يك راه حل فراموش شده براي كاهش آلودگي هواي تهران؛
پرهيز نارنجي ها از توليد آلودگي
|
|
گروه شهري- چربي حيواني و يك نخ و كمي آتش، روشنايي خانه هايي بودند كه سال ها مردمانش با سلامتي تا آخر عمر را سپري مي كردند؛ مردماني كه به حيات ادامه مي دادند تا بر اثر كهولت سن از اين دنيا رخت بربندند. آسايش انسان امروز در بي آسايشي اوست. آلودگي همه جا يافت مي شود؛ در خانه، خيابان، بيمارستان و كيلومترها دورتر از تهران.
هر روز با حقيقتي روبه رو هستيم و نسبت به آن آگاهي كامل داريم. ديگر نمي توانيم هوا را به ميهماني ريه هاي سالم و جوان دعوت كنيم.
با اين وجود راه حل اين مشكل چندان پيچيده نيست. آنقدر اين راه حل را با خودمان تكرار كرده ايم و در اين صفحه نوشته ايم كه فوت آب شده ايم اما هر بار يك خبر تازه، ما را به تكرار اين سوال كه با آلودگي چه كنيم؟! مي كشاند.
تاكسي ها آلودگي هوا را كاهش مي دهند
شايد شنيدن اين خبر، شگفت انگيز نباشد، اما براي آنهايي كه در تهران زندگي مي كنند، كاهش 1درصد آلودگي هم نعمتي است، پس اگر مي خواهيد صددرصد از آلودگي كاسته شود، باز هم مي گوييم كمتر از خودرو فردي استفاده كنيد و بيشتر از تاكسي.
در حال حاضر چيزي حدود 2هزار و 400كيلومتر شبكه خياباني داريم كه بايد به سيستم حمل ونقل عمومي متصل شود و تنها 50درصد آن به شبكه اتوبوسراني متصل است. در اين ميان تاكسي ها در نقاط گسترده اي از تهران به چشم مي خورند و به صورت پراكنده هستند. بايد تاكسي ها تقسيم بندي شوند تا در تمام سطح شهر پراكندگي يكساني داشته باشند.تاكسي ها مي توانند با حمل ونقل 4مسافر در هر سفر شهري در مسيرهاي غيرمتمركز، پاسخگوي نياز جابه جايي شهروندان ما باشند.
هر خودرويي اعم از تاكسي و غيره در ايجاد آلودگي هوا موثر است. ناگفته نماند كه خودروهاي نو نيز در كاهش آلودگي هوا اعتبار و شاخصه لازم را دارند، ولي اگر قرار باشد مصرف سوخت فسيلي آنها 15-10 ليتر باشد، با توجه به اينكه تردد بيشتري به لحاظ نوبودن دارند، در آلودگي هوا موثر هستند .
و پراكندگي آنها در شهر يكسان باشد.در حال حاضر چيزي بالغ بر 30هزار تاكسي داريم كه افزايش اين تعداد بدون برنامه ريزي، خيلي مطلوب نيست.
يك كارشناس شهري و ترافيك در زمينه نقش مديريت شهري در كنترل آلودگي هوا گفت: مديريت شهري آنقدر مي تواند در كاهش آلودگي هوا موثر باشد كه در طرح جامع كاهش آلودگي هوا در سال 1374 مطرح شد ولي متاسفانه اين طرح جدي گرفته نشده و به همه نكات آن توجه نشده است .
فرهاد گودرزيان- كارشناس و صاحب نظر در حوزه محيط زيست شهري- نيز كلانشهر تهران را فاقد مديريت علمي براي كاهش آلودگي هوا مي داند و معتقد است: در تهران، مكان گزيني صنايع آلوده، غيركارشناسي انجام شده و هيچ يك از اين صنايع در محل هاي مناسب استقرار نيافته اند. تهران در موقعيتي است كه بادهاي جنوب به شمال و غرب به شرق در آن غالب است؛ بادهاي غرب به شرق، حركت دومين موج بادها يعني بادهاي جنوب به شمال را بي تاثير مي كند.او مي افزايد: در همين شرايط، آلوده ترين صنايع در جنوب و غرب تهران مكان يابي شده اند كه تمامي بار آلودگي را به مركز تهران منتقل مي كنند.
آلودگي هوا يعني ورود هر آلاينده در هوا به صورت مواد جامد، مايع يا گاز كه در مدت زمان معين، كيفيت هوا را پايين آورند و به موجودات زنده و تاسيسات انسان ساخت آسيب رسانند. اما منابع آلودگي شامل چه چيزهايي هستند؟
گودرزيان منابع ثابت توليد آلودگي هوا را بر اساس تعاريف و شاخص هاي سازمان حفاظت محيط زيست آمريكا (EPA) به شش شاخص مونوكسيدكربن، اكسيدهاي گوگرد، ازن، ذرات معلق، اسيدهاي نيتروژن و هيدروكربن ها تقسيم مي كند و معتقد است كه 189 ماده آلاينده در هوا وجود دارد كه اغلب، غلظت همگي آنها به حدي نيست كه بر محيط زيست پيرامون اثرگذار باشد.وي منابع آلوده كننده هوا را به دو دسته طبيعي و مصنوعي تقسيم كرده و منابع مصنوعي شامل فرسايش لاستيك خودرو، گرد و غبار و سوخت هاي فسيلي را مهمترين منابع آلودگي هوا در ايران برمي شمارد.
چراغ هاي علاءالدين و PSI
چراغ هاي علاءالدين و زغال هاي كرسي، بيشترين و خطرناك ترين آلودگي را توليد مي كنند اما مادربزرگ ها و پدربزرگ هاي ما كه از اين سيستم هاي احتراقي براي گرما استفاده مي كردند، بيشتر عمر مي كردند و سالم تر بودند؛ به دليل اينكه انسان امروز به طور مستمر در معرض آلودگي قرار گرفته است .
اين كارشناس صاحب نظر در حوزه محيط زيست و آلودگي هوا PSI را شاخص اندازه گيري آلودگي هوا مي داند و مي گويد: اگر PSI بين صفر و 50 باشد، وضعيت بين خوب و بسيارخوب متغير است. اگر اين رقم بين 50 و 100 قرار گيرد، هوا خوب است و در مرحله بعد اگر اين عدد بين 100 و 250 در نوسان باشد، به مرحله هشدار نزديك مي شود و اين رقم در مرز 350 بسيار خطرناك خواهد بود. PSI در تهران طي مدت 200 تا 250 روز به بالاتر از مرحله هشدار يعني 250 مي رسد .
گودرزيان در مورد مديريت آلودگي هوا به اين امر اشاره مي كند كه اطلاعات 5ساله سنجش آلودگي هوا به هيچ عنوان براساس برنامه ريزي يا مطالعات كارشناسي استوار نيست زيرا دستگاه هاي سنجش آلودگي در ايران استاندارد نيستند و رقم ها و آمار واقعي ميزان آلودگي هوا را نشان نمي دهند كه بر اساس همين اطلاعات اشتباه، بسياري از بحث ها، برنامه ها و سياست هاي كارشناسي به مرحله اجرا درمي آيند. مهمترين منابع آلاينده تهران و ديگر كلانشهرهاي كشور، خودروها هستند كه تعداد زياد اين وسايل متحرك و فرسودگي اغلب آنها كه 8برابر خودروهاي معمولي، آلودگي توليد مي كنند، مسبب حجم زياد آلودگي هوا شده است.
در آمريكا به ازاي هر هزار نفر 780 خودرو، در آلمان در ازاي هر هزار نفر 470 خودرو و در ايران به ازاي هر هزار نفر 60 خودرو وجود دارد. مسئله اي كه در اينجا قابل بررسي است، پويايي سيستم حمل ونقل عمومي در كشورهاي آمريكايي و اروپايي است كه سبب كاهش استفاده شخصي از خودروهايشان مي شود و نيز طراحي اتومبيل ها به صورتي كه در خودروهاي ساخت خارج در هر 100كيلومتر ميزان مصرف بنزين 6 ليتر است اما در خودروهاي ساخت داخل به ازاي هر۱۰۰ كيلومتر، ميزان مصرف بنزين به 16ليتر هم مي رسد و نيز استاندارد حمل ونقل عمومي در خارج از مرزهاي ايران 80درصد است و طبق آخرين آمارها و مطالعات انجام شده، اين آمار 61درصد به خودروهاي شخصي و 39درصد به حمل ونقل عمومي اختصاص يافته است.
گودرزيان با اشاره به آمار بالا، سخنان خود را چنين ادامه مي دهد: افزايش خطوط مترو، معاينه فني خودروها، ارزان بودن منابع سوخت مثل بنزين، تعداد زياد خودروهاي فرسوده و همانند اينها از مهمترين عواملي هستند كه هر روز بر ترافيك و آلودگي تهران مي افزايند. خيابان هايي كه براي 500هزار خودرو طراحي شده اند، پذيراي 2ميليون خودرو آلوده اند. سلامت ملي در شهر اهميت ندارد و بحث آن نيز در هيچ محفلي مطرح نمي شود.
تهران در شرف خفه شدن است. خاطره آسمان آبي از ذهن ها پاك مي شود و هر روز صدها هزار نفر در معرض آسيبند. دستگاه هاي سنجش آلودگي هوا به درستي آمار را نشان نمي دهند، زنان خانه دار در خطرند و شهر در اين همهمه هنوز خودروهاي فرسوده را نهيبي نمي زند.
اين نمادهاي آسايش،مايه بي آسايشي مردم تهرانند.
|