سوانح رانندگي در جهان در حال افزايش است و هم اكنون به عنوان نهمين عامل مرگ ومير در جهان تلقي مي شود كه انتظار مي رود تا سال 2020 به مكان سوم صعود كند.(1) اين امر بيش از هر چيزي ناشي از رشد تعداد اتومبيل ها در جهان بخصوص در كشورهاي در حال توسعه است و بيشتر تلفات نيز مربوط به همين كشورها است. ايران نيز به عنوان يك كشور در حال توسعه از اين امر مستثني نيست. اما با شگفتي بايد اذعان كرد ايران از نظر تلفات انساني ناشي از سوانح رانندگي وضعيت بحراني دارد به طوري كه جاده هاي ايران را بايد جاده هاي مرگ ناميد.
سيستم حمل و نقل در هر كشوري، كارايي خود را با امنيت جان مسافران نشان مي دهد. در اين ميان بايد پرسيد كه سيستم حمل و نقل ما – به خصوص حمل و نقل جاده اي – ما تا چه حد در اين راه كارايي داشته است. به هر ترتيب كارشناسان در مرگ و مير ناشي از تصادف در جاده ها، سه عامل: فرهنگ رانندگي، ايمني خودرو و ايمني جاده را مؤثر مي دانند. كسي در اهميت اين موارد شكي ندارد اما در كشوري كه 80 درصد از كل حمل و نقل خود را از طريق جاده ها انجام مي دهد و ساليانه 750 ميليون مسافر 450 ميليون بار را از طريق حمل و نقل جاده اي جابه جا مي كند، باز هم مي توان از تناسب تلفات انساني حرفي به ميان آورد؟ در واقع اين امر جاي بسي تامل دارد. گذشته از غير استاندارد بودن جاده ها و اتومبيل ها و حتي فرهنگ رانندگي در ايران؛ بايستي حجم بسيار بالاي حمل و نقل كالا و مسافر از طريق جاده هاي كشور را نيز به آن افزود. به عبارت ديگر آيا ميزان بالاي حمل و نقل بار و مسافر (80 درصد)(2) از طريق جاده هاي كشور نمي تواند يكي از موثرترين عوامل تلفات جاده اي باشد؟ و يا به صورت روشن تر بگوييم آيا سيستم حمل و نقل جاده اي ما، بار توسعه نيافتگي حمل و نقل ريلي و هوايي كشور را به دوش نمي كشد؟
اگر به كشوري همانند آمريكا و يا آلمان توجه كنيم درمي يابيم با وجودي كه اين كشورها هر كدام به ترتيب داراي 200 ميليون و 54 ميليون خودرو هستند؛ اما وقتي به درصد حمل و نقل بار و مسافر در جاده ها و راه آهن آنها توجه مي كنيم، اصلا قابل قياس با ما نيستند. در آنجا حمل و نقل ريلي حرف اول را مي زند و حمل و نقل (بويژه حمل و نقل مسافر) از طريق راه آهن و يا هواپيما صورت مي گيرد.
اما در ايران راه آهن در كجاي سيستم حمل و نقل ما قرار دارد؟ راه آهني كه در نوعي ركود از هر لحاظ قرار دارد. سرعت كند آن در طي كردن مراحل اداري و معطلي بار در انبارهاي آن كندي مضاعفي را ايجاد كرده است. حال آنكه سرعت حمل و نقل ريلي كشور بسيار پايين تر از استاندارد جهاني است. در يك كلام راه آهن ايران از توسعه نيافتگي رنج مي برد و مانند جزيره اي است كه ارتباطش با ديگر ارگان ها (حتي رجا: قسمت اداري راه آهن ايران،) به درستي مشخص نيست.
يكي از شاخص هاي اصلي توسعه در هر كشوري سيستم حمل و نقل آن است و كدام نوع از انواع حمل و نقل، همانند راه آهن توانايي جابه جايي حجم وسيع و ارزان كالا و مسافر را دارد؟
اما متاسفانه كشور ما با توجه به موقعيت ژئواستراتژيك و ژئواكونوميك خود، كه بايد شاهراه شرق و غرب عالم باشد؛ در حمل و نقل اوليه مسافران خود سردرگم است به طوري كه در حال حاضر راههاي ايران ناامن ترين راه هاي جهان براي حمل و نقل مسافر هستند.
بد نيست به آمار زير توجه كنيم:
بنا به گفته كارشناسان تعداد كشته شدگان در سوانح جاده اي كشورمان برابر سقوط 365 هواپيما با 70 سرنشين در سال است. يعني هر روز به اندازه سقوط يك هواپيما با 70 سرنشين در كشورمان تلفات جاني داريم.
ايران در حالي كه يك درصد جمعيت جهان را دارد، 5/2 درصد از تلفات جاني ناشي از سوانح رانندگي را به خود اختصاص داده است. به طوري كه ميزان تلفات جاني ناشي از سوانح رانندگي در كشورمان 5 برابر استاندارد جهاني است.
از هر سه خودروي كشور يكي از آنها فرسوده است.
تصادفات جاده اي در ايران دومين عامل مرگ و مير در كشور دانسته  شده است.
هر روز 72 نفر و در هر ساعت 3 الي 4 نفر در حوادث رانندگي شهرها و جاده هاي كشور جان خود را از دست مي دهند.
در سال 1384 در مجموع بيش از 27 هزار نفر جان خود را در اثر سوانح جاده اي از دست دادند و كارشناسان پيش بيني مي كنند كه اين رقم در طي سال جاري به 30 هزار نفر برسد. اين در حالي است كه بيش از 5/1 ميليون خودرو در كشور، فاقد بيمه شخص ثالث مي باشند.
اگر به تعدادي از سوانح رانندگي در شهريور ماه نگاهي بياندازيم درمي يابيم كه در نيمه نخست اين ماه وقايع ناگواري رخ داده اند. تصادف يك اتوبوس با يك كاميون در شهرستان نائين در استان اصفهان به كشته شدن 29 نفر و زخمي شدن 8 نفر منجر شده است. اين دومين سانحه بزرگ رانندگي طي ماه گذشته و پنجمين آن طي تعطيلات تابستان است. شنبه 4 شهريور، نيز دست كم 24 دانش آموز در جاده تهران به مشهد بر اثر منحرف شدن اتوبوس حامل آنها از جاده كشته شدند.
اگر تلفات جاني 5 سال اخير كشورمان را مورد بررسي قرار دهيم خواهيم ديد كه آمار تلفات جاني در جاده هاي كشورمان در سال 1385 نسبت به سال 1380 بيش از 10 هزار نفر افزايش يافته است. يعني رشد بيش از 33 درصد را شاهد بوده ايم و در مجموع بيش از 150 هزار كشته در سوانح رانندگي نمي تواند كارنامه خوبي باشد. (در مجموع بيش از 150 هزار نفر در طي۵ سال اخير در اثر سوانح رانندگي در ايران جان خود را از دست دادند). [به نقل از ايرنا]
مسئله بسيار جدي است و اگر به آن پرداخته نشود بايد منتظر عواقب وخيمي بود.
مهمترين راهكار در اين زمينه علاوه بر آموزش و فرهنگ سازي، توسعه و به روز كردن سيستم حمل و نقل جاده اي و مهمتر از آن اولويت دادن به توسعه و بهسازي سيستم حمل و نقل ريلي است تا از 350 ميليون تن بار و 750 ميليون مسافرتي كه در طول سال توسط جاده هاي كشور صورت مي گيرد، سهم عمده اش به راه آهن اختصاص يابد.
اگر ما كاهش تصادفات جاده اي را خواهانيم بايد دنبال جايگزين باشيم. چون با 5 تا 6 ميليون دستگاه اتومبيل اين حجم كالا و مسافر را جابه جا كردن، چنين عواقبي را نيز در پي خواهد داشت. هر چند نبايد نقش عوامل ديگر را در تصادفات كم قلمداد كنيم بلكه به نظر اين مقاله راه آهن ايران در اثر توسعه نيافتگي خود، بار حمل و نقل را بر دوش جاده ها نهاده است و با رفع اين مشكل بسياري از مشكلات اين بخش حل خواهد شد.
از يك سو هر سال بيش از يك ميليون خودرو وارد سيستم حمل و نقل كشور مي شود و از سوي ديگر ما داراي توان و سرعت لازم براي تهيه زير ساختهاي مورد نياز نيستيم و در نتيجه جاده ها و بزرگراههاي كشور ما توان پاسخگويي به اين حجم از اتومبيل ها را ندارد و اين از نشانه هاي توسعه ناهمگون است.
مسئله مهم ديگري كه گريبانگير سيستم حمل و نقل كشور است سوبسيدهاي بسياري در بخش حمل و نقل جاده اي است. ديگر اينكه در ميان رانندگان ايراني هنوز فرهنگ درست رانندگي كردن، جا نيافتاده است. اين امر با نوعي بسترسازي فرهنگي امكان پذير است. يعني با به كار گيري تكنولوژي هاي جديد براي كنترل راننده ها و همچنين آموزش دادن اصول مهم راهنمايي و رانندگي در دوران كودكي به فرزندان مي تواند راهكار مناسبي باشد.
عامل ديگري كه سبب افزايش تلفات انساني در سوانح رانندگي مي شود، وضعيت امداد و اورژانس كشور است. سازمان هاي متولي امدادرساني نه تنها از ضعف تشكيلاتي در رنج هستند بلكه از تجهيزات مناسب و مدرن همچون آمبولانس هاي پيشرفته و هلي كوپتر امداد نيز تا حدي محروم هستند. بايد ناآگاهي عموم مردم در همراهي و همكاري با گروه هاي امداد را نيز به آن افزود، مسائلي همچون ترافيك هاي جاده اي و بزرگراهي كه همراهي مردم را طلب مي كند و اين امر هم يكي از مهم ترين عوامل در تلفات انساني مي باشد، كه نيازمند اختصاص بودجه مناسب و تربيت افراد متخصص است.
در نهايت بايد گفت كه افزايش تلفات در سوانح رانندگي مربوط به يك عامل به نام راننده يا عدم توسعه راهها نيست، بلكه اين يك مسئله ملي است و سامان دادن به آن از عهده يك وزارتخانه به نام وزارت راه خارج است و وزارتخانه و ارگان هاي مختلف و تك تك مردم در اين امر مسئولند و تا سرمايه گذاري مناسبي چه از لحاظ معنوي مانند آموزش به مردم و چه مادي مانند توسعه جاده ها و راه آهن صورت نگيرد راه مناسبي براي برون رفت از اين معضل وجود ندارد.
پي نوشت ها:
-1 ايرنا، 15 شهريور 1385
-2 خبرگزاري مهر

يكي از سخت ترين شرايط كه ممكن است براي هر كسي به وجود آيد، تحمل شغل يا محيط كاري است كه از آن نفرت داشته ولي با توجه به نيازهاي مالي يا ملاحظات اجتماعي قادر به ترك آن نباشد، با اين وجود مي توان تا زماني كه يك كار بهتر يا موقعيت مناسب تر پيدا نكرده كارهايي را براي تحمل راحت تر اوضاع فعلي، انجام داد.
حتي اگر از كارتان متنفر هستيد هم مي توانيد با كمي برنامه ريزي ترتيبي بدهيد كه از آن لذت ببريد. يكي از اين راهها اين است كه براي خود اهداف روزانه و هفتگي مشخص كنيد و بدون توجه به محيط يا شرايط آزاردهنده كاري، فكر خود را معطوف رسيدن به اين اهداف كوتاه مدت كنيد. تحقق اهداف مي تواند به تأمين رضايت فكري و رواني هر چند كوتاه مدت، كمك كند.
بعد از اينكه اهداف مشخص شده را يادداشت كرديد مي توانيد راههايي را براي زودتر رسيدن به آنها بيابيد و امتحان كنيد تا زودتر رضايت خود را جلب كنيد. مي توانيد اول كارهايي را انجام دهيد كه راههاي بيشتري براي نيل به آنها داريد.
اگر به حس تنفري كه از كارتان داريد، احساساتي مثل عجله، استرس و عصبانيت هم اضافه شود ديگر دفتر كارتان جهنمي مجسم خواهد بود. براي مبارزه با هجوم احساسات بد مي توانيد قبل از رسيدن به كارهاي روزانه يا حتي دفتر كارتان يك وقت تنهايي و تفكر به خودتان اختصاص دهيد و كارهاي كوچكي را انجام دهيد كه مناسب يك مدت زمان كوتاه هستند ولي به آرامش فكر و خوشحالي شما كمك مي كنند، مثلاً زنگ ممتد ساعت خود را تبديل به يك موسيقي ملايم كنيد تا آرام از خواب برخيزيد يا سرتيترهاي جالب روزنامه را در مسير رفتن به سركار يا سر ميز صبحانه نگاه كنيد و... بيدار شدن بدون استرس و توأم با خوشحالي معجزات زيادي را تا شب به همراه خواهد داشت.
