چهارشنبه ۲۶ مهر ۱۳۸۵
يك راه حل فراموش شده براي كاهش آلودگي  هواي تهران؛
پرهيز نارنجي  ها از توليد آلودگي
005670.jpg
گروه شهري- چربي حيواني و يك نخ و كمي آتش، روشنايي خانه هايي بودند كه سال ها مردمانش با سلامتي تا آخر عمر را سپري مي كردند؛ مردماني كه به حيات ادامه مي دادند تا بر اثر كهولت سن از اين دنيا رخت بربندند. آسايش انسان امروز در بي آسايشي اوست. آلودگي همه جا يافت مي شود؛ در خانه، خيابان، بيمارستان و كيلومترها دورتر از تهران.
هر روز با حقيقتي روبه رو هستيم و نسبت به آن آگاهي كامل داريم. ديگر نمي توانيم هوا را به ميهماني ريه هاي سالم و جوان دعوت كنيم.
با اين وجود راه حل اين مشكل چندان پيچيده نيست. آنقدر اين راه حل را با خودمان تكرار كرده ايم و در اين صفحه نوشته ايم كه فوت آب شده ايم اما هر بار يك خبر تازه، ما را به تكرار اين سوال كه با آلودگي چه كنيم؟! مي كشاند.
تاكسي ها آلودگي هوا را كاهش مي دهند
شايد شنيدن اين خبر، شگفت انگيز نباشد، اما براي آنهايي كه در تهران زندگي مي كنند، كاهش 1درصد آلودگي هم نعمتي است، پس اگر مي خواهيد صددرصد از آلودگي كاسته شود، باز هم مي گوييم كمتر از خودرو فردي استفاده كنيد و بيشتر از تاكسي.
در حال حاضر چيزي حدود 2هزار و 400كيلومتر شبكه خياباني داريم كه بايد به سيستم حمل ونقل عمومي متصل شود و تنها 50درصد آن به شبكه اتوبوسراني متصل است. در اين ميان تاكسي ها در نقاط گسترده اي از تهران به چشم مي خورند و به صورت پراكنده هستند. بايد تاكسي ها تقسيم بندي شوند تا در تمام سطح شهر پراكندگي يكساني داشته باشند.تاكسي ها مي توانند با حمل ونقل 4مسافر در هر سفر شهري در مسيرهاي غيرمتمركز، پاسخگوي نياز جابه جايي شهروندان ما باشند.
هر خودرويي اعم از تاكسي و غيره در ايجاد آلودگي هوا موثر است. ناگفته نماند كه خودروهاي نو نيز در كاهش آلودگي هوا اعتبار و شاخصه لازم را دارند، ولي اگر قرار باشد مصرف سوخت فسيلي آنها 15-10 ليتر باشد، با توجه به اينكه تردد بيشتري به لحاظ نوبودن دارند، در آلودگي هوا موثر هستند .
و پراكندگي آنها در شهر يكسان باشد.در حال حاضر چيزي بالغ بر 30هزار تاكسي داريم كه افزايش اين تعداد بدون برنامه ريزي، خيلي مطلوب نيست.
يك كارشناس شهري و ترافيك در زمينه نقش مديريت شهري در كنترل آلودگي هوا گفت: مديريت شهري آنقدر مي تواند در كاهش آلودگي هوا موثر باشد كه در طرح جامع كاهش آلودگي هوا در سال 1374 مطرح شد ولي متاسفانه اين طرح جدي گرفته نشده و به همه نكات آن توجه نشده است .
فرهاد گودرزيان- كارشناس و صاحب نظر در حوزه محيط زيست شهري- نيز كلانشهر تهران را فاقد مديريت علمي  براي كاهش آلودگي هوا مي داند و معتقد است: در تهران، مكان گزيني صنايع آلوده، غيركارشناسي انجام  شده و هيچ يك از اين صنايع در محل هاي مناسب استقرار نيافته اند. تهران در موقعيتي است كه بادهاي جنوب به شمال و غرب به شرق در آن غالب است؛ بادهاي غرب به شرق، حركت دومين موج بادها يعني بادهاي جنوب به شمال را بي تاثير مي كند.او مي افزايد: در همين شرايط، آلوده ترين صنايع در جنوب و غرب تهران مكان يابي شده اند كه تمامي  بار آلودگي را به مركز تهران منتقل مي كنند.
آلودگي هوا يعني ورود هر آلاينده در هوا به صورت مواد جامد، مايع يا گاز كه در مدت زمان معين، كيفيت هوا را پايين آورند و به موجودات زنده و تاسيسات انسان ساخت آسيب رسانند. اما منابع آلودگي شامل چه چيزهايي هستند؟
گودرزيان منابع ثابت توليد آلودگي هوا را بر اساس تعاريف و شاخص هاي سازمان حفاظت محيط زيست آمريكا (EPA) به شش شاخص مونوكسيدكربن، اكسيدهاي گوگرد، ازن، ذرات معلق، اسيدهاي نيتروژن و هيدروكربن ها تقسيم مي كند و معتقد است كه 189 ماده آلاينده در هوا وجود دارد كه اغلب، غلظت همگي آنها به حدي نيست كه بر محيط زيست پيرامون اثرگذار باشد.وي منابع آلوده كننده هوا را به دو دسته طبيعي و مصنوعي تقسيم كرده و منابع مصنوعي شامل فرسايش لاستيك خودرو، گرد و غبار و سوخت هاي فسيلي را مهمترين منابع آلودگي هوا در ايران برمي شمارد.
چراغ هاي علاءالدين و PSI
چراغ هاي علاءالدين و زغال هاي كرسي، بيشترين و خطرناك ترين آلودگي را توليد مي كنند اما مادربزرگ ها و پدربزرگ هاي ما كه از اين سيستم هاي احتراقي براي گرما استفاده مي كردند، بيشتر عمر مي كردند و سالم تر بودند؛ به دليل اينكه انسان امروز به طور مستمر در معرض آلودگي قرار گرفته است .
اين كارشناس صاحب نظر در حوزه محيط زيست و آلودگي هوا PSI را شاخص اندازه گيري آلودگي هوا مي داند و مي گويد: اگر PSI بين صفر و 50 باشد، وضعيت بين خوب و بسيارخوب متغير است. اگر اين رقم بين 50 و 100 قرار گيرد، هوا خوب است و در مرحله بعد اگر اين عدد بين 100 و 250 در نوسان باشد، به مرحله هشدار نزديك مي شود و اين رقم در مرز 350 بسيار خطرناك خواهد بود. PSI در تهران طي مدت 200 تا 250 روز به بالاتر از مرحله هشدار يعني 250 مي رسد .
گودرزيان در مورد مديريت آلودگي هوا به اين امر اشاره مي كند كه اطلاعات 5ساله سنجش آلودگي هوا به هيچ عنوان براساس برنامه ريزي يا مطالعات كارشناسي استوار نيست زيرا دستگاه هاي سنجش آلودگي در ايران استاندارد نيستند و رقم ها و آمار واقعي ميزان آلودگي هوا را نشان نمي دهند كه بر اساس همين اطلاعات اشتباه، بسياري از بحث ها، برنامه ها و سياست هاي كارشناسي به مرحله اجرا درمي آيند. مهمترين منابع آلاينده تهران و ديگر كلانشهرهاي كشور، خودروها هستند كه تعداد زياد اين وسايل متحرك و فرسودگي اغلب آنها كه 8برابر خودروهاي معمولي، آلودگي توليد مي كنند، مسبب حجم زياد آلودگي هوا شده است.
در آمريكا به ازاي هر هزار نفر 780 خودرو، در آلمان در ازاي هر هزار نفر 470 خودرو و در ايران به ازاي هر هزار نفر 60 خودرو وجود دارد. مسئله اي كه در اينجا قابل بررسي است، پويايي سيستم حمل ونقل عمومي  در كشورهاي آمريكايي و اروپايي است كه سبب كاهش استفاده شخصي از خودروهايشان مي شود و نيز طراحي اتومبيل ها به صورتي كه در خودروهاي ساخت خارج در هر 100كيلومتر ميزان مصرف بنزين 6 ليتر است اما در خودروهاي ساخت داخل به ازاي هر۱۰۰ كيلومتر، ميزان مصرف بنزين به 16ليتر هم مي رسد و نيز استاندارد حمل ونقل عمومي در خارج از مرزهاي ايران 80درصد است و طبق آخرين آمارها و مطالعات انجام شده، اين آمار 61درصد به خودروهاي شخصي و 39درصد به حمل ونقل عمومي اختصاص يافته است.
گودرزيان با اشاره به آمار بالا، سخنان خود را چنين ادامه مي دهد: افزايش خطوط مترو، معاينه فني خودروها، ارزان بودن منابع سوخت مثل بنزين، تعداد زياد خودروهاي فرسوده و همانند اينها از مهمترين عواملي هستند كه هر روز بر ترافيك و آلودگي تهران مي افزايند. خيابان هايي كه براي 500هزار خودرو طراحي شده اند، پذيراي 2ميليون خودرو آلوده اند. سلامت ملي در شهر اهميت ندارد و بحث آن نيز در هيچ محفلي مطرح نمي شود.
تهران در شرف خفه شدن است. خاطره آسمان آبي از ذهن ها پاك مي شود و هر روز صدها هزار نفر در معرض آسيبند. دستگاه هاي سنجش آلودگي هوا به درستي آمار را نشان نمي دهند، زنان خانه دار در خطرند و شهر در اين همهمه هنوز خودروهاي فرسوده را نهيبي نمي زند.
اين نمادهاي آسايش،مايه بي آسايشي مردم تهرانند.

گوشه و كنار
۳۱ مورد آتش سوزي
گروه شهري – جنگل هاي استان گلستان از ابتداي امسال تاكنون 31 بار دچار آتش سوزي شده است.
مديركل منابع طبيعي گلستان با بيان اين مطلب به ايرنا گفت: اولين آتش سوزي در فروردين ماه در منطقه قرن آباد گرگان و آخرين آتش سوزي در شهريورماه در جنگلده مينودشت بوقوع پيوسته است. به گفته او، مساحت مجموع اين آتش سوزي ها ???هكتار برآورد شده و ميزان خسارت آنها ??درصد معادل ??? ميليون ريال بوده است.
خواجه ادامه داد: تعداد نهال هاي نابود شده ??هزار، درخت هفت هزار، بوته ?هزار اصله و علوفه دو هزار كيلوگرم برآورد مي شود.
وي تصريح كرد: اغلب اين آتش سوزي ها سطحي بوده و بيشتر به دليل سهل انگاري كشاورزان، گردشگران و ساير اقشار مردم بوقوع پيوسته است.
مدير كل منابع طبيعي گلستان گفت: پهن برگان نظير بلوط، ممرز، وليك، سياه تلو و سوزني برگان همچون كاج، زربين، ارس و همچنين بالشتكي گون، گونه هايي بودند كه دچار حريق شدند. به گفته وي، همچنين موارد ديگري از آتش سوزي به مساحت ??? هكتار در جنگل گلستان رخ داده كه از نظر جغرافيايي در خراسان شمالي واقع شده است و تنها در حوزه مديريت محيط زيست استان گلستان قرار دارد. در استان گلستان ???هزار هكتار جنگل و يك ميليون و ???هزار هكتار مرتع وجود دارد.
اتلاف سالانه 58 ميليون سال عمر
گروه شهري – آخرين يافته هاي دانشمندان نشان مي دهد 24 درصد بيماري هاي انسان معلول محيط زيست ناسالم است.يك كارشناس ارشد محيط زيست با بيان اين مطلب به ايسنا گفت: سالانه 58 ميليون سال از عمر مفيد افراد به دليل ابتلا به بيماري هاي ناشي از محيط زيست ناسالم از بين مي رود.
سعيد احمدي افزود: سالانه حدود 13 ميليون نفر در دنيا بر اثر مشكلات محيط زيست كه تماما قابل پيشگيري هستند جان خود را از دست مي دهند و اين رقم در كشورهاي در حال توسعه بيش از كشورهاي توسعه يافته گزارش شده است. وي با اشاره به اينكه كودكان زير پنج سال بيشتر درمعرض خطر ابتلا به بيماري هاي ناشي از محيط ناسالم هستند، افزود: سالانه 4 ميليون كودك زير پنج سال به دليل رعايت نكردن اقدامات بهداشتي همچون تامين آب آشاميدني سالم و بهداشت فردي جان خود را از دست مي دهند. وي در خصوص حوادث غيرعمدي نيز گفت: گزارش اخير سازمان بهداشت جهاني از افزايش آمار مرگ هاي ناشي از غيراستاندارد بودن محيط كار و آلودگي هوا است چرا كه آمارها نشان داده 41 درصد بيماري هاي عفوني ريوي بر اثر آلودگي هوا و حوادث محيط كار نيز 44 درصد از حوادث غيرعمدي را شامل مي شوند.

زاويه ديد
تاكسي مترها خاموشند
گروه شهري- كمتر از سه ماه از ضرب الاجل مديرعامل سازمان تاكسيراني تهران نمي گذرد كه در آن از تمام رانندگان تاكسي هاي گردشي خواسته شده بود تا از تاكسي مترهاي نصب شده استفاده كنند. تيموري از راه اندازي سيستم جديدي براي كنترل و نظارت بر فعاليت تاكسي ها در آن روز خبر داد و ناظران اين شركت كه به صورت نامحسوس در حال انجام وظيفه هستند را اقدامي موفقيت آميز در استفاده اجباري تاكسي ها از تاكسي متر دانست.
هنوز يك ماه از آن روز نگذشته بود كه تيموري در برابر خبرنگاران ظاهر شد و از موفقيت طرح استفاده از تاكسي متر خبر داد. اين طرح پس از چند سال تجربه ناموفق بالاخره، امسال و با نظارت پيگير بازرسان سازمان تاكسيراني به اجرا درآمد. هنگامي كه مديرعامل سازمان تاكسيراني از اين اتفاق خبر داد، كسي نمي دانست كه در اواسط آبان ماه و با ازدحام مسافران در كنار خيابان ها، تاكسي مترها به آرامي خاموش مي شود و ديگر كسي براي روشن كردن آن حركتي نمي كند؛ چرا كه اين طرح هم، طرحي زودگذر و ضربتي بود. اكنون كه تقريباً بيش از سه ماه از روزهاي آغاز اجراي اين طرح مي گذرد، ديگر نه مديرعامل سازمان تاكسيراني لزوم گزارش هاي پرشور و حرارت را احساس مي كند و نه رانندگان تاكسي ها به فكر روشن كردن دستگاه هميشه زينتي تاكسي متر هستند. طرح استفاده از تاكسي متر، درست مثل هر سال، درست چند ماه پس از آغاز، به يك باره فراموش شد و آن 20 گروه بازرسي كه قرار بود روزگاري تاكسي ها را براي يافتن تاكسي مترهاي خاموش بازرسي كنند، ديگر انگار وجود ندارد. تنها حاصل اجرايي اين طرح يك اتفاق بود.
اين كه متوجه شديم در حدود 4 هزار تاكسي گردشي در سطح شهر، در دست افراد به خصوص و كساني است كه اصلاً تاكسيران نيستند، بلكه به منظور ورود و خروج به محدوده طرح، تاكسي خريده اند و كارهاي شخصي شان را انجام مي دهند.ديگر هيچ راننده تاكسي اين  روزها كه خيابان ها پر از مسافر است، لزوم روشن كردن تاكسي متر را احساس نمي كند. از سويي اگر مسافري هم پس از سوار شدن در تاكسي، درخواست روشن كردن تاكسي متر كند، بلافاصله با ترمز ناگهاني راننده روبه رو مي شود كه معنايش تنها يك جمله است. خوش  آمدي اگرچه در روزهاي آغاز اجراي طرح، كمتر كسي مي توانست احساس برآمده از روزهاي آغازين را ناديده بگيرد و ادعاي مسئولان مربوطه را درباره دائمي بودن استفاده از تاكسي متر فراموش كند اما حالا با گذشت تقريباً سه ماه از اجراي آن، هنگامي  كه به روزهاي پرترافيك سال رسيديم، ناگهان متوجه شديم كه تاكسي مترها، رفته رفته خاموش مي شوند و هيچ چشم ناظري نبود كه آنها را ببيند و احياناً خبر از تخلف آنان بدهد.

شهرآرا
ادبيات
اقتصاد
اجتماعي
انديشه
سياست
ورزش
|  ادبيات  |  اقتصاد  |   اجتماعي  |  انديشه  |  سياست  |  شهرآرا  |  ورزش  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |