سازمان سنجش و آموزش كشور تصميم گرفته معدل سال سوم متوسطه را به عنوان يك درس از دروس عمومي و با ضريب ۲ و با تأثير مثبت در نمره نهايي كنكور اعمال كند.
سؤال اين است كه آيا اين معدل ها، معدل هاي واقعي هستند و اعمال آنها عادلانه خواهد بود؟
با توجه به اينكه اينجانب در طي مدت ۲۰ سال نظارت بر چگونگي برگزاري امتحانات نهايي در سراسر كشور شاهد ناهماهنگي ها و عدم اجراي دستورالعمل هاي مربوطه در برخي حوزه ها بوده ام، لذا لازمه اعمال شرط معدل را اجراي دقيق پيش شرط هاي زير مي دانم. بديهي است تحقق هر يك از شروط، الزامات و توضيحاتي لازم دارد كه از حوصله اين مرور شتابزده خارج است:
۱- آيا طراحان سؤال امتحانات نهايي از مجرب ترين، متعهدترين و باسابقه ترين دبيران و به طور كاملاً محرمانه انتخاب مي شوند؟
۲- آيا سؤالات به صورت استاندارد و بر اساس سطوح مختلف يادگيري در كليه دروس و رشته ها طرح مي شوند؟
۳- آيا با تغيير طراحان، شرايط استانداردبودن سؤالات بر اساس سليقه طراحان، دچار تغيير و تحول نمي شود؟
۴- آيا در محل تكثير و پاكت گذاري سؤالات و كليد آنها، كليه مسائل ايمني و قرنطينه رعايت مي شود؟
۵- آيا پاكت سؤالات دقيقاً به تعداد شهرهايي است كه امتحانات نهايي را برگزار مي كنند؟ و آيا پاكت  اضافي از طراحان خواسته نمي  شود؟
۶- آيا در تحويل و تحول سؤالات و انتقال آن به شهرستان ها، كليه اصول مسائل ايمني رعايت مي شوند؟
۷- آيا صحت لاك و مهر پاكت سؤالات و كليد آنها قبل از بازشدن در اتاق تكثير، به دقت توسط مسئولان مربوطه مورد تأييد قرار مي گيرد؟
۸- آيا در اتاق تكثير آموزش و پرورش شهرستان ها، كليه دستورالعمل هاي مربوط به قرنطينه، دقيقاً به مورد اجرا گذاشته مي شود؟
۹- آيا در انتقال پاكت سؤالات تكثيرشده به حوزه هاي امتحاني، كليه مسائل ايمني و امنيتي رعايت مي شود؟
۱۰- آيا در حوزه هاي اجرا، پاكت سؤالات با نظارت و امضاي كليه مراقبين و عوامل اجرايي شركت كننده در حوزه و در حضور داوطلبان و با تأييد صحت لاك و مهر باز مي شود؟
۱۱- آيا در حوزه هاي امتحاني، به داوطلبان اجازه خروج از حوزه را تا نيم ساعت پس از آغاز امتحان نمي دهند؟
۱۲- آيا كارت داوطلبان و به خصوص عكس  آنها به دقت با چهره آنان مورد مطابقت قرار مي گيرد؟
۱۳- آيا در جلسات امتحاني به سؤالات دانش آموزان توسط برخي دبيران پاسخ داده مي شود؟
۱۴- آيا مراقبين حوزه هاي اجرا تا پايان وقت امتحان به دقت از بروز هرگونه تخلفي توسط داوطلبان ممانعت به عمل مي آورند؟
۱۵- آيا در زمان ورود داوطلبان به حوزه ها، از آوردن كتاب و جزوه و تلفن همراه ممانعت به عمل مي آيد؟
۱۶- آيا منشي هاي حوزه هاي اجرا پس از پايان امتحان، قسمت هاي سفيد برگه هاي امتحاني را به طور هماهنگ مي بندند؟
۱۷- آيا منشي ها علامت گذاري احتمالي داوطلبان روي برگه را شناسايي و آنها را محو مي كنند؟
۱۸- آيا منشي هاي حوزه هاي تصحيح اوراق، در نوشتن شماره رمز، اصل بي طرفي را رعايت مي كنند؟
۱۹- آيا اوراق امتحاني دانش آموزان يك دبيرستان را در اختيار دبير همان دبيرستان جهت تصحيح قرار نمي دهند؟
۲۰- آيا دبيران در حوزه هاي مختلف امتحاني در سراسر كشور دقيقاً بر اساس ريز بارم كه توسط طراح ارائه گرديده عمل مي كنند؟
۲۱- آيا طراحان در زير برگه كليد سؤالات، اجازه مانور در ريز بارم را به دبيران تصحيح كننده نمي دهند؟
۲۲- آيا كليه اوراق پس از تصحيح، توسط دبير ديگري مورد تجديد نظر قرار مي گيرد يا اينكه تنها به جمع كردن نمرات يا امضاي دوم اكتفا مي كنند؟
۲۳- آيا دبيران مجرب و باسابقه به علت حق الزحمه ناچيز تصحيح اوراق، از قبول دعوت سر باز نمي زنند؟
۲۴- آيا به دبيران يك رشته معين، تصحيح اوراق درس ديگري را واگذار نمي كنند؟
۲۵- آيا در شهرهاي كوچك، اوراق امتحاني دانش آموزان به راحتي مورد شناسايي دبيران تصحيح كننده قرار نمي گيرد؟
۲۶- آيا منشي حوزه تصحيح، يك بار ديگر مبادرت به جمع كردن نمرات اوراق امتحاني پس از تصحيح مي كند؟
۲۷- آيا كليه دبيران در كليه حوزه هاي امتحاني سراسر كشور دقيقاً بر اساس ريز بارم، اوراق امتحاني را تصحيح مي كنند؟
۲۸- آيا سربرگ ها، پس از تصحيح دقيقاً به برگ اصلي الصاق مي شود؟
۲۹- آيا منشي حوزه تصحيح در انتقال نمرات از ورقه به ليست ها دقت كافي مي كند؟
۳۰- آيا در جمع كردن نمرات و معدل گيري، از هر نظر دقيق و مطمئن عمل مي شود؟
۳۱- آيا ليست هاي امتحاني پس از اتمام، مجدداً با نمرات اوراق امتحاني مورد مطابقت قرار مي گيرد؟
۳۲- آيا پس از اعلام نتيجه، به اعتراضات دانش آموزان به معناي واقعي رسيدگي مي شود؟
۳۳- آيا سازمان هاي آموزش و پرورش استان ها در انتخاب ناظران امتحانات نهايي، سليقه اي و گرايشي عمل نمي كنند؟
۳۴- آيا ناظران امتحانات نهايي بر اساس كليه دستورالعمل هاي مربوطه، كار حساس نظارت را به طور دقيق انجام مي دهند؟
۳۵- آيا ناظران در گزارش هاي خود عدالت را رعايت مي كنند؟
۳۶- آيا آموزش و پرورش استان ها، به دقت گزارش ناظران را مطالعه مي كنند؟
۳۷- آيا كميسيون رسيدگي به تخلفات امتحاني، با دانش آموزان متخلف بر اساس قوانين مربوطه عمل مي كند؟
و بالاخره اينكه آيا مي توان معدل دانش آموزي كه در منطقه محروم و با امكانات نازل آموزشي در امتحانات شركت كرده را با معدل دانش آموز دبيرستاني با عالي ترين امكانات آموزشي و پرورشي در تهران و مراكز استان ها مقايسه كرد؟
و آيا اين عادلانه خواهد بود كه اين معدل را يكي از شرايط پذيرش در كنكور بدانيم؟
حسين حسين نژاد قندي
دبير بازنشسته، كارشناس و ناظر امتحانات

مقوله «تنوع فرهنگي» به آن اندازه حايز اهميت است كه يونسكو از هنگام آغاز فعاليت خود در سال ،۱۹۴۵ آن را به رسميت شناخت و ابعاد آن در «بيانيه جهاني يونسكو درباره تنوع فرهنگي» در سال ،۲۰۰۱ مورد بررسي قرار گرفت.در اين اعلاميه جهاني كه نخستين متني است كه به طور اختصاصي به مسئله تنوع فرهنگي پرداخته، گفتمان ميان فرهنگي و احترام به تنوع فرهنگي و تساهل از مقدمات ضروري براي ايجاد صلح پايدار عنوان شده است.
بي ترديد تحولات و پيشرفت هاي سريع در فناوري اطلاعات و ارتباطات كه از آن به عنوان انقلاب ارتباطات ياد مي شود، گرچه فضاي بسيار مناسبي براي گفتمان بين فرهنگ ها و تمدن ها به وجود مي آورد، اما در سايه شكل گيري پديده جهاني شدن، مي تواند تهديدي نيز براي تنوع فرهنگي به شمار آيد.
اما از «فرهنگ» چه تعريفي در دست داريم؟ آيا مي توان تعريف جامع و مانعي از اين واژه ارائه كرد؟ كنفرانس جهاني سياست هاي فرهنگي كه در سال ۱۹۸۲ در مكزيك برگزار شد، تعريف نستاً فراگيري از اين مقوله به دست داده است. در اين تعريف، فرهنگ به منزله ويژگي هاي خاص مادي، معنوي، فكري و احساسي در مجموعه كلي يك جامعه يا گروه اجتماعي توصيف شده است.اين تعريف، در كنفرانس ها و كميسيون هاي جهاني بعدي نيز كه در اين زمينه برگزار شد و به خصوص در كنفرانس بين دولتي استكهلم پيرامون سياست هاي فرهنگي براي توسعه در سال ،۱۹۹۸ مورد تأكيد قرار گرفت.
در اين نشست از تنوع فرهنگي به منزله شالوده اصلي ايجاد فرهنگ شهروندي جهاني ياد شد كه در نهايت، به احترام متقابل بين افراد و ملت ها با وجود احتمال اختلاف نظر ها و مغايرتها، بيانجامد.
در اعلاميه  جهاني «تنوع فرهنگي» اين مقوله در ارتباط با چهار عنصر تكثرگرايي، حقوق بشر، خلاقيت و همبستگي بين المللي مورد بررسي قرار گرفت.در ماده ۶ اين اعلاميه، چند زباني، دسترسي برابر به هنر و دانش فني و علمي و اين كه كليه فرهنگ ها حق و امكان ابراز و اشاعه خود را داشته باشند، تضمين شده است.
در كشور ما نيز چندي پيش با توجه به تجمعاتي كه در شهرهاي ترك نشين رخ داده بود، همايشي در مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام پيرامون محور اصلي تنوع فرهنگي و همبستگي ملي برگزار شد كه ابعاد گوناگون اين مقوله به ويژه در ارتباط با بحث هاي جهاني سازي، وحدت و امنيت ملي و همچنين حقوق خرده فرهنگ ها مورد بررسي قرار گرفت.
دكتر واعظي، در يكي از نشست هاي علمي اين همايش با اشاره به اين كه ايران متعلق به همه قوم  ها اعم از فارس، بلوچ و... با همه تنوعات فكري- قومي و نژادي است گفت: همه بحث اين همايش در يك نكته خلاصه مي شود، و اين كه ما بايد براي منافع و انسجام ملي خود اهميت قائل شويم و اگر در گذشته به غلط راه هايي را كه باعث گسست و جدايي مي شد دنبال كرده ايم، امروز بايد به دنبال پيدا كردن راه هايي باشيم كه باعث وحدت مي شود.
چگونگي طرح خواسته ها و نظريات اقليت ها و قوميت هاي مختلف و اين كه مسئولان كشور در چه چارچوبي بايد سياستگذاري كنند كه در نقاط مختلف، كارگزاران با سلايق شخصي شان با اين مقوله برخورد نكنند؛ نكته ديگري بود كه در اين همايش از سوي خبرنگاران مطرح شد. در پاسخ به اين پرسش، دو نگاه از سوي صاحب نظران و مسئولان حاضر در نشست عنوان شد ۱- قانون اساسي اين مسئله را پيش بيني كرده، به گونه اي كه اقليت هاي مذهبي و قوميت هاي مختلف مي توانند در مجلس نماينده داشته و توسط آنان حقوق و خواسته هاي خود را دنبال كنند. ۲- مورد ديگري كه مي تواند به طرح اين خواسته ها به شكل صحيح كمك كند، وجود احزاب قوي و سازمان يافته است كه از سوي آنان نظريات خرده فرهنگ ها در جامعه طرح و دنبال مي شود.همچنين آسيب زايي مقوله تبعيض و حتي احساس وجود تبعيض در ارتباط با اقوام و نقض وحدت ملي در اين راستا، از ديگر موارد مورد توجه در اين همايش بود.صاحب نظري نيز بر اين نكته تأكيد داشت كه تفاوت هاي قومي، مذهبي و فلسفي صرفاً با بحث و گفت وگو حل و فصل نمي شوند و تنها ايجاد ساختار هايي كه منافع شهروندان را به يكديگر قفل مي كند زمينه ساز تفاهم و همبستگي اجتماعي و ملي است.

رسول اكرم (ص) با آن همه هيبت و متانتي كه داشتند، همواره متبسم و خوشرو بودند و در غير مواقعي كه به ايشان وحي مي شد و يا در مقام تعليم و تربيت و موعظه بودند و يا كسي صحبت مي  كرد، با اصحاب خود شوخي مي نمودند و با آنها به گفت و شنود مي پرداختند.
از امام صادق (ع) سؤال شد، آيا رسول خدا (ص) با كسي مزاح مي كردند؟ فرمود: خداوند آن حضرت را به خلق عظيم تعريف كرده است و در تمام پيغمبراني كه خداي متعال برانگيخته، اندكي انقباض وجود داشت _ ليكن- محمد (ص) را همراه رأفت و رحمت كامل برانگيخته است. از رأفت و مهر آن حضرت، اين بود كه با اصحاب خود مزاح مي كرد تا عظمت و بزرگيش دل آنان را نگيرد كه بتوانند به او نگاه كرده و حوائج خود را بازگويند. سپس اضافه فرمود: رسول خدا (ص) هنگامي كه يكي از اصحاب را غصه دار و مغموم مي ديد، با مزاح كردن او را مسرور مي ساخت و مي فرمود: خداوند كسي را كه به ترشروئي با برادرانش روبرو شود، دشمن دارد. در جاي ديگر امام صادق (ع) خطاب به يكي از ياران خود فرمودند: چرا با هم شوخي نمي كنيد؟ شوخي از خوش اخلاقي است و تو با شوخي مي تواني در برادر مسلمانت مسرتي ايجاد كن.
رسول خدا (ص) همواره شوخي مي كردند و مي خواستند بدينوسيله آنان را مسرور سازند. از سخنان آن حضرت است كه «هيچ مؤمني نيست، مگر اين كه از مزاح بهره  اي دارد.» ناگفته نماند گر چه پيامبر (ص) مزاح مي فرمود، ولي در شوخي ها غير از حق چيزي به زبان نمي راند.
حضرت رضا (ع) فرمود: مرد عربي به ديدن رسول الله «ص» مي آمد و براي حضرت هديه مي آورد و همانجا مي گفت: پول هديه ما را مرحمت كن. رسول خدا (ص) مي خنديد و مواقعي نيز كه غمگين مي شد، مي فرمود: اعرابي چه شد، كاش مي آمد.
رسول اكرم (ص) با ياران خود در جوي از وقار، مزاح مي كردند و مؤمنين را تشويق مي نمودند تا از مرز وقار و متانت فراتر نروند و هرگز اجازه نمي دادند حقايق و امور جدي به واسطه اين امر مورد اهانت قرار گيرد. لطائف و ظرائف مزاحهاي پيغمبر (ص) بسيار است كه در اينجا نمونه هائي از آنها را مي آوريم: يك روز در حضور جمعي از بانوان سالخورده گفتند هيچ گاه پيرزني به بهشت داخل نخواهد شد. زنان از شنيدن اين سخن، سخت متأثر شدند؛ پيغمبر (ص) فرمود: اين نه به آن معني است كه شما را به بهشت راه ندهند، بلكه به اين معني است كه همگي جوان خواهيد شد و آن گاه به بهشت راه خواهيد يافت.
روزي پاي راست خود را بگشودند و از حاضران پرسيدند: اين پاي من به چه مي ماند؟ در اين هنگام هر يك به مقتضاي ذوق و سليقه خود تشبيهي كرد و پيامبر (ص) تشبيه هيچ يك را نپسنديدند. گفتند: يا رسول الله اينك خود بازگوي كه پاي شما به چه مي ماند. پيامبر (ص) تبسمي بر لب راند و پاي ديگرش را بگشود و گفت: به اين پا مي ماند.
مي فرمود: الهوا و العبوا فاني اكره ان يري في دينكم غلظه. تفريح كنيد، و سرگرمي داشته باشيد زيرا دوست ندارم كه در دين شما خشونتي ديده شود.
نكته قابل توجه اين كه شوخيهاي پيامبر (ص) تنها به قصد مسرور ساختن ياران نبود، بلكه ديده مي شد كه حضرت از مزاح و شوخي به عنوان وسيله اي جهت ارشاد و تربيت ياران استفاده مي فرمود. مثلا در پاسخ مردي كه از ايشان مركبي خواست، فرمود: تو را بر فرزند ماده شتري مي نشانم. درخواست كننده به گمان اينكه مراد كره شتر كوچك باشد و به كار سواري نيايد، ايران كرد كه فرزند ماده شتر، مرا به چه كار آيد؟ در جواب فرمود: مگر شتران بزرگ و درخور سواري را جز ماده شتران مي زايند؟ اين تعبير حضرت، هم آميخته به مزاح است و هم ارشاد به دقت در خطاب و توجه به واقع كلام. و همين طور انس بن مالك را با خطاب «اي صاحب دو گوش» مخاطب قرار داده بودند تا هم شوخي نموده باشند و هم او را به حسن استماع و دريافت و پذيرش حق تحريض فرموده باشند.
اصل مهمي كه در شوخي و مزاح رسول اكرم (ص) شايان توجه است، حفظ حريم و حرمت مسائل جدي و حقايق عاليه ديني است كه هيچگاه در قالب شوخي و مزاح مورد بي احترامي قرار نگيرد.