آيا وقتي در دفتر هستيد آرزوي بودن در محيط بيرون را داريد؟ آيا صداي زنگ تلفنها روي اعصاب شما چنگ مي كشد؟
كاري كنيد كه با يك تنوع به خستگي و يكنواختي يا آلودگيهاي صوتي و رواني محيط كارتان توجه كمتري معطوف داريد مثلاً عكسي از يك منظره خوشايند مثل دريا، ساحل،  كوه، دشت و... را انتخاب و روي كامپيوتر خود بگذاريد تا هر لحظه چشمتان اين مناظر دلپذير را كه آرزوي بودن در آن را داريد ببيند. صفحه مطالب فكاهي يا لطيفه روزانه روزنامه و مجله تان را اول بخوانيد. اگر مي توانيد ناهار را بيرون از دفتر يا در فضاي باز بخوريد. صداي تلفن را كم كنيد يا اگر مي توانيد زنگ آن را عوض كنيد.
تنفر از كار به اين معنا نيست كه نمي توانيد چيزهاي جديد بياموزيد. همه اوقات بيكاري يا فراغت تان را صرف يادگيري كنيد. اگر شركت، پيشنهاد كلاس آموزشي مي دهد با جان و دل قبول كنيد و حواس خود را به دستيابي به اهداف درازمدت و ارضاي روحيه پيشرفت طلبي خود معطوف كنيد.
همه، راهي براي خلاصي از استرس و فشارهاي روحي و محيطي دارند. گاهي اوقات دويدن به تخليه انرژيهاي زائد و منفي كمك مي كند. شنا بعد از كار نشاط آور است و يا حتي يك پياده روي ساده كمك زيادي به آرامش رواني ما مي كند. در برنامه روزانه خود يك ورزش هر چند سبك را فقط براي آرامش يافتن، بگنجانيد.
براي از ياد بردن سختي محيط كار، راههايي را بيابيد كه خودتان را آرام و سرگرم سازيد. يك كتاب جديد بخوانيد. گلهاي مورد علاقه تان را بخريد و جايي بگذاريد كه جلو چشمتان باشد. چيزهاي مورد علاقه تان را بخريد يا اگر كهنه و خراب شده اند، عوض كنيد. يك مسافرت هر چند كوتاه و نزديك را برنامه ريزي كنيد. بطور خلاصه، هر كاري را كه فكر مي كنيد به بهتر شدن حالتان و بيشتر تحمل كردن كار و بهبود آن كمك مي كند، بدون توجه به افكار يا حرفهاي ديگران انجام دهيد.
هميشه به خاطر داشته باشيد كه دنيا بسيار كوچك است و به قول معروف كوه به كوه نمي رسد ولي آدم به آدم مي رسد پس هر چقدر هم از كارتان يا محيط كارتان ناراضي بوديد سعي كنيد اطرافيان و همكارانتان را از خود نرنجانيد و تلافي همه چيز را سر يك نفر خالي نكنيد، چرا كه روابط دوستانه بهترين كليد حل برخي مشكلات است، و ممكن است امروز كلام خوبي كه در برابر يك همكار به كار مي بريد كليد موفقيتي در آينده باشد كه در دستان او خواهد بود.
ممكن است در حال حاضر چنين تصور كنيد كه تا ابد در همين شغل يا شركت خواهيد ماند ولي به ياد بياوريد موارد مشابه گذشته و يا تجربيات ديگران را كه در عين نااميدي تمام سختيها پشت سر گذاشته و سپري شد. پس با نهايت صبر و حوصله سختيها را تحمل و تخفيف دهيد و در پي بهبود اوضاع باشيد، اگر نشد، سر فرصت به دنبال كاري بهتر بگرديد و محيط كار خود را بدون جنجال و باقي گذاردن خاطرات و آثار بد، عوض كنيد.
منبع:MSN/Careers
ترجمه: راحله زند وكيلي

در حال حاضر پيش بيني زلزله ممكن نيست، مگر ثانيه هايي پيش از وقوع آن كه عملا راه گشاي كاهش تلفات نخواهد بود. آنچه فعلا مقدور است، آگاهي بخشي به شهروندان و نيروهاي امدادي است تا خسارات زمين لرزه را به كمترين ميزان ممكن برساند. آمادگي در برابر زلزله، خود داراي دو وجه مي باشد؛ يكي مقاوم سازي ساختمان ها براساس بزرگ ترين زمين لرزه هاي شناخته شده و ديگري آموزش شهروندان به منظور نوع برخورد آنها با پيامدهاي زلزله.
به تازگي شوراي اسلامي شهر تهران با همكاري سازمان مديريت بحران اين شهر اقدام به تهيه و انتشار يك كتابچه به همراه CD چند رسانه اي كرده است تا از طريق آگاهي بخشي به توده مردم، خسارت هاي جاني و مالي ناشي از زمين لرزه را به حداقل برساند. اين مجموعه كه آمادگي در برابر زلزله نام دارد، با زباني ساده تمام اطلاعات مورد نياز مردم در خصوص زمين لرزه و پيامدهاي آن را به شهروندان آموزش مي دهد. مهم ترين سرفصل هاي اين مجموعه عبارتند از: آگاهي، آمادگي، لغزش زمين، شناخت زلزله، تهران و زلزله، ميزگرد خانوادگي و اتاق امن. علاوه بر اينها در متن كتابچه، برخي اطلاعات فني كه براي عموم قابل درك نيست، آمده كه ظاهراً براي قشر فني و آشنا به مسائل ساختمان گنجانده شده است.
در يك نگاه گذرا، مجموعه نامبرده اطلاعات ارزشمند و ضروري براي مقابله با يك زمين لرزه احتمالي را در اختيار مطالعه كنندگان كتابچه و بينندگان صوت و تصوير CD قرار مي دهد. چند فيلم مستند كوتاه نيز تا حدي ذهنيت بيننده را براي رويارويي با بحران آماده مي كنند، گرچه دقت در انتخاب تصاوير متحرك و همچنين صداگذاري واژگان فارسي بر روي آنها مي توانست اثر عميق تري بر مخاطب بگذارد. همچنين شرح و بيان ويژگي هاي اتاق امن، يكي از نقاط قوت مجموعه مي باشد كه تصوير خوب و قابل دركي از اهميت اين طرح ابتكاري در ذهن شهروندان برجاي مي گذارد. در مجموع مي توان گفت اين اقدام متوليان امور شهري تهران براي مقابله با بحران، به موقع، به جا و تا حدي اثرگذار است؛ به ويژه آنكه مجموعه آمادگي در برابر زلزله در شمارگان يك ميليون و پنجاه هزار نسخه و به صورت توزيع رايگان، تهيه و پخش گرديده است.
علي رغم اينكه پيش بيني مي شود به هر يك از خانواده هاي تهراني، نسخه اي از اين مجموعه تعلق گيرد و به عبارتي همه ساكنان اين شهر به اطلاعات مورد نظر شوراي شهر و سازمان مديريت بحران تهران دسترسي داشته باشند، باز هم به نظر مي رسد اين اقدام ارزشمند، از ديد عموم پنهان بماند و گرد فراموشي و كم توجهي مردم، زحمات توليدكنندگان مجموعه را بي اثر يا كم اثر نمايد.
به همين دليل توصيه مي شود از ديگر امكانات رسانه اي بدين منظور استفاده مطلوب گردد. براي مثال مي توان به ساخت فيلم هاي مستند يا داستاني با جاذبه هاي تصويري خاص روي آورد. تجربه نشان مي دهد توده تفنن طلب جامعه، درك مضامين از طريق فيلم و قصه را سريع تر و راحت تر از ساير روش هاي جدي و آموزشي مي پذيرد. در اين خصوص لازم نيست اصل قصه فيلم بر محور زمين لرزه و شيوه مقابله با آن استوار باشد، بلكه لحاظ كردن سكانس هايي مرتبط با قضيه بي آنكه به جريان داستان لطمه اي جدي وارد شود، كافي است تا ذهن ناخودآگاه افراد را براي روز مبادا فعال كند. اگر بخواهيم ريشه اي تر با اين قضيه برخورد كنيم، چاره اي نداريم جز اينكه آموزش چندرسانه اي براي آماده سازي ذهن كودكان را جدي بگيريم. در اين صورت ساخت انيميشن هاي تخيلي، كار را به مراتب سهل تر خواهد كرد و آنگاه مي توان اميدوار بود در سال هاي آتي، كودكان امروز با چنين پايه اي از آموزش، طرحي نو در اندازند.