عكس: جواد گلزار
نازخند صبحي
فرزندتان را دوست داريد؟ آيا او هم مي داند كه دوستش داريد؟ بيشتر مردم فكر مي كنند كه عشق پدر و مادر به فرزند امري آسان، روشن و واضح است. والدين همواره عشقشان را به هزاران شيوه به فرزندشان نشان مي دهند ولي گاهي كودك منظورشان را درك نمي كند و با كوچكترين مخالفتي مدعي مي شود كه پدر و مادر او را دوست ندارند.
سودا ۷ سال دارد، مي گويد: پدر و مادرم مرا دوست ندارند! چون اجازه ندادند كه به منزل «مارال» بروم.بسياري از كودكان كوچكترين مخالفت با خواسته شان را حمل بر عدم علاقه والدين خود مي دانند.
نازيلا ۸ ساله مي گويد: هرگز نشنيدم كه مادرم به من بگويد: «دوستت دارم» و يا به حرف هاي من گوش بدهد، خنده دارترين لطيفه ها را هم برايش تعريف كنم نمي خندد چون مرا دوست ندارد.«برخي از كودكان بي توجهي والدين را حمل بر بي علاقگي آنان مي دانند.» عباس ۱۲ سال دارد و به شدت علاقه مند به فوتبال است. معتقد است كه پدرش اصلاً او را دوست ندارد چون هرگز براي تماشاي مسابقه او نيامده و هيچ وقت راجع به بازي فوتبال با او صحبت نكرده است. «بچه ها بي علاقگي به سرگرمي هايشان را ناشي از بي مهري والدين نسبت به خودشان مي دانند.»
آرش مي گويد: خيلي دلم مي خواست كه پدرم را در آغوش بگيرم ولي او هرگز اين اجازه را به من نداد. رفتار او هميشه جدي و خشك بود.
«كودكان دوست دارند در آغوش گرفته شوند به جهت آن كه گرمي محبت را در آغوش شما حس كنند و دوست دارند شما را در آغوش بگيرند تا عظمت وجود شما اعتماد به نفس آنان را افزايش دهد.»
تا ۲ سالگي عشق كودكانه
دكتر چريل اسميت، روان شناس، معتقد است كه ابراز علاقه و توجه به بچه هاي كوچك تر آسان تر است، چون بچه ها درك مستقيمي از اطرافشان دارند. ابراز علاقه روشي براي مطمئن كردن كودكي است كه به نوازش و اطمينان بين والدين و خودش نياز دارد. كودك نوزاد درك نمي كند كه چه مي گويد ولي والدين همچنان مي توانند با صداي آرام و مهربان حتي زماني كه متولد نشده با او گفت وگوي مثبت داشته باشند. مطمئناً لحن صدا منظور از كلمات را بيان مي كند. ارتباط چهره به چهره نيز بسيار مهم است. بسياري از والدين نمي دانند كه كودكان چه دركي از چهره آنان دارند.
خانم سليمي مي گفت: سميه ۵ ، ۶ ماهه بود مرتب بي قراري مي كرد. درست زماني كه در محل كارم مشكلاتي داشته و بسيار بي حوصله و غمگين بودم بي قراري سميه نيز مرا كلافه مي كرد، زماني كه مشكلاتم برطرف شد و كمي به سر و وضع خود رسيدم و لباس خوش رنگ پوشيدم سميه آرام تر شد و با شگفتي پي بردم كه اندوه من و چهره غمگينم در بي قراري سميه تأثير داشته است.
۳ تا ۵ سالگي
روان شناسان كودك و خانواده معتقدند كه بهتر است والدين بياموزند كه چگونه پيام هاي عشق و علاقه خود را به كودكان برسانند. بعضاً كودك ميزان علاقه والدين را نسبت به خود كنترل و اندازه گيري مي كند. ممكن است بخواهد تا اتاقش را مرتب كنيد، مشق هايش را بنويسيد، از دوستش خوب استقبال كنيد. برايش هديه بخريد، اوقاتي با او سپري كنيد، با او به پارك يا سينما برويد و ... كودك در اين سنين دلش مي خواهد جملاتي مانند «دوستت دارم» ، «تو بهترين هديه الهي براي من هستي» ، «بي تو زندگي را نمي خواهم» و ... را از والدينش بشنود. و مهم تر اين كه مي خواهد والدينش او را در آغوش بگيرند، دستهايش را بگيرند و او را نوازش كنند. كودك را از اين جملات و كلمات زندگي ساز محروم نسازيد. با او بازي كنيد، قدم بزنيد و به او بگوييد دوستش داريد و از داشتن او خوشحاليد. كودك مشتاق شنيدن اين جمله ها و كلمات است.
۶ تا ۸ سالگي
دكتر قدمعلي سرامي،  استاد دانشگاه مي گويد: خوشا به حال والديني كه در دوران كودكي فرزندانشان اوقاتي را به آنها اختصاص مي دهند و مي دانند كه دوران كودكي بسيار زود سپري مي شود و زماني فرا مي رسد كه كودك امروز جواني مي شود كه با بسياري از مشكلات نوجواني بايد مقابله كند.
پروفسور اندي بيل، استاد دانشگاه و مشاور امور تربيتي در مورد گفت وگو و صحبت با فرزندان مي گويد: همه ما حس مي كنيم كه وجود علاقه ضروري است و گاهي فكر مي كنيم كه عشق را مي توان با زمان معني كرد، در حالي كه نحوه اختصاص و برنامه ريزي «وقت» را بايد انتخاب و ارزيابي كرد و به هوش بود كه زمان طفوليت كودك به سرعت سپري مي شود و مي رسد زماني كه ديگر كودك براي بازي و با شما بودن وقت ندارد.
۹ تا ۱۲ سالگي
دكتر چريل اسميت توضيح مي دهد: همچنان كه كودك شما بزرگ تر مي شود ابراز علاقه به صورت گفتاري و رفتاري درمي آيد. كلمات و رفتار مثبت نشان مي دهد كه به او احترام مي گذاريد و متوجه اين نكته هستيد كه او بزرگ شده است. اكثريت قريب به اتفاق والدين زندگي پرمشغله اي دارند و انتظار اين كه تمام ساعات روز در كنار فرزندانشان بوده و مرتب او را ناز و نوازش كنند بي مورد و غيرممكن است. مي شود با برنامه ريزي و در حال انجام ساير امور در كنار كودكان بود و با آنها گفت وگو كرد و حرف هاي آنان را گوش داد و كارهاي معمولي روزانه را نيز انجام داد.
با توسعه خانواده و كودك، بچه ها مي خواهند بدانند كه آنها را دوست داريد و برايتان ارزشمند هستند؛ اين امر با عنايت به هسته اي شدن خانواده (يك زن و مرد، يك يا دو بچه) و محدود شدن حمايت هاي عاطفي بيشتر از گذشته دغدغه ذهني كودكان را شامل مي شود.اگر زبان كودكان را خوب درك كرده ايم بهتر است با زبان خودشان و با توجه به سن آنها به طور مرتب به آنها ابراز علاقه كنيم،  وقت هايي را جهت گذراندن با آنها در نظر بگيريم با هم بخوريم، كتاب بخوانيم و علاقه خود را به آنها نشان دهيم و هميشه در هر سني به آنها بگوييم دوستت دارم.دكتر شيرازي نيز چندين روش را براي درخشش عشق در زندگي كودكان پيشنهاد مي كند:
- احساسات خود را بيان كنيد
فرزانه آماده رفتن به مدرسه است. مادرش در حالي كه مقنعه و لباس هاي او را مرتب مي كند، مي گويد: چه ماه شده دختر گلم، قربونش برم و بوسه به لپ هاي گل انداخته فرزانه مي زند، رسول اكرم(ص) فرموده است: هر بوسه اي كه والدين نثار فرزند مي كنند درجه اي مثبت به دست مي آورند.
قربون قد و بالاي پسرم، عزيز بابا بدو ديرمون نشه. اين كلمات شيرين از دهان پدر فرهاد بيرون مي آيد.
مطمئناً فرزانه ها و فرهادها روز خوبي را در مدرسه خواهند داشت. مطمئن باشيد حتي نوجوانان سركش هم علاقه و توجه قلبي شما را رد نمي كنند.
- در حال نوازش با او گفت وگو كنيد
اين روش، ابزار غيركلامي علاقه است. ايجاد اين رابطه با كودكان دوره ابتدايي آسان است. كودكان هميشه از در آغوش گرفته شدن استقبال مي كنند. نوازش كردن موي سر، خاراندن پشت گردن، نشاندن روي زانو، قرار دادن سر روي سينه، همه اين روش ها نوعي ابراز علاقه به فرزند است و ايجاد رابطه صميمانه مي كند.
- در مورد فرزندانتان با ديگران صحبت كنيد
گلي خانم به مادر سارا كه به ديدنشان آمده بود از موفقيت دخترش نرگس در مسابقه نقاشي به تفصيل صحبت مي كرد. نرگس كه در كنار سارا بود با دقت به حرف هاي مادرش گوش مي داد و احساس غرور مي كرد.وقتي در مورد فرزندتان به طوري كه خودش بشنود صحبت كنيد كودك درك خواهد كرد كه مورد توجه شما است و در كانون علاقه شما قرار دارد به خصوص با نزديكاني كه فرزند همسال كودك شما دارند، اين امر موجب افزايش اعتماد به نفس كودك خواهد شد.
- به او توجه كنيد
وقتي مشغول انجام تكاليف است، عروسك بازي مي كند، تلويزيون تماشا مي كند و...لحظاتي به او اختصاص دهيد، بنشينيد و به او نگاه كنيد. به تعريفي ديگر در كنارش باشيد. اين روش بسيار دقيقي براي گفتن دوستت دارم، با چشم و گوش است.رسول اكرم(ص) فرموده است: نگاه محبت آميز پدر به صورت فرزند عبادت است.
- به او كمك كنيد
د زود باش، ديرم شد، تو چقدر تنبلي، پدرم رو درآوردي با اين مدرسه رفتنت.شما مي توانيد بدون اين غرولند و كلمات نامهربان به او در آماده شدن براي رفتن به مدرسه كمك كنيد.
- به سرگرمي ها و علايق او توجه كنيد
اگر در مدرسه كودك برنامه اي تشكيل شده و از شما دعوت به عمل آمده، حتماً شركت كنيد به خصوص اگر مسابقه اي باشد كه كودك شما هم در آن شركت دارد. اگر به علايق فرزندتان كه بسيار مهم است توجه كنيد عشق و علاقه خود را نشان داده و ثابت كرده ايد.عروسك نازنين در خانه خاله جا مانده بود، وقتي آقاي عبادي از اداره به خانه مي آمد سر راه عروسك را از خانه خاله براي نازنين آورد، ديدن عروسك، نازنين را به شدت خوشحال كرد و در ضمير ناخودآگاه خود توجه و علاقه پدر را به علايق خود احساس كرد.
- به آنچه بايد انجام دهد توجه كنيد
وظيفه اي به او محول كرده ايد به انجام آن دقت كنيد. تشويق رفتارهاي مثبت روش ديگري است براي بيان دوستت دارم. تشكر كردن از وظايفي كه انجام داده است با به كار بردن كلماتي نظير؛ «به تو افتخار مي كنم» ، «تومرا سربلند كردي» ، «چه دوست خوبي داري» خرسندي زايدالوصفي به فرزند خود انتقال مي دهيد.
- موضوعاتي براي گفت وگو پيدا كنيد
روش كامل كردن چرخه گفت وگو را ياد بگيريد. فتانه گفت: مامان زهرا اينا منتقل شدند مي روند اهواز.خانم آصفي بلافاصله گفت : نگران نباش دوست ديگري پيدا مي كني، در حالي كه بهتر بود بگويد:  كي مي روند؟ حيف شد، دوست خوبي داشتي، منظور خانم آصفي با مطرح كردن اين سؤال واضح است: شنيدم چه گفتي به آن علاقه مند شدم و مايلم اطلاعات بيشتري به دست آورم.
سخن آخر
- به حرف هاي آنها گوش كنيد، با دقت گوش كنيد.
- براي درك آنها و احساساتشان وقت صرف كنيد.
- كودكان كامل نيستند همان طور كه ما پدر و مادرها كامل نيستيم.آنها را آن گونه كه هستند، بپذيريد.
- اوقاتي را فقط با آنها سپري كنيد.
- از آنها نظر بخواهيد. بگذاريد نظر بد و ناقصي بدهند و با حوصله نظرشان را اصلاح كنيد.
- به جاي گفتن سخنان كنايه آميز و انتقادهاي تند با آنها گفت وگوي مثبت داشته باشيد.
- به آنها افتخار كنيد و بگوييد كه از داشتن آنها خوشحال هستيد.
- قسم به جان دختر و يا پسرم را براي آنها عينيت ببخشيد.
- با دوستانشان مهربان باشيد.
- به لباس و نظافت شخصي خود توجه كنيد و خود را آراسته نگه داريد.
- درباره مسائل و مشكلات خود تا حد فهم آنها صحبت كنيد.
- بچه ها را درباره وضعيت شغلي خود نگران نكنيد.
- آنها را با هم مقايسه نكنيد.
- براي گفت وگو محيط صميمانه ايجاد كنيد و مطمئن باشيد در محيط صميمي، فرزند احساس خواهد كرد اوليايش انسان هاي هوشيار و مشكل گشايي هستند.
- به مدرسه آنها سر بزنيد و در مراسم مدرسه و مسابقات مربوطه شركت كنيد.
- به چيزهايي كه مورد علاقه آنهاست احترام بگذاريد.
- درباره مسائل مختلف، نظر آنها را بپرسيد.
- با آنها بخنديد و به ياد داشته باشيد كه فرزندان مسئول مشكلات شما نيستند.
- به كارها و تكاليف مدرسه شان علاقه نشان دهيد.
- كارهايي پيدا كنيد كه مي توانيد با هم انجام دهيد.
- غذا را با هم بخوريد و آنها را در خانه به حساب بياوريد.
- به آنها بگوييد كه براي شما استثنايي و فوق العاده هستند.
- به اشخاصي كه مورد علاقه آنها هستند احترام بگذاريد.
- در صورت رعايت روش هاي ذكر شده، به كودكان خواهيد گفت كه دوستش داريد و درخشش عشق را در زندگي فرزندانتان مشاهده خواهيد كرد. فراموش نكنيد كه براي اينكه كودك منظور شما را درك كند از نشان دادن عشق، گفتن و نوازش كردن او غافل نشويد.
منابع:
- گفتارهاي تربيتي، شهيد دكتر محمدجواد باهنر
- مديريت خانه، محمود حائريان اردكاني
- مشكلات تعليم و تربيت مدرسه پدران و مادران پاريس ترجمه حبيبي
- نحوه رفتار والدين با فرزندان، يدالله جهانگرد

سلام پيرمرد از بي بي چه خبر؟ باري اگر از احوالات اين جانب خواسته باشي ملالي نيست جز دوري ديدار شما. دخترم مريض شده، مي گويند به خاطر آب آلوده استخر است. تابستان تهران آدم را كلافه مي كند، مجبوري بروي استخر. گاهي هم با هزار درد و مرض برمي گرديم. امروز به كاگل محمد فكر مي كردم و آن مجري قرمزرنگش. بهار كه مي شد آبادي به آبادي راه مي افتاد و حجامت مي كرد. پشت گوش تيغ مي زد و فتيله و بادكش. سر مي تراشيد و با كاغذهاي آبي رنگ كه روي لامپا داغشان مي كرد تب مي بريد. هي پيرمرد خوشا آن روزها كه نه مريضي مان مريضي بود نه دارويش دارو. همه چيز عجيب و غريب شده پيرمرد. يادت هست شبي كه همين كاگل محمد آمده بود خانه ماهتابان كه عرق آبله را از تن پسر پنج ساله اش دربياورد. من كه يادم نمي رود؛ پلاس كرسي را بالا زدند و پسرك بيچاره را گذاشتند كنار منقل. سرخي دانه هاي زغال و زخم هاي سرخ پسر ماهتابان كه گله گله رويش را حنا ماليده بودند از ذهنم پاك نمي شود. دامن عربي قرمزي تنش كرده بودند. مي گفتند قرمزي و حنا آبله را مي برد. پلاس ها را پايين انداختند و دور تا دورش نشستند كه كرسي هوا نكشد. كاگل محمد مي گفت اين طوري عرق آبله از تنش بيرون مي ريزد وگرنه اگر بزرگ شود بدنش مثل نان سنگك سوراخ سوراخ مي ماند تازه اگر بماند. پسرك بيچاره را كه بيرون آوردند مثل زغال هاي زيركرسي به خاكستر نشسته بود كبودكبود. حالا هم همين است. هيچ فرقي نكرده پيرمرد، مي گويند وايتكس توي استخرهاي تهران مي ريزند.
محمد مطلق

به دنبال درج مصاحبه اي با عنوان «ناگفته هاي پرونده خون هاي آلوده از زبان وكيل قربانيان» در صفحات ۸ و ۱۲ شماره ۴۰۰۹ مورخ ۲۴/۳/۸۵ ، سازمان انتقال خون ايران توضيحي به شرح زير ارسال كرده است:
۱- كاملاً به جا و به حق بود تا آن روزنامه محترم، حداقل نه به خاطر سازمان انتقال خون بلكه به خاطر همت و ايثار اهداكنندگان و در جهت حرمت نهادن به آنان و كمك به نجات جان ميليون ها بيمار، از عنوان غيرمستند و غيرعلمي «خون هاي آلوده» پرهيز مي نمود و براي رسيدن به صحت و سقم مطلب، بررسي موجزي در تفكيك مصاديق خون و فرآورده هاي حاصل از خون به عمل مي آورد.
۲- آنچه هميشه در زمان مطرح بودن پرونده  هموفيلي، محل ابهام و شبهه براي مردم قرار گرفته است، عدم برخورد علمي با دو موضوع متفاوت «خون» و «فرآورده هاي حاصل از پلاسما» بوده و كمترين نتيجه عايد از اين خطاي فاحش در برخي مقاطع زماني، عدم تأمين خون كافي براي نيازمندان بوده است. براي ما خانواده بزرگ انتقال خون جاي بسي تعجب است كه در صدر مصاحبه مربوط به فرآورده هاي دارويي آلوده، عكس بزرگي از كيسه هاي خون چاپ شده است.