پنجشنبه ۱۴ دي ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره۴۱۷۵ - Jan 4, 2007
كارشناسان بر نقش حياتي مادران در پيشگيري از سوءتغذيه كودكان تأكيد مي كنند
مادران دانا؛فرزندان سالم
دكتر اعظم السادات هاشمي
009015.jpg
در جهان امروز ما به دلايل اشتباهات زيادي كه مرتكب شده ايم، مقصريم، اما بزرگترين اشتباه ما يا بهتر بگويم جنايتي كه مرتكب شده ايم بي توجهي نسبت به نوزادان و كودكان بوده است. بسياري از نيازها را مي توان به بعد موكول كرد اما در مورد كودك اينچنين نمي توان كرد. زيرا همين لحظه استخوانش در حال تكميل و خونش در حال ساخته شدن و شعور و احساسش در حال رشد است. به همين دليل نيازهايش را نمي توانيم به فردا موكول كنيم زيرا اسم او امروز است.
گابريلا ميسترال
شاعر شيليايي و برنده جايزه نوبل در ادبيات
***
نگاهي به وضعيت تغذيه كودكان كشور نشان مي دهد كه بخش عظيمي از كودكان ما به افت رشد دچارند؛ مسئله اي كه اغلب مورد غفلت قرار مي گيرد. كودكان كشور از بدو تولد تا حدود 5 ماهگي از رشد مطلوب برخوردارند، در حالي كه 80درصد از همين كودكان بعد از اين سن دچار افت رشد مي شوند.
كارشناسان مي گويند حداقل 15درصد كودكان كشور دچار سوءتغذيه هستند و سالانه 6/5 ميليارد تومان ضرر ناشي از سوءتغذيه به كشور وارد مي شود. انواع سوءتغذيه شامل سوءتغذيه انرژي و پروتئين، كمبود ريز مغذي ها (آهن- كلسيم- روي و ويتامين ها) و بيش خواري ها شامل (چاقي، ديابت، افزايش فشار خون بيماري قلبي عروقي و انواع سرطان) است. سوءتغذيه منجر به افزايش بيماري ها با شدت بيشتر و طولاني مدت تر، تأخير رشد جسمي و ذهني، عدم كسب مهارت هاي پيچيده، توليد كمتر و واردات بيشتر و فقر ركود اقتصادي و اجتماعي و مجدداً ايجاد سوءتغذيه در كشور مي شود.
اما چطور بايد با سوءتغذيه مبارزه كرد؟ اين طور به نظر مي رسد كه سلامت و كيفيت تغذيه كودك بيش از هر عامل ديگري به مادر بستگي دارد. اما آيا مادران روش هاي درست تغذيه كودك خود را مي شناسند؟ آيا اساساً با علايم سوءتغذيه آشنا هستند و مي توانند نشانه هاي آن را در كودك خود بيابند، تا با آن مبارزه كنند؟
تكامل و رشد، نمايانگر تغذيه درست
اولين نكته اي كه شايد به طور ذاتي، همه مادران مي دانند اين است كه تغذيه صحيح با رشد كودك ارتباط دارد. به عبارت ديگر، از روي سرعت رشد كودكان مي توان دريافت كه آيا تغذيه كامل و سالمي دارند يا نه.
سرعت رشد در سنين مختلف متفاوت است. مثلاً در چند ماه اول تولد بسيار سريع است. اما در ماه هاي بعد كندتر مي شود؛ بين 4-10 سالگي نسبتاً آهسته بوده و ساليانه 7-5 سانتي متر به قد افزوده مي شود. رشد كودك تابع قانون خاصي است به طوري كه در ابتدا سر سريعتر رشد مي كند. بعد از 6 ماهگي دور سينه و در 9 تا 12 ماهگي اندام ها رشد مي كنند.
معمولاً تأخير رشد ابتدا به صورت كاهش وزن و سپس كاهش قد و دور سر بروز مي كند و بهترين شاخص سرعت رشد، اندازه گيري قد و وزن است. به همين دليل هم، استفاده از منحني هاي رشد براي ثبت قد، وزن و دور سر امكان تشخيص سريع را براي پزشك فراهم مي كند. تشخيص سريع تأخير رشد بخصوص در كودك كمتر از 4 ماه حياتي است، زيرا مي تواند منجر به ضايعه غيرقابل برگشت در دستگاه عصبي مركزي و كند ذهني گرديده و موجب ناتواني در يادگيري  شود.
پس، بهترين راه تشخيص رشد طبيعي، وزن كردن منظم كودك است و به همه مادراني كه كودك زير 6 سال دارند، توصيه مي شود زمان را از دست ندهند و حتماً با مراجعه منظم به پزشك يا مراكز بهداشتي درماني و كنترل وزن و قد كودك، او را مورد ارزيابي قرار دهند تا در صورت وجود نقصان در رشد، به موقع متوجه شده و درصدد درمان برآيند. ضمن اين كه در هر مراجعه در مورد نحوه رشد كودك، برنامه  غذايي و واكسيناسيون صحبت كرده و مسائل بهداشتي كودك مورد توجه قرار مي گيرد و همچنين در صورت شك به بيماري در كودك، پي گيري هاي لازم انجام مي شود.
الگوي مراجعه جهت مراقبت از كودك به صورت زير است:
در سال اول زندگي، هر ماه يك بار
در سال دوم زندگي، هر دو ماه يك بار
در سال سوم زندگي، هر 3ماه يك بار
در سال هاي چهارم، پنجم و ششم هر 6ماه يك بار
تغذيه در 6ماه اول زندگي
در 6ماه اول زندگي شير مادر به تنهايي براي تغذيه كودك كافي است و در اين مدت كودك نياز به مصرف هيچ گونه غذا و حتي آب ندارد. مدت شيرخوردن در هر وعده متفاوت است و در مجموع بايد نوزاد هر  قدر ميل دارد بخورد. همچنين بر اساس دستورالعمل كشوري توصيه مي شود كودكان از 15روزگي تا پايان 2سالگي روزانه 25قطره مولتي ويتامين يا قطره A+D بخورند.
اما بعد از پايان 6ماهگي نياز تغذيه اي كودك تنها با خوردن شير مادر تامين نمي شود و بايد علاوه بر شير مادر، به كودك غذاي كمكي داده شود. ولي اين بدان معني نيست كه مادر دفعات شيردهي را كم كند بلكه بايد هر زمان كودك تمايل داشت، شير خود را به او بدهد(حداقل 8 بار در شبانه روز). نيمي از انرژي مورد نياز كودك در اين سنين بايد از طريق شير مادر و باقيمانده آن با دادن غذا به كودك تامين شود.
اصولا شروع غذاهاي كمكي قبل از پايان 4ماهگي به دليل آماده نبودن دستگاه گوارش شيرخوار براي پذيرش غذاهايي غير از شير، اقدام نادرستي است.
تغذيه تكميلي يا تغذيه بعد از 6ماه
در زير به ذكر اصولي كه بايد در تغذيه تكميلي رعايت شود مي پردازيم:
۱ مواد غذايي از نظر مقدار و نوع بايد به تدريج به غذاي شيرخوار اضافه شوند.
۲ از يك نوع غذاي ساده شروع شود و به تدريج به مخلوطي از چند نوع غذا تغيير يابد.
۳ از مقدار كم شروع و به تدريج بر مقدار آن افزوده شود.
۴ بين اضافه كردن مواد غذايي مختلف حدود 5 تا 7 روز فاصله لازم است تا شيرخوار به غذاي اول عادت كند و بعد غذاي جديدي به او داده شود.
۵ اضافه كردن يك به يك و فاصله دار مواد غذايي باعث مي شود كه اگر ناسازگاري به يك ماده غذايي وجود داشته باشد، شناخته شود. همچنين تحمل شيرخوار به تدريج بيشتر مي شود و به دستگاه گوارش او فرصت مي دهد تا به غذا عادت كند.
۶ غلظت غذاهاي كمكي در شروع بايد كمي بيشتر از شير مادر باشد و سپس تدريجاً بر غلظت آنها افزوده شود. سفت كردن تدريجي غذاها به يادگرفتن عمل جويدن كمك مي كند.
۷ غذاي كمكي را بايد با قاشق به شيرخوار داد و از يك قاشق مرباخوري شروع كرد.
۸ اگر در شروع تغذيه تكميلي، شيرخوار به غذاي به خصوصي بي ميلي نشان داد، نبايد پافشاري كرد. براي يك تا دو هفته، آن غذا حذف و سپس دوباره به او داده شود.
۹ غذاي كودك بايد تميز تهيه شود؛ كاملاً پخته و تا حد امكان به اندازه يك وعده تهيه شود.
۱۰ موقعي كه غذاي جديدي شروع مي شود، غذاي قبلي هم ادامه دارد؛ به جز مواردي كه كودك، آن را نخورد يا عدم تحمل نشان دهد.
۱۱ در سال اول زندگي از افزودن نمك و شكر و ادويه به غذاي كودك بايد خودداري كرد، زيرا ذائقه كودك در اين زمان شكل مي گيرد و از طرفي افزودن نمك و شكر به غذاي كودك زير يك سال احتمال ايجاد بيماري هاي فشارخون و ديابت در بزرگسالي را افزايش مي دهد.
۱۲ همزمان با شروع غذاي كمكي روزانه 15قطره آهن به كودك داده شود.
۱۳ در سال اول زندگي مادر بايد در هر وعده ابتدا كودك را با شير خود تغذيه كند و بعد به او غذاي كمكي بدهد. در سال دوم زندگي بايد ابتدا غذاي كمكي و بعد شير مادر داده شود.
همزمان با شروع تغذيه تكميلي، ميزان آب مورد نياز كودك افزايش مي يابد و مايعات مورد نياز كودك تنها با خوردن شير تامين نمي شود و بايد مقداري آب سالم به كودك داده شود. البته ميزان نياز شيرخوار به آب بستگي به عوامل محيطي، شرايط بدني و نوع تغذيه او دارد. براي مثال در فصول گرم سال و يا در مناطق گرمسير نياز كودكان به آب بيشتر مي شود. همچنين هنگام تب و يا ابتلا به اسهال و استفراغ نياز كودك به آب بيشتر از زمان هاي ديگر خواهد بود. نوع تغذيه هم در ميزان نياز به آب تاثير دارد؛ يعني زماني كه كودك بيشتر غذاهاي مايع مثل سوپ و فرني مي خورد، نسبت به زمان هايي كه بيشتر غذاهاي جامد مثل پلو و نان مي خورد، كمتر نياز به آب دارد.
تغذيه در سال دوم زندگي
وزن شيرخوار در 5ماهگي، 2برابر زمان تولد، در يك سالگي 3برابر و در 2سالگي، 4برابر مي شود؛ پس اگر كودكي را در نظر بگيريم كه موقع تولد 3كيلوگرم است، در يك سالگي 10-9 كيلوگرم و در 2سالگي 12كيلوگرم خواهد بود؛ يعني در طول يك  سال اول زندگي 7-6كيلوگرم به وزن كودك اضافه مي شود. در حالي كه در سال دوم زندگي فقط 2كيلوگرم به وزن كودك اضافه خواهد شد. بنابراين نياز غذايي كودك در سال دوم زندگي كمتر و بالطبع اشتهاي كودك كمتر خواهد بود.
در اين زمان مادران به گمان اين كه كودك مشكلي دارد، با تهيه داروهاي اشتهاآور، غذاي اضافي به كودك مي خورانند و همين مسأله زمينه اي براي اضافه وزن كودك خواهد بود.
در طول سال دوم زندگي عادات غذايي كودك شكل مي گيرد و ايجاد عادت هاي غذايي خوب مثل مصرف غذاهاي كم نمك و تنوع غذايي به حفظ سلامتي او در سال هاي بعدي عمر كمك مي كند. ادامه تغذيه با شير مادر همچنان مورد تاكيد است. در اين سن ابتدا به كودك غذا و بعد شير مادر داده شود، چون بيشتر انرژي مورد نياز او در اين سن از غذا تامين مي گردد. دفعات تغذيه به غير از شير مادر، 5بار در روز است و هنوز بايد در غذا تغييراتي داد تا هضم آن آسان تر گردد زيرا ممكن است اگر غذا يك باره و به صورت آنچه در سفره خانواده است به كودك داده شود، هضم غذا براي او مشكل باشد.
در طول سال  دوم زندگي، مصرف ويتامين هاي A+D و قطره آن بايد ادامه داشته باشد و اين مطلب كه آهن موجب سياهي دندان ها مي شود نبايد مانع مصرف آن شود بلكه بايد پس از دادن قطره به او آب يا آب ميوه داد و با پارچه اي تميز روي دندان ها را پاك كرد.
مصرف همزمان قطره آهن با مواد حاوي ويتامين ث (مثل پرتقال) در جذب آهن كمك مي كند.
تغذيه از 2 تا 6سالگي
بعد از 2سالگي با آهسته شدن رشد، اشتهاي كودك هم كاهش مي يابد؛ پس بر اساس روند رشد كودك، تقاضا براي دريافت غذا نيز تغيير مي كند. هر چند ميزان دريافت انرژي از يك غذا تا غذاي ديگر متفاوت است، اما كل غذاي دريافتي روزانه كودك ثابت است.
كودك در يك سالگي روزانه حدود 1000كيلوكالري انرژي نياز دارد و در 3سالگي نياز انرژي، 300كالري بيشتر مي شود؛ البته نياز انرژي بر اساس ميزان فعاليت فيزيكي آنها متفاوت است.
بسياري از مادران گله مي كنند كه كودك شان بعضي غذاها را دوست ندارد. نكته اينجاست كه در اين سنين الگوهاي رفتاري خانواده نقش موثري در انتخاب غذا توسط كودكان دارد. معمولا كودكان غذاهايي را دوست ندارند و نمي خورند كه يكي از اعضاي خانواده از خوردن آن امتناع مي كند يا اصلاً آن غذا در سفره خانواده جايي نداشته است. ذائقه كودكان را مي توان از آغاز دوره تغذيه تكميلي ساخت. براي مثال اگر به كودكي غذاي كاملاً بي نمك داده شود او كم كم به اين غذا عادت مي كند.
همچنين كودك در اين زمان بايد با طعم انواع غذاها مثل ماهي آب پز، هويج پخته، كدو، پوره سبزيجات، غلات و حبوبات پخته و له شده عادت كند. محققان مي گويند بهتر است مادر از تنظيم طعم غذا بر اساس ذائقه خود خودداري كند. اگر كودك غذايي را دوست نداشت به او چند روز ندهد ولي بعد دوباره آن را به كودك بدهد. اگر اعضاي خانواده جلوي كودك از خوردن نوعي غذا امتناع كنند يا روي در هم كشند، كودك اين رفتارها را تقليد مي كند.

كاهش 50درصدي شيوع سوءتغذيه
در كودكان زير 5سال كشور
009012.jpg
نتايج بررسي مصرف مواد غذايي كه به وسيله انستيتو تحقيقات تغذيه و صنايع غذايي در سال هاي۱۳۷۰ تا 1374 انجام شده نشان داده است كه مصرف روزانه گروه نان و غلات بيش از مقدار توصيه شده در سبد مطلوب غذايي بوده، و در مقابل، حبوبات ،روزانه 21گرم مصرف شده كه از سبد مطلوب كمتر بوده است. مصرف سبزي، ميوه، تخم مرغ و لبنيات از مقدار توصيه شده در سبد مطلوب غذايي در حد قابل توجهي كمتر و مصرف چربي ها و قندها در مقايسه با سبد مطلوب بيشتر بوده است.
نتايج بررسي مصرف مواد غذايي در فاصله سال هاي 1379 تا 1381 نشان مي دهد كه مصرف روزانه نان، غلات، روغن ها (به خصوص روغن نباتي جامد) و قند و شكر بيشتر از مقدار توصيه شده در سبد مطلوب غذايي بوده است. در مقابل مصرف روزانه حبوبات، ميوه و سبزي، گوشت ها و شير و لبنيات كمتر از مقدار توصيه شده در سبد مطلوب بوده است. به علاوه مصرف گوشت ها، شير و لبنيات و ميوه و سبزي در مقايسه با سال۱۳۷۰ كاهش يافته است.به طور كلي روند 10ساله مصرف مواد غذايي در كشور حاكي از آن است كه مصرف مواد نشاسته اي، قندها و چربي ها هر چند روند كاهشي داشته اما همچنان بيشتر از مقادير توصيه شده روزانه بيشتر است. با توجه به شيوع اضافه وزن و چاقي روند هشداردهنده بيماري هاي متابوليك از جمله بيماري هاي قلبي، عروقي، ديابت و سرطان ها، هدفمندشدن يارانه هاي قند، شكر و روغن با توجه به دهك هاي درآمدي ضروري است.
مصرف گوشت، شير و لبنيات نيز در حد قابل توجهي كمتر از مقادير توصيه شده روزانه بوده و اين وضعيت نامطلوب در سال هاي اخير بدتر شده است. مصرف ناكافي شير و لبنيات موجب شده كه در حدود دو سوم مردم كشور به دليل كمبود كلسيم در معرض خطر پوكي استخوان قرار گيرند. مصرف ناكافي گوشت - به ويژه گوشت قرمز- نيز حداقل دوسوم خانوارها را به دليل كمبود دريافت آهن در معرض كم خوني و فقر آهن قرار داده است. تخصيص يارانه به گوشت قرمز، مرغ، شير، ماست و پنير در اين زمينه توصيه مي شود.
مصرف روغن نباتي جامد و مايع در مقايسه با مقدار توصيه شده در سبد مطلوب غذايي بيشتر و مشكل عمده آن است كه بيش از 90درصد روغن مصرفي از نوع روغن جامد بوده است. تخصيص اعتبار كافي براي واردات انواع روغن هاي مايع با پايداري مطلوب به جاي واردات انحصاري روغن سويا، افزايش توليد روغن هاي مايع با كيفيت مناسب، كاهش اسيدهاي چرب اشباع و ترانس در روغن هاي نباتي جامد در اين خصوص ضروري است.
برنامه پيشگيري و كنترل سوء تغذيه كودك
بررسي كشوري تعيين روند وضعيت تغذيه كودكان زير 5سال كشور به منظور تعيين اثربخشي مداخلات اجرايي در سال۱۳۸۳ اجرا شد. نتايج حاصل از اين بررسي حاكي از آن است كه شيوع سوءتغذيه در كودكان زير 5سال كشور تا 50درصد كاهش يافته است.
اجراي بررسي كشوري تعيين شيوع تغذيه در كودكان زير 5سال
اين بررسي در سال۱۳۸۳ با ارزيابي اثربخشي مداخلات انجام شده بر كاهش سوءتغذيه كودكان كشور انجام شد و نتايج اين بررسي حاكي از آن است كه شيوع كم وزني متوسط و شديد از 11درصد در سال۱۳۷۷ به 5درصد كاهش يافته است. همچنين، شيوع كوتاه قدي متوسط و شديد در كودكان از 4/15درصد در 1377 به 5/5درصد كاهش يافته است.
برنامه پيشگيري و كنترل كمبود ريزمغذي ها
بررسي كشوري انجام شده ريزمغذي ها با توجه به تأثيري كه بر رشد كودكان دارند، از عوامل موثر در بروز سوءتغذيه كودكان هستند و كاهش سوءتغذيه مستلزم طراحي و اجراي مداخلات مناسب براي كنترل كمبود ريزمغذي هاست.
بررسي هاي مقطعي كه در دامنه كوچك و به صورت پراكنده انجام شده، نشان داده است كه مشكل كمبود آهن و كم خوني ناشي از آن، كمبود ويتامين هاي A،D و كمبود روي در كودكان زير 5سال وجود دارد. با توجه به اين كه بررسي كشوري كه بتواند تصوير دقيقي از كمبود ريزمغذي ها در گروه هاي سني مختلف در مناطق كشور را به دست دهد انجام نشده بود و اطلاعات پايه در اين زمينه وجود نداشت، در سال۱۳۸۰ بررسي ملي وضعيت ريزمغذي هاي آهن، روي، ويتامين A و D در 11 اقليم كشور به مورد اجرا گذاشته شد.
مكمل ياري ويتامين A در كودكان زير 5سال
نتايج بررسي هاي مصرف مواد غذايي به وسيله انستيتو تحقيقات تغذيه حاكي از آن است كه در برخي از نقاط كشور مانند سيستان و بلوچستان(82درصد)، خراسان(68درصد)، كردستان(72درصد)، ايلام(70درصد)، هرمزگان(55درصد)، كمتر از 80درصد استاندارد ويتامين A دريافت مي كنند. مطالعات انجام شده در جهان نشان داده است كه بهبود وضع ويتامينA از طريق مكمل ياري در كاهش مرگ و مير و موارد ابتلا به بيماري ها در كودكان زير 5سال تاثير قابل ملاحظه اي دارد به طوري كه در توزيع مكمل ويتامينA به مقدار زياد در دوره هاي منظم، مرگ و مير كودكان حداقل تا 23درصد كاهش مي يابد.
بررسي كشوري تعيين روند وضعيت تغذيه كودكان زير 5سال كشور به منظور تعيين اثربخشي مداخلات اجرايي در سال 1383 اجرا شد. نتايج حاصل از اين بررسي حاكي از آن است كه شيوع سوءتغذيه در كودكان زير 5سال كشور تا 50درصد كاهش يافته است.
برنامه مشاركتي و حمايتي كاهش سوءتغذيه كودكان
با توجه به ماهيت چندبعدي سوءتغذيه كودكان، طرح مداخله اي(مشاركتي) كاهش سوءتغذيه در كودكان از سال۱۳۷۸ با همكاري تنگاتنگ تمام بخش هاي توسعه و رفاه اجتماعي از جمله بهداشت، آموزش وپرورش، جهاد كشاورزي، نهضت سوادآموزي، كميته امداد امام خميني(ره)، بهزيستي و... به اجرا گذاشته شده است. راهكار اجرايي برنامه با درنظرگرفتن عوامل موثر در بروز سوءتغذيه كودكان مناطق مورد مداخله تحت عنوان مشكلات سلامت انتخاب شد. اجزاي مشكلات سلامت عبارتند از: (م)بهداشت محيط، (ش)شير مادر، (ك)كارت رشد كودك، (ا)آب و مايعات براي مبارزه با اسهال، (ت)تغذيه تكميلي، (ل)لبنيات، (ا)انرژي(تنوع و تعادل در رژيم غذايي)، (م)ميوه و (ت)تنظيم خانواده. ارزشيابي اين طرح پس از 3سال اجرا، حاكي از كاهش شيوع سوءتغذيه تا حدود 50درصدي در مناطق مورد مداخله است. در حال حاضر اين طرح در قالب يك برنامه كشوري در 32 شهرستان و 32 دانشگاه اجرا مي شود. در اين برنامه كودكان مبتلا به سوءتغذيه در خانوارهاي نيازمند شناسايي وتحت سرپرستي كميته امداد امام خميني(ره) قرار مي گيرند.
منبع: هفته نامه برنامه-7 دي ماه 85

جهان سلامت
چگونه مسن ترين مادر جهان دوقلو زاييد
دكتر مهشيد چايچي - يك زن 67 ساله اسپانيايي، در آخرين روزهاي سال 2006 با به دنيا آوردن دو كودك دو قلو، عنوان مسن ترين مادر جهان را كسب كرد. شايد به نظرتان خيلي مهم نباشد، ولي اين هم نوعي از شهرت است كه دست كمي از شهرت مخترعين و مكتشفين جهان ندارد. البته ظاهراً اين زن تمايلي به كسب شهرت نداشته و فقط دلش براي يك يا دو نوزاد كوچولوي دوست داشتني لك زده بوده، چون حتي اجازه نداده كاركنان بيمارستان هويت او و جنس دوقلوهايش را فاش كنند.
به گزارش آسوشيتدپرس، اين زن در بيمارستان سنت پل در بارسلون، بچه هايش را به روش سزارين به دنيا آورد درحالي كه IVF يا لقاح آزمايشگاهي را در آمريكاي لاتين انجام داده بود. حتماً مي دانيد كه با بالا رفتن سن بخصوص بعد از 35 سالگي احتمال نازايي بيشتر مي شود؛ به همين علت است كه اين خانم مجبور شده بود براي رسيدن به آرزوي ديرينه اش تن به لقاح مصنوعي بدهد. در اين روش كمك باروري، تخمك زن با اسپرم شوهرش در آزمايشگاه به طور مصنوعي لقاح داده مي شود و سپس در رحم مادر كاشته مي شود تا به طور طبيعي مراحل رشد و نمو خود را در شكم مادرش طي كند.
ركوردي كه شكسته شد
009009.jpg
اين زن و هر دو كودكش، سالم و سرحال هستند. اگر چه دوقلوها درون دستگاه انكوباتور در واحد مراقبت هاي ويژه نوزادان قرار دارند اما سخنگوي بيمارستان گفته است اين مادر مسن و اولين نوزادان او تا 4-5 روز ديگر بيشتر در بيمارستان نخواهند ماند.
جالب است بدانيد سالمندترين مادر جهان پيش از اين خانم ناشناس، يك زن رومانيايي 66 ساله بوده كه در ژانويه سال 2005 (دي ماه 1383) نوزاد دختري به نام اليزا ماريا به دنيا آورده است. البته آن خانم كه از شهرت بدش نمي آمده نام خود را فاش كرده. مي گويند خانم آدريانا ايليسكو هم دوقلو حامله بوده اما يكي از بچه ها در شكم او از دنيا رفته است.
ركوردداران قبلي
در جهان كم نبوده اند خانم هاي مسني كه سر پيري ياد بچه و بچه داري افتاده اند. البته مسلماً آرزوي پدران هم در اين امر بي تأثير نبوده است. شاهد كلام يك مادر 59 ساله است كه در جولاي 2006 در نيويورك يك دو قلو به نامهاي جورجي و جيزل به دنيا آورد. اين خانم، كه لورن كوهن نام داشت، اگرچه جوانتر از همتاي رومانيايي خود بود، اما عجيب اين است كه با وجود داشتن يك فرزند 18 ماهه بازهم آرزوي داشتن فرزند او را رها نكرد تا اينكه بالاخره به لقاح آزمايشگاهي رو آورد.
او كه الان در سن 60 سالگي به سر مي برد، مسن ترين زني است كه در آمريكا دوقلو به دنيا آورده و اين اتفاق شهرت كمي براي او به ارمغان نياورده است.
مادران قرن بيست ويكم
در سال هاي اخير با پيشرفت درمان هاي نازايي، مثل IVF امكان مادر شدن براي خانم ها و آقايان مسن فراهم شده است. البته حتماً هم شنيده ايد كه دوقلو و چندقلوزايي يكي از عوارض IVF يا لقاح آزمايشگاهي است و احتمال آن به دنبال IVF چند برابر مي شود. علتش هم اين است كه براي بالا رفتن احتمال زنده ماندن جنين، پزشكان مجبورند تعداد زيادي اسپرم و تخمك را در آزمايشگاه با هم بياميزند تا از ميان آنها بالاخره يكي دوتايش سالم و زنده بماند.
به اين ترتيب، هستند زنان ماجراجويي كه تصميم مي گيرند از اين گونه پيشرفت هاي علمي حداكثر استفاده را ببرند. در اين مورد هم خانم كوهن كه از ازدواج اول خود يك دختر 27 ساله داشته، بعد از ازدواج مجدد تصميم مي گيرد از همسر جوانتر خود هم فرزندان و خانواده اي داشته باشد. دوقلوهاي او هم نتيجه لقاح تخمك اهدايي در آزمايشگاه هستند. به عبارت ديگر تخمك را از زن ديگري گرفته و بعد از لقاح آزمايشگاهي در رحم خانم كوهن قرار داده اند.
دردسرهاي معركه گيري سر پيري
درمان هاي ناباروري كم دردسر ندارند. اين خانم هم سختي زيادي براي به دنيا آوردن دوقلوها متحمل شده. او به دليل پارگي جفت دوروز قبل از موعد سزارين، مجبور شده كه تحت عمل جراحي هيستركتومي قرار بگيرد و رحمش با جراحي در آورده شود. به همين علت او ديگر نخواهد توانست باردار شود!
نكته آخر اين كه فكر نكنيد زايمان در سن بالا يك اتفاق لوكس است كه فقط در كشورهاي پيشرفته و ثروتمند رخ مي دهد. در هندوستان هم، خانم 64 ساله اي به نام پايانيامال سوبرامانيام در فوريه۲۰۰۴ اولين بچه خود را به دنيا آورده است. فكر مي كنيد مسن ترين مادر ايراني چه كسي خواهد بود؟

محققان مي گويند
دشمني سكته مغزي
با زنان بيشتر است!
گروه سلامت- سكته مغزي همه را يك جور از پا نمي اندازد، همه هم يك جور با آن كنار نمي آيند. خبرگزاري رويترز نتايج مطالعاتي را منتشر كرده است كه نشان داده است زنان در بازتواني بعد از سكته مغزي از مردان عقب ترند، يعني تمرين هاي توان بخشي براي مردان نتيجه بخش تر است. در اين مطالعه ايتاليايي، 220 مرد و 220 زن مبتلا به سكته با هم مقايسه شدند كه از لحاظ سن، شدت بيماري و فاصله وقوع سكته با بستري شدن شان در بيمارستان، وضع مشابهي داشتند.بعد از طي يك دوره زماني مشخص، تعداد مرداني كه توانسته بودند در راه رفتن و كارهاي روزمره شان مستقل شوند، بيشتر از زنان بود. همچنين شاخص هاي مردان بيشتر از زنان بهبود پيدا كرده  بود.
يكي از اين محققان درباره علت اين تفاوت هاي بارز در شماره دسامبر نشريه Stroke گفته  ممكن است اين تفاوت مربوط به تفاوت هاي ذاتي مردان و زنان در توان و توده عضلاني باشد كه حتي در سنين بالا هم قابل توجه است.
تاثير رواني تصادفات
بر سلامت  افراد
009006.jpg
گروه سلامت- ممكن است فقط يك تصادف وحشتناك در زندگي، حال و روزتان را تا آخر عمر خراب كند. محققان نيوزلندي به اين نتيجه رسيده اند كه ممكن است كساني كه از يك تصادف جان سالم به در برده اند، در ظاهر سالم به نظر برسند، اما وقتي دقيق تر مي شوي، مي بيني هم در برابر اختلالات رواني و هم در برابر بيماري هاي جسمي آسيب پذير شده اند.
رويترز اين مطالعه را گزارش كرده  است؛ محققان ??? راننده  را انتخاب كردند؛ راننده  هايي كه شاهد تصادف هايي بودند كه حداقل يك نفر تا ?? ساعت بعد از آن در بيمارستان بستري شده بود. يك بار بعد از تصادف با آنها مصاحبه كردند و وضعيت رواني و جسمي آنها را بررسي كردند و بار دوم و سوم، ? و ?? ماه بعد. در مرحله بعد وضعيت آنها را با ???راننده تصادف نديده مقايسه كردند.
در گروه تصادفي ها، ?? درصد راننده هايي كه بستري شده بودند، افت مشهودي در سطح سلامت شان گزارش كردند. در همين گروه ? درصد راننده هايي كه بستري نشده بودند اين افت را داشتند. اين نشان مي دهد جراحت هاي عميق و مرگ و مير افراد، تنها بخشي از خسارتي است كه يك تصادف به فرد و جامعه تحميل مي كند و تخمين دقيق اين خسارت ها به بررسي هاي دراز مدت نياز دارد.
جزييات اين مطالعه در شماره دسامبر نشريه طب اورژانس چاپ شده است.
جنگ با ميكرب ها
با سطوح دندانه دار
مثل اين كه دانشمندان تازگي ها به روش هاي قديمي مبارزه با ميكرب ها رجوع كرده اند. در تازه ترين اين روش ها، كه در نشريه پيشرفت هاي آكادمي ملي علوم آمريكا چاپ شده، آنها پيشنهاد كرده اند روي سطوحي كه در تماس با اين عوامل بيماري زا هستند، لايه دندانه داري از پليمر بپوشانند. اين لايه مي تواند غشاي باكتري ها و ويروس هاي بيماري زا را پاره كند و به اين ترتيب آنها را از بين ببرد؛ روشي مشابه مبارزه نيزه داران باستاني!
به گزارش بي بي سي، در اين مطالعه دانشمندان روي چند ليوان  را با اين لايه پوشاندند و بعد هر كدام از آنها را از مايعي حاوي ويروس آنفلوآنزا، باكتري اي كولاي و نيز استافيلوكوك طلايي پر كردند؛ يعني مشهور ترين عوامل بيماري زايي كه مي شناسيم.
آزمايش هاي بعدي نشان داد كه اين لايه در كشتن اين ميكروب ها كارآيي ???درصد داشته  است و توانسته محيط داخل ليوان را به يك محيط استريل تبديل كند. محققان مركز فناوري ماساچوست و دانشگاه كمبريج كه اين آزمايش ها را به طور مشترك انجام داده اند، اميدوارند با اين نتايج بتوان راه هاي تازه اي براي جلوگيري از انتقال ميكرب ها و نهايتا پيشگيري از بيمار شدن انسان ها پيدا كرد.
قرص هاي روانگردان هورمون هاي جنسي را به هم مي ريزد
چه تفريحي باشد و چه از روي اعتياد و ناچاري، اثرهايي دارد كه به چند دقيقه سرخوشي اش نمي ارزد. در تازه ترين مطالعه اي كه محققان دانشگاه علوم پزشكي كهگيلويه و بويراحمد انجام داده اند، اثر قرص هاي روان گردان روي هورمون هاي جنسي بررسي شده است. خبرگزاري ايسنا از قول معاون پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي كهگيلويه و بويراحمد آورد:  نوعي قرص هاي روانگردان به نام بور با تخريب ديواره سلول هاي جنيني موجب تغيير هورمون هاي جنسي شده و از بلوغ كامل آنها جلوگيري مي كند.
محققان اين دانشگاه آزمايش هايي را روي موش هاي صحرايي انجام دادند و نتايج نشان داد اين قرص ها ميزان ترشح تستوسترون ( هورمون  جنسي مردانه) را كاهش مي دهند و هر چه مصرف آنها بيشتر شود، اين تغييرات هم بيشتر مي شود.
اين مطالعه ثابت كرده است مصرف زياد اكستازي و ساير قرص هاي روان گردان از فراورده هاي آمفتامين، علاوه بر توهم و سرخوشي، موجب كاهش ترشح هورمون جنسي،  كوچك شدن غدد جنسي، افزايش آنزيم ها و آسيب به كبد نيز مي شود.

سلامت
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
حوادث
بين الملل
سياسي
شهر تماشا
داخلي
شهري
دانش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   حوادث   |   بين الملل   |   سياسي   |  
|  شهر تماشا   |   سلامت   |   داخلي   |   شهري   |   دانش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |