:كنيم ترك بايد را خود عادت‌هاي اغلب
اخلاق به دستيابي براي راهكارهايي
محيطي زيست
و علم روزافزون پيشرفت با يكم ، و بيست سده آستانه در
در انسانها از بسياري هم هنوز صنعتي كشورهاي در تكنولوژي
!مي‌كنند نرم پنجه و دست مرگ با تنگدستي و فقر بخاطر جهان
افكنده سايه جهان سر بر بي‌عدالتي شوم دستهاي هم هنوز
پس را خود نكرده گناه تاوان مردم از بسياري هم هنوز !است
جامع نگرش فقدان در بايد را ريشه چرا؟ براستي !مي‌دهند
زيست محيط جهان‌بيني و اخلاق بودن بي‌بنيان و حيات به
.كرد جستجو
اقتصادي تحول باعث تكنولوژي بيستم ، قرن دوم نيمه شروع با
شد (گرفتند نام صنعتي كشورهاي بعدها كه) كشورها از بعضي
در ملاحظه‌اي قابل تغييرات موجب تكنولوژي سريع رشد اين و
گرفتن نظر در بدون توسعه اول گام.گرديد طبيعي محيط
زيست محيط بر جبران‌ناپذيري صدمات زيست‌محيطي ، مسائل
محيط كه نمود خطر احساس صنعتي ، جهان هنگامي و كرد وارد
دنبال به فكر طرز اين با و ديد رفته دست از را زيست
مطرح پايدار توسعه مفهوم ترتيب بدين.برآمد گذشته جبران
با مناسب تكنولوژي كارگيري به شعارش كه توسعه‌اي.گرديد
.بود زيست محيط حفظ بر تاكيد
و درخور توسعه‌اي به بايد چگونه كه انديشيد بايد حال
پايدار ، توسعه به رسيدن در گام نخستين رسيد؟ پايدار
تعهد فرهنگ احياء و نامطلوب اجتماعي رفتارهاي بازنگري
اخلاق به‌عنوان آن از كه است زيست‌محيطي مسائل به نسبت
.مي‌بريم نام زيست‌محيطي
چيست؟ محيطي زيست اخلاق
و شهروندي حقوق نمودن مشخص محيطي زيست اخلاق وظيفه
هر لذا است زيست محيط و طبيعي مسائل به نسبت بشر مسئوليت
به نسبت و شمرده محترم را ديگران حيات حق است موظف فرد
.كند احساس مسئول را خود زيست ، محيط
زنده موجودات مجموع كه است جامعه‌اي از جزئي انساني هر
برابر حقوقي از انسان هر.برمي‌گيرد در را زمين روي
و فكر آزادي زندگي ، حق از مي‌توان جمله از.است برخوردار
.برد نام...و آموزش در مشاركت حق پاسخ ، و پرسش حق مذهب ،
انسانهاي با همگام كه است اين انسان مسلم حقوق از همچنين
زندگي يك براي خدادادي نعمات و زيستي منابع از ديگر
راستا اين در.گردد بهره‌مند و برخوردار شرافتمندانه ،
يا و گروه فرد ، كه ندارد ، حق جامعه‌اي يا گروه فرد ، هيچ
و فردي آزادي‌هاي و زندگي حق از را ديگر جامعه‌اي
.گرداند محروم خود ، حق به اجتماعي
كه بوده خاص كارآيي و ارزش داراي حياتي هر مسكون ، كره در
قابل بايد مي‌داند زمين مالك را خود كه خاكي ، انسان براي
طبيعي انسجام مخل نبايد بشر روزافزون توسعه.باشد احترام
بيانيه در همچنانكه شود زنده موجودات ديگر نابودي موجب و
Caring نام به كتابي بصورت كه WWF و UNEP ،IUCN مشترك
انتشار (زمين از مراقبت يا زمين ظرفيت) For the Earth
طرز بايد جوامع از بسياري در مردم":است آمده يافته ،
بيش طبيعت زيرا كنند دگرگون را طبيعت به نسبت خويش نگرش
را آنان اثرات و تامين را آنان نيازهاي نمي‌تواند اين از
اين اما داريم را طبيعي مواهب از استفاده ماحقآورد تاب
مهيا آورنده‌اش بوجود سيستم از مراقبت بدون مواهب
طبيعي ، سيستم‌هاي و گونه‌ها همه علاوه به.نمي‌شود
درخور نيز بشريت ، حال به بودنشان مفيد از صرف‌نظر
".احترامند
زنده موجودات و انسانها حقوق از دفاع كه داشت توجه بايد
خاصي جايگاه مختلف ، فرهنگهاي در كه است جهاني وظيفه يك
اصل اين گوناگون جوامع در.است داده اختصاص خود به را
نبايد نسل يا جامعه فرد ، يك توسعه كه است شده پذيرفته
ديگر نسلهاي يا و جامعه افراد ، امكانات شدن محدود باعث
.شود
. ك.آر توسط كه زيست محيط زمينه در اخلاقي مباحث از يكي
محيط اقتصاد كتاب در همكارانش و (انگليسي دانشمند) ترنر
را حق اين آينده نسلهاي":است چنين شد مطرح (1993) زيست
سرمايه طبيعي ، سرمايه شكل به) كافي ميراثي از تا دارند
كه گونه‌اي به گردند بهره‌مند (انساني سرمايه فيزيكي ،
"تقريبا خوشبختي و رفاه از سطحي تامين به قادر را آنها
انساني هر بنابراين ".بگرداند بشر فعلي نسلهاي با معادل
بهره‌برداري ايده بايد.است مسئول خود عملكرد مقابل در
بصورت را پويايي و پايداري بر مبتني طبيعي منابع از
حفظ سودجويان غلط تفكر از طبيعت تا داد آموزش فراگير
.گردد
نيازمنديم؟ محيطي زيست اخلاق به چرا
سرچشمه آنها اعتقادات از مي‌دهد انجام بشر كه آنچه
حكومتي قوانين از مردم ، نزد اعتقادات.مي‌گيرد
.است بيشتر اعتقادات سمت به نيز مردم تمايل و نيرومندترند
عقيده اين در مذهبي گروههاي نيز و مذاهب از بسياري
گذاشت احترام فرهنگها در حيات انواع به بايد كه مشتركند
.بود پايبند آن به و
در و داشته ارتباط هم به زنجيري بصورت نيز نسلها طرفي از
شده تعهداتي پيدايش باعث ارتباط اين.مي‌كنند تداخل هم
اجراي به ملزم بعد نسل براي سرمايه حفظ براي نسلي هر كه
ذهن در را ايده اين بايد امروز نسل.مي‌باشد تعهدات اين
و رفتارها اعمال ، به نسبت آينده نسلهاي كه بپروراند
.آسيبپذيرند بسيار ما ، امروز انديشه بدون فعاليتهاي
براي مساعد زمينه فراهم‌سازي به ملزم امروز نسل بنابراين
كه آينده نسل تا بوده كارآمد و پويا نظام يك استقرار
بر گرديده بهره‌مند طبيعي مواهب از امروزند نسل فرزندان
صورت بدين.گذارند صحه بعدي نسلهاي به كار اين تداوم
دور آينده‌اي تا حال زمان از زنجيروار اخلاقي ، تعهدات
.مي‌يابد ادامه
منافع به جز و باشد حريص و خودپسند امروز نسل اگر حال
آينده نسلهاي زندگي براي التزامي و نكند فكر خود شخصي
خود فرزندان به را غلط ايده اين خواه‌ناخواه باشد نداشته
فراموشي بدست را آيندگان به نسبت تعهد كه مي‌آموزند
بدنبال خود فطرت براساس بشر كه است اينگونه.بسپارند
:كه چرا است محيطي زيست اخلاق و تاكيد
خطر به آينده نسل و آينده زيست‌محيطي ، اخلاق بدون -1
.يافت خواهد افزايش...و آلودگي ناآرامي ، و فقر.مي‌افتد
منشهاي از بسياري آمدن كار روي از مانع اخلاقي اصول -2
حذف باعث و شده كمياب منابع سر بر سودجويانه و رقابتي
منابع از بهره‌برداري در جهاني مشكل‌آفرين عقيده‌هاي
.مي‌شود
محيطي زيست اخلاق به دستيابي براي راهكارهايي
اختصاص خود به را وسيعي طيف محيطي زيست جهاني اخلاق
موارد.مي‌نشيند بار به آن موءثر اعمال صورت در كه مي‌دهد
معرفي را بگيرد صورت بايد كه اقداماتي از نمونه‌هايي زير
:مي‌نمايد
طبيعت به نسبت كه شوند تربيت آنگونه بايد فرزندان -1
.باشند داشته احترام با توام رفتاري
در را محيطي زيست اخلاقي منشهاي بايد مربيان و معلمان -2
آن رعايت به را دانش‌آموزان كرده ، اعمال خود آموزشهاي
.كنند ترغيب و تشويق
شوق خود خلاقانه مهارتهاي از بهره‌گيري با هنرمندان" -3
ميل همچنين و آن به احترام و طبيعت از حفاظت به تازه‌اي
".برانگيزانند آنرا از حفاظت به
علمي دلايل ارائه با مردم كردن آگاه جهت در دانشمندان -4
لازم ، حمايتي قوانين ارائه با حقوقدانان شده ، اثبات و
و محيطي زيست اخلاق و اقتصاد رابطه توجيه با اقتصاددانان
و كارشناسان با مختلف نشست‌هاي برگزاري با صنعتكاران
خواهند زيست‌محيطي جهان‌بيني شكوفايي در بسزا سهمي مردم
.داشت
بر تكيه با و سنتي طور به ما كشور در كه است توجه شايان
حفظ و زنده موجودات انواع به توجه اسلام ، مذهب تعاليم
شده محسوب ارزش زيست ، محيط پاكيزگي و طبيعي سرشار منابع
فرهنگ اگراست شده نكوهش زيست محيط كردن آلوده نيز و
شود گرفته بكار كشور در صحيح آموزش با و جدي بطور حفاظت
.مي‌گردد فراهم تعهدات اجراي براي لازم زمينه
اخلاقي اصول توسعه
شود فراگير كشورها همه در زيست‌محيطي اخلاق اينكه براي
سازوكار به نياز اينكار":كه مي‌كند پيشنهاد "IUCN"
جهاني سازمان يك تاسيس طريق از مي‌تواند كه دارد ويژه‌اي
ميسر بشر حقوق از دفاع در بين‌الملل عفو مشابه وظايفي با
.گردد
كشورها همه در جهاني اخلاق رعايت تامين بايد آن از هدف
حقوق و بشر حقوق بين رابطه بايد جهاني سازمان اين.باشد
به نسبت جمله از انسان مسئوليتهاي بر و تشريح را طبيعت
".ورزد تاكيد آينده نسلهاي
محيط اقتصاد كتاب در همكارانش و ترنر كري ديگر طرفي از
نياز مورد كه آنچه":كه مي‌كنند مطرح را نكته اين زيست
با مشابه فرصتهاي كه نسلهاست بين اجتماعي قرارداد است
".آورد فراهم آيندگان براي گذشته ،
يك محيطي زيست اخلاق كه دارند آن از حكايت نگرش دو اين
به نسبت حاضر نسل" كه نكته اين و است فرانسلي نگرش
از بهره‌مندي در عدالت و است تعهداتي داراي آتي نسلهاي
سينه به سينه بايد "گردد رعايت بايد نسلها بين در فرصتها
تا گردد منتقل امروزند نسل فرزندان كه بعدي نسلهاي به
.گردند بهره‌مند خداوندي سرشار نعمتهاي از نيز آيندگان
توجه و زيست محيط حامي مردمي گروههاي نظارت همچنين
محيطي زيست اخلاق پويايي مي‌تواند زمينه اين در دولتها
.بخشد تداوم جامعه‌اي هر در را
حيدري عمران مهندس
:منابع
دكتر ترجمه زيست ، محيط اقتصاد همكاران ، و كري ، -ترنر -1
انتشارات اهري ، كلاهي مهندس و كوچكي دكتر -دهقانيان
(دوم چاپ) 1377-مشهد فردوسي دانشگاه
زمستان 77 شماره 25 ، فصلنامه ، زيست ، محيط -2
راهبردي) زمين از مراقبت ترجمه ، عبدالحسين ، -وهابزاده -3
1377-مشهد دانشگاهي جهاد انتشارات ،(پايدار زندگي براي
(اول چاپ)
|
