فرهنگ و فرهنگسرا
سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران برنامه تابستانه اي را با عنوان نهضت تابستانه به شهروندان تهراني عرضه مي كرده اما محور برنامه ها صرفاً براي پر كردن اوقات فراغت برنامه ريزي شده و اين در حالي است كه هدف برنامه هاي گذشته اين سازمان غني سازي و مديريت اوقات فراغت بوده است. از سوي ديگر نظرسنجي هاي به دست آمده درباره ارزيابي مربيان از ميزان موفقيت سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران در رسيدن به اهداف برنامه ها نشان مي دهد كه از لحاظ هدف غني سازي اوقات فراغت جوانان پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي، كمك به اقشار كم درآمد براي گذران اوقات فراغت بهتر و ترويج ارزش هاي مثبت نظام در ميان جوانان تا حدودي موفق بوده است.
چگونگي ساماندهي اوقات فراغت تابستاني كودكان، نوجوانان و جوانان به سازمان ها و نهادهاي فرهنگي متعددي مرتبط مي شود. اما يكي از سازمان هايي كه خود را موظف به ارائه خدمات و پوشش دهي اوقات فراغت مخاطبان در شهر پرجمعيتي همچون تهران مي داند، سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران است.
گستردگي دامنه فرهنگي اين سازمان در كليه مناطق شهرداري تهران و با در اختيار داشتن بيش از ۳۰۰ مركز فرهنگي هنري در كنار توانمندي ها و قابليت هاي گسترده اش مي تواند با برنامه ها و خدماتش به عنوان يك نهاد فرهنگي جهت دار،هدف مند، تأثيرگذار و از بعدي ديگر الگوي مناسبي براي سازمان هاي مشابه باشد.
از سويي ديگر ساماندهي زندگي اجتماعي و فرهنگي در ديگر كشورها جزء وظايف شهرداري ها محسوب مي شود پس سازمان فرهنگي هنري به عنوان يكي از زيرمجموعه هاي شهرداري تهران با آگاهي از ميدان دادن به حقوق شهروندي، ترويج شهرداري و آموزش و مهارت  شهروندي، مي تواند اين مسئوليت را با آرامش تمام متقبل شود و همان گونه كه شعاري را در قالب «تهران، شهر اخلاق» به عنوان سرفصل برنامه هايش قرار داده مي تواند براي رسيدن به آن نيز گام هاي مؤثري بردارد.
حال به نظر مي رسد فرهنگسراهاي شهر تهران با توجه به ماهيت و نيز به عنوان محيطي امن از سوي خانواده ها مي تواند در جهت آموزش حقوق و اصول زندگي شهري گام بردارد و اين سنت آموختن در هر زمان و هر فصل از سال را به نام پر كردن اوقات فراغت به صورت سازماندهي شده و اصولي به شهروندان ارائه كند.
در چند سال اخير نيز سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران برنامه تابستانه اي را با عنوان نهضت تابستانه به شهروندان تهراني عرضه مي كرده اما محور برنامه ها صرفاً براي پر كردن اوقات فراغت برنامه ريزي شده و اين در حالي است كه هدف برنامه هاي گذشته اين سازمان غني سازي و مديريت اوقات فراغت بوده است. از سوي ديگر نظرسنجي هاي به دست آمده درباره ارزيابي مربيان از ميزان موفقيت سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران در رسيدن به اهداف برنامه ها نشان مي دهد كه از لحاظ هدف غني سازي اوقات فراغت جوانان پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي، كمك به اقشار كم درآمد براي گذران اوقات فراغت بهتر و ترويج ارزش هاي مثبت نظام در ميان جوانان تا حدودي موفق بوده است.
در اين ميان ۸/۶۴ درصد از مربيان حضور و مشاركت شركت كنندگان در برنامه هاي نهضت فرهنگي تابستان را خيلي خوب و ۸/۲۴ درصد آنها خوب ارزيابي كردند و به نظر ۱/۴۲ درصد از مربيان شركت كنندگان با هدف ياد گرفتن حرفه وفن و به نظر ۲/۵۲ درصد از مربيان، شركت كنندگان با هدف يادگيري و گذران اوقات فراغت در برنامه ها شركت كرده اند.
حال در سال جاري اين سازمان با رويكردي تازه سخن از اوقات فراغت دارد و مديريت اوقات فراغت به عنوان اصل برنامه ها مدنظر مسئولين سازمان فرهنگي هنري شهرداري قرار دارد و ديدگاه مسئول برنامه اوقات فراغت اين سازمان ابتكارات و خلاقيت ها است.
همچنين از آنجا كه تقويم تاريخي مناسبت ها امسال تابستان منطبق بر ايادي و جشن و سرور است عنوان نهضت تابستانه امسال جاي خود را به جشنواره تابستانه داده است.
امين متوليان- دبير جشنواره  تابستانه در اين زمينه مي گويد: ارائه برنامه ها در قالب جشنواره  نوعي نوآوري به حساب مي آيد، اين نوآوري باعث شود تا در برنامه ها نيز تغييراتي ايجاد شود. برخي از برنامه ها چنان جزيي از سازمان فرهنگي هنري شده اند كه مي بايستي حتماً اجرا شوند، بدون آنكه خواست عموم مردم و نياز مخاطبان در نظر گرفته شود. بنابر اين پس از بررسي به اين نتيجه رسيديم كه تناسبي در اجرا و نياز مردم وجود ندارد، پس برنامه ها و محتواي آن را به سمت نوآوري حركت داديم اما با مبناي خدمت، تفريح و مديريت اوقات فراغت.
او با واژه غني سازي و پركردن اوقات فراغت مخالف است و مي گويد: اين واژه گنگ و نارساست كه متأسفانه در ادبيات دستگاه هاي فرهنگي لحاظ شده است، بهتر است به جاي اين دو مفهوم به گسترش و توسعه اوقات فراغت بينديشيم.
دكتر علي عسگري رئيس سازمان فرهنگي هنري نيز مي گويد: بايد براي خلاقيت تفكيك قايل شد، اصولاً تكرار و كليشه با هم متفاوت است، تماشاي چند باره يك فيلم خوب به معناي تكرار نيست، كليشه همان ناظر به بي محتوايي و تكرار خسته كننده است و بار معنايي و جذابيت  ندارد. برنامه هاي انديشيده شده درباره امسال اوقات فراغت از كليشه محوري دور خواهد بود كه اين جهت گيري ها كليشه محور آفت هر سازماني است و رشد فرهنگي را كند مي كند، لذا خلاقيت در برابر تكرار باز هم معنا مي يابد، ولي اين تكرار از كليشه به دور خواهد بود.
البته در نگاهي خوشبينانه از سوي رئيس سازمان فرهنگي هنري در دوره سه ماهه تابستان بيش از دو ميليون نفر در طول ۱۰۰ روز از خدمات بهره مند خواهد شد، همچنين برنامه هاي ستاد جشنواره تابستانه دو گونه تقسيم بندي شده است، برنامه هايي كه مراكز و فرهنگسراها برگزار مي كنند. اين گونه برنامه ها از طريق مراجعه به فرهنگسراها و خانه هاي فرهنگ قابل دسترسي است و ديگر برنامه هايي كه ستاد سازمان انجام خواهد داد كه براي استفاده بيشتر مخاطبان سيستمي طراحي شده كه خانواده ها بتوانند شركت كنند و به گفته مسئولين سازمان قرار است در خدمات ارائه شده حدالامكان خانواده ها به معناي واقعي آن بتوانند استفاده كنند، البته به گفته رئيس سازمان اين خدمات رايگان بوده و در قبال آن هيچ هزينه اي را دريافت نخواهند كرد.
يكي از اين برنامه ها كه به نهاد خانواده نيز نگاهي بنيادي دارد توزيع بسته هاي فرهنگي است كه ميان بيش از يك ميليون نفر از شهروندان تهراني توزيع خواهد شد. عسگري در اين زمينه مي گويد: بسته هاي تابستاني به منظور استفاده خانواده ها توزيع مي شود به عبارت ديگر خانواده ها هم از برنامه هاي فرهنگي بهره خواهند برد. اين بسته ها دو ويژگي دارند ؛يكي اين كه براي خانواده هاست و ديگري وسعت  و تيراژ بالاي آن است، بالغ بر يك ميليون بسته كه در آن جزوات آموزشي و طنز، چند سري كتاب هاي مرتبط با موضوعات مورد نياز خانواده ها ،طراحي بازي هايي كه به صورت مشترك براي همه اعضاي خانواده ها است، فيلم و محصولات فرهنگي و ديگر كالاي فرهنگي و هنري توزيع مي شود.
او اضافه مي كند: در شرايط فعلي فرهنگي بايد مستقيماً سراغ خانواده ها رفت اما ظرفيت فضايي و فيزيكي سازمان محدود است، از طرف ديگر ظرفيت فضاهاي عمومي نيز محدود است و اين ظرفيت ها تناسبي با خواست و نياز مردم ندارد. پس معتقديم كه بايد به خانواده ها به عنوان مهمترين ركن جامعه پرداخت و در جهت تقويت نهاد خانواده همت گماشت. بنابراين قصد داريم كه تغذيه فرهنگي را خانه به خانه دنبال كنيم و به سراغ مخاطبان برويم.
البته به نظر مي رسد فعاليت ها و برنامه ريزي هاي ستاد جشنواره  تابستانه كاملاً منطبق بر داده ها و اطلاعاتي است كه از سال هاي گذشته در دسترس بوده است، منتهي با رويكرد آسيب شناسانه و اصلي ترين محور و مقيدكننده خواست و نياز مردم. چرا كه عسگري مي گويد: نگاه كلي بر اساس نياز مردم شكل گرفته و دوربين برنامه به اصطلاح در كف خيابان قرار گرفته و همه مردم از هر نوع و قشر را در برنامه ها لحاظ كرديم، توده و عموم خانواده ها و همه سطوح جامعه را در برنامه ريزي مد نظر قرار داديم و به سمت و سوي خاصي سوق نداديم، از طرفي نيز با نظرسنجي مشخص كرديم كه عموم طالب چه هستند. براي مثال مردم در تابستان نياز به تفريح دارند، اين مسلم و مشهود است.
به گفته مسئولان سازمان فرهنگي هنري شهرداري، سياست گذاري، برنامه ريزي و نظارت بر فضاهاي فرهنگي، توسعه فرهنگ و هنر در تهران، ارتقاي فرهنگ شهروندي، پاسخ به نيازهاي فرهنگي شهروندان ،تقويت مهارت هاي زندگي در حوزه فرهنگ و هنر، به كارگيري روش هاي علمي در سنجش نيازهاي جامعه و انعكاس واقعيت هاي اجتماعي و فرهنگي، حمايت و پشتيباني از فعاليت هاي فرهنگي هنري در مراكز عمومي، تلاش در جهت افزايش سهم مصرف خدمات و كالاهاي فرهنگي در سبد مصرفي خانواده ها و همچنين در رويكردي فراگيرتر تلاش براي تحقق سياست هاي كلان فرهنگي نظام جمهوري اسلامي ايران از جمله اهداف اصلي اين سازمان است.

براي رسيدن به يك سري اهداف و اجراي يك سري دستورات، يك سري افراد، يك سري كارها را انجام مي دهند، كه يك سري افراد ديگر از انجام شدن اين دستورات بتوانند به آسايش برسند، ولي گاهي يك سري اتفاقات باعث مي شود تا يك سري از اين كارها به خاطر يك سري از سهل انگاري ها به نتيجه مطلوب نرسد به همين خاطر در بيشتر اوقات يك سري قوانين براي يك سري در كارها كه ممكن است روي زمين بماند، در نظر گرفته مي شود. اما در بسياري از مواقع بي اطلاعي از اين قوانين باعث مي شود تا يك سري افراد به يك سري از حقوق شهروندي خود نرسند. اين روزها اخبار زيادي در مورد «طرح جهادي ۱۳۷» شنيده ايد اما احتمالاً از قوانيني كه براي رسيدگي به تماسهاي شهروندان به ۱۳۷ تنظيم شده است، بي خبر هستيد. به همين خاطر در اين ستون به ترتيب يك سري از اين قوانين مطرح شده چاپ مي شود.
موضوع به تماس هاي تلفني شهروندان به ۱۳۷و رسيدگي به آن، بيش از هر چيز در اعتمادسازي در مردم تأثير دارد، موضوعي كه شهردار تهران به آن تأكيد داشتند. به همين خاطر علاوه بر طرح قوانين و طول مدت براي رسيدگي به اين تماس، دسته بندي هايي را براي نوع تماس ها در نظر گرفته است تا رسيدگي دقيق تري صورت گيرد.
در صدر تمام اين موضوعات عدم رضايت شهروندان از ۱۳۷ قرار گرفته است، يعني كساني كه با تماس با ۱۳۷ به مشكل آنها رسيدگي نشده است و نسبت به آن اعتراض دارند، مي توانند به ۱۸۸۸ تماس بگيرند، موضوع مطرح شده از سوي شهروندان در سه اولويت بررسي مي شود كه به ترتيب در ۳ ، ۷ و ۱۰ روز رسيدگي خواهد شد.
از سوي ديگر تماس هاي شهروندان در موضوعات شهري، ميوه و تره بار، پلمپ و فك پلمپ، زيبا سازي شهري، سازمان بهشت زهرا، ترمينال هاي شهري و بين شهري، سازمان تاكسيراني، شركت راه آهن تهران حومه شهري (مترو)، فضاي سبز، شركت واحد اتوبوسراني، فروشگاه شهروند، آتش نشاني و خدمات ايمني و شهرسازي و تخلفات ساختماني دسته بندي مي شود.
از سوي ديگر شهرداري تهران به مسايل فني و عمراني، املاك، امور اجتماعي، امور اداري و مالي، تخلفات پرسنلي، حمل و نقل و ترافيك و مسايلي كه به پيمانكاران شهرداري مربوط مي شود نيز رسيدگي مي كنند كه زمان رسيدگي به زير مجموعه هاي مشكلات مربوط به اين موضوعات به ترتيب در اين ستون مطرح خواهد شد.

در حالي كه بسياري از مسئولان شهري، نگران سهميه بندي بنزين و تأثير آن بر سيستم حمل و نقل عمومي كلانشهر تهران هستند، هنوز اتفاق يا خبر خاصي از مسئولان اجرايي مبني بر ارائه راه حلي مشخص براي اين مشكل شنيده نشده است.
با وجود آنكه بخش عمده اي از حمل و نقل شهري توسط خودروهاي شخصي  يا خطي و آژانس ها انجام مي گيرد، اما هنوز راه حل روشني براي برون رفت از دغدغه هاي موجود ارائه نشده است. بي ترديد، سهميه بندي بنزين، تبعات متعددي به همراه دارد. از سويي سيستم حمل و نقل عمومي به دليل عدم آمادگي و نبود امكانات كافي با مشكل جدي روبه رو خواهند شد و توان جابه جايي مسافر را بيشتر از ظرفيت كنوني ندارند و از سويي ديگر اين سهميه  بندي موجب افزايش نرخ كرايه تاكسي ها خواهد شد كه به تبع، تأثير بسزايي در قيمت اقلام مصرفي ديگر دارد.
اگر چه در سال گذشته، با اعمال قانون ۴ سرنشين شدن خودروهاي سواري در نيمه دوم سال، نرخ كرايه هاي تاكسي افزايش يافت. اين تصور كه امسال نيز با سهميه بندي بنزين دوباره كرايه تاكسي  ها افزايش يابد، چندان غيرمنتظره نيست. از اين رو مي توان سال ۸۴ و ۸۵ را به نوعي مشابه هم دانست. بويژه اينكه در ابتداي سال ۸۴ با تصميم مجلس، طرح تثبيت قيمت ها اجرا شد و دليلي شد بر افزايش نرخ تاكسي در نيمه دوم سال.
قرار است از پايان شهريور سهميه بندي بنزين آغاز شود و به عبارتي اين سوخت پرمصرف براساس نيازهاي تعريف شده از پيش توزيع شود. بنابراين قابل تصور است كه ما به تدريج شاهد رشد كرايه خودروهاي سواري باشيم و از سويي ناكارآمدي سيستم حمل و نقل عمومي را با سرازير شدن مسافران به ايستگاه هاي اتوبوس و مترو، بيشتر متوجه شويم.
شهردار تهران با اظهار نگراني از اين تغيير در ارائه سوخت لازم به خودروهاي خطي و تاكسي از ناكارآمدي سيستم حمل و نقل عمومي در تهران ياد كرد و براي حل معضل جابه جايي مسافر از دولتمردان استمداد جست. اما آيا با ارائه راه حلي مي توان اين مشكل را حل كرد؟
دكتر قاليباف گفت كه سهم خودروهاي پلاك موقت، آژانس ها و تاكسي هاي خطي در جابه جايي مسافران در سطح شهر به مراتب بسيار بيشتر از تاكسي هاي قرمزي است كه در طرح سهميه بندي بنزين قرار گرفته اند و از سهم بيشتري از بنزين استفاده مي كنند. او قبل از اينكه اين طرح قابليت اجرايي يابد از بروز يك فاجعه در سيستم حمل و نقل عمومي خبر داد و توجه همه مسئولان را به اين بخش اجرايي اين طرح ارجاع داد.
آيا به واقع مي توان تهران را با بيش از ۱۲ميليون نفر جمعيت تصور كرد كه با سيستم حمل و نقل نه چندان ناكارآمد، تاكسي ها را از چرخه جابه جايي مسافر خارج كرد و به بهانه سهميه بندي بنزين بخش عمده اي از حمل و نقل آن را از كار انداخت؟ بي ترديد، آن گونه كه شهردار تهران معتقد است، وضعيت متغير بنزين در ماه هاي آينده، چنان هزينه اي را به مسئولان شهري از يك سو و شهروندان از سوي ديگر تحميل خواهد كرد كه نگران كننده است. انگار در اين راه، چاره نيست تا تمامي دستگاه ها و وزارتخانه ها با هماهنگي و همدلي راهي نو در اين حوزه بجويند و باعث شوند تا پايتخت انتقال آرام را در جريان سهميه بندي بنزين به مرحله بعد تجربه كند. شكي نيست كه اين اتفاق يك شوك بزرگ به شبكه لرزان حمل و نقل عمومي پايتخت است و موجب بروز يك بحران جدي.