شماره‌ 1931‏‎ ‎‏‏،‏‎18 Sep 1999 شهريور 1378 ، ‏‎ شنبه‌ 27‏‎
Front Page
National
International
Across Iran
Metropolitan
Features
Accidents
Life
Business
Sports
Religion
Science/Culture
Arts
Environment
Articles
Last Page
در‏‎ امريكا‏‎ تجاري‌‏‎ و‏‎ سياسي‌‏‎ منافع‌‏‎ اختلاف‌‏‎
خزر‏‎ درياي‌‏‎


ناناي‌‏‎ جوليا‏‎ * خاورميانه‌ 1998‏‎ سياست‌‏‎ :منبع‌‏‎ *
بيژني‌‏‎ مهدي‌‏‎ :‎ترجمه‌‏‎ *
شده‌اي‌‏‎ تعريف‌‏‎ موضع‌‏‎ اغلب‏‎ سرد ، ‏‎ جنگ‌‏‎ قالب‏‎ در‏‎ ايران‌‏‎ :‎اشاره‌‏‎
خليج‌‏‎ و‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ در‏‎ را‏‎ كشور‏‎ اين‌‏‎ تكليف‌‏‎ موضع‌‏‎ اين‌‏‎ و‏‎ داشت‌‏‎
اين‌‏‎ ايران‌ ، ‏‎ اسلامي‌‏‎ انقلاب‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ مي‌نمود ، ‏‎ تعيين‌‏‎ فارس‌‏‎
كشور‏‎ برابر‏‎ در‏‎ آن‌‏‎ موضع‌‏‎ اما‏‎ كرد ، ‏‎ تغيير‏‎ فارس‌‏‎ خليج‌‏‎ در‏‎ موضع‌‏‎
از‏‎ پس‌‏‎بود‏‎ يكسان‌‏‎ "تقريبا‏‎ آن‌‏‎ فروپاشي‌‏‎ از‏‎ قبل‌‏‎ تا‏‎ شوروي‌‏‎
افزوده‌‏‎ ديگر‏‎ كشور‏‎ ايران‌ 5‏‎ شمالي‌‏‎ همسايگان‌‏‎ به‌‏‎ فروپاشي‌‏‎
خزر‏‎ درياي‌‏‎ مورد‏‎ در‏‎ را‏‎ خود‏‎ حقوق‌‏‎ زودي‌‏‎ به‌‏‎ آنان‌‏‎ شدند ، ‏‎
قبلي‌‏‎ پيمان‌هاي‌‏‎ بر‏‎ روسيه‌‏‎ و‏‎ ايران‌‏‎ چند‏‎ هر‏‎ شدند ، ‏‎ خواستار‏‎
پاي‌‏‎ كشيدن‌‏‎ با‏‎ جديد‏‎ همسايه‌‏‎ اين‌ 5‏‎ اما‏‎ مي‌كردند‏‎ تاكيد‏‎
خود‏‎ نفع‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ قوا‏‎ موازنه‌‏‎ كردند‏‎ سعي‌‏‎ صحنه‌ ، ‏‎ به‌‏‎ امريكا‏‎
شمال‌‏‎ در‏‎ جديدي‌‏‎ فاز‏‎ كه‌‏‎ بود‏‎ مرحله‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ دهند ، ‏‎ تغيير‏‎
به‌‏‎ را‏‎ جدي‌اي‌‏‎ سئوال‌هاي‌‏‎ ايران‌‏‎ براي‌‏‎ فاز‏‎ اين‌‏‎ شد‏‎ آغاز‏‎ كشور‏‎
بسيار‏‎ وقت‌‏‎ خارجه‌‏‎ وزارت‌‏‎ و‏‎ وزير‏‎ متاسفانه‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌آورد‏‎ وجود‏‎
:بود‏‎ زير‏‎ قرار‏‎ به‌‏‎ سئوالات‌‏‎ اين‌‏‎ بودند ، ‏‎ بي‌توجه‌‏‎ آن‌‏‎ به‌‏‎
چه‌‏‎ چيست‌؟‏‎ خواهان‌‏‎ ميانه‌‏‎ آسياي‌‏‎ منطقه‌‏‎ در‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎
دارد؟‏‎ وجود‏‎ امريكا‏‎ منافع‌‏‎ تامين‌‏‎ براي‌‏‎ مساعدت‌هايي‌‏‎ و‏‎ موانع‌‏‎
كشورها‏‎ از‏‎ دسته‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ واشنگتن‌‏‎ نفتي‌‏‎ و‏‎ اقتصادي‌‏‎ منافع‌‏‎
بود‏‎ خواهد‏‎ چه‌‏‎ منطقه‌‏‎ در‏‎ اصلي‌‏‎ منازعات‌‏‎ مي‌شود؟‏‎ تامين‌‏‎ چگونه‌‏‎
كه‌‏‎ است‌‏‎ سئوال‌هايي‌‏‎ اين‌‏‎ اختلافات‌چيست‌؟‏‎ حل‌‏‎ مكانيسم‌‏‎ و‏‎
اين‌‏‎ مطالعه‌‏‎ بدهد ، ‏‎ درستي‌‏‎ پاسخ‌‏‎ آنها‏‎ به‌‏‎ دارد‏‎ سعي‌‏‎ زير‏‎ ترجمه‌‏‎
مثمرثمر‏‎ ايران‌‏‎ خارجي‌‏‎ سياست‌‏‎ كنندگان‌‏‎ مطالعه‌‏‎ براي‌‏‎ مقاله‌‏‎
.بود‏‎ خواهد‏‎
انديشه‌‏‎ و‏‎ فرهنگ‌‏‎ گروه‌‏‎
متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ براي‌‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ منطقه‌‏‎ اهميت‌‏‎ مورد‏‎ در‏‎ بايد‏‎
گردد‏‎ مشخص‌‏‎ بايد‏‎ اول‌‏‎ يعني‌‏‎ پذيرد ، ‏‎ صورت‌‏‎ تحقيقاتي‌‏‎ امريكا‏‎
سياسي‌؟‏‎ يا‏‎ هستند‏‎ تجاري‌‏‎ مي‌كنيم‌‏‎ صحبت‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ ما‏‎ كه‌‏‎ منافعي‌‏‎
به‌‏‎ شمال‌‏‎ طرف‌‏‎ از‏‎ است‌‏‎ وسيع‌‏‎ بسيار‏‎ منطقه‌‏‎ اين‌‏‎ اينكه‌‏‎ ;دوم‌‏‎
ارمنستان‌ ، ‏‎ آذربايجان‌ ، ‏‎ نيز‏‎ جنوب‏‎ از‏‎ و‏‎ قزاقستان‌‏‎ و‏‎ روسيه‌‏‎
لحاظ‏‎ از‏‎مي‌گردد‏‎ شامل‌‏‎ را‏‎ تركمنستان‌‏‎ و‏‎ ايران‌‏‎ گرجستان‌ ، ‏‎
منطقه‌‏‎ جنوب‏‎) دوم‌‏‎ دسته‌‏‎ كشورهاي‌‏‎ بر‏‎ قطع‌‏‎ طور‏‎ به‌‏‎ سياسي‌‏‎ منافع‌‏‎
تا‏‎ وضع‌‏‎ تجاري‌‏‎ منافع‌‏‎ منظر‏‎ از‏‎ ولي‌‏‎مي‌شود‏‎ تاكيد‏‎ (خزر‏‎
لحاظ‏‎ از‏‎ زماني‌‏‎ موقعيت‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎.‎مي‌كند‏‎ فرق‌‏‎ اندازه‌اي‌‏‎
مركزي‌‏‎ آسياي‌‏‎ در‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ تاكيد‏‎ بيشترين‌‏‎ تجاري‌‏‎ منافع‌‏‎
تامين‌‏‎ "لزوما‏‎ گذشته‌ ، ‏‎ اين‌‏‎ از‏‎.مي‌باشد‏‎ قزاقستان‌‏‎ برروي‌‏‎
كشورهاي‌‏‎ همه‌‏‎ در‏‎ صورت‌‏‎ بهترين‌‏‎ به‌‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ سياسي‌‏‎ منافع‌‏‎
.نيست‌‏‎ ممكن‌‏‎ منطقه‌‏‎
را‏‎ تهاجمي‌‏‎ بسيار‏‎ سياسي‌‏‎ رهيافت‌‏‎ زماني‌‏‎ امريكا‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎
انتخابات‌ 1997‏‎ در‏‎ اما‏‎.‎گرفت‌‏‎ پيش‌‏‎ در‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ منطقه‌‏‎ در‏‎
قدرت‌‏‎ بود‏‎ معتدلي‌‏‎ فرد‏‎ كه‌‏‎ خاتمي‌‏‎ آقاي‌‏‎ ايران‌‏‎ جمهوري‌‏‎ رياست‌‏‎
چشم‌انداز‏‎ خاتمي‌‏‎ آقاي‌‏‎ انتخاب‏‎.‎گرفت‌‏‎ دست‌‏‎ در‏‎ را‏‎ اجرايي‌‏‎
ايالات‌‏‎ اروپايي‌‏‎ متحدين‌‏‎ براي‌‏‎ را‏‎ منطقه‌‏‎ در‏‎ سرمايه‌گذاري‌‏‎
جهت‌‏‎ را‏‎ هماهنگي‌‏‎ تلاشهاي‌‏‎ آنها‏‎ كه‌‏‎ طوري‌‏‎داد‏‎ تغيير‏‎ متحده‌‏‎
ايران‌‏‎ جمله‌‏‎ از‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ جنوبي‌‏‎ مناطق‌‏‎ در‏‎ تجاري‌‏‎ منافع‌‏‎ كسب‏‎
براي‌‏‎ را‏‎ سياسي‌‏‎ تلاش‌هاي‌‏‎ نيز‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎.‎نمودند‏‎ آغاز‏‎
تا‏‎ كرد‏‎ آغاز‏‎ خزر‏‎ منطقه‌‏‎ در‏‎ شركتهايش‌‏‎ حضور‏‎ زمينه‌‏‎ ايجاد‏‎
سپري‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ سياسي‌‏‎ حمايت‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ بتوانند‏‎ مزبور‏‎ شركتهاي‌‏‎
.نمايند‏‎ استفاده‌‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎ اروپائيان‌‏‎ تجاري‌‏‎ اعمال‌‏‎ مقابل‌‏‎ در‏‎
اروپايي‌‏‎ متحدين‌‏‎ بين‌‏‎ شكاف‌‏‎ ناآگاهانه‌‏‎ تلاشهاي‌‏‎ اين‌‏‎ نتيجه‌‏‎
نقشه‌‏‎ مقابل‌‏‎ در‏‎ آنها‏‎ تجاري‌‏‎ -‎سياسي‌‏‎ منافع‌‏‎ و‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎
ايران‌‏‎ بدور‏‎ حصاري‌‏‎ كشيدن‌‏‎ جهت‌‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ ژئواستراتژيك‌‏‎
اين‌‏‎ دولت‌‏‎ كه‌‏‎ بود‏‎ زمان‌‏‎ همين‌‏‎ در‏‎.‎است‌‏‎ بوده‌‏‎ خزر‏‎ منطقه‌‏‎ در‏‎
نفتي‌‏‎ منابع‌‏‎ به‌‏‎ راجع‌‏‎ اغراق‌آميزي‌‏‎ و‏‎ بي‌پايه‌‏‎ اطلاعات‌‏‎ كشور‏‎
منطقه‌‏‎ مي‌داد‏‎ نشان‌‏‎ گزارشها‏‎ اين‌‏‎.‎نمود‏‎ منتشر‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎
.مي‌باشد‏‎ نفت‌‏‎ بشكه‌‏‎ ميليارد‏‎ از 100‏‎ بيشتر‏‎ داراي‌‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎
بي‌درنگ‌‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ كه‌‏‎ بود‏‎ اين‌‏‎ مستلزم‌‏‎ خود‏‎ امر‏‎ اين‌‏‎
طرفي‌ ، ‏‎ از‏‎ و‏‎ سازد‏‎ متمركز‏‎ منطقه‌‏‎ براين‌‏‎ را‏‎ خود‏‎ سياسي‌‏‎ توجه‌‏‎
و‏‎ روسيه‌‏‎ در‏‎ كلينتون‌‏‎ مشاور‏‎ تالبوت‌‏‎ استروپ‌‏‎ زمان‌‏‎ همين‌‏‎ در‏‎
اولين‌‏‎ متحده‌ ، ‏‎ ايالات‌‏‎ خارجه‌‏‎ وزير‏‎ معاون‌‏‎ و‏‎ خزر‏‎ منطقه‌‏‎
;بود‏‎ كرده‌‏‎ ايراد‏‎ خزر‏‎ منطقه‌‏‎ به‌‏‎ راجع‌‏‎ را‏‎ خود‏‎ سياسي‌‏‎ سخنراني‌‏‎
رسمي‌‏‎ مقامات‌‏‎ به‌‏‎ صورتي‌‏‎ در‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ اينكه‌‏‎ بر‏‎ مبني‌‏‎
را‏‎ كشور‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ ديدار‏‎ اجازه‌‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ حوزه‌‏‎ كشورهاي‌‏‎
و‏‎ نفت‌‏‎ انتقال‌‏‎ براي‌‏‎ ايران‌‏‎ راه‌‏‎ از‏‎ كشورها‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌دهد‏‎
فاصله‌‏‎ در‏‎ و‏‎ سخنراني‌‏‎ اين‌‏‎ بدنبال‌‏‎نمايند‏‎ چشم‌پوشي‌‏‎ گازشان‌‏‎
و‏‎ نظربايف‌‏‎ علي‌اف‌ ، ‏‎ آوريل‌ 1998 ، ‏‎ تا‏‎ جولاي‌ 1997‏‎ زماني‌‏‎
و‏‎ قزاقستان‌‏‎ آذربايجان‌ ، ‏‎ جمهور‏‎ روءساي‌‏‎ ترتيب‏‎ به‌‏‎ نيازاف‌‏‎
حكومت‌‏‎ اندرزهاي‌‏‎ به‌‏‎ تا‏‎ كردند ، ‏‎ ديدار‏‎ امريكا‏‎ از‏‎ تركمنستان‌‏‎
در‏‎.‎دهند‏‎ فرا‏‎ گوش‌‏‎ لوله‌‏‎ خطوط‏‎ انتخاب‏‎ به‌‏‎ راجع‌‏‎ امريكا‏‎
از‏‎ اينكه‌‏‎ بدون‌‏‎ -(جيهان‌‏‎-باكو‏‎)‎ غرب‏‎ -شرق‌‏‎ راه‌‏‎ نوامبر 1997‏‎
سياسي‌‏‎ محافل‌‏‎ در‏‎ جديد‏‎ ايده‌اي‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ -‎كند‏‎ عبور‏‎ ايران‌‏‎
گاز‏‎ انتقال‌‏‎ براي‌‏‎ نيز‏‎ لوله‌اي‌‏‎ خط‏‎.گرديد‏‎ مطرح‌‏‎ واشنگتن‌‏‎
راه‌‏‎ از‏‎ اجتناب‏‎ جهت‌‏‎ تركيه‌ ، ‏‎ به‌‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ وسط‏‎ از‏‎ تركمنستان‌‏‎
نظر‏‎ به‌‏‎ بعيد‏‎ كه‌‏‎ آنجا‏‎ از‏‎.‎گرفت‌‏‎ قرار‏‎ توجه‌‏‎ مورد‏‎ ايران‌‏‎
مورد‏‎ نفت‌‏‎ تامين‌‏‎ به‌‏‎ قادر‏‎ تنهايي‌‏‎ به‌‏‎ مي‌رسيدآذربايجان‌‏‎
باشد ، ‏‎ روز‏‎ در‏‎ بشكه‌اي‌‏‎ ميليون‌‏‎ يك‌‏‎ لوله‌‏‎ خط‏‎ پركردن‌‏‎ براي‌‏‎ نياز‏‎
درياي‌‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ گرديد ، ‏‎ پيشنهاد‏‎ لوله‌اي‌‏‎ خط‏‎ ساخت‌‏‎ بنابراين‌‏‎
.مي‌شد‏‎ متصل‌‏‎ جيهان‌‏‎ -باكو‏‎ لوله‌‏‎ خط‏‎ به‌‏‎ و‏‎ مي‌گذشت‌‏‎ خزر‏‎
خط‏‎ نفت‌‏‎ كمبود‏‎ قزاقستان‌‏‎ نفت‌‏‎ انتقال‌‏‎ با‏‎ و‏‎ كار‏‎ اين‌‏‎ بواسطه‌‏‎
.مي‌گردد‏‎ برطرف‌‏‎ جيهان‌‏‎ -باكو‏‎ لوله‌‏‎
آبخازيا‏‎ و‏‎ قره‌باغ‌‏‎ ناگورنو‏‎ مناقشات‌‏‎ حل‌‏‎ امريكا‏‎ ديگر‏‎ توصيه‌‏‎
اختلافات‌‏‎ بتواند‏‎ كشور‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ نمي‌شود‏‎ تصور‏‎ اما‏‎.‎است‌‏‎ بوده‌‏‎
با‏‎ مناقشه‌‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ زيرا‏‎.نمايد‏‎ فصل‌‏‎ و‏‎ حل‌‏‎ را‏‎ ايران‌‏‎ با‏‎ خود‏‎
;است‌‏‎ مصمم‌‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎.‎دارد‏‎ فرق‌‏‎ منطقه‌اي‌‏‎ مناقشات‌‏‎ ديگر‏‎
-شرق‌‏‎ گاز‏‎ و‏‎ نفت‌‏‎ لوله‌‏‎ خط‏‎ ساخت‌‏‎ براي‌‏‎ را‏‎ منطقه‌اي‌‏‎ مناقشات‌‏‎
اقتضا‏‎ اين‌گونه‌‏‎ سياسيش‌‏‎ منافع‌‏‎ كه‌‏‎ زيرا‏‎.‎نمايد‏‎ حل‌‏‎ غرب‏‎
و‏‎ آذربايجان‌‏‎ اختلاف‌‏‎ در‏‎ كشور‏‎ اين‌‏‎ بنابراين‌‏‎.مي‌كند‏‎
ميانجي‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ از‏‎ بخشهايي‌‏‎ برسر‏‎ تركمنستان‌‏‎
خط‏‎ طرح‌‏‎ اجراي‌‏‎ براي‌‏‎ اختلاف‌‏‎ اين‌‏‎ رفع‌‏‎ كه‌‏‎ زيرا‏‎نمود‏‎ عمل‌‏‎
.دارد‏‎ اساسي‌‏‎ اهميت‌‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ گاز‏‎ لوله‌‏‎
محافل‌‏‎ در‏‎ غرب‏‎ -شرق‌‏‎ انتقال‌‏‎ راه‌‏‎ هنوز‏‎ كه‌‏‎ كرد‏‎ اذعان‌‏‎ بايد‏‎
تحقق‌‏‎ و‏‎ مي‌گردد ، ‏‎ تلقي‌‏‎ مفروضه‌‏‎ يك‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ امريكا‏‎ سياسي‌‏‎
دفاعي‌‏‎ فعاليتهاي‌‏‎ همه‌‏‎ رهبري‌‏‎ داشتن‌‏‎ دست‌‏‎ در‏‎ به‌‏‎ بسته‌‏‎ آن‌‏‎ عملي‌‏‎
حمايتي‌‏‎ چتر‏‎ توسعه‌‏‎ و‏‎ نظامي‌‏‎ تمرينات‌‏‎ صلح‌ ، ‏‎ براي‌‏‎ مشاركت‌‏‎ مثل‌‏‎
را‏‎ مسئوليني‌‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ مي‌باشد‏‎ منطقه‌‏‎ در‏‎ امريكا‏‎ توسط‏‎
را‏‎ كشور‏‎ اين‌‏‎ سياست‌‏‎ بازتاب‏‎ به‌‏‎ مربوط‏‎ اخبار‏‎ تا‏‎ است‌‏‎ گماشته‌‏‎
منافع‌‏‎ كسب‏‎ براي‌‏‎ امريكا‏‎.دهند‏‎ قرار‏‎ رسيدگي‌‏‎ مورد‏‎ منطقه‌‏‎ در‏‎
به‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ و‏‎ مي‌باشد‏‎ مصر‏‎ بسيار‏‎ آذربايجان‌‏‎ در‏‎ بويژه‌‏‎ تجاري‌‏‎
.مي‌نمايد‏‎ استفاده‌‏‎ سياسي‌‏‎ ابزار‏‎ عنوان‌‏‎
سئوالاتي‌‏‎ با‏‎ ما‏‎ منطقه‌‏‎ در‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ حضور‏‎ به‌‏‎ راجع‌‏‎
تعادل‌‏‎ ايجاد‏‎ بدنبال‌‏‎ كشور‏‎ اين‌‏‎ آيا‏‎ اينكه‌‏‎ هستيم‌ ، ‏‎ روبه‌رو‏‎
در‏‎ "واقعا‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ است‌؟‏‎ تجاري‌‏‎ و‏‎ سياسي‌‏‎ منافع‌‏‎ بين‌‏‎
نتيجه‌بخش‌‏‎ كشور‏‎ اين‌‏‎ تلاشهاي‌‏‎ آيا‏‎ چيست‌؟‏‎ خواهان‌‏‎ منطقه‌‏‎
انجام‌‏‎ و‏‎ داد ، ‏‎ خواهد‏‎ انجام‌‏‎ كاري‌‏‎ آيا‏‎ اينكه‌‏‎ و‏‎ بود؟‏‎ خواهد‏‎
است‌‏‎ ممكن‌‏‎ شرايط‏‎ آنجائيكه‌‏‎ از‏‎ و‏‎ بود؟‏‎ خواهد‏‎ صحيح‌‏‎ اعمال‌‏‎ اين‌‏‎
آيا‏‎ پس‌‏‎ گذارد‏‎ ناكام‌‏‎ اهدافش‌‏‎ به‌‏‎ رسيدن‌‏‎ در‏‎ را‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎
آيا‏‎ اينكه‌‏‎ آخر‏‎ و‏‎ دارد؟‏‎ سياستهايش‌‏‎ ارزيابي‌‏‎ براي‌‏‎ زماني‌‏‎
و‏‎ سياسي‌‏‎ زمينه‌‏‎ دو‏‎ هر‏‎ در‏‎ (ژوئن‌ 1997‏‎) "فعلا‏‎ كه‌‏‎ تمايلي‌‏‎
بود؟‏‎ خواهد‏‎ چنين‌‏‎ نيز‏‎ ژوئن‌ 1999‏‎ در‏‎ دارد‏‎ وجود‏‎ تجاري‌‏‎
قزاقستان‌‏‎ غني‌‏‎ كشور‏‎
شوروي‌ ، ‏‎ جماهير‏‎ اتحاد‏‎ فروپاشي‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ يعني‌‏‎ سال‌ 1992‏‎ در‏‎
و‏‎ شد‏‎ گشوده‌‏‎ غربي‌‏‎ سرمايه‌گذاران‌‏‎ برروي‌‏‎ جمهوريها‏‎ درهاي‌‏‎
به‌‏‎ روسيه‌‏‎ از‏‎ اقتصادي‌‏‎ و‏‎ سياسي‌‏‎ زمينه‌‏‎ در‏‎ غربيها‏‎ توجه‌‏‎
.كرد‏‎ پيدا‏‎ تغيير‏‎ تركمنستان‌‏‎ و‏‎ آذربايجان‌‏‎ قزاقستان‌ ، ‏‎
از‏‎ يافته‌ ، ‏‎ استقلال‌‏‎ تازه‌‏‎ جمهوري‌هاي‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ قزاقستان‌‏‎
از‏‎ "احتمالا‏‎ و‏‎ مي‌گردد‏‎ محسوب‏‎ كشور‏‎ غني‌ترين‌‏‎ منابع‌ ، ‏‎ لحاظ‏‎
.دارد‏‎ منطقه‌‏‎ در‏‎ بالايي‌‏‎ اهميت‌‏‎ گاز‏‎ و‏‎ نفت‌‏‎ منابع‌‏‎ ميزان‌‏‎ لحاظ‏‎
متعلق‌‏‎ شده‌‏‎ استخراج‌‏‎ نفت‌‏‎ همه‌‏‎ آذربايجان‌‏‎ برخلاف‌‏‎ قزاقستان‌‏‎ در‏‎
زياد‏‎ كشور‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ شده‌‏‎ باعث‌