مجيد قرباني
با توجه به تحقيقات انجام شده، شهر تهران با قرار گرفتن در مرز بين كوه و دشت در جنوب رشته  كوه هاي البرز، در نزديكي مرز برخورد ساختارهاي گسل هاي شمال تهران و مشا در ناحيه تلاقي گسل هاي ايوانكي و گسل هاي ناحيه ري و كهريزك در جنوب تهران از ديد خطر زمين لرزه در ناحيه اي با خطر بسيار بالا قرار گرفته است. گسترش بي رويه كلانشهر تهران، رشد جمعيت، ساخت و سازهاي غيرمقاوم، ضعف شبكه هاي زيرساختي (آب، برق، گاز و...) تراكم هاي ساختماني غيراصولي، مجاورت سازه هاي سازگار و ناسازگار و جمعيتي افزون بر 13 ميليون نفر در آن با تاسيسات و امكانات زيربنايي شهري موجود براي حداكثر 4 ميليون نفر به گونه اي توزيع يافته كه به لحاظ فقدان مقررات شهري با كاستي هاي عديده اي روبه روست.
برحسب پيش بيني ها زلزله اي در آينده اتفاق خواهد افتاد. اين زلزله مي تواند به لحاظ بافت فرسوده اي كه در برخي از مناطق از جمله جنوب شهر وجود دارد، اثرات بسيار مخرب و مهيبي به دنبال داشته باشد هر چند كه سازمان هاي مختلف خود را براي مقابله با اين پديده آماده مي كنند ليكن آمادگي هاي بهداشتي و مسائل زيست محيطي از اهميت بسزايي برخوردار است. عدم توجه به اين مهم مي تواند موجبات شيوع و گسترش انواع بيماري ها را سبب شده و تلفاتي حتي بيشتر از اصل فاجعه به بار آورد.
اهميت آب و نقش آن در موجودات زنده بر هيچ كس پوشيده نيست. اكثر مردم اثرات بي آبي را بعد از گذشت 36 ساعت احساس مي كنند. بدن انسان گرسنگي را بيشتر از تشنگي تحمل مي كند و حتي با آب مي توان مدت ها مسئله احساس گرسنگي شديد را به تعويق انداخت. زمين لرزه مي تواند سبب خسارات شديدي به تاسيسات آبي يك شهر وارد نمايد. آمار و گزارشات متعددي از سراسر دنيا در خصوص خسارات شديدي ناشي از بروز حوادث روي خطوط حياتي Lifenlines تاسيسات منجمله تاسيسات آب و گاز و برق و مخابرات بعد از وقوع يك زمين لرزه با شدت بالا وجود دارد. چنين گزارشاتي از زمان وقوع زمين لرزه در سپتامبر سال۱۹۸۵ شهر مكزيكوسيتي در دسترس مي باشد.
در اين زمين لرزه كه منجر به جابه جايي وسيعي از اراضي شده است، خطوط اصلي لوله آب شرب دچار شكستگي شد و در نتيجه اين شكستگي ها بيش از 4 ميليون نفر به مدت 3 هفته فاقد آب آشاميدني بوده اند و همچنين در سال 1995 در زمين لرزه شهر كوبه ژاپن در شبكه توزيع آب شهر به دليل تخريب زمين و تكان زيرزمين و نيز بالا رفتن رطوبت در چاله هايي كه نزديك خليج به طور مصنوعي پر شده بود، بيش از 2000 مورد تعمير و بازسازي لوله ها گزارش شد.
در گزارش ديگري كه در باره فروريختن ساختمان هاي 19طبقه در مجموعه برج هاي مارگالا در اسلام آباد در زمان لرزه اصلي زلزله 16/7/84 مظفرآباد انتشار يافت به ياد تهران و بناهاي عجيب و بلندي كه به ويژه در شمال آن ساخته شده است، بيفتيم. اولين نكته در اين مورد آن است كه اگر زلزله اي در فاصله يكصد كيلومتري از تهران رخ دهد نيز احتمال فرو ريختن ساختمان هاي بلند در تهران، حداقل آنهايي كه كيفيت نامناسبي دارند، وجود دارد. از سوي ديگر ساختمان هاي بلند فراواني در شيب هاي 30 تا 70 درجه روي زون گسل شمال تهران و اكثراً روي نواحي لغزش ساخته شده است. در واقع اين مناطق مجموعه كاملي از بلاياي طبيعي را نشان مي دهند كه با ساختن بناهاي عجيب با كيفيت نامناسب از نظر مهندسي سازه بلاي انساني نيز به آن افزوده است. هيچ فكر كرده ايم كه اگر بلايي مثل زلزله مظفرآباد بيايد و چنين بناهايي فرو ريزد، فقط در اثر بسته شدن دره هاي شمال تهران چه مشكلاتي ايجاد مي شود؟ در شهر ييلاقي و توريستي ميگون در حدود سي كيلومتري شمال تهران، جذب سرمايه گذاري به رشد بي رويه ساخت و ساز در شيب هاي تند انجاميده است.
اين موضوع با وجود جاده هاي بسيار باريك كه كشش تردد معمولي در هنگام تعطيلات آخر هفته را نيز ندارد و معمولا در عصر جمعه ها بند مي آيد و همچنين قرارگيري در ناحيه بسيار لرزه خيز ميگون كه دقيقاً در فراديوار گسل فعال مشا با طول حدود صد و هفتاد كيلومتر قرار گرفته است، موجب شده تا دره لواسان تا اوشان، فشم، ميگون و شمشك به يكي از پرخطرترين نواحي شمال تهران تبديل شود و در پي وقوع لغزش هاي پي درپي فروريزش زمين و حتي سيل به فاجعه انساني و زيست محيطي و آلودگي وسيع آب و خاك و در نهايت بيماري هاي محيطي خواهد انجاميد.
بنا به روايت يكي از انديشمندان امور بلايا هنگامي كه شروع به برنامه ريزي براي بازسازي پس از زلزله مي نماييد، غالباً افرادي را كه موجبات فاجعه را سبب شده اند سرزنش مي كنيد،اما به تدريج آشكار مي شود كه حداقل 90درصد مسائلي كه پيش رو داريد قبل از سانحه به خوبي نمايان بوده اند. از اين رو عمده آمادگي هاي بهداشتي به قبل از وقوع زلزله برمي گردد كه هر خانواده و شهروند تهراني بايستي براي خود آن را مهيا سازد و مبناي آن بر اساس آموزش در مقابله با زلزله مي باشد و بديهي است تجارب حاصل از زلزله رودبار و بم به اين امر مي تواند كمك نمايد تا با استفاده از فرصت ها، ضايعات را به حداقل ممكن برسانيم.

دو هفته پيش كه براي دريافت حقوق ماهيانه ام به عابر بانك يكي از شعبه هاي بانكي وابسته به شبكه شتاب مراجعه كردم، پس از وصول پول متوجه شدم كه به جاي مبلغ 300 هزار تومان كه در فيش حقوقي من منظور شده، تنها 260 هزار تومان در عابر بانك دريافت كرده ام. براي بررسي علت بروز چنين مشكلي با ارجاع نامه به شعبه بهارستان بانك تجارت مراجعه كردم. اما با كمال تعجب مشاهده كردم، در برگه پرينت كه توسط مسئول IT شبكه بانك به من تحويل گرديد، قيد شده كه اينجانب در يك نوبت 6 بار و هر بار 40 هزار تومان و در مجموع 240 هزار تومان از دستگاه عابر بانك تجارت دريافت كرده ام كه چنين چيزي غيرممكن است، بويژه كه در نهايت هر دستگاه در يك روز بيش از مبلغ 160 هزار تومان پرداخت نمي  كند. پس از ارجاع پرينت استخراج شده به شعبه دريافت پول، مسئولان بانك توصيه كردند كه چند روزي صبر كنم تا شبكه شتاب اشتباه پيش آمده را اصلاح كند، اما با گذشت بيش از دو هفته همچنان كسري حقوق دريافتي اينجانب از عابر بانك پيش گفته 40هزار تومان مي باشد كه در واقع موفق به دريافت آن نشده ام.
مسعود. خ

ما ايراني ها اخلاق جمعي خوبي داريم. هنگام وقايع و حوادث ناگوار رفتارهاي مناسبي از خود بروز مي دهيم. در مواقعي كه زلزله و سيل مي آيد نيز بسيار مهربان و دلسوز هستيم و از كمك به ديگر هموطنان خود دريغ نمي كنيم و در آنچه انجام مي دهيم لحظه اي ترديد نداريم.
اما متاسفانه در رفتارهاي شخصي عليرغم همه خوبي هايي كه در خود سراغ داريم تنها منافع شخصي را مد نظر داريم. آيا هرگز رفتارهاي روزانه خود را بررسي مي كنيم تا ببينيم چقدر از ذات خود دور شده ايم؟ به عنوان مثال در شهر بزرگ تهران به دليل آلودگي شديد هوا زندگي و حتي تنفس دشوار شده است و همانطور كه كارشناسان بارها اعلام كرده اند، اين آلودگي بيشتر بر اثر گازهاي خودروها ايجاد مي شود. تا آنجا كه به مسئولان مربوط مي شود آنها بايد، تهران را به شبكه هاي وسيع تر مترو و اتوبوس  مجهز كنند تا مردم ناچار نباشند خودروهاي شخصي شان را به خيابان هاي شهر بياورند. اما سهم ما به عنوان ساكنان اين شهر چيست؟ بسياري از آلودگي هايي كه براثر سوخت ناقص خودروها ايجاد مي شود، قابل كنترل است، اما آيا ما به اين مسئله بهاي لازم را داده ايم و روزانه و يا در طول هفته اتومبيل خودمان را از اين لحاظ وارسي مي كنيم؟
به خاطر داشته باشيم كه ضررهاي اين آلودگي و گازهاي سمي آن، ما را نيز هدف مي گيرد.
ناهيد دالايي

حيدر زاهدنيا
اين روزها درباره تورم و نقش آن در افزايش قيمت كالاها و گراني، زياد گفته و يا نوشته مي شود، اما كمتر ديده شده است كه تورم به عنوان بيماري اقتصاد يك كشور، به زبان ساده براي مردم تشريح شود تا همگان به علل و ريشه هاي پيدايش اين بيماري آشنا شوند. اما نگارنده علل عارضي، اقتصادي، رواني و... تورم را بر مبناي آنچه كه در يكي از كتاب هاي دبيرستاني خوانده ام به شرح زير برمي شمارم: جنگ ها، انقلاب ها، تغييرات جوي و خشكسالي، سيل، زلزله و يخبندان از علل عارضي تورم هستند.
علل اقتصادي تورم خود به صورت زير قابل تقسيم بندي است:
الف: فزوني تقاضا نسبت به عرضه به علت طول مدت سرمايه گذاري هاي عمومي و خصوصي، فزوني مصرف زياد ناشي از تقاضاهاي ارضاءكننده دوران محروميت، افزايش هزينه هاي دولت (در صورت ايجاد پول اضافي).
ب: توسعه و فزوني قدرت خريد در جامعه نسبت به امكانات توليد كه خود ناشي از افزايش حجم پول در جامعه و افزايش ميان اعتبارات در جامعه است.
ج: افزايش ناپذيري توليد و كاهش كالاها كه ناشي از اشتغال كامل عوامل توليد، صادرات كالاهاي مورد نياز عمومي يا كاهش واردات است.
د: علل مربوط به ساختمان اقتصادي جامعه كه براثر وجود صنايع وابسته و مونتاژ، پايين بودن قدرت توليد جامعه، كشاورزي بي رمق، اتكا به داد و ستد خارجي و ورود تورم از خارج و بالاخره توزيع غلط كالاها در جامعه (به علت وجود واسطه گري) بروز مي كند.
هـ : علل رواني تورم كه حاصل بدبيني و عدم اعتماد جامعه به وضع اقتصادي و ترس از وقوع تورم است.
لازم به توضيح است كه واردات غلط كالا مثل بيماري مسري مي تواند عامل انتقال تورم از يك جامعه به جامعه ديگر باشد، به اين نوع تورم، تورم وارداتي هم مي گويند.
همچنين وقتي كالايي از محل توليد بدون واسطه هاي زياد در اختيار مصرف كنندگان قرار گيرد، بي ترديد به قيمت كالاها چندان اضافه نمي شود. ولي برعكس وقتي بين توليد كننده و مصرف كننده،  دلالان و واسطه هاي متعددي قرار گرفته و هر كدام سود كلاني براي خود قايل شوند، كالا با قيمتي چند برابر در اختيار مصرف كننده قرار مي گيرد. در بازار ما به علت وجود دلالان زياد در امور كسب و تجارت اين موضوع كاملاً مشهود است. مثلاً در فصل تابستان قيمت هندوانه در محل توليد (جيرفت يا اهواز) حداكثر كيلويي۰۰ 5 ريال است، ولي مصرف كننده در تهران يا مراكز شهرستان بايد آن را كيلويي۵۰۰۰?ريال خريداري كند. حال وقتي در همه زمينه ها اساس كار، بر واسطه گري، دلالي و سوداگري بود و قيمت ها نه به طور طبيعي، بلكه به شكلي كاذب ترقي كرد، اين مصرف كننده نهايي است كه قرباني چنين اقتصاد ناسالمي مي شود. موضوع اخير نيز از عمده ترين عوامل گراني قيمت ها در ايران است.
در خصوص علل رواني تورم نيز لازم به يادآوري است كه معمولاً در جوامعي كه ثبات اقتصادي- سياسي كامل نباشد، هر گونه تغييرات اقتصادي- سياسي مي تواند روحيه افراد جامعه را متزلزل و مشوش كند. مثلاً اگر مردم احساس كنند كه كالاهاي مورد نيازشان در آينده نزديكي كمياب مي شود،  از يك جهت پول هاي خود را به سرعت از بانك ها خارج كرده و از طرف ديگر سريعاً اقدام به خريد كالاهاي موردنياز كرده، آنها را ذخيره و انبار مي كنند. در واقع بايد گفت كه حساسيت جامعه، معلول تورم هاي قبلي است و كمترين افزايش قيمت كالاها در مردمي كه نسبت به وضع آينده اقتصاد جامعه خوشبين نيستند دلهره و تشويش ايجاد كرده، موجب بالا رفتن تقاضاي عمومي براي كالاها مي شود كه در افزايش بعدي قيمت ها اثري انكارناپذير دارد.
زاهد نيا

در يكي از شماره هاي روزنامه همشهري، در صفحه 6(صفحه اجتماعي)، خبري با تيتر درشت چاپ شده بود كه توجه مرا به خود جلب كرد:
33درصد رانندگان مقصر در تصادفات، داراي مدرك سيكل هستند.
اين خبر از مصاحبه سردار محمد رويانيان با خبرنگار همشهري استخراج شده بود اما احتمالاً در انجام تحقيقات و ارائه آمار اشتباهي رخ داده است كه قطعاً دست اندركاران عرصه تحقيقات اجتماعي، متوجه آن خواهند شد.
در واقع بين ميزان تحصيلات و ميزان تصادفات، هيچ رابطه اي نمي تواند وجود داشته باشد. محقق محترمي كه اين تحقيق را در نيروي انتظامي به انجام رسانده است، يك رابطه صوري را رابطه اي حقيقي فرض نموده است. آنچه باعث شده تا ميزان تصادفات در ميان رانندگان با مدرك ديپلم و پايين تر، بيشتر از رانندگان داراي مدرك ليسانس و فوق ليسانس باشد، شغل اين افراد است نه ميزان تحصيلات آنان. امكان اينكه فردي با مدرك ديپلم و پايين تر از آن؛ راننده وانت بار، تاكسي، كاميون، اتوبوس و ميني بوس باشد يا مسافركشي كند، بسيار بيشتر است تا فردي با مدرك ليسانس و فوق ليسانس.
وقتي هم شغل فردي رانندگي باشد، احتمال بيشتري براي وقوع تصادف وجود دارد. اگر راننده اي با مدرك سيكل، روزي هشت ساعت از وقت خود را در حال رانندگي در خيابان هاي شهر، صرف كند؛ امكان وقوع تصادف براي او به مراتب بيشتر از فردي با مدرك فوق ليسانس است كه حداكثر روزي يك ساعت در خيابان رانندگي مي كند و مسير بين خانه و محل كارش را مي پيمايد.
شيوا كريمي كارشناس ارشد مطالعات زنان از دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران

تجاوز به حريم عابر پياده
در بسياري از خيابان هاي شميران بعضي از ساخت و سازهاي جديد به نحو آشكاري، به حريم پياده رو تجاوز كرده اند. به عنوان نمونه مي توانم به يك واحد نوساز در خيابان دزاشيب نرسيده به بانك ملي اشاره كنم. ظاهراً گفته مي شود كه به علت گران بودن زمين در شمال شهر، عقب نشيني مقدور نيست، در حالي كه قوانين و مقررات در هر جاي شهر بايد به نفع عموم به اجرا درآيد و سازندگان متخلف، بايد عقب نشيني كنند تا حقوق عابران پياده يا در واقع عموم مردم ضايع نشود.
رعنا رهگذر - تهران

در انتظار نتيجه قرعه كشي مسابقه مرز پرگهر
در شبكه 3 صدا و سيما مسابقه اي با عنوان مرز پرگهر برگزار شد كه صدا و سيما به همراه شركت پيشتازان تجارت از هر شركت كننده مبلغ دو هزار تومان به عنوان هزينه شركت در مسابقه دريافت و در مقابل براي هر نفر يك سي دي گردشگري ايران تحويل مي دادند. به همراه خانواده و جمعاً 5 نفر مبلغ ده هزار تومان پرداخت كرديم، اما تنها 2 عدد سي دي دريافت كرديم، همچنين سه بار نيز زمان اعلام نتايج مسابقه را از ارديبهشت ماه تا اوايل تير تمديد كردند و پس از گذشت 5 ماه هنوز نتايج قرعه كشي اعلام نشده است. ضمن اين كه هيچ يك از شماره  تلفن هاي اعلام شده، نيز پاسخگو نيستند.
علي كيا - تهران
در انتظار مسكن
براي دستيابي به سرپناه، حدود 5 سال پيش مبلغي را بابت خريد زمين به كانون بازنشستگان بيمارستان شهدا، پرداخت كردم. اما پس از گذشت اين مدت هنوز زمين براي ساخت آماده نشده است و هر بار هم كه تماس مي گيريم پاسخ درستي دريافت نمي كنيم.
سيدعلي عرب زاده

لغو معافيت تحصيلي
اداره نظام وظيفه امسال معافيت تحصيلي سه ساله را كه قبلاً براي دانش آموزان وضع شده بود، براي متولدين سال 1366 لغو كرده كه موجب بروز مشكلاتي براي اين عده از دانش آموزان شده است.
آقاي احمدي - تهران

صداي آزاردهنده بلندگوهاي مدارس
در خيابان ايزدي - خيابان مستعانيه، اطراف منزل ما چهار مدرسه و دبيرستان وجود دارد كه مسئولان اين مدارس هر روز با صحبت در بلندگو و ايجاد صداي زياد،  موجب سلب آسايش مردم محل مي شوند. در حالي كه تنظيم كردن بلند گوها براي داخل مدارس اين مشكل را حل مي كند.
فاطميان - تهران

در هر سامانه اي نيروهاي انساني در حكم چرخ دنده هايي هستند كه موتور جامعه را در بخش هاي گوناگون اقتصادي، اجتماعي و ... به حركت درمي آورند. حذف عناصر انساني از يك سامانه اگر بدون مطالعه و بررسي دقيق باشد، در حكم حذف چرخ دنده هاست. بنابراين با توجه به اين واقعيت كه بخش بزرگي از نيروهاي انساني در بخش خدمات مشغول به كار مي باشند، استفاده بهينه از اين نيروها مشروط به داشتن برنامه و اعمال مديريت درست است. در غير اين صورت، شاهد بروز نارسايي هاي جدي در سازمانها خواهيم بود.
به عنوان نمونه، به گوشه هايي از وضعيت بغرنج پزشكان جوان اشاره مي كنم. پزشكان پس از فراغت از تحصيل، براي دستيابي به يك شغل با مشكلات گوناگون و سردرگمي يا در واقع با هفت خوان جديدي روبه رو هستند و مجبورند در نخستين گام يا خوان اول با سازمان هاي دولتي و براساس تعرفه دولتي قرار دارد درماني منعقد كنند، اما مشكلات در همين گام نخست بروز مي كند، سازمان طرف قرارداد به هر دليل در پرداخت مطالبات پزشكان تأخير روا مي دارد و در اين مورد آن قدر تعلل مي شود كه پزشكان ناچارند، شخصاً  براي وصول مطالبات معوقه كه در واقع تنها ممر درآمد آنهاست، موضوع را پيگيري كنند، اما هميشه با يك پاسخ تكراري روبه رو مي شوند:
- بودجه نداريم! 
و علاوه بر اين، آنچه كه به عنوان مطالبات پزشك منظور شده، تطابقي با مبلغ درخواستي كه طبق محاسبات دقيق، برآورد گرديده، ندارد در چنين شرايطي پزشك ناچار است قرارداد بيمه را فسخ كند. اما مشكل اصلي آنجاست كه كل وجوه مربوط به مطالبات قانوني پزشكان در مقايسه با اعتبارات و بودجه يك سازمان رقم بسيار ناچيزي را تشكيل مي دهد و به مثابه قطره اي در برابر درياست. اما چرا اين مشكل با اعمال مديريت درست و راهكارهاي مناسب براي هميشه حل نمي شود، مشخص نيست. در حالي كه ادامه مشكلات كنوني علاوه بر ايجاد بدبيني در قشر پزشكان جوان، بخش وسيعي از بيماران نيازمند را از گردونه خدمات درماني خارج مي كند يا دست كم روند بيمه درماني آنها را با وقفه هاي پي در پي و زيانبار روبه رو مي سازد.
يك دندانپزشك از تهران
سخنگاه: نام نويسنده نامه در همشهري محفوظ است

اعداد 1 تا 9 را در هر يك از سطرها و ستون ها و مربع هاي كوچك 3 در 3 طوري قرار دهيد كه فقط يك بار تكرار شود. پاسخ جدول را فردا در روزنامه ملاحظه خواهيد كرد.