نقش نور پردازي در طراحي خانه
خانه زير سايه نور
|
|
الهام علوي زاده
به طور معمول بهار فصلي است كه اكثر ما در مورد تغيير دكوراسيون اتاقهاي خانه و تغييرات اساسي فكر مي كنيم. با اين وجود حتي اگر زمان، انرژي و هزينه لازم را براي خريد مبلمان زيباي موجود در مجلات و بروشورها داشته باشيد، ممكن است در خانه شما آنقدر زيبا به نظر نرسند. پاسخ اين مشكل نورپردازي شما است. نورپردازي شما يا به طور دقيق تر ميزان نور و تركيب آن تاثيرات متفاوتي بر مبلمان خانه دارد و مي تواند در مطلوب يا نامطلوب كردن فضا تاثير گذارد. هر خانه ميزان نورپردازي مختص خود را دارد كه وابسته به عوامل متعددي است؛ نحوه قرارگيري اتاقها و پنجره ها، اندازه و نوع بازشوها، رنگ دكوراسيون داخلي و ميزان تراكم اثاثيه در داخل اتاقها. نحوه تركيب اين فاكتورها تفاوتهاي زيادي به وجود مي آورد.
نور طبيعي نقش مهمي در تركيب بندي دارد به گونه اي كه مي تواند آرايه هاي فضايي بيشماري در هر اتاق در طول روز ايجاد كند، از محيطي روشن و نشاط آور و انرژي زا تا محيطي ملايم و آرامبخش. همانطور كه نياز به هوا، آب و غذا براي زنده ماندن داريم، نياز به نور براي انجام فعاليتهاي مختلف خود داريم. در گذشته مردم مجبور بودند فعاليت خود را با غروب خورشيد متوقف كنند اما امروزه با اختراع برق، روند زندگي راحت تر و بهتر شده است. استفاده از نور در فضاي داخلي به طور چشمگيري محيط پيرامون و حس موجود در فضا را تحت تاثير قرار مي دهد.
۱ - نور طبيعي: نور خورشيد بزرگترين منبع نوري موجود است كه زندگي ما وابسته به آن است. نور خورشيد صرفا براي عملكرد هاي روزانه ما نيست بلكه عامل محرك واكنشهاي بيولوژيكي است و با از بين بردن باكتريهاي مضر هوا را پاكيزه نگه مي دارد. به صورت معمول نور خورشيد مي تواند حدود هفت فيت وارد فضا شود. اگر معمار دقت كافي در طراحي پلان داشته باشد نور خورشيد مي تواند منبع خوب و بدون هزينه نور پردازي باشد.
۲ -نور مصنوعي: اين نوع از نورها با الكتريسيته كار مي كنند و بيشتر در زمان شب مورد نياز هستند البته نه هميشه. در مناطق آب و هوايي كه هوا اكثرا ابري است در روز از لامپهاي فلورسنت براي روشن كردن يكنواخت فضا استفاده مي شود.
۳ -نورپردازي خاص براي فضاهاي خاص: نورپردازي خاص براي فضاهايي كه نياز به ايجاد حسي خاص در فضا است، استفاده مي شوند مانند نمايشگاهها، مجتمع هاي تجاري و تبليغاتي و... در اين مورد نياز به تعداد بيشتري منبع نوري است.
۴)نورپردازي شديد: براي فضاهايي كه عملكرد هايي با اهداف خاص دارند انجام مي شود مثل استوديو هاي فيلم، صحنه تاتر و... چنين نورپردازي شامل رنگ حركت و تغيير با صداي موسيقي است كه همه اين عوامل هماهنگ با هم كنترل مي شوند.
اين توضيحات نشان مي دهند كه چگونه فعاليت هاي موجود در هر فضا نوع نورپردازي آن را تعيين مي كنند. در اين ميان نحوه نورپردازي محيط داخلي خانه و ميزان استفاده از نور طبيعي در آن بسيار حائز اهميت است و تاثيرات روحي و رواني و عملكردي آن بر روي افراد خانواده باعث مي شود كه دقت بيشتري در اين مورد بكار بريم.
رنگها، بافتها، زمينه ها
بسياري از حالات ايجاد شده توسط نور طبيعي چيز هايي هستند كه ما احتمالا بر حسب شرايط به آنها توجه مي كنيم اما ارزش واقعي آنها را نمي دانيم. قبل از خرج كردن مبالغ زياد براي اجراي پروژه هاي طراحي داخلي پركار و مفصل، در طي فرصتي چند روزه خودتان به ارزيابي شرايط بپردازيد، اثاثيه و لوازم جانبي را جابجا كنيد و تاثيراتي را كه اين تغييرات ايجاد مي كنند ببينيد. ويژگي هاي جديدي بيافرينيد و برخورد هاي مختلف با پنجره از جمله استفاده از پرده كركره و پرده هاي پارچه اي را امتحان كنيد. تجربه اين راه حل ها بسيار ساده است اما ممكن است شما بخواهيد تغييرات اساسي در مشخصه هاي نور پردازي خانه خود ايجاد كنيد. به عنوان مثال نصب نورگير سقفي يا پنجره روي بام شيب دار. اين راه حل ها اكثرا طبيعي هستند اما مي توانند نتايج دراماتيك ايجاد كنند.
اگر بر اساس بودجه خود قادر به تغيير هستيد نه تعويض مبلمان، به تاثيراتي كه رنگها و بافتهاي متفاوت در ميزان نور اتاق مي گذارند توجه كنيد. رنگهاي روشن انعكاس دهنده نور هستند در حالي كه رنگها و مصالح تيره رنگ را جذب مي كنند، سقف هاي سفيد نور را منعكس مي كنند اما كف هاي چوبي تيره و ديوار هاي تيره رنگ، نور را جذب مي كنند و حس دلگيري در اتاق ايجاد مي كنند. نوع فضايي كه مي خواهيد ايجاد كنيد، مبناي تعيين رنگها و مصالح مورد استفاده شما خواهد بود.
انتخاب نوع نور پردازي
تا اينجا ما در مورد نور طبيعي و چگونگي استفاده بهينه از آن براي ايجاد ميزان نوري كه مي خواهيم پرداختيم. جنبه هاي مختلف نورپردازي بايد بخش لازم الاجرا و مكمل تفكر شما در مورد طراحي داخلي باشد و به مرحله نهايي چيدن مبلمان موكول نشود. نوع نورپردازي كه شما استفاده مي كنيد بايد بصورت سنجيده حتي در مرحله طراحي پلان هم مورد توجه باشد زيرا ممكن است نياز به نسب لوازم و لامپهاي الكتريكي جديد داشته باشد. تصميم گيري در اين مورد زماني كه ديوارها رنگ شده اند و يا كاغذ ديواريها نصب شده اند و كف سازي به اتمام رسيده بسيار دير است. چگونه نوع نورپردازي مورد نيازتان را انتخاب مي كنيد؟ آيا فقط تصميم داريد لامپهاي موجود در مركز سقف را عوض كنيد، يا بصورت بلندپروازانه تر دسته بندي متفاوتي در ميزان نورپردازي ايجاد كنيد. تا فضاي موردنظر شما را انعكاس دهد؟ اگر قصد داريد تصاوير زيباي مبلمان داخلي موجود در مجلات را براي خود ايجاد كنيد بايد به مسئله نورپردازي توجه كنيد. سه نوع نورپردازي اساسي وجود دارد:
۱ - نورپردازي كلي: يك نور آويزان از مركز اتاق به طور معمول اين نورپردازي را ايجاد مي كند و منجر به يك ميزان روشني خوب و مناسب براي استفاده همه روزه مي شود.
۲ - نورپردازي تأكيدي: ميزان نور بالايي ايجاد مي كند و براي تأكيد و تمركز روي يك مشخصه معماري خاص كه در داخل خانه خود داريد مثل شومينه يا قفسه مي تواند استفاده شود.
۳ - نورپردازي كاري: همانطور كه از نامش مشخص است، به صورت خاص براي ايجاد شرايط مناسب براي عملكردي خاص تعريف مي شود مانند آشپزي، مطالعه يا كارهاي دقيق.
تركيبي از اين سه نوع نورپرداي بايد در هر طرح نورپردازي كه تهيه مي كنيد، مورد توجه قرار گيرد، طبيعتاً تركيبي كه شما استفاده مي كنيد انتخاب شخصي شما است و تعيين كننده حس فضاي نهايي خانه شما خواهد بود. ايجاد توازن و تعادل نبايد فراموش شود.
لوازم نورپردازي: پس از مشخص كردن انواع اساسي نورپردازي مورد استفاده، شما نياز به آشنايي با انواع مختلف لوازم نورپردازي داريد. دسته بندي اين ابزارها به اين ترتيب است:
چراغهاي رو به پائين: به طور معمول روي سقف نصب مي شوند اما روي ديوار هم قابل اجرا هستند. نور مستقيم است و سايه اندازي مي كند و اگر به اندازه استفاده شود، ميزان مناسبي از نور فراگير را ايجاد مي كند.
چراغهاي رو به بالا: اين منابع نوري سقف را روشن مي كنند و نور از سقف به فضا منعكس مي شود. اين چراغها مي توانند بصورت مفرد يا متصل به ديوار باشند و بنابراين انعطاف پذيري بالايي دارند. تعدادي از آويزها هم مي توانند نور رو به بالا ايجاد كنند.
نور ديواري:نوعي نورپردازي در طول ديوار و پائين آن بوجود مي آورد و تأثيرات متنوعي در فضا ايجاد مي كند.
نورپردازي دكوراتيو:براي ايجاد تمركز بصري در يك اتاق و ايجاد نورپردازي كلي براي فضاهاي خاص استفاده مي شود و به عنوان يك ويژگي مكمل در اتاق كاربرد دارد.
با تجربه اين دسته بنديها در مورد نورپردازي شما مي توانيد فضا و محيط مطلوب خود را ايجاد كنيد. راه حل هاي بيشماري وجود دارد و اين بايد از طريق آزمون و خطا تجربه شود. اگر به دنبال نهايت انعطاف پذيري هستيد سيستم هاي كنترلي مي توانند مورد استفاده قرار گيرند. در ساده ترين حالت بصورت دستي كنترل مي شوند و يا در حالت پيشرفته بصورت الكتريكي كنترل مي شوند و تنوع زيادي در دسته بندي نورپردازي فردي به وجود مي آورند.
نورپردازي نقش مهمي در خانه هر فرد دارد. نوع نورپردازي كه شما استفاده مي كنيد تنها به نيازهاي عملكردي شما پاسخ نمي دهد، بلكه نقش مهمي در خلق فضاها و محيط هاي تأثيرگذار روي حالات رواني و عادات و رفتارهاي شما دارد.
نوع نورپردازي خانه، انعكاس دهنده شخصيت شماست.
|