|
|
وفرد دولت آزادي
(43) بحران از عبور
وفرد دولت آزادي
(پاياني بخش) ليبراليستي آزادي نقد
از بسياري كه جامعه‌اي ايران ، همچون مذهبي جامعه‌اي در *
مختلف زمينه‌هاي در حقوقي‌اش قوانين (تمام نگوييم اگر)
شده پشتوانه‌اي و است شده تنظيم اسلامي احكام پايه بر
منابع از استفاده با بايد اساسي ، قانون براي است
ثغور و حدود سياسي فلسفي‌انديشي با و ديني استنباطات
ساخت معلوم غايي ارزشهاي به توجه با را آزادي
منازعات درباره مدني قوانين:مدني دعواهاي و منازعات -2
منازعات ، اين از بسياري.مي‌كند بحث جمعها يا افراد بين
فصل و حل دولت توسط بايد برمي‌گردد ، جامعه نظم به چون
برگردد ، بيان آزادي به مي‌تواند منازعات اين از يكي شود ،
.افراد آزادي يا است عمومي منافع نفع به دولت دخالت اينكه
هتك كه مواردي در قانون ، توسط مطبوعات آزادي مسلم ، قدر
در زيادي چيزهاي اما.مي‌شود محدود گيرد ، صورت حرمتي
نيستند غيرقانوني چند هر كه مي‌خورد چشم به روزنامه‌ها
.مي‌سازند مخدوش را عمومي حياي و عفت به مربوط مسلمات اما
به "غالبا كه افراد خصوصي زندگي به تجاوز نمونه ، براي
موارد از مي‌گيرد ، صورت غمناك حادثه‌اي خبري انعكاس دليل
مداخله نفع به موارد گونه اين در بعضي.مداخله‌هاست اين
براي امر اين كه معتقدند و گرفته موضع مطبوعات آزادي در
ضروري اشخاص آزاديهاي يا حقوق از حفاظت يا عمومي منافع
آزادي ماكزيمم كه معتقدند نيز عده‌اي مقابل در اما.است
حصاري و تضمين ممكن ، سوءاستفاده‌هاي رغم به مطبوعات براي
نيز اينجا در حال ، هر به عمومي ، منافع از حفاظت براي است
باز دولت ، اقتدار محدوديتهاي مورد در نظر اختلاف براي جا
.است
در دولت دخالت ميزان به مورد اين :اقتصادي كنترل -3
منافع سوسياليستها.مي‌شود مربوط اقتصادي فعاليتهاي
و مي‌دانند اصلي خدمات و صنايع شدن ملي گرو در را عمومي
رقابت و سود انگيزه به وابسته را كارآيي ميانه‌روها
مداخله عمده زمينه‌هاي از يكي مالياتي نظام.مي‌دانند
اقتصاد ، حوزه در دولتي اعمال تمام حال هر به.است دولت
.مي‌كند اعمال مردم از گروههايي آزادي براي محدوديتهايي
اعتصاب انواع از بعضي غربي ، كشورهاي در اگر مثال براي
براي كمتري عمل آزادي كارگران ، شود ، شناخته غيرقانوني
.داشت خواهند خود دستمزد مورد در چانه‌زني
مدرن ، پيشرفته جوامع اكثر در :اجتماعي رفاه تامين -4
بيكار ، افراد اساسي نيازهاي تا مي‌داند موظف را خود دولت
را خود دولت بعلاوه ، .كند تامين را سالخورده و بيمار
..و آموزشي خدمات بهداشتي ، مراقبتهاي كردن همگاني به نسبت
مداخله‌هايي چنين كه قوانيني مسلم ، قدر.مي‌داند مسئول.
.مي‌كند اعمال فردي آزادي براي محدوديتي مي‌كند ، مجاز را
بر محدوديتهايي و مالياتها خدمات ، اين ارائه براي دولت
را خانواده‌ها گاهي مي‌كند ، اعمال ديگران درآمد و دارايي
بفرستند ، مدرسه به را خود فرزندان تا مي‌كند مجبور
نيز زمينه اين در...و كنند واكسينه را خود كودكان
اختلاف دولت ، اختيارات به مربوط زمينه‌هاي ساير همانند
وجود فردي آزاديهاي سلب و دولت دخالت گستره مورد در نظري
بهداشتي مراقبتهاي و آموزشها كه معتقدند بعضي.دارد
عده‌اي عوض در اما رود ، پيش همگاني نظام دوشادوش خصوصي
است تهديدي زمينه‌ها اين در نابرابري كه معتقدند ديگر
.اجتماعي عدالت براي
آزادي ، محدوده بر زيادي تاثير دولت وظايف گستره مسلم ، قدر
راف تعبير به.گذاشت خواهد مطبوعات كاركردهاي و وظايف
اطلاعات ارائه از زيادي بار دولت وظايف گسترش با نگرين ،
كه اطلاعاتي.بود خواهد دولت دوش بر اداري و سياسي
محدوده "طبعا و نداشته دسترسي آن به چندان مطبوعات
"بعضا كه اطلاعاتي.خواهدشد ضيق مطبوعات اطلاع‌رساني
دولت دست در عمومي افكار اثرگذاري و جهت‌دهي براي ابزاري
.(Negrine, 341989). بود خواهد
جزو آن ظاهري سادگي به‌رغم آزادي مفهوم كه مي‌شود مشاهده
گوناگون تفاسير مختلف ، مكاتب و است مناقشه‌بردار مفاهيم
آزادي يعني آزادي ، گوناگون ابعاد.مي‌كنند ارائه آن از
مفاهيم با به‌گونه‌اي كه براي آزادي و چه براي آزادي از ،
اختيارات محدوده با" از آزادي ".است مرتبط ديگر عناصر و
يا حداقل دولت ما دولت اينكهدارد نزديك ارتباطي دولت ،
را گروهي و فردي آزاديهاي محدوده باشد ، حداكثر دولت
فلسفه در نظري ، به‌لحاظ.مي‌دهد قرار خود تحت‌الشعاع
بوده دولت و جامعه بر مقدم افراد فردگرا ، اجتماعي -سياسي
نگرش ، اين برپايه.است مردم خدمتگزار درواقع دولت و
.است قراردادي ارتباط يك دولت با و يكديگر با مردم ارتباط
است گروهي است ، انجمن نوعي درواقع جامعه نگرش ، اين در
.مي‌پيوندند آن به خود متقابل منافع براي افراد كه
دارند ، تعلق آن به افراد داوطلبانه‌اند ، "عمدتا انجمنها
به متعلق نيز انجمنها اين و مي‌كنند انتخاب را آن چون
با فردگرايي نگرش (Graham, 81988).هستند خود افراد
بر.محدود دولت "عمدتا است ، سازگار دولت از خاصي برداشت
و دهد انجام نمي‌تواند دولت ، كه هستند كارهايي اساس ، اين
آن از حقوقي نظام از مستقل افراد كه دارد وجود حقوقي
خود مدني و قانوني حقوق بر مقدم افرادبرخوردارند
دولت به وفاداري بنابراين و طبيعي‌اند حقوق از بهره‌مند
جمع‌گرا ، اجتماعي -سياسي فلسفه در برعكس.مي‌شود محدود
و هم‌شكل واحد يك جامعه دارد ، را اجتماع يك حكم جامعه
پيوند يكديگر به را متفرق اعضاي كه است چيزي است ، متشكل
يك ارگانيسم ، يك سياسي ، بدنه يك به‌مثابه جامعه.مي‌دهد
.است اجتماع‌گرايي گوناگون تعابير از خانواده
كه واقعيت اين.نمي‌دهد افراد به اولويتي اجتماع‌گرايي
بدان مي‌دانند ، افراد فراسوي اخلاقي ، اجتماع يك را جامعه
جامعه ، از نمايندگي به دولت سوي از كنشي هر كه معناست
ليبراليسم با فردگرايي اگر.است تعهدآور و مجاز "اخلاقا
در مي‌توان نيز را جمع‌گرايي است ، خورده پيوند سياسي
(فاشيسم و سوسياليسم) راست و چپ سياسي ايدئولوژيهاي
مداخله گسترش به توجه با البته ( Ibid,: 9) .كرد مشاهده
حقوق بسط كل در و اجتماعي رفاه و عدالت تامين در دولت
دولت با "الزاما نبايد را نامحدود دولت اجتماعي ،
تفكيك براي راه يكدانست يكي (تماميت‌خواه) توتاليتر
بر آن بالفعل و بالقوه فعاليتهاي دامنه به دو ، اين
نقش آنكه بدون باشد ، نامحدود مي‌تواند دولت.مي‌گردد
داشته زندگي مختلف جوانب در گسترده‌اي و مثبت بالفعل ،
نامحدود دولتهاي از يكي را انگلستان دولت گراهام ، .باشد
و فردي زندگي جوانب تمام در مي‌تواند دولت مي‌داند ،
چهارگانه حوزه‌هاي علاوه‌بر.باشد داشته منفعتي اجتماعي ،
و اقتصادي فعاليتهاي مدني ، دعواهاي جرم ، ) مذكور
تلويزيون ، تماشاي بر مي‌تواند حتي (اجتماعي تامين‌رفاه
مختلف ، كليساهاي در دينداران تجمع حتي و كتب انتشار
(17Ibid,:).باشد داشته كنترل و نظارت
"از آزادي" با آنكه ضمن نيز" چه براي آزادي "مفهوم
.برمي‌گردد اجتماعي و سياسي فلسفه به آن گستره است ، مرتبط
از مثبت برداشتي محور حول "عمدتا "چه براي آزادي "چون
فلسفه در را آن جايگاه و وزن بايد "طبعا مي‌چرخد ، آزادي
كه است اهميت حائز نكته اين.كرد تعيين اجتماعي و سياسي
بدان ايناست ارزشي و هنجاري سوءالي اجتماعي ، فلسفه سوءال
تصريح يا اجتماعي واقعيتهاي به علاقه‌اي كه نيست معنا
واقعيات اجتماعي ، فلسفه منظر در اما ندارد ، مفاهيم دقيق
مورد واقعيت كدام از آگاهي كه اين.نيستند مهم في‌نفسه
و اخلاقي ارزشهاي مورد در ما دل‌مشغولي با است لزوم
منابع از يكي مثابه به دين "قطعا.است مرتبط اجتماعي
اين در اجتماعي و فردي زندگي غايات و ارزشها تعيين عمده
جامعه‌اي در.داراست را خود خاص تفاسير و تعابير زمينه
نگوييم اگر) از بسياري كه جامعه‌اي ايران ، همچون مذهبي
احكام پايه بر مختلف زمينه‌هاي در حقوقي‌اش قوانين (تمام
قانون براي است شده پشتوانه‌اي و است شده تنظيم اسلامي
با و ديني استنباطات منابع از استفاده با بايد اساسي ،
به توجه با را آزادي ثغور و حدود سياسي فلسفي‌انديشي
آزاديهاي بحث چون ديگر سوي از.ساخت معلوم غايي ارزشهاي
بايد دارد اساسي قانون با وثيق ربطي اجتماعي ، و سياسي
تعيين كشور اساسي قانون چهارچوب در را آن محدوده و ميزان
:درباره تحقيق مي‌تواند عمده وظايف از يكي بنابراينكرد
وضعيت (ب اسلامي ، سياسي فلسفه در آزادي جايگاه (الف
آزادي جايگاه و وضعيت (ج اساسي ، قانون چهارچوب در آزادي
و ميزان (د و (مطبوعات قانون) تفصيلي و اجرايي قوانين در
با مطبوعات قانون و اساسي قانون در آزادي جايگاه انطباق
.باشد نظري برداشتهاي
بعد در به‌ويژه كه ، براي آزادي شد ، اشاره كه همان‌گونه
مختلفي اجتماعي نهادهاي و اقشار گروهها ، پاي آن ، اجتماعي
آرايش و تركيب اجتماعي ، روابط شبكه.مي‌كشد به‌ميان را
ساخت جامعه ، در قدرت توزيع مذهبي ، جنسي ، طبقاتي ، قومي ،
اجتماعي و سياسي مدني ، حقوق بسط ميزان اجتماعي ، -تاريخي
بين در مدارا و تساهل ميزان و سياسي فرهنگ جامعه ، در
سياسي ، نخبگان به‌ويژه نخبگان و اجتماعي گروههاي و افراد
آزادي محدوده است ، كه براي آزادي تعيين‌كننده آنكه ضمن
علاوه به‌هرحال ، .مي‌دهند قرار خود تحت‌الشعاع كل در را
آزادي مورد در اسلامي سياسي فلسفه موضع درخصوص تحقيق بر
و مطبوعات قانون و اساسي قانون در آزادي جايگاه و
كه ديگري تحقيق موضوعات سياسي ، فلسفه اين با انطباقش
عبارت باشد كشور در آزادي محدوده تعيين‌كننده مي‌تواند
جامعه ، در نخبگان و مردم بر حاكم سياسي فرهنگ:از است
كه كشور در برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري شيوه و سياسي ساخت
برمي‌گردد ، جامعه در قدرت فضايي و اجتماعي توزيع به
جنسي ، قومي ، گروههاي از اعم عمودي ، و افقي گروه‌بنديهاي
يافته ساخت دستيابيهاي از ناشي گروههاي و مذهبي ، نژادي ،
يا منزلت و قدرت ثروت ، يعني نابرابري كمياب منابع به
و احزاب يا قدرت گروههاي اجتماعي ، طبقات به‌عبارتي
.منزلت گروههاي
(43)
اسفند يكشنبه 16
وزير و نخست‌وزير رئيس‌جمهور ، با مشورتي جلسه در..
اعزامي هيات با برخورد كيفيت درباره.كرديم شركت خارجه
مشورت عراق با جنگ در ميانجيگري براي اسلامي كنفرانس
مهمان را شام.كنيم تاكيد را گذشته شرايط شد قرار.كرديم
اروپا از اسلحه‌فروشها از عده‌اي.بوديم خامنه‌اي آقاي
...مي‌خواهند ويزا و بيايند مي‌خواهند
اسفند دوشنبه 17
در.مطالعه و استراحت با ;ماندم منزل در بعدازظهر تا
افتادم ، است حياط در كه استخر داخل به پياده‌روي اثناء
...گذشت به‌خير بحمدالله ولي شدم مجروح كمي
كنفرانس نمايندگان با مذاكره جلسه در وزيري نخست در
شركت آمده‌اند ، عراق با جنگ در ميانجيگري براي كه اسلامي
رئيس ضياءالحق گينه ، رئيس‌جمهور سكوتوره آقايانكردم
بنگلادش ، جمهوري رئيس عبدالستار پاكستان ، جمهور
اتحاديه دبيركل شطي جيب تركيه ، نخست‌وزير [بلنداولوسو]
و رسمي جلسه در دوساعتي.بودند آنها خارجه وزراي و عرب
پيشنهاد.كرديم بحث غيررسمي جلسه در هم ساعتي دو
...نداشتند قابل‌قبولي
اسفند سه‌شنبه 18
در بحث.بود دستور در بودجه لايحه.داشتيم علني جلسه
كم‌ارتباط حرفهاي مخالف ، و موافق "نوعا است ، كليات
غيررسمي جلسه در كه سحابي [عزت‌الله] مهندس بحث.مي‌زدند
مخالفت هنگام زياد خواست ، نمايندگان از.بود مفيد كرد ،
جديد مالياتهاي بعضي به‌خاطر كه بودجه تورم‌زايي روي
بعدازظهر.است تورم القاء كه نكنند صحبت ادعاست ، مورد
.نكردم شركت من ولي داشت ادامه مجلس
نزديك اتومبيلش تصادف اثر در شيرازي رباني آقاي مرگ خبر
...بود روز مسائل از امروز و ديروز دليجان ،
من دفتر در مجلس در مبارز روحانيت مركزي شوراي جلسه شب ،
و خبرگان مجلس درباره معمولي ، كارهاي از غيرشد تشكيل
براي و گرفتيم تصميم منتظري [حسينعلي] آقاي رهبري
درنظر را افرادي كشور تمام براي خبرگان عضويت كانديداهاي
...گرفتيم
اسفند چهارشنبه 19
شهرداري برنامه‌هاي به راجع و آمد تهران شهردار ظهر..
وزير شبنمود مشورت ساختمان ضوابط و ساختمان مسائل و
اراضي لايحه به راجع و آمدند هادي دكتر و معاونانش مسكن ،
صد بين زمين قيمت شد قرار.كردند مشورت قيمت و شهري
منطقه‌اي قيمت همان يا و شود تعيين تومان پانصد تا تومان
...سال
اسفند پنجشنبه 20
سياست مراعات عدم از و كردند تلفن خامنه‌اي آقاي...
براي.داشتند گله تلويزيون راديو تبليغات در خارجي
ما.خواستند مجلس اطراف خانه‌اي من از پاسدارانشان
براي اينها گفتم.مي‌خريم را مجلس اطراف خانه‌هاي
كه خودشان نزديك ديگري جاي در شد قرار.است نمايندگان
...شود داده است ، مجلس دراختيار
اسفند جمعه 21
كاشاني امامي آقاي هم را جمعه نمازماندم خانه در امروز
جاري مسائل به راجع و آمد ظهر احمدآقا.كردند اقامه
من ولي بود ، دفاع عالي شوراي جلسه شب.شد انجام مشورتي
.نمودم استراحت خانه در.نكردم شركت
اسفند شنبه 22
ولي شده تدوين خوب "نسبتا دولت ازطرف امسال ، بودجه...
و شده كاسته نفت به اتكاء از مقداري بودجه كميسيون در
تورم باعث نگرانند بعضي كه شده زياد مالياتها بر اتكاء
كار در سوءنيت مي‌كنند ، خيال نمايندگان از عده‌اي و شود
[عزت‌الله] مهندس آقاي بودجه و برنامه كميسيون رئيس.بوده
بودجه تورم‌زايي از نمايندگان كه كرد تلاش مقداري سحابي
.نپذيرفتند نمايندگان ولي نگويند ، چيزي
اسفند يكشنبه 23
خارجه وزير و رئيس‌جمهور و نخست‌وزير با جلسه‌اي...
آمده‌اند ، كه هيات‌سوري با قرارداد مواد درباره.داشتيم
به مجاني خام نفت تن ميليون يك كه است مطرح.كرديم بحث
و اسرائيل با جهاد هزينه در شركت به‌عنوان بدهيم سوريه
از و بفروشيم عادلانه قيمت به تن ميليون نه تا را بقيه
...بخريم جنس آنها
اسفند دوشنبه 24
[موسوي] ،[كني] مهدوي خامنه‌اي ، آقايان من دفتر در شب..
راجع و آمدند كرماني موحدي و ،[كاشاني] امامي اردبيلي ،
.كرديم مشورت خبرگان مجلس كانديداهاي به
اسفند سه‌شنبه 25
و برنامه سازمان رئيس.رفتم جلسه به صبحانه و نماز از پس
.كرد دفاع بودجه از بانكي [محمدتقي] دكتر آقاي بودجه ،
جلسه عصر و صبحشديم تبصره‌ها وارد و شد تصويب كليات
را تبصره از 94 تبصره حدود 30.بود خوب پيشرفت داشتيم ،
...گذرانديم
كند دفاع بودجه از بود قرار كه سحابي [عزت‌الله] مهندس
من به چرا؟ نمي‌دانم ;دررفت بار زير از بود ، نوشته واسم
عجيب اين و آمده بد "مكررا است ، كرده استخاره كه نوشته
.است بودجه و برنامه كميسيون رئيس اينكه با ;است
اسفند چهارشنبه 26
ضمن اراك نماينده عطاري آقاي چون گفتند دولت ازطرف..
و بگيريد را بزرگ اسكناسهاي گفته بودجه با مخالفت در بحث
حدود و بترسند پولدارها شده باعث بدهيد ، رسيد آن جاي به
نشان اينبگيرند بانكها از را خود پول تومان ميليارد دو
لازم كه است اقتصادي مسائل حساسيت و پولداران كم‌اعتمادي
...كرد مطمئن را مردم و كرد فكري است ،
اسفند پنجشنبه 27
صحبت (مجلس در) ظهر نزديك رئيس‌جمهور ، خامنه‌اي آقاي...
نامه.كردند صحبت بعدازظهر يك ساعت تا و كردند شروع را
غيررسمي مجلس در و شد تهيه هم گلپايگاني آيت‌الله جواب
عصر.كردند امضاء داشتند ، حضور كه عده‌اي و شد خوانده
...داشتيم رئيسه هيات
را كربلاي 2 عمليات طرح.داشتيم دفاع عالي شوراي جلسه شب
شد مطرح ارتش توسعه براي ستادي بررسي سپس.كرديم بررسي
جلسه سپس ;دادند منطقه و مجاور ارتشهاي وضع از آماري كه
شد قرار.داشتم نخست‌وزير آقاي و خامنه‌اي آقاي با خصوصي
...بخوانند نمازجمعه خامنه‌اي آقاي فردا
اسفند جمعه 28
جنوب ناحيه از دشمن گفتند ، و گرفتند تماس جبهه از...
عصر.است داده اسير و خورده شكست و كرده حمله كور كرخه
نفر هر آنها همه به و آمدند هم فائزه و فاطي سعيد ، حميد ،
اعضاي نفر و 23 پاسدارها تمام به و دادم عيدي پانصدتومان
"مجموعا كه دادم عيدي تومان هزار يك هر به مجلس در دفتر
.گرفت عيدي تومان هزار پنج هم عفت.شد سي‌هزارتومان نزديك
اسفند شنبه 29
پيش.مي‌كردم مطالعه.ماندم خانه در و بود تعطيل امروز
آورده عيدي امام براي كه كفش جفت يك.آمد احمدآقا ظهر از
...داد من به بودند ،
در عراق گفت و كرد تلفن دزفول از رضايي [محسن] آقاي ظهر
به كه مي‌خواست من از و كرده حمله ديشب از شوش ناحيه
به ايشان گفتم.دارند كه مهمي مطلب براي ;بروم جنوب
.كنيم مشورت هم ديگران و امام با بتوانيم كه بيايد تهران
اينجا به بعدازظهر چهار ساعت.آمد اف 5 جت يك با ايشان
عراق حمله شد معلوم است ، بوده راه در نيم‌ساعت.رسيد
صدها.گرفته‌اند عراقيها از اسير صد حدود و نبوده موفق
ولي كرده‌اند ، متوقف را آنها و كشته‌اند را آنها از نفر
و كنند مشغول را ما نيروهاي است ممكن و دارد ادامه جنگ
.بشوند كربلاي 2 بزرگ طرح انجام مانع
.پذيرفتيم كنيم ، حمله ديگر محورهاي از كه داشت مشورت
امام كه مي‌خواست [استخاره].كردند زيارت هم را امام
معيارهاي با خدا اميد به نيست ، استخاره مورد گفتند
در ما سفير محتشمي [علي‌اكبر] آقاي عصر.كنيد عمل عقلاني
به سوريها سفر با رابطه در مشكلاتش درباره و آمد سوريه
اطلاع رضائي [محسن] آقاي شب آخر.خواست كمك من از ايران
.نداريم عمليات امشب كه داد
قسمت آخرين ، كنند مي ملاحظه عزيز خوانندگان كه آنچه
درسال رفسنجاني هاشمي جنابآقاي خاطرات مجموعه ازگزيده
.مي‌باشد 1360
در ايشان هاي نوشته دست كليه به مايلند كه علاقه‌منداني
مراجعه "بحران از عبور كتاب" به يابند دست سال 1360
.نمايند
|
|
