پنج جزيره از 9 جزيره درياچه اروميه به خشكي پيوستند
جزايري كه ديگر جزيره نيستند!
فرهاد جم
درياچه اروميه را با جاده اي كه از ميانش كشيده اند دو نيم كرده اند تا زمان آمد و شد ميان تبريز و اروميه را كوتاه تر كنند!
مي گويند با تكميل اين بزرگراه، علاوه بر كاهش 130 كيلومتري مسافت تبريز ـ اروميه، روزانه پنج هزار دستگاه وسيله نقليه سبك و سنگين از آن عبور خواهند كرد كه با توجه به قيمت جهاني سوخت، سالانه 6 ميليون و 600 هزار دلار صرفه جويي ارزي به همراه خواهدداشت و اين كه با بررسي عوامل مختلف از قبيل كاهش استهلاك وسايل نقليه ، كاهش مصرف سوخت ، تسريع در حمل و نقل كالا و بار و نيز جاذبه هاي گردشگري موجود در پارك ملي درياچه اروميه، سرمايه گذاري براي اجراي پروژه توجيه پذير است و...
جاي تعجب دارد كه چطور دست اندركاران اجرايي چنين طرح هايي مواردي همچون صرفه جويي در هزينه سوخت و... را در نظر مي گيرند اما ذره اي به نظم ارگانيك ميان بزرگترين درياچه ايران و موجوداتي كه حياتشان وابسته به اين درياچه است نمي انديشند. ميليون ها سال است جلبك ها، پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزيستان، ماهيان و ده ها موجود زنده ديگر همراه با درياچه اروميه تكامل و تكوين يافته اند و با اندكي تأمل مي توان دريافت علم ناچيز بشر حقيرتر از آن است كه ادعاي دستكاري در چنين نظم ديرينه اي را داشته باشد، بدون آن كه فاجعه اي به بار نياورد!
وقتي سخن از نظم ارگانيك به ميان مي آيد منظور آن است كه كوچكترين دستكاري در چرخه اكولوژيك اثراتي برجاي مي گذارد كه هرگز قابل تصور نيست. براي نمونه بستن سد بر روي رودخانه هايي كه آب اين درياچه را تأمين مي كنند و رعايت نكردن حق آبه دومين درياچه آب سخت جهان (پس از بحرالميت) موجب شده تا خطر خشك شدن به گونه اي جدي درياچه اروميه را تهديد كند. البته مقام هاي مسئول! دلايل بسيار محكمه پسند و محكمي براي اين كار خود داشته اند!
در نتيجه:چندي پيش مديركل حفاظت محيط زيست آذربايجان خبر از پيوستن پنج جزيره از جزاير نه گانه درياچه اروميه به خشكي را داد!در نتيجه اين رويداد ناگوار زيست و زادآوري برخي از پرندگان نادر از جمله پليكان و فلامينگو به مخاطره افتاده است و در پي آن شمار پرندگاني كه امسال براي زمستان گذراني به پارك ملي درياچه اروميه مهاجرت مي كردند، به نحو چشمگيري كاهش يافته است.
چرخه زيستي آرتميا، تنها موجود زنده محيط آبي اين درياچه، هم به دليل شوري بيش از حد آب درياچه اروميه دچار اختلال شده است به گونه اي كه تعداد تخم اين موجودات از ??تا ??عدد در هر ليتر آب درياچه به يك تا سه تخم كاهش يافته است.
همچنين از ???هزار هكتار مساحت درياچه اروميه حدود ???هزار هكتار آن به ويژه در مناطق جنوب و شرق و حواشي پست به شوره زار تبديل شده و وضعيت اين درياچه را با يك بحران بزرگ مواجه ساخته است.
كلانتري در گفت و گو با ايرنا مي افزايد: هم اكنون از تراز حداكثر آب اين درياچه در سال ??به ميزان پنج متر و ??سانتي متر كاسته شده و اين روند همچنان ادامه دارد و پس روي و كاهش سطح آب اين درياچه هر سال بيشتر از سال ديگر مي شود.
وي يادآور شد: كاهش آب اين درياچه باعث بالا رفتن ميزان شوري آب به بيش از ???گرم در هر ليتر شده كه اين امر نيز موجب شده تا بلورهاي حجيمي از نمك در كف درياچه تشكيل شود. ميزان غلظت نمك در آب اين درياچه در شرايط عادي ???گرم در ليتر است.
از سوي ديگر منصور صفرزاده، مدير روابط عموم اداره محيط زيست آذربايجان شرقي هم گفت: يك سوم مساحت درياچه اروميه به شور ه زار و بيابان تبديل شده است و اگر مديريت آب در آذربايجان شرق به همين وضع باشد تا 20 سال آينده اين درياچه خشك مي شود.
صفرزاده در رابطه با دلايل اين كم شدن آب درياچه افزود: اين امر به دليل عدم رعايت حق آبه درياچه توسط سدها رودخانه ها حوزه آبريز است كه موجب تبديل شدن نزديك به يك سوم مساحت درياچه به شوره زار و بيابان شده است.
و بر لزوم هماهنگ دستگاهها دولت و اجراي در اجرا پروژه ها بزرگ همچون سدسازي، جاده كش و بهره بردار از معادن اشاره و تصريح كرد:انجام مطالعات زيست محيط قبل از شروع طرحها بزرگ مي تواند مانع ايجاد بحران ها زيست محيط در منطقه و كشور شود.
درياچه اروميه يكي از ??ذخيره گاه طبيعي محيط زيست جهان است كه به دليل طبيعت مناسب براي زيست دايمي و موقت انواع پرندگان كمياب و نادر جهان و زيبايي هاي طبيعي سواحل و جزاير آن از سوي يونسكو به عنوان يك ذخيره گاه بيوسفوري (زيست سپهر) در جهان شناخته شده است.
|