محبوبه تلوزاد
دو مازير- جامعه شناس فرانسوي و مولف كتاب به سوي يك تمدن فراغت - مي گويد: اوقات فراغت را سه نوع مي توان گذراند: 1- رفع خستگي 2- سرگرمي و تفريح 3- فعاليت هايي كه به رشد و شكفتگي شخص ياري مي رساند و موجب ازدياد معلومات يا پرورش استعدادهاي ديگر فرد مي شود.
در تعريف ديگر، اوقات فراغت به آن ساعاتي گفته مي شود كه شخص مي تواند بدون دغدغه مشكلات شغلي و حرفه اي، جهت پركردن آن ساعات برنامه ريزي كند. در جاي ديگر، اوقات فراغت به معناي زماني است كه پس از كار، رفت و آمد به محل كار و برآورده ساختن نيازهاي بدني مانند خوابيدن، خوردن، شست و شو و مانند اينها باقي مي ماند.
انجمن بين المللي جامعه شناسي فراغت، اوقات فراغت را اينگونه تعريف مي كند: مجموعه اي از اشتغالات فرد كه كاملاً به رضايت خاطر خود، براي استراحت، تفريح يا به منظور توسعه اطلاعات يا آموزش غيرانتفاعي، مشاركت اجتماعي داوطلبانه بعد از آزادشدن از الزامات شغلي، خانوادگي و اجتماعي بدان مي پردازد .
تمامي تعاريف فراغت، نكته اي مشترك دارند؛ قرارگرفتن اين پديده در مقابل كار .
در روزگاري كه كشاورزي، بنيان اقتصادي بيشتر جوامع را تشكيل مي داد، در تمامي روزها و در همه فصول سال، كار انجام مي شد با اين تفاوت كه در هواي خوب، آهنگ كار تند بود و در هواي بد، اين آهنگ به كندي مي گراييد. هر چند توليد ابزارهاي فني آن زمان همانند گاوآهن و خيش براي آزادساختن آدمي از تلاش كافي نبود اما تا حدي توانسته بود به كارآيي نيروي به دست آمده از فعاليت انسان و حيوان بيفزايد. البته مي توان گفت كه به لحاظ ويژگي هاي كار و اشتغال آن دوران، اوقات فراغت به مفهوم امروزي وجود نداشته است.
تحولات دوره رنسانس در كنار اختراع ابزارهاي فني نوين مانند ماشين بخار و پيشرفت علم، دوران جديدي را پايه گذاري كرد كه تمدن صنعتي نام گرفت.رشد شهرها از طرف ديگر در پديده اوقات فراغت تغييرات برجسته اي را به وجود آورد. بنابراين فراغت، پديده اي است كه با تمدن صنعتي پيوند دارد. در چنين تمدني دو شرط لازم براي پيدايش اوقات فراغت تحقق يافته است؛ نخست، كار از شكل اجبار فرهنگي و اجتماعي به درآمد و شكل مسئوليت آزاد را پيدا كرد. شرط دوم، جداشدن كار از فعاليت هاي ديگر انسان است. به عبارت ديگر، تحولاتي مانند افزايش سال هاي تحصيلي(دبستان تا دانشگاه) و در نتيجه، ديررسي انسان به بازار كار، سن ازدواج و بهبود سطح زندگي سبب شده تا ميزان وسيعي از زمان، آزاد شود. ديگر انسان از كودكي به بزرگسالي پا نمي نهد، بلكه چندسالي در زندگي اوست كه با فقدان يا كمي مسئوليت همراه است و در آن، اوقات فراغت سهم بزرگي دارد.
از مشخصات اساسي فراغت در جهان امروزي اين است كه در جوامع رشديافته ديگر به طبقات ممتاز اختصاص ندارد و به طبقات ديگر هم تعميم يافته است. شاخص ديگر، اين است كه اگر طبقات جامعه از لحاظ محدوده آزادي و آسودگي برخوردار بودند اين اوقات فراغت درون خانواده صرف مي شد و به صورت غيررسمي و همنشيني و محاوره با خويشاوندان يا دوست و همسايه مي گذشت اما با پيشرفت جوامع و پراكندگي وظايف، خانواده به تدريج جنبه رسمي و- در اموري- جنبه تجاري پيدا كرده و به صورت خاص درآمد. شاخص سوم، عبارت است از به كاربردن روزافزون وسايل و اسباب ماشين چون اتومبيل، راديو و تلويزيون و... كه هريك در اوقات فراغت، سهمي بزرگ دارد.
تحول ديگر، اهميت خاصي است كه حيات فردي و اجتماعي احراز كرده، چنان كه زمان كار از زمان فراغت به كلي جدا شده و اوقات فراغت، ارزشي به ذات پيدا كرده است.
در تمام دوران تاريخ، كار در خانه و مسئوليت نگهداري از فرزندان به عهده زنان بوده و در جوامع با اقتصاد كشاورزي، زن كشاورز به مراتب بيشتر از زن شاغل در بخش صنايع و بازرگاني كار مي كند. اما وضع زن در جامعه صنعتي مبتني بر اصول مبادله وسيع و گسترده، با كار زن در بخش كشاورزي تفاوت دارد. در اين جامعه، كار زن جنبه مستقيم و توليد ندارد زيرا كار او منحصر به مراقبت، پرورش و تربيت فرزندان خانواده است. در اين نوع جوامع، هرچه درآمد مرد خانواده بيشتر و شأن اجتماعي او والاتر باشد، مديريت زن خانه دار از اهميت بيشتري برخوردار مي شود.
هرچه جريان صنعتي شدن، شتاب بيشتري گرفت، تعداد بيشتري از كارهاي زن خانه دار از قبيل پخت وپز، نگهداري از بيماران و معلولين و اطفال، به رستوران ها، شيريني پزي ها، بيمارستان ها، خانه سالمندان و مراكز نگهداري از معلولين انتقال يافت و زن خانه دار وقت آزاد خود را كه ناشي از انتقال بخشي از اين خدمات به بخش خصوصي بود، اختصاص به تربيت و پرورش فرزندان داد.
در ايران، خاصه در گذشته اوقات فراغت بيشتر به صورت جمعي صرف شده و در اين عرصه، مقاصد اجتماعي بر اغراض انفرادي غالب بود. از جمله وقت گذراني، معاشرت با همگنان بود كه غالباً به صورت سخن گفتن و سخن شنيدن تجلي مي نمود. گفت وگو نه فقط در خانه در مي گرفته، بلكه در مساجد، تكيه ها، مجالس وعظ و روضه، معابر و بسياري اماكن ديگر روي مي داده است. در شهر نيز آمدورفت با مردم و گفت وشنيد با ايشان، همواره سهمي نمايان در اوقات فراغت ساكنان داشته و دارد.
ديدوبازديد و مهماني رفتن و مهمان پذيرفتن، از پايدارترين سنن و عادات ايرانيان بوده و هنوز هم رواج دارد. در شهرهاي كوچك و دهات، مهم ترين نوع وقت گذراني، همين مهماني هاست.
بسط شهرنشيني و كاهش نسبي ابعاد خانواده و رشد روزافزون شخصيت و فرديت هنوز نتوانسته است خوي مهماني دوستي و مهمان نوازي را كه ايرانيان در خلال روزگاران به آن مشهور بوده اند، فرونشاند. از اين رو گروه هاي چهره به چهره طبيعي چون خانواده و خويشان و جمع دوستان در جامعه ما هنوز اهميت شايان دارد و پس از آن رغبت خاص ايرانيان به وسايل سمعي و بصري مانند راديو و تلويزيون حكايت از آن دارد كه طبع ايشان با محاوره و گفت وگو بيشتر آميخته است تا امكانات فرهنگي كتبي؛ هر چند كه تمدن كهن ايراني از سابقه اي بس طولاني برخوردار است. از ديگر سرگرمي ها مي توان به سيروسفر، ورزش و نظاره و تماشاي فيلم و تئاتر نام برد.
در شهرهاي بزرگ، اوقات فراغت افراد اكثراً به يكي از صور نامبرده فوق مي باشد ولي هنوز تعداد زيادي از زنان خانه دار هستند كه از يكنواختي اوقات خود خسته بوده و اوقات فراغت به معناي واقعي ندارند. همچنين زنان شاغل نيز با داشتن روز مضاعف(كار بيرون و كار خانه) كمتر داراي اوقات فراغت مي باشند ولي درگذر زمان به همراه كمترشدن بعد خانوار و توسعه تكنولوژي، زنان از وقت آزاد بيشتري برخوردار خواهند شد كه مي بايست از اين اوقات استفاده نمود تا هر چه بيشتر توانمندي هاي آنها تقويت شده و به عنوان انساني توسعه يافته در خدمت خود و خانواده و جامعه باشند.
نحوه گذران اوقات فراغت زنان به ميزان زيادي با سطح تحصيلات و پايگاه اجتماعي ايشان بستگي دارد. گذران اوقات فراغت زنان درسطح پايين اقتصادي- اجتماعي اكثراً به صورت جمعي و شركت در مراسم مذهبي، ميهماني هاي خانوادگي و گفت وگو و صحبت با همسايگان است. هرچه پايگاه اجتماعي- اقتصادي زنان افزايش يابد، نحوه گذراندن اوقات فراغت ايشان بيشتر جنبه فردي پيدا مي كند ولي هنوز در چارچوب كارهايي از همان دست ولي با محدوده كوچك تر صرف مي شود؛ مانند گفت وگوي تلفني با دوستان و اقوام، فال قهوه، شركت در پيك نيك و گردش هاي خانوادگي.
يكي ديگر از متغيرهاي مداخله گر در نحوه گذران اوقات فراغت زنان، سن آنان مي باشد؛ به طوري كه دختران نوجوان و جوان، اوقات فراغت خود را به گونه اي مي گذرانند كه با زنان بزرگسال متفاوت است. دختران، آزادي بيشتري دارند ولي اكثراً از اين وقت آزاد در جهت ارتقاي توانمندي هاي خود استفاده نمي كنند.
تحقيقات نشان مي دهد كه بيشترين ميزان اوقات فراغت زنان در شهرهاي بزرگ صرف فعاليت هايي مانند ورزش، مسائل مذهبي(شركت در مجالس روضه خواني، مولودي، سفره، مراسم عزاداري و...)، مهماني، سيروسفر، فعاليت هاي هنري(نقاشي، موسيقي، قالي بافي، صنايع دستي و...)، كلاس هاي آموزشي(زبان، مجسمه سازي، معرق كاري و...)، مطالعه(روزنامه، كتاب، مجله)، مسائل خرافي(فال، و...)، سرگرمي در منزل(تلويزيون، كامپيوتر و...) و سرگرمي(سينما، تئاتر، موزه و...) مي شود.
به  طور كلي مي توان گفت هدف از فعاليت در اوقات فراغت، ارتقاء مهارت هاي زندگي است. در جامعه ما هنوز نحوه گذراندن اوقات فراغت، طبقاتي است و معمولاً افراد كم درآمد به صور جمعي و انفعالي، فراغت خود را مي گذرانند. بنابراين مسئولين و برنامه ريزان بايد براي ساماندهي و پركردن اوقات فراغت، به گونه اي برنامه ريزي نمايند كه صرفاً تعطيلات تابستان بهانه اي براي اين منظور نباشد، بلكه پايه و اساس آن ارتقاء توانمندي هاي افراد و همچنين به وجودآمدن تفكر خلاق در همه زمينه ها و با توجه به نيازها و سطوح مختلف اجتماعي- اقتصادي جامعه باشد.

منابع و ماخذ:
اسدي- علي، تعاريف فراغت و ديدگاه هاي آن ، سمينار ملي رفاه اجتماعي، تهران سازمان برنامه و بودجه
اورعي- غلامرضا، جامعه شناسي اوقات فراغت ، قم، مجله پيام زن، سال پنجم و ششم 1375
ايماني جاجرمي- حسين، درآمدي بر جامعه شناسي اوقات فراغت ، تهران، روزنامه همشهري، شماره 1298
بهنام- جمشيد‎/ راسخ- شاپور، مقدمه جامعه شناسي ايران ، تهران، شركت سهامي انتشارات خوارزمي، 1347
توسلي- غلامعباس، جامعه شناسي كار و شغل، تهران، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاه ها(سمت)، 1375
توكل- مجد، جامعه شناسي علم ، تهران، موسسه علمي- فرهنگي، 1370
كاظمي پور- شهلا، زنان و اوقات فراغت، سمينار علمي- كاربردي اوقات فراغت، 1381
شرفي- محمدرضا، نقش ارتباطات در مديريت اوقات فراغت ، سمينار علمي- كاربردي اوقات فراغت، 1381

گروه اجتماعي- به گزارش شوراي فرهنگي- اجتماعي زنان در گزارش تحليل اخبار زنان در مرداد ماه و بررسي و ارزيابي 4 هزار و 844 خبر و مطلب از 30 روزنامه منتشره در سطح كشور شامل روزنامه هاي همشهري،آفتاب يزد، آفرينش، فرهنگ آشتي، اعتماد، اعتدال، ابتكار، ابرار، اسرار، جام جم، جمهوري اسلامي، حمايت، خبر، جوان، خراسان،  توسعه، سياست روز، شاپرك، شرق، رسالت، كيهان، اطلاعات، قدس، مردم سالاري، همبستگي، كار و كارگر، صداي عدالت، كارون و اعتماد ملي آورده است: تعداد كل اخبار به نسبت ماه گذشته 8/3 درصد كاهش و نسبت به مرداد ماه سال گذشته 8/4 درصد افزايش داشته است.
نتيجه اين بررسي حاكيست كه از اين تعداد مطلب مورد بررسي 2 هزار و 679 خبر مربوط به رويدادهاي اصلي و 2 هزار و 165 مورد بقيه تكرار چاپ بعضي از اين رويدادها در روزنامه ها يا روزهاي مختلف است. به طور ميانگين نسبت اخبار تكراري به اخبار اصلي 8/0 برابر يعني 8/80 درصد است كه اين بدين معني است كه هر خبر يا رويداد به طور ميانگين در كشور 9/1 بار چاپ مي شود. در مجموع اخبار و مطالب كل روزنامه ها بالاترين تعداد مربوط به موضوع فرهنگي با 59/24 درصد، ساير كشورها 71/20 درصد، اخبار و مطالب مربوط به موضوع آسيب هاي اجتماعي 72/16 درصد و در رده هاي بعدي به ترتيب اخبار و مطالب ورزشي 01/12 درصد، اجتماعي 07/10 درصد، بهداشتي 59/5 درصد، سياسي 65/3 درصد، علمي ــ پژوهشي 17/3 درصد، حقوقي و قضايي 82/1 درصد و آموزشي با 45/1 درصد قرار گرفته  است.
تكرار چاپ خبرهاي مربوط به آسيب هاي اجتماعي بيشتر از ساير موضوعات و برابر با 81/157 درصد تعداد اصلي اين وقايع است و از اين جهت موضوعات علمي و پژوهشي و ورزشي، در مرتبه دوم و سوم قرار دارد؛ اين در حاليست كه به رويدادهاي حقوقي و قضايي كمتر توجه شده و غالبا به يك بار درج خبر اكتفا شده است.
در موضوع فرعي آسيب هاي اجتماعي بيشترين عناوين خبري مربوط به موضوع خشونت و مزاحمت با 71/35درصد، ساير آسيب ها 75/20 درصد، سرقت و كلاهبرداري 95/14 درصد، قتل و جنايت 71/10 درصد، فساد و فرار 03/8 درصد، طلاق 02/6درصد و در مرتبه بعدي به ترتيب خودكشي 008/2 درصد و اعتياد با 78/1 درصد است.
موارد مربوط به خشونت و مزاحمت شامل كليه اخبار و مطالب مربوط به اعمال هرگونه خشونت و مزاحمت اجتماعي، خشونت و ايذاء خانگي است كه در آن قرباني زن يا دختر است و موارد مربوط به قتل و جنايت شامل كليه مواردي است كه قاتل و ضارب زن است.
اين در حاليست كه تكرار و چاپ خبرهاي مربوط به خودكشي در مرتبه اول و برابر با 2/422 درصد رويدادهاي اصلي بوده كه اين امر بدين معني است كه هر خبر مربوط به خودكشي به طور متوسط 2/5 بار در روزنامه هاي مختلف چاپ شده است و از اين جهت موضوعات فساد، فرار، خشونت و مزاحمت در مرتبه دوم و سوم قرار دارد. در ادامه اين گزارش آمده است: در موضوع كلي اجتماعي بيشترين عناوين مربوط به موضوع ازدواج و خانواده با 37/40 درصد است و در مراتب بعدي به ترتيب توسعه و مشاركت با 33/33 درصد، تامين و حمايت 55/15 درصد، اشتغال 10 درصد و اوقات فراغت 74/0 درصد قرار گرفته است.
موارد مربوط به توسعه و مشاركت اجتماعي شامل كليه اخبار و مطالب مربوط به ابعاد مختلف مشاركت اجتماعي زنان شامل انتصاب در مسئوليت ها و سمت هاي مختلف و فعاليت هايي در قالب تشكل هاي غيردولتي و غيره است و موارد مربوط به موضوع اشتغال شامل كليه اخبار و مطالب خاص اشتغال زنان و مشاغل و حرف مختلفي است كه زنان به آن اشتغال دارند.
نكته قابل توجه آن است كه تكرار چاپ اين دسته اخبار نسبت به رويدادهاي آسيب هاي اجتماعي كمتر است و از بين ريز موضوعات اجتماعي بيش از همه اخبار مربوط به ازدواج و خانواده مورد توجه قرار گرفته است كه تعداد تكرار چاپ اين گونه رويدادها تقريباً برابر 55/60 درصد اصل وقايع است و بدين ترتيب هر خبر مربوط به ازدواج و خانواده در روزنامه هاي مختلف كشور به طور ميانگين 6/1 بار چاپ شده است.
در موضوعات فرعي مربوط به فرهنگي بيشترين عناوين اختصاص به موضوع تئاتر و موسيقي و سينما با 13/29 درصد، فرهنگ و ادب 55/26 درصد، ارزش هاي ديني 57/19 درصد، فرهنگ عمومي 83/11 درصد، هنرهاي تجسمي 16/10 درصد و ديدگاه و نظرات 73/2 درصد قرار گرفته است.
تكرار چاپ خبرهاي تئاتر و موسيقي و سينما مربوط به بيش از دسته هاي ديگر است از اين جهت رويدادهاي مربوط به فرهنگ عمومي در مرتبه دوم و اخبار مربوط به ارزش هاي ديني در مرتبه سوم قرار دارد.
موضوعات آموزشي به دو دسته آموزش عمومي شامل هر گونه خبر و رويداد مربوط به آموزش ابتدايي، راهنمايي، متوسطه و آموزش هاي فني و حرفه اي مربوط به زنان و دختران و همچنين آموزش عالي شامل كليه اخبار و رويدادهاي مربوط به زنان و دختران در سطح دانشگاهها تقسيم بندي مي شود كه در اين رابطه آموزش عمومي با 97/58 درصد، اخبار و مطالب آموزش عالي با 02/41 درصد رويدادها را به خود اختصاص داده است كه تكرار چاپ خبرهاي مربوط به آموزش عالي بيش از آموزش عمومي بوده است.
بيشترين درصد اخبار و مطالب مربوط به زنان اخبار مطلوب 11/53 درصد است، اين در حاليست كه اخبار نامطلوب 85/23 درصد و اخبار خنثي 99/22 درصد كل اخبار است.

لادن نصيري
هرگاه احساس بهتري نسبت به همسرتان پيدا كنيد مي توانيد رفتار بهتري با او داشته باشيد. داشتن اين احساس خوب كمك زيادي به شما خواهد كرد زيرا اگر رفتارتان را عوض كنيد، طبيعتاً در نحوه واكنش همسرتان هم تفاوتي ايجاد خواهد شد. اگر بتوانيد به او نشان دهيد كه او را درك مي كنيد و او آن را احساس كند، از بدرفتاري و حمله به شما منصرف خواهد شد و به اين ترتيب، موانع مشكل ساز را از سر راه برمي دارد. البته ممكن است مدتي طول بكشد، چون همسرتان نه تنها بايد باور كند كه ديگر نيازي نيست كه از شما بترسد بلكه بايد ترسي را كه در دوران گذشته زندگي خود از فردي كه با او خشونت مي ورزيده يا به او آسيب مي رسانده هم از زندگيش پاك كند. شما بايد بارها و بارها به او ثابت كنيد كه او را درك مي كنيد. شايد لازم باشد چند روز يا چند هفته يا چند ماه به اين كار ادامه دهيد تا او كاملاً به اين امر يقين پيدا كند كه البته وقتي به اين يقين برسد، همه چيز تغيير خواهد كرد.
ثابت شده كه اغلب اوقات بحث و مشاجره در اوج غليان احساسات فوران مي كنند اما اگر موفق شويد اين قبيل مهارتها را در اوقات ديگر مثلاً وقتي مشكلي پيش آمده و همسرتان با شما محرمانه در مورد آن صحبت مي كند به كار بريد درخواهيد يافت كه اگر همسرتان را درك كنيد و به حرفهايش اهميت دهيد اوضاع زندگي شما به طور چشمگيري بهبود خواهد يافت.
راه حلهاي ذيل به شما كمك خواهد كرد كه بتوانيد به همسرتان ثابت كنيد كه او را درك مي كنيد و اين موضوع وقتي بيشتر اهميت پيدا مي كند كه همسرتان احساسات عميق يا نيازهاي شديد خود را به شما ابراز مي كند.
۱ - ابراز همدردي كنيد و آن را به همسرتان نشان دهيد
حالت چهره و رفتار، نمايانگر بالاترين ابراز درك و توجه هستند كه براي نشان دادن همدلي و همدردي هم به كار مي رود. براي اين كار مي توانيد چهره خود را به سوي همسرتان برگردانيد و چشم در چشم او بدوزيد. استفاده از اين حالت رفتاري نه تنها نشان دهنده درك و همدلي شما است بلكه بر تمركز و توجه شما هم اثر موثر مي گذارد. در اين صورت حتي اگر در ابتدا احساس بد و منتقدانه اي داشتيد حال قادر مي شويد حرفهاي همسرتان را بهتر بفهميد و او را باور كنيد. لذا وقتي همسرتان صحبت مي كند، حالات رفتاري خود را طوري هماهنگ كنيد كه نشان دهيد با او همدردي مي كنيد. بنابراين اگر او خنديد و از شما توقع داشت شما هم بخنديد، اين كار را بكنيد. اگر ناراحت است شما هم حالت غمگيني به خود بگيريد و خود را متأثر نشان دهيد. در زوجهايي كه عميقاً يكديگر را درك مي كنند، مشاهده شده كه اغلب اوقات همزمان با هم مي نشينند، مي ايستند و حركت مي كنند. توجه داشته باشيد كه اگر فقط وانمود كنيد، موثر نخواهد بود، بلكه چنانچه به طور طبيعي و غريزي حركات همسرتان را تكرار كنيد، همدلي و همدردي موجود در شما خود را نشان خواهد داد.
۲ - احساسات همسرتان را تصديق نماييد
تعجب نكنيد اگر گفته مي شود كه همسرتان بيش از هر عامل ديگري نياز به اين دارد كه شما به احساساتش پي ببريد و آنها را درك كنيد. از اين رو بروز احساسات طرف مقابل و تأييد آنها از سوي شما جوابگوي اين نياز است. اين درك و پذيرش نبايد به حالت انتقادآميز و يا به صورت استهزاء باشد، بلكه با پرسيدن سؤالهايي از قبيل: تو چه احساسي راجع به آن واقعه  داري؟ و يا اظهار عبارتهايي تشويق آميز مانند: من مي فهمم تو عصباني هستي... يا اين بايد برايت سخت باشد كه.... اين كار را انجام دهيد. قبل از اينكه كاملاً به چگونگي احساس همسرتان واقف شويد، هيچگاه اصرار نداشته باشيد راه حلي براي كاهش آن احساس پيدا كنيد. به خصوص اينكه مردها معمولاً احساس مي كنند اگر مشكلي پيش آمده وظيفه آنهاست كه هر چه سريعتر آن را برطرف نمايند.
۳ - به نقطه نظرات همسرتان ارج بنهيد
ممكن است شما همسرتان را درك كنيد اما در عين حال با نظراتش موافق نباشيد ولي فراموش نكنيد كه بايد براي آن نظرات ارزش قائل شويد، بنابراين وقتي نيازي نمي بينيد كه او را در آنچه كه مي گويد يا فكر مي كند يا احساس مي نمايد همراهي كنيد اين موضوع حائز اهميت است كه به او نشان دهيد به نظراتش ارج مي نهيد. در اين حالت با اين كه مدام وسوسه مي شويد حق را به همسرتان ندهيد يا با او مشاجره كنيد يا نظر خودتان را به او تحميل نماييد، بهتر است به جاي اين كارها به او اجازه دهيد نظرش را بيان كند. در اين مواقع جملاتي مثل: من مي فهمم تو چه مي گويي.... بله، من مي بينم تو چه طرز فكري داري اثرات خوبي دارند.
۴ - نيازهاي همسرتان را مورد توجه قرار دهيد
نياز اساسي همسرتان تأييد احساس و نقطه نظرات او از سوي شما مي باشد. شايد اغلب اين نيازها، عملي هم باشند. او براي تعويض كاغذ ديواري اتاق احتياج به كمك فيزيكي شما دارد. او براي تربيت كردن بچه ها احتياج به حمايت روحي شما دارد. شايد برخي نيازهاي او نمايشي و سطحي باشند: مثلاً دوست دارد باز هم از زبان شما بشنود كه آيا هنوز هم او را دوست داريد يا نه؟ حال اگر شما بتوانيد به همسرتان ثابت كنيد كه نيازهاي او را درك مي كنيد، به او هم احساس بهتري دست خواهد داد. مثلاً صميمانه از او بپرسيد: انگار به چيزي احتياج داري، به من بگو چه مي خواهي.... يا در سطحي عميق تر به او بگوييد: مي فهمم كه احساس مي كني براي كارت ارزش قائل نشده اند... ، مي دانم كه احساس عدم موفقيت مي كني... .
۵ - آماده عمل شويد
آخرين مرحله درك كردن، تمايل به انجام دادن است. معمولاً وقتي نقطه نظرات كسي را مي بپذيريد بايد طبق آن عمل كنيد. اما باز هم لازم است ذكر شود كه لزومي ندارد به طور درست با خواسته هاي همسرتان موافق باشيد، چون در تمام مراحل زندگي هر دو حق مساوي داريد. البته اين بدان معنا است كه بايد تمايل داشته باشيد وقت و انرژي كافي را صرف حل اين تساوي حقوق نماييد. مهم نيست خواسته ها چه باشند، موضوع مهم در اين ميان فقط به توافق رسيدن است. اين تمايل نيز درست مانند حرفها و لبخندها، ضمانتي براي اين احساس همسرتان است كه مطمئن شود او را واقعاً درك مي كنيد.
۶ - عشق و علاقه خود را به وضوح نشان دهيد
مهم نيست كه چگونه توجه و علاقه خود را به همسرتان نشان دهيد ولي مطمئن باشيد در زندگي هر شخصي راههاي بي شماري وجود دارد كه مي توان علاقه و محبت را به بهترين نحو ابراز كرد. با ابراز محبت خالصانه و با احساس، به همسرتان نشان دهيد شريك خوبي هستيد. زماني كه با او احساس همدردي مي كنيد اين ابراز عشق و محبت هر قدر هم كم باشد آن را به نحو احسن ابراز كنيد. چون نحوه ابراز آن اهميت زيادي دارد.

اعداد 1 تا 9 را در هر يك از سطرها و ستون ها و مربع هاي كوچك 3 در 3 طوري قرار دهيد كه فقط يك بار تكرار شود. پاسخ جدول را فردا در روزنامه ملاحظه خواهيد كرد.