انتقاد كارشناسان از نابساماني بازار داروهاي گياهي در ايران و پاسخ مسئولان
عطاري ها صنف ندارند؛ نظارت بر آنها ممكن نيست
|
|
گروه سلامت- در حالي كه طبق آمار رسمي، 20 درصد از بازار دارويي كشورهاي اروپايي را داروهاي گياهي به خود اختصاص مي دهد و در مقابل، سهم فرآورده هاي دارويي گياهي در بازار ايران حداكثر 5 درصد است، كارشناسان در حاشيه اولين نمايشگاه فناوري محصولات گياهي و تركيبات طبيعي كه روز گذشته برگزار شد، نسبت به فرهنگ نامناسب استفاده از گياهان دارويي در كشور ما هشدار دادند.
ديروز اگر چه حتي برخي از متخصصان اذعان كردند كه طبق مطالعات، تنها 5 درصد صاحبان عطاري ها و عرضه كنندگان گياهان دارويي اطلاعات كافي درباره داروهايي كه عرضه مي كنند دارند، اما هيچ كدام حاضر نشدند اين آمار از شخص آنان نقل قول شود. با اين حال، نظارت وزارت بهداشت بر اين صنف نيز هنوز امكان پذير نشده است، چنانكه دكتر امير حسين جمشيدي رئيس اداره داروهاي گياهي سازمان غذا و داروي وزارت بهداشت و درمان در گفت و گو با همشهري مي گويد: بزرگترين مشكل در رابطه با عطاريها عدم وجود اتحاديه مستقل براي اين صنف است .
در حال حاضر، عطاري ها جزئي از صنف سقط فروشان محسوب مي شوند كه ديگر اعضاي اين صنف را سيگار فروش ها، قهوه فروش ها، چاي فروش ها و صابون فروش ها تشكيل مي دهند.
دكتر جمشيدي ادامه مي دهد: در ميان صنف سقط فروشان، عطارها تشكلي با حدود 150 عضو را تشكيل داده اند كه در تهران تنها 150 نفر عضو دارد. در حالي كه تعداد عطاري ها و افرادي كه به اين كار مشغولند بسيار بيشتر است.
با اين وجود، رئيس اداره داروهاي گياهي وزارت بهداشت، داشتن مجوز از اتحاديه را نشانه تأييد از سوي وزارت بهداشت نمي داند و مي گويد: اين موضوع كه عطاريهايي كه از سوي اتحاديه مجوز دارند، تا چه حد مورد تأييد وزارت بهداشت هستند هم هنوز مورد بررسي قرار نگرفته است؛ چرا كه بسياري از افرادي كه به شكل سنتي به اين كار مي پردازند يك شبه خلق مي شوند و يك شبه از بين مي روند كه به همين دليل نمي توان كيفيت موادي كه به شكل فله اي ارائه مي شود و طريقه تجويز آنها را مورد تأييد قرار داد.
نبود آمار دقيق
در كشور ما آمارهاي دقيقي در زمينه درصد مصرف داروهاي گياهي و آسيب هاي حاصله از انواع ناخالص آن در دست نيست. با اين حال، يك مطالعه كه در نيمه اول سال 84 در شهركرد و بر زنان باردار انجام شده است نشان مي دهد كه حدود 9/51 درصد افراد از داروهاي گياهي استفاده مي كردند و 9/55 درصد آنها، مصرف داروهاي گياهي را به پزشك معالج خود اطلاع نداده بودند در حالي كه مهم ترين علت عدم اطلاع به پزشك را، طبيعي و بي ضرر دانستن داروهاي گياهي ذكر كرده بودند.
اين در حالي است كه دكتر محمد حسين صالحي استاد دانشكده داروسازي دانشگاه تهران دخالت عطاريها در ايجاد تغييراتي در گياهان دارويي و استعمال آنها را خلاف قانون مي داند و مي گويد: در هيچ كجاي دنيا حق فروش داروهاي گياهي در عطاريها وجود ندارد و دخالت عطاريها در تغيير گياهان دارويي و استعمال آنها به صورت محلول، شربت، كپسول و ... در تشخيص بيماري ها خلاف قانون است.
وزارت بهداشت فعال مي شود
چندي پيش دكتر ديناروند معاون غذا و داروي وزارت بهداشت با اعلام اينكه هنوز نظارت مستقيمي بر عطاري ها از سوي اين وزارتخانه اعمال نمي شود از تشكيل كميته سامان دهي بازار داروهاي گياهي خبر داد كه فعاليت خود را در وزارت بهداشت آغاز كرده است.
دكتر جمشيدي نيز در گفت و گو با همشهري به سياست هاي كميته ساماندهي عطاريها به سياست هاي تشويقي وزارت بهداشت اشاره مي كند و مي گويد: سياست ما تشويقي است نه نظارتي، يعني درصدد بستن عطاريها نيستيم، بلكه كساني كه آموزش ببينند و از نظر بهداشتي به رعايت نكات خاصي بپردازند از سوي ما امتيازاتي دريافت مي كنند، همچنين اين سياستگذاري ها به سمتي پيش مي رود كه شرايط توليد فرآورده هاي مجوزدار ثابتي تسهيل شود تا داروهاي مجوزدار در عطاري ها پخش شود.
دكتر جمشيدي همچنين به دستور العمل تهيه و عرضه فرآورده هاي طب سنتي ايران كه تا 15 روز ديگر نهايي مي شود اشاره مي كند و مي گويد: در حال حاضر 36 شركت فعال در زمينه دارو هاي گياهي در كشور داريم كه اين كمك بزرگي به عطاري ها خواهد بود تا خودشان چيزي را نسازند، بلكه داروها را در قالب فرآورده هاي گياهي- عصاره و اسانس هاي بسته بندي شده و مجوزدار به مردم ارائه كنند.
|