاي خود ادامه دهند. از همين رو بسياري از شركت هاي هواپيمايي معتبر براي جذب تعداد بيشتري از اين قبيل مسافران به ارائه خدمات ويژه اي تحت عنوان بيزينس كلاس پرداختند. از اين رو امكاناتي چون چراغ هاي مطالعه اختصاصي، ميزهاي عريض تر، ايجاد خروجي برق براي استفاده از كامپيوتر دستي و صندلي هايي راحت تر تدارك ديده شدند.
يكي از مهم ترين اتفاقات روي داده شده در اين برهه امكان استفاده از اينترنت پرسرعت در پروازها بود كه نخستين بار در سال ۲۰۰۴ ميلادي به نام فلاينت ارائه شد.با نصب يك آنتن روي سقف هواپيما، مسافران بيزينس كلاس مي توانند از اينترنت پرسرعت از طريق ماهواره براي جستجو در اينترنت، چك  كردن ايميل هاي خود و در حقيقت همراه داشتن دفتر مجازي خود استفاده كنند.
اقتصاد فرودگاهي
افزايش ميزان درآمد فرودگاه ها و تبديل فرودگاه ها از واحدهايي هزينه بر به واحدهايي مستقل و در بهترين شكل آن سودآور، يكي از اولين موضوعاتي است كه در طراحي هاي فرودگاهي مورد توجه قرار مي گيرد. در حال حاضر بيشتر فرودگاه هاي مهم و پرتردد جهاني به دليل قرار داشتن فروشگاه هاي متعدد و ارائه انواع گوناگون خدمات و سرويس هاي مورد نياز مسافران، واحدهاي اقتصادي و درآمدزا هستند. بسياري از فروشگاه هاي فرودگاه ها در اختيار شركت هاي معتبر و صاحبنام بوده و درآمد قابل توجهي از طريق اجاره اين واحدهاي فروشگاهي عايد مسئولان فرودگاه مي شود؛ حال آنكه بهينه سازي مسيرهاي تردد مسافران و تسهيل تردد آنان به منظور يافتن گيت هاي خروجي و ورودي منجر به كاهش نيروي مورد نياز فرودگاهي شده و كاهش هزينه ها را به دنبال دارد.
ايجاد رستوران هاي متعدد، احداث هتل هاي مناسب در فرودگاه  كه در سال ۲۰۰۵ در فرودگاه هاي اصلي اروپا(هاب) يك ميليارد دلار درآمد به دنبال داشته است و حتي سالن هاي كنفرانس مختلف، از اقداماتي است كه باعث رونق اقتصادي فرودگاه ها و بهره وري آن به عنوان نهادهاي مستقل اقتصادي مي شود؛ در حالي كه در اين ميان نبايد سهم قابل توجهي از درآمدهاي حاصله از صنعت تبليغات در فرودگاه ها به خصوص فرودگاه هاي پرتردد كه سالانه تا حدود ۳۰ ميليون مسافر را پذيرا هستند، ناديده گرفت. اين در حالي است كه فرودگاه مونيخ حتي با استفاده از سلول هاي خورشيدي تعبيه شده در سقف فرودگاه قادر به تأمين برق مورد نياز خود نيز هست. در حقيقت استفاده از الگوي مناسب فرودگاهي زمينه ساز صرفه جويي ۴۰۰ميليون يورويي در سال خواهد بود.

برخورداري كارگران بيكار از مزاياي بيمه بيكاري
مهر: مديركل پيشگيري از بيكاري كارگران و بيمه بيكاري وزارت كار و امور اجتماعي كشور گفت: براساس توافقات به عمل آمده ميان وزارت كار و تامين اجتماعي و سازمان تامين اجتماعي، كارگران بيكار از مزاياي بيمه بيكاري برخوردار مي شوند.گودرز كريمي افزود: براساس تفاهم به عمل آمده بين وزارت كار و امور اجتماعي و سازمان تامين اجتماعي كليه كارگراني كه در كارگاه هاي با ماهيت دايمي قرارداد موقت دارند در پايان قرارداد مي توانند ازمزاياي فوق بهره مند شوند.از سال ۸۳ با راي ديوان عدالت اداري كارگراني كه در كارگاه هايي كه ماهيت كارشان دايمي بوده ولي قرارداد كارشان موقت بود از دريافت بيمه بيكاري محروم شدند.وي افزود: به منظور دفاع ازحقوق كارگران تفاهمنامه اي بين وزارت كار و سازمان تامين اجتماعي منعقد شد كه مقررگرديد كارگراني كه به صورت غيرارادي از كار بيكارمي شوند ازهمان تاريخ ازمزاياي بيمه بيكاري برخوردارشوند.كريمي تصريح كرد: اين تفاهمنامه مشمول كارگران بيكاري مي شود كه بيكاري آنها محرز شده باشد.وي گفت: تعداد ۳۰ هزار نفر از كارگران بيكارشده كشور، تحت پوشش حمايت دريافت مقرري اين بيمه بيكاري قرارمي گيرند.
انتقال ۶۰۰ ميليون دلار سرمايه ايراني به تركيه
گروه اقتصادي : بانك مركزي تركيه مدعي شد در دو ماه نخست سال جاري ميلادي، ايراني ها بالغ بر ۶۰۰ ميليون دلار پول نقد از ايران خارج و در بازارهاي تركيه سرمايه گذاري كردند. به گزارش همشهري، نشريه «تركيش ديلي» نيز از سرمايه گذاري فراوان ايراني ها در بازارهاي تركيه خصوصاً استانبول خبر داد. اين مبالغ عمدتاً به صورت پول نقد راهي بازارهاي تركيه مي شود. به گفته منابع ترك، اين مبالغ عمدتاً صرف خريد طلا و جواهر آلات در بازار استانبول مي شود كه همواره مورد علاقه جهانگردان است. در همين زمينه، «دوكانس» رئيس «شوراي بازارهاي سرمايه» تركيه نيز از انتقال مبالغي پول توسط اتباع ايران به تركيه خبر داد و اعلام كرد: شواهد موجود و فعال شدن بازارهاي تركيه، حكايت از جريان ورود پول به اين كشور دارد. وي افزود طبق قانون تركيه نيازي نيست كه منشأ پول مشخص شود و به همين دليل مردم ايران با انتقال پول به تركيه، به راحتي آن را در بازارهاي اين كشور، سرمايه گذاري مي كنند. دو كانس همچنين خاطرنشان ساخت : از آنجا كه مبالغ ورودي از ايران، غالباً به صورت اسكناس و وجوه نقد است، نمي توان به طور دقيق رقم آن را تعيين كرد. اما بانك مركزي تركيه اعلام كرده است كه طي دو ماه نخست امسال حدود ۶۰۰ ميليون دلار از اين مبالغ روانه بازار تركيه شده است.
ادامه كاهش تعرفه واردات ميوه تا خرداد ماه
فارس: معاون وزير بازرگاني با بيان اينكه كاهش تعرفه واردات ميوه تا خرداد ماه سال جاري ادامه مي يابد گفت: سال گذشته حدود ۵ هزار تن نارنگي و ۵هزار تن پرتقال وارد كشور شد.معاون بازرگاني داخلي وزارت بازرگاني افزود: تا آنجا كه امكان داشته باشد قيمت ميوه را كاهش مي دهيم و در اين خصوص برنامه ريزي مي كنيم. وي با اشاره به اينكه كاهش تعرفه واردات ميوه تا خرداد ماه سال جاري ادامه مي يابد؛ گفت: كاهش تعرفه ميوه در سال گذشته به موقع اعلام شد و اين امر موجب شد در پايان سال گذشته و اوايل سال جاري بازار با مشكل خاصي مواجه نشود.

رشد ۱‎/۵ درصدي تقاضاي جهاني نفت
مهر: آژانس بين المللي انرژي در گزارش جديد خود كه ديروز منتشر شد، پيش بيني كرد تقاضاي جهاني براي نفت تا پايان سال ۲۰۰۶ رشدي ۵/۱ درصدي نسبت به سال ۲۰۰۵ خواهد يافت.
به گزارش رويترز، آژانس بين المللي انرژي در گزارش ديروز خود پيش بيني قبلي اش در رابطه با افزايش تقاضا براي نفت در سال جاري ميلادي را كاهش داد.
بر اين اساس، در حالي كه اين مركز تحقيقات انرژي وابسته به كشورهاي صنعتي در گزارش پيشين خود تقاضاي جهاني براي نفت در سال جاري را ۱/۸۵ ميليون بشكه در روز برآورد كرده بود، در گزارش جديدش اعلام كرد به علت شرايط ملايم جوي در سه ماهه نخست سال و افزايش قيمت نفت، تقاضاي جهاني براي نفت به طور متوسط به ۸/۸۴ ميليون بشكه در روز خواهد رسيد.
ايران در كنيا پالايشگاه مي سازد
فارس: مقامات كنيايي از تمايل ايران براي احداث يك پالايشگاه جديد نفت خام در اين كشور خبر دادند.
به گزارش استاندارد نت،  رئيس كميته انرژي پارلمان كنيا گفت:  تنها پالايشگاه موجود در كنيا بسيار كهنه و قديمي است و از اين رو ما براي تامين نيازهاي مصرفي خود بايد پالايشگاه جديدي را احداث كنيم.
گيدنون موئي ابراز اميدواري كرد كه اين هدف با كمك ايران محقق شود و گفت: هيات پارلماني ايران كه هم اكنون در كنيا به سر مي برد از تمايل ايران براي احداث يك پالايشگاه جديد در كنيا خبر داده است. وي افزود: ما مذاكرات مفيدي با ايراني ها داشتيم.
موتي كه در جريان يك مصاحبه مطبوعاتي بعد از مذاكره با هيات پارلماني ايران سخن مي گفت، افزود: ايران همچنين آماده است تا در زمينه ساخت مخازن ذخيره انرژي با ما همكاري كند.
طرح جديد سرمايه گذاري در صنعت نفت از سوي رئيس جمهوري
فارس: وزير نفت در مورد سرمايه گذاري در صنعت نفت از محل درآمدهاي مازاد نفتي گفت: پيشنهادي در اين زمينه تنظيم شده كه مورد پذيرش رئيس جمهور قرار گرفته و قرار است كه مجوز آن گرفته شود.
كاظم وزيري هامانه، وزير نفت و نوذري مديرعامل شركت ملي نفت ايران روز گذشته از سكوي حفاري نيمه شناور ايران البرز كه در كارخانه كشتي سازي صدرا در حال ساخت است بازديد كردند و از نزديك در جريان عمليات ساخت بخشهاي مختلف اين سكوي حفاري قرار گرفتند.در بازديد وزير نفت از بخشهاي مختلف شركت كشتي سازي ايران صدرا و طرحهاي در دست اجراي آن در نكا ، آغاز به كار فعاليت سكوي حفاري ايران البرز، شهريور امسال اعلام شد.وي درباره ساخت پالايشگاه نفت در منطقه اميرآباد بهشهر گفت: اين طرح جزو تعهدات ماست و اميدواريم پس از بررسي و مطالعه تقديم هيئت دولت خواهد شد.وزير نفت در مورد سرمايه گذاري در صنعت نفت از محل درآمدهاي مازاد نفتي گفت: پيشنهادي در اين زمينه تنظيم شده كه مورد پذيرش رئيس جمهور قرار گرفته و قرار است كه مجوز آن گرفته شود.وي افزود: برنامه توسعه و سرمايه گذاري در صنعت نفت قبلا تنظيم شده بود اما كمبود منابع داشتيم كه اميدواريم از اين محل (مازاد درآمد نفتي) تامين شود.هامانه در مورد وضع واردات بنزين گفت: فكر نمي كنم واردات بنزين نيازمند افزايش اعتبار ارزي باشد و برنامه  اي كه الان وجود دارد ادامه خواهد داشت.