Hamshahri Newspaper

علي الله سليمي
* آقاي فردي! جشنواره ادبيات داستاني بسيج با چه رويكردي پايه گذاري شد؟
- از اهداف اوليه برگزاري اين جشنواره، فراهم كردن بستري مناسب براي ترويج فرهنگ بسيجي در سطح جامعه بود. با اين رويكرد، كار را شروع كرديم و خوشبختانه خيلي زود بخش وسيعي از اهداف اوليه، برآورد شد. يعني در فضاي فرهنگي جامعه، بسيجيان و كساني كه روحيه اي بسيجي دارند، احساس كردند مي توانند قلم به دست بگيرند و بنويسند. علاوه بر اين، ما تلاش كرديم آن دسته از نويسندگاني كه به فرهنگ بسيجي اعتقاد دارند، در يك فضاي سالم و عادلانه، آثارشان داوري شود، چون پيش از آن مي ديديم كه با آثار اين گروه از نويسندگان، گاه با بي مهري برخورد مي شود و اين براي ما قابل تحمل نبود.
* فكر و ايده اوليه راه اندازي اين جشنواره از طرف چه كسي بوده و آيا به همين شكل كنوني، دوره هاي اوليه را برگزار كرديد؟
- من در مقام اجرايي وارد عمل شدم. تفكر راه اندازي چنين فعاليت وسيع فرهنگي از طرف مسئولان بسيج بود و خود سردار حجازي- فرمانده كل بسيج- رسماً علاقه مند به شكل گيري اين تشكل فرهنگي- ادبي بود؛ يعني جرقه اوليه از طرف مسئولان بسيج زده شد. البته پيش از آن، مقام معظم رهبري روي اين نكته تأكيد داشتند كه فعاليت هاي فرهنگي- ادبي در بين بسيجيان با جديت دنبال شود و فكر مي كنم برگزاري اين جشنواره هم در راستاي تحقق بخشي از فرمايشات مقام معظم رهبري بود كه ايشان هم به ادبيات داستاني همواره توجه ويژه اي داشته و دارند.
* در آغاز كار، نويسندگان ديگري هم در كنار شما بودند يا شما به تنهايي كار را شروع كرديد؟
- من تنها نبودم. خوشبختانه نويسندگان ديگري هم از همان آغاز با جديت اين كار را دنبال كردند و من هيچ گاه احساس تنهايي نكردم. كساني كه آن زمان با من بودند همواره تشويقم مي كردند و اميدواري آنها باعث مي شد من با پشتكار بيشتري موانع اوليه را از سر راه بردارم و حالا هم با گذشت چندين سال به تعداد آن دوستان اضافه شده است. من از اين بابت همواره احساس امنيت كردم و در كنار هم توانستيم اين بار عظيم را به سمت مقصد پيش ببريم.
* استقبال نويسندگان بسيجي و يا نويسندگاني كه روحيه بسيجي داشتند، در دوره هاي اوليه چطور بود؟
- به دليل ناشناخته بودن تشكل در سال هاي اوليه، طبيعي بود كه انتظار ما به طور كامل برآورده نشود. البته با توجه به عدم تجربه و سابقه كار، ميزان استقبال كنندگان قابل توجه بود.
* با برآورد پيش بيني شما نزديكي داشت؟
- سال اول براي ما حالت آزمون و خطا را داشت. مي خواستيم يك ارزيابي كلي از فضا و فعاليت هاي فرهنگي و ادبي بسيجيان و نويسندگان همسو با آرمان هاي بسيجيان داشته باشيم. بنابراين به كليت موضوع، بيشتر توجه داشتيم تا به كميت آثار رسيده. رابطه توده هاي اجتماعي با تفكر بسيجي براي ما ملاك بود؛ اينكه چه تعداد از اهالي قلم در اين فضا تنفس مي كنند. در مجموع، رابطه اهالي بسيج با فعاليت هاي فرهنگي و ادبي.
* آمار آثار رسيده براي جشنواره امسال با دوره اول چه ميزان تفاوت دارد؟
- در دوره اول، حدود ۳۰۰ اثر داستاني به دبيرخانه جشنواره رسيد كه حالا با گذشت ۵سال، اين آمار، ۱۰درصد افزايش يافته و امسال بيش از ۳۰۰۰ اثر داستاني به دبيرخانه جشنواره رسيده است كه به نظرم، رشد قابل توجهي را نشان مي دهد.
* از همان سال اول، برگزاري جشنواره به صورت استاني بوده؟ آيا تعمدي در كار بوده يا روال كار به اين صورت است؟
با توجه به اين موضوع كه اكثر جشنواره هاي ادبي در تهران برگزار مي شود، ما سعي كرديم به مراكز استان ها هم فرصتي براي تجربه آزمايي بدهيم و خوشبختانه اين اقدام تا به حال موفقيت آميز بوده است.
* اسامي مراكز استان هايي كه جشنواره را در آن برگزار كرده ايد، به خاطر داريد؟
- بله! در سال ۸۱ اولين دوره جشنواره ادبيات داستاني بسيج را- كه آن زمان عنوان ناشناخته اي بود- در مركز استان آذربايجان شرقي(تبريز) برگزار كرديم. سال بعد در استان همجوار آن، آذربايجان غربي(اروميه) دومين دوره جشنواره برگزار شد.
سال ۸۳ استان كرمان ميزبان نويسندگان بسيجي بود و سال گذشته ميهمان اهالي خونگرم هرمزگان بوديم. امسال هم اهالي شهر رشت در استان گيلان ميزبان نويسندگان بسيجي و اهالي ادبيات داستاني معاصر ايران هستند.
* زمان برگزاري جشنواره امسال چه موقعي است؟
- از يازده تا سيزدهم شهريورماه امسال، جشنواره پنجم ادبيات داستاني بسيج برگزار خواهد شد.
* امسال چه تعداد از ۳۰۰۰ شركت كننده در مسابقه جشنواره، در مراسم پاياني آن در شهر رشت شركت مي كنند؟
- براي ۱۱۰ نفر از برگزيدگان مسابقه دعوتنامه فرستاده ايم كه در مراسم افتتاحيه حضور داشته باشند.
* علت خاصي داشت كه براي اين تعداد شركت كننده دعوتنامه فرستاديد؟
- امكانات ما براي پذيرايي در طول ۲ روز و ۲ شب براي همين تعداد به اضافه ميهمان هايي از اهالي ادبيات داستاني كشورمان تدارك ديده شده و ما نخواستيم بيش از ظرفيت و توان مان از جمع شركت كنندگان انبوه دعوت كنيم كه خداي ناكرده شرمنده آنها در طول اقامت شان باشيم.
* علاوه بر ايام برگزاري جشنواره ادبيات داستاني بسيج، در ساير فصول سال هم شما فعاليت هايي در اين راستا انجام مي دهيد؟
- بله! دبيرخانه انجمن ادبيات داستاني بسيج در طول سال فعال است و ما جلسات هفتگي داريم كه به طور مرتب در طول سال برگزار مي شود.
* اسامي اعضاي اين انجمن را مي فرماييد؟
- بله! اعضاي انجمن از نويسندگان ادبيات داستاني كشورمان هستند كه مي توانم به ترتيب از آقايان فيروز جلالي زنوزي، احمد شاكري، مجيد شاكري، بنده و همچنين خانم ها منيژه آرمين و زهره يزدان پناه اسم ببرم.
* جنابعالي به عنوان مسئول ادبيات داستاني بسيج در سطح كشوري، براي مراكز استان ها در طول سال چه برنامه هايي داريد؟
- انجمن هاي ادبي استان ها از چندي پيش شروع به كار كرد و اكنون ۸ استان صاحب انجمن ادبي هستند. اعضاي آنها از ميان نويسندگان بسيجي و افرادي است كه با تفكر بسيجي در حوزه ادبيات داستاني فعاليت مي كنند. به مرور، تعداد اين انجمن ها در سطح استان هاي مختلف افزايش خواهد يافت و ما سعي مي كنيم با شناسايي استعداد نهفته در سطح هر استان، نسبت به تشكيل انجمن ادبي در آن استان اقدام كنيم.
* فعاليت اين انجمن هاي ادبي در سطح استان هاي مختلف در چه مواردي خلاصه مي شود؟
- آنها هم مثل تهران در يك روز معين در طول هفته تشكيل جلسه مي دهند و مباحث ادبيات داستاني را به صورت تئوريك و گاه كارگاهي دنبال مي كنند.
* برگزاري جشنواره هاي استاني توسط همين انجمن هاي ادبي در محل فعاليت آنها هم مدنظر شما هست؟
- بله! جشنواره هاي استاني و منطقه اي هم جزو اهداف اوليه شكل گيري انجمن هاي ادبي استاني است كه تا به حال اقدام عملي در اين حوزه صورت نگرفته ولي در آينده نزديك شاهد برپايي جشنواره هاي منطقه اي و استاني خواهيم بود.
* تا به حال در چند استان، انجمن هاي ادبي استاني تشكيل شده است؟
- تا به امروز در ۸ استان كشور انجمن هاي ادبي نويسندگان بسيجي تشكيل شده و در ساير استان هاي باقيمانده هم اقداماتي براي شكل گيري آنها در دست مطالعه و انجام است.
* انجمن هاي ادبي نويسندگان بسيجي در استان ها به صورت مستقل عمل مي كنند يا با هماهنگي مركز(تهران) برنامه هاي آنها تهيه و تنظيم و تدوين مي شود؟
- عنوان مركز ما در شهر تهران، انجمن شوراي عالي ادبيات داستاني بسيج است كه يك مركز مادر براي ساير مراكز تابعه است. در مراكز استان ها، اعضاي انجمن، فعاليت هاي اختصاصي خود را دنبال مي كنند. البته هماهنگي هايي بين انجمن شوراي عالي در تهران و انجمن هاي ادبي استان ها صورت مي گيرد كه بيشتر در راستاي سياست هاي كلي و اهداف كلان است.
* مدرسان و استادان انجمن هاي ادبي استان ها از بين اعضاي آن انجمن ها انتخاب مي شود يا شما از مركز(تهران) افرادي را براي اين كار اعزام مي كنيد؟
- تا به حال تمامي دست اندركاران انجمن هاي ادبي استان ها از بين علاقه مندان و اهالي قلم همان استان ها بوده ولي در نظر داريم در آينده نزديك استاداني را از مركز به استان ها اعزام كنيم كه فكر مي كنم در كيفيت فعاليت هاي استاني موثر خواهد بود.
* تا به حال تقاضاهايي در اين زمينه داشتيد؟
- بله! از اكثر استان ها تقاضا داشتيم كه خواستار اعزام اساتيد و مدرسان ادبيات داستاني از مركز بوده اند.
*در زمينه چاپ آثار برگزيده دوره هاي پيشين جشنواره، چه اقداماتي تا به حال صورت گرفته است؟
- خوشبختانه تا به حال مسئولان بسيج در اين زمينه با ما همكاري خوبي داشته اند، به طوري كه بعد از پايان هر دوره از جشنواره، كتاب اختصاصي آن دوره با كيفيت نسبتاً عالي چاپ و منتشر شده است. يعني هر سال يك عنوان كتاب در قالب مجموعه داستان از بين آثار برتر چاپ شده است.
* جنابعالي همزمان با مسئوليت ادبيات داستاني بسيج، مديريت كارگاه قصه و رمان حوزه هنري را برعهده داريد. بفرماييد در حال حاضر، چه نوع طرح هايي را در كارگاه قصه و رمان در دست مطالعه يا انجام داريد؟
- از طرح هاي در حال انجام در كارگاه قصه و رمان، انتشار كتاب هاي داستاني در قطع پالتويي است كه از داستان هاي كوتاه تشكيل شده اند. سياست كاري ما در اين طرح، توليد و انتشار كتاب هاي داستاني ارزان قيمت است كه به سهولت به دست مخاطبان برسد. اين كتاب ها، عموماً كمتر از ۱۰۰ صفحه هستند. مسئوليت اين بخش را به شهرام شفيعي سپرده ايم كه در حال انجام آن هستند.
اما مهمترين كاري كه بنده از امسال شروع كرده ام و مقداري هم آن را پيش برده ام، بحث ادبيات داستاني منتسب به انقلاب اسلامي است. اين بحث از آن زاويه قابل توجه است كه وقتي ما عملكرد نويسندگان را در سال هاي گذشته ارزيابي مي كنيم، مي بينيم متاسفانه در اين زمينه(انقلاب اسلامي) واقعاً كم كار شده است. ادبيات داستاني دفاع مقدس، در اين زمينه تقريبا پررنگ تر است ولي راجع به انقلاب اسلامي حق مطلب ادا نشده است. به نظرم وقوع جنگ تحميلي به خاطر انقلاب اسلامي بود چون اصل قضيه همان انقلاب اسلامي بود و جنگ را عليه ما شروع كردند تا آن قضيه(انقلاب اسلامي) را شكست بدهند. بنابراين، من فكر مي كنم جنگ خود، معلول بود. علت اصلي، انقلاب اسلامي بود كه متاسفانه آن را فراموش كرده ايم. سرمايه گذاري قابل توجهي در بحث دفاع مقدس كرده ايم كه البته بايد بشود اما نبايد در اين ميان، موضوع انقلاب اسلامي را فراموش كرد.ما در كارگاه قصه و رمان سعي داريم به اين اصل مهم يعني موضوع انقلاب اسلامي بپردازيم. مقدمات اين كار را انجام داده ايم و در حال حاضر واحدي تشكيل شده تحت عنوان «واحد ادبيات انقلاب اسلامي». اين واحد به طور متمركز روي موضوع انقلاب اسلامي كار مي كند و مسئوليت آن بر عهده جهانگير خسروشاهي است.