هر روز شور انتخابات داغ تر مي شود. اين بار رقابت ها شكل جديدتري به خود گرفته است.
دو انتخابات ناهمگون شوراهاي اسلامي شهر و روستا و خبرگان رهبري قرار است امسال در يك روز برگزار شود. تجربه اي كه مي تواند بسياري از نقاط قوت و ضعف طرح همزماني دو يا چند انتخابات را روشن كند. سخنگوي جبهه پيروان خط امام و رهبري نيز در گفت وگو با همشهري تجميع انتخابات را به دليل صرفه جويي در وقت مردم و مسئولان و همچنين صرفه جويي هاي مالي مثبت مي داند، سجادي از اطلاع رساني ضعيف در خصوص وظايف و عملكرد مجلس خبرگان انتقاد مي كند و معتقد است دليلي براي حضور غيرمجتهدين در خبرگان وجود ندارد. او اعلام مي كند كه جبهه پيروان خط امام و رهبري از فهرست واحد جامعتين حمايت مي كند. سيد كمال سجادي امروز دانشجوي دكتراي جامعه شناسي است.
* به عنوان اولين سؤال به نظر شما جايگاه و اهم وظايف مجلس خبرگان در قانون اساسي چيست؟
- مجلس خبرگان يكي از اركان مهم نظام جمهوري اسلامي ايران است و جايگاه والا و بي بديل رهبري در نظام جمهوري اسلامي سبب شده است كه مجلس خبرگان رهبري نيز از موقعيت ويژه و ممتازي برخوردار شود. از اين رو اصول متعددي در قانون اساسي (بيش از 15 اصل) به رهبري و جايگاه و وظايف مجلس خبرگان اختصاص يافته است.
همچنين محتوا و اختياراتي كه در قانون اساسي در ارتباط با مجلس خبرگان تصريح شده است بيانگر اهميت اين نهاد در ساختار حكومتي نظام جمهوري اسلامي است. رهبر معظم انقلاب اسلامي نيز مجلس خبرگان را به عنوان نقطه اتكا مردم نسبت به ثبات نظام اسلامي و از مظاهر پايه هاي اسلامي جامعه و نظام قلمداد كرده اند.به طور كل مي توان تعيين رهبر و نظارت بر استمرار شرايط مورد نياز رهبر در طول مدت رهبري را به عنوان مهمترين وظيفه مجلس خبرگان دانست.
* اطلاع رساني به مردم در مورد ماهيت و وظايف مجلس خبرگان رهبري تاكنون مناسب بوده است؟
- متأسفانه علي رغم جايگاه والاي مجلس خبرگان اطلاع رساني مناسبي به مردم صورت نمي گيرد. اطلاع رساني و آگاهي بخش هايي كه از سوي خود مجلس خبرگان، مجله  حكومت اسلامي اين نهاد و ساير دستگاه هاي ذي ربط صورت گرفته است مطابق و متناسب با شأن اين مجلس نيست.
* راهكار رفع اين نقص چيست؟
- ضرورت دارد كه روحانيان، كارشناسان امر، فعالان سياسي و مراكز فرهنگي و دانشگاهي و به ويژه رسانه ها و صدا و سيما اقدامات گسترده اي نظير برگزاري ميزگردها، همايش ها و فراخوان مقالات تحليلي و پژوهشي را به منظور شناساندن هر چه بيشتر و بهتر مجلس خبرگان و نقش آن در نظام جمهوري اسلامي آغاز كنند و در اين صورت مردم آگاهانه تر و با رغبت بيشتر در انتخابات مجلس خبرگان شركت خواهند كرد.
* نقش احزاب در شناساندن واقعي اين مجلس چيست؟
- هر چند نبايد تلاش هايي را كه در اين زمينه صورت گرفته است ناديده گرفت، اما به نظر مي رسد رسانه ها و احزاب كه توليد انديشه و فكر سياسي براي مردم را بر عهده دارند در شناساندن جايگاه واقعي مجلس خبرگان در نظام جمهوري اسلامي به مردم كوتاهي كرده ا ند و بايد اين كوتاهي را جبران كنند.
* نقش احزاب و گروه هاي سياسي به ويژه گروه هاي مرجع نظير جامعتين و مجمعتين در برگزاري هر چه پرشورتر انتخابات مجلس خبرگان را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
- اساساً احزاب به وسيله رسانه هايي كه در اختيار دارند و توليد فكري كه در جامعه مي كنند نقش موثر و انكارناپذيري در آگاهي بخشي به مردم و در نهايت پرشورتر شدن انتخابات دارند. در انتخابات مجلس خبرگان نيز با توجه به ماهيت اين مجلس مردم و حتي گروه هاي نخبه سياسي نگاه خود را به گروه هاي مرجع و كارشناسان امر فقاهت دوخته اند و نظر خود را با توجه به تشخيص گروه هاي مرجع اعلام خواهند كرد.
* آيا برگزاري همزمان انتخابات مجلس خبرگان رهبري و شوراهاي اسلامي شهر و روستا تأثيري در انتخابات مجلس خبرگان از حيث نحوه اداره، نظارت و... خواهد داشت؟
- به طور كل تجميع انتخابات را مثبت ارزيابي مي كنم، زيرا علاوه بر صرفه جويي در وقت مردم و مسئولان، صرفه جويي مالي قابل توجهي را نيز به همراه دارد و هم زماني دو انتخابات نيز باعث مي شود تا مردم به صورت پرشورتر در محل صندوق ها حضور پيدا كنند. اگر وزارت كشور بتواند مديريت خوب و كارآمد را در انتخابات اجرا كند، انتخابات بدون مشكل و به نحو مطلوب برگزار خواهد شد و اميدواريم با كارآمدي كه در دولت سراغ داريم اين امر محقق شود.
* كانديداهاي مايل به حضور در انتخابات مجلس خبرگان به چه شكل و با چه معياري تعيين و يا احراز صلاحيت مي شوند؟
- شرايط كانديداهاي مجلس خبرگان در قانون اساسي مشخص شده است. اما نحوه احراز صلاحيت داوطلبان مربوط به فقهاي شوراي نگهبان است و به همين دليل نمي توانم به طور دقيق در اين خصوص اظهار نظر كنم.
* استفاده از تأييديه مراجع تقليد به منظور احراز صلاحيت كانديداها آيا مي تواند راهكار جايگزين نظر شوراي نگهبان باشد؟
- تأييد مراجع به خودي خود ارزشمند است و فقهاي شوراي نگهبان نيز نسبت به نظر مراجع احترام خاصي قائل هستند و به طور قطع اين امر بي تأثير نيست. اما به هر حال سازوكارهاي قانوني به منظور احراز صلاحيت داوطلبان تعيين شده است و شوراي نگهبان نيز موظف است بر اساس اين ساز وكارها عمل كند.
* نظر شما در خصوص حضور زنان و افراد متخصص غيرروحاني به عنوان داوطلب در انتخابات مجلس خبرگان چيست؟
- در شرايط مطرح شده در قانون اساسي براي داوطلبين كانديداتوري در انتخابات مجلس خبرگان، مرد يا زن بودن ملاك قرار نگرفته است. همان طور كه بسياري از اعضاي مجلس خبرگان رهبري نيز اعلام كرده اند، اگر بانوان واجد شرايطي وجود داشته باشند حضور آنها در مجلس خبرگان بلامانع است. اما اين كه به چه دليل تاكنون اين امر محقق نشده است بايد كارشناسان فن پاسخ گويند.
در مورد حضور متخصصين غيرروحاني نيز بايد بگويم، مجلس خبرگان، مجلس فقهي تخصصي است و فقهاي مجرب اين مجلس بايد توانايي انتخاب ولي فقيه واجد شرايط تصدي مقام رهبري را داشته باشند و با توجه به اين مسأله حضور تخصص هاي ديگر در اين مجلس با نوع انتخاب رهبري سنخيت ندارد و حتي ممكن است مشكلات و موانعي را نيز به وجود آورد.
كار مجلس خبرگان كار تخصصي فقها در سطح عالي است و فقهاي طراز اول ولي شناس بايد فقيه عادل را براي تصدي رهبري نظام انتخاب كنند.
* جبهه پيروان خط امام و رهبري و حزب متبوع شما از كدام ليست در انتخابات خبرگان رهبري حمايت خواهند كرد؟
- جبهه پيروان خط امام و رهبري و همچنين حزب جامعه اسلامي كارمندان به عنوان يكي از اعضاي اين جبهه، در نهايت از ليست واحد جامعتين در انتخابات تبعيت و حمايت خواهد كرد. البته در صورتي كه پيشنهاداتي نيز داشته باشيم به جامعتين ارائه خواهيم كرد. اما در نهايت از ليست واحد جامعتين حمايت خواهيم كرد.
* حرف آخر....
همان طور كه مقام معظم رهبري فرموده اند، مجلس خبرگان رهبري يك مجلس فراجناحي است و شايسته است در شرايط حساس ملي و بين المللي كنوني تمامي گروه ها و جريان هاي مختلف اصولگرايان، اصلاح طلبان و مستقل با اطلاع رساني، توليد كار فكري مناسب و افزايش آگاهي عمومي در مورد اهميت و جايگاه اين مجلس زمينه هاي برگزاري انتخاباتي پرشور با حضور حداكثري مردم را فراهم كنند.

گروه سياسي: اصول فصل مربوط به مجلس خبرگان رهبري از جمله موادي از قانون اساسي بودند كه پس از رحلت امام در سال 1368 مورد بازنگري قرار گرفت.
در اصل پنجم قانون اساسي (مصوب آذرماه 1358) آمده است:
در زمان غيبت حضرت ولي عصر، عجل الله تعالي فرجه، در جمهوري اسلامي ايران ولايت امر و امامت امت بر عهده فقيه عادل و باتقوا، آگاه به زمان، شجاع، مدير و مدبر است، كه اكثريت مردم او را به رهبري شناخته و پذيرفته باشند و در صورتي كه هيچ فقيهي داراي چنين اكثريتي نباشد، رهبر يا شوراي رهبري مركب از فقهاي واجد شرايط بالا، طبق اصل يكصدوهفتم عهده دار آن مي گردد.
در قانون اساسي مصوب سال 1368، تغييراتي در اصل پنجم داده شد و قسمتي از متن بالا حذف گرديد.
۱ـ در اصل يكصدوهفتم از فصل هشتم قانون اساسي سال 58، تحت عنوان رهبر يا شوراي رهبري ، آمده است:
هرگاه يكي از فقهاي واجد شرايط مذكور در اصل پنجم اين قانون از طرف اكثريت قاطع مردم به مرجعيت و رهبري شناخته و پذيرفته شده باشند، همان گونه كه در مورد مرجع عاليقدر تقليد و رهبر انقلاب آيت الله العظمي امام خميني چنين شده است، اين رهبر ولايت امر و همه مسؤليتهاي ناشي از آن را بر عهده دارد. در غير اين صورت، خبرگان منتخب مردم درباره همه كساني كه صلاحيت مرجعيت و رهبري دارند بررسي و مشورت مي كنند، هرگاه يك مرجع را داراي برجستگي خاص براي رهبري بيابند، او را به عنوان رهبر به مردم معرفي مي نمايند، وگرنه سه يا پنج مرجع واجد شرايط رهبري را به عنوان اعضاي شوراي رهبري تعيين و به مردم معرفي مي كنند.
در قانون اساسي سال 68، اين اصل به شرح زير تغيير كرد :
پس از مرجع عاليقدر تقليد و رهبر كبير انقلاب جهاني اسلام و بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران حضرت آيت الله العظمي امام خميني (قدس سره الشريف) كه از طرف اكثريت قاطع مردم به مرجعيت و رهبري شناخته و پذيرفته شدند، تعيين رهبر به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبري درباره همه فقهاي واجد شرايط مذكور در اصول پنجم و يكصدونهم بررسي و مشورت مي كنند. هرگاه يكي از آنان را اعلم به احكام و موضوعات فقهي يا مسائل سياسي و اجتماعي يا داراي مقبوليت عامه يا واجد برجستگي خاص در يكي از صفات مذكور در اصل يكصدونهم تشخيص دهند او را به رهبري انتخاب مي كنند و در غير اين صورت يكي از آنان را به عنوان رهبر انتخاب و به مردم معرفي مي نمايند. رهبر منتخب خبرگان، ولايت امر و همه مسؤليت هاي ناشي از آن را برعهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانين با ساير افراد كشور مساوي است.