عكس:گلناز بهشتي
با افزايش 644 دستگاه اتوبوس جديد به ناوگان اتوبوسراني و با آماده سازي و به كارگيري كليه اتوبوس هاي نيازمند تعمير، تعداد اتوبوس هاي ناوگان اتوبوسراني به حدود 5700 دستگاه افزايش يافت
گروه شهري - براي رسيدن و رصد كردن نياز به اوج گرفتن نداري، حتي براي ديدن آنچه كه پا بر گلوي پايتخت گذاشته است و با فشار هر چه بيشتر، راه نفس شهر را بسته، نياز نداري از برج 435 متري ميلاد بالا بروي. اصلا توصيه مي كنيم از اين برج به دنبال گلوگاه هايي كه زير فشار قرار گرفته اند نگرديد. مي پرسيد چرا؟ جواب ساده است، آن بالا نه صداي فرياد به گوش ات مي رسد و نه چهره كبودي را كه كم كم به سياهي مي زند مي تواني ببيني. بالاي برج ميلاد باد به صورتت مي خورد و صداي دلنواز نسيم آرامش، گمشده شهر را به يادت مي آورد.
زير پايت همه چيز به اندازه مورچه هايي است كه آزارشان به هيچ كس نمي رسد، اما اگر برج را رها كني و به اندازه 8 طبقه از زمين فاصله بگيري، شكل و شمايل هر چيز واقعي تر مي شود. البته اين هم فرق مي كند كه ساعت 5 صبح بالاي اين ساختمان 8 طبقه بروي يا 9 صبح آن وقت مي تواني دوربين هاي مداربسته را كه گوشه پايتخت نصب شده اند روشن كني.
پايت را روي پايت بيندازي و ماشين هايي را كه با گذر زمان تعدادشان بيشتر مي شود و زنجيره اي از آهن پر سر و صدا و دود را در خيابانها راه مي اندازند نگاه كني. براي اين كار هم فكر مي كنم 80 تلويزيون كوچك و بزرگي كه در اتاق قرار گرفته اند، مناسب است. ديدن شهر خاكستري كه دوباره از ماشين هاي ريز و درشت، مدل بالا و پايين پر شده است و هر كدام به فراخور توانايي خود دود در حلق شهر پر مي كنند.
پايتخت اين روزها بيشتر از روزهاي قبل مملو از دود است و ماشين. چه بخواهي و چه نخواهي ترافيك اين روزها در خيابانها بيداد مي كند، حالا اگر از يك ماه قبل هم به استقبالش برويم و براي ورودش آماده باشيم باز هم تنها يك روز خيابانهاي پايتخت ترافيك آرام و قابل تحملي را پشت سر خواهد گذاشت و از فردا دوباره روز از نو روزي از نو.
به نظر مي رسد مهر فرصت خوبي است تا به فكر 12 ميليوني باشيم كه 12 ماه سال با ترافيك دست و پنجه نرم مي كنند. به همين خاطر است كه در اين ماه بيشتر از هر زمان ديگر چاره انديشي مي كنيم و از خود مي پرسيم چه زماني تهران از دست اين مشكلات رها مي شود و نفس مي كشد؟!
پرسش هاي گمشده
دو اتفاق وقتي در يك روز بيفتد، مي تواند بار بيشتري روي دوش شهر بگذارد. حالا هم حلول ماه رمضان و آغاز به كار مدارس را بگذاريد كنار هم تا متوجه شويد چرا از اول هفته تا به حال انبوه ماشين هاي ميخ كوب شده در خيابان، باعث شده تا زودتر از خانه بيرون بياييد يا ديرتر به سركارتان برسيد.
تقارن اين دو اتفاق باعث شده تا اين چند روز از ساعت 5 صبح تا 7 بعد از ظهر در طبقه هشتم مركز نظارت و كنترل ترافيك تهران معاونان ترافيكي شهردار و ساير سازمان ها به دنبال كنترل ترافيك باشند. در حقيقت با هدايت ترافيك از ساعت  5 بامداد از سوي معاونان حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران، وضعيت ترافيك تهران در نخستين ساعات آغاز به كار مدارس سنگين اما در عين حال آرام، روان و عادي بود.
علاوه بر معاون ترافيك شهردار تهران كه كار هدايت ترافيك پايتخت را برعهده دارد، از اولين ساعات صبح فرمانده انتظامي تهران بزرگ نيز از ساعت 6:30 بامداد در مركز نظارت و كنترل ترافيك تهران حضور داشت.
علاوه بر مهندس سيدجعفر تشكري هاشمي و سردار سرتيپ دوم پاسدار مرتضي طلايي، رئيس پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ، مديران عامل سازمان تاكسيراني و شركت كنترل ترافيك و نماينده شركت واحد اتوبوسراني،  معاونت خدمات شهري شهرداري تهران و نيز سازمان آموزش و پرورش در اين چند روز با حضور در مركز نظارت و كنترل ترافيك تهران وضعيت خيابانها، بزرگراهها و اتوبانها را زير نظر دارند.
افزايش ناوگان اتوبوسراني
ترافيك در خيابانهاي تهران كه پس مي زند و به ساير خيابانها كشيده شود، هر يك از مسئولان به دنبال راه حلي مي گردند. حضور مهندس تيموري كرماني، مدير عامل سازمان تاكسيراني، در اين ميان بيش از هر چيز مفيد فايده است و توانست با ساماندهي بيش از 41 هزار دستگاه تاكسي از جمله 24 هزار تاكسي گردشي و 15 هزار تاكسي خطي، بار ترافيكي افرادي كه در كنار خيابان به دنبال وسيله نقليه بودند را كاهش دهد.
علاوه بر اين با افزايش 644 دستگاه اتوبوس جديد به ناوگان اتوبوسراني و با آماده سازي و به كارگيري كليه اتوبوس هاي نيازمند تعمير، اتوبوس هاي ناوگان اتوبوسراني به حدود 5700 دستگاه افزايش يافت.
ترافيك دانش آموزي
در صورتي كه حلول ماه مبارك رمضان را از آغاز به كار مدارس فاكتور بگيريم، باز هم آمار چشمگيري از ترافيك پايتخت كاسته نمي شود. با وجود اينكه به گفته اعرابي معاون، مدير آموزش و پرورش استان تهران، آمار دانش آموزاني كه هر ساله به تعدادشان افزوده مي شود روبه كاهش است، باز هم نگراني از افزايش ترافيك كم نمي شود.
به گفته اعرابي بحران كميت دانش آموزي اين روزها به بحران كيفيت تبديل شده به همين خاطر نبايد فكر كنيم افزايش دانش آموزان، موجب افزايش ترافيك شده است.
هر چند در سال جاري يك ميليون و 295 دانش آموز پايه اول ابتدايي به مدرسه رفته و اين تعداد نسبت به سال گذشته با رشد 5 درصدي مواجه بوده است، اما اعرابي معتقد است تعداد يك ميليون و 357 هزار و 591 دانش آموز در سال 84 - 85 به يك ميليون و 300 هزار دانش آموز در سال 85 - 86 كاهش يافته است.

ابراهيم اراضي
سعي كردم مثل يك شهروند آگاه و دقيق، برنامه ام را درست تر تنظيم كنم تا با توجه به افزايش رفت وآمدها در اولين روز پاييز، دچار دردسر نشوم. طي يكي- دو هفته پاياني شهريورماه، تبليغات وسيعي شروع شده بود؛ يكي مي گفت: به دليل افزايش آلودگي، مدارس در روز اول مهر تعطيل خواهد شد. ديگري مي نوشت: روز اول مهر رفت وآمدها تا 15درصد افزايش خواهد يافت و ديگران هم... . از همه مهم تر هم توصيه هايي بود كه مسئولان به مردم ارائه مي كردند تا مشكلات كمتري به وجود بيايد. يكي از اين توصيه ها هم استفاده نكردن از خودروهاي شخصي و سفر با وسايل حمل ونقل عمومي بود.
ساعت 7 صبح از خانه بيرون زدم (يعني دقيقاً 50دقيقه زودتر از روزهاي قبل) و شاد و اميدوار راهي شدم. چشمم كه به بزرگراه آبشناسان افتاد، فهميدم كه به قول معروف شهر شلوغ است . باز هم مثل شهروندان كاملاً متمدن از پله هاي پل عابر پياده بالا رفتم و بعد از پايين آمدن، متوجه شدم كه تعداد مسافران منتظر، چندبرابر روزهاي قبل است.
خب! طبيعي بود؛ به هر حال عده اي از اول مهر بايد در محل كار يا تحصيل خود حاضر شوند و تعداد مسافران، خواه ناخواه افزايش پيدا مي كند. پيش خودم حساب كردم كه مشكلي نيست؛ حتي اگر دو برابر روزهاي ديگر هم معطل تاكسي شوم، باز هم سر وقت به روزنامه خواهم رسيد، اما انگار ماجرا به اين سادگي ها هم نبود.
كم كم متوجه شدم كه مشكل اصلي، افزايش مسافران نيست بلكه از تعداد خودروهايي كه هرروزه مسافران را جابه جا مي كردند، به شدت كاسته شده است. خلاصه اينكه هر چه بيشتر ايستادم، اميدم كمتر شد. ترجيح دادم پاي پياده راه بيفتم بلكه گشايشي حاصل شود. در جهت عكس مسير شروع به پياده روي كردم تا از خيل مسافران، قدري فاصله بگيرم و بتوانم زودتر از آنها تاكسي گير بياورم.
بالاخره حدود ساعت 45/7 دقيقه بخت راپورتچي هم باز شد و يك خودرو مسافركش از راه رسيد و با كلي ناز و ادا، چهار نفر كه يكي از آنها من بودم را سوار كرد(البته لازم به توضيح نيست كه پس از يك جنگ تمام عيار). با توجه به اينكه نسبت به روزهاي قبل حدود ده دقيقه زودتر سوار شدم، بازهم اميدوار بودم، اما امان از ترافيك و... .
خوب است مسئولاني كه از مردم مي خواستند وسايل نقليه شخصي خود را بيرون نياورند، فكري هم به حال جابه جايي مسافران مي كردند وگرنه با اين اوضاع و احوال، كمتر كسي حاضر خواهد شد خودرواش را در پاركينگ خانه بگذارد و مدت زيادي را در حاشيه هاي خيابان، سرگردان بماند. به قول معروف، بهتر است اول چاه را بكنيم و بعد منار را بدزديم.

گروه شهري - شايد كمتر سازماني به اندازه شهرداري هاي كشور در ارتباط با مردم باشند و در خدمات رساني مستقيم به آنان چنين گستردگي داشته باشند. در واقع شهرهاي كشور با داشتن بيش از 70 درصد از جمعيت كل كشور، در ارتباط با امر خدمت رساني داراي اهميت ويژه اي هستند. اين اندازه جمعيت شهري مسائل و مشكلات متعددي دارند و تصور برقراري مكانيزمي كه در آن تسهيلات و امكانات گسترده به خدمت گرفته شود، بديهي است. از سويي شهرداري ها، علاوه بر شهروندان، به سازمان ها و ارگان هاي مختلفي كه در بدنه دولت جايگاهي تعريف شده دارند، نيز خدمات متعددي مي رسانند. سازمان هايي كه همواره به عنوان يك نهاد دولتي، در بدنه شهر جاي گرفته اند و عملاً مصرف كننده خدمات كلان شهري اند.
حال چگونه مي توان تصور كرد كه نهادي چون شهرداري با ابعاد كاري مختلف، به لحاظ مديريتي وابسته به سازماني باشند به نام سازمان  شهرداري ها كه زيرمجموعه يكي از معاونت هاي وزارت كشور است؟ شايد چندان بي راه نباشد اگر حجم كار شهرداري ها را در مقايسه با بسياري از وزارتخانه ها، شگفت آور تصور كنيم. اما اين سازمان كه در امر توسعه اي شهر و نحوه خدمات رساني به شهروندان همواره دچار مشكل هستند، هنوز نتوانسته اند صدايي رسا در دستگاه عريض و طويل دولت داشته باشند. شايد ديگر وقت آن رسيده تا براي ساماندهي اين وضعيت و هموارتر كردن راههاي پرفراز و نشيب شهرداري ها فكري اساسي تر بكنيم.
ماههاست كه سخن از واگذاري مسئوليت هاي 23 گانه از سوي دولت به شهرداري است. وظايفي كه به زعم بسياري از شهرداران، وظايف هزينه بري است و اگرچه مي تواند قدمي تازه در تحقق مديريت واحد شهري باشد، اما نحوه پرداخت رديف هاي بودجه اي اين وظايف هنوز در هاله اي از ابهام است.
شكي نيست كه مشكلات فراروي شهرداري ها، بسيار زياد است و در اين راستا نبود مديريت واحد نيز بر اين معضلات مي افزايد، اما اگر دولت آن گونه كه وزارتخانه هاي تحت امرش را مورد توجه قرار مي دهد، به مشكلات شهرداري ها توجه كند، شايد بسياري از شهرها، بتوانند در امر خدمات رساني به شهروندان گامهاي تازه اي بپيمايند و قدم در راه هاي نرفته بسياري بگذارند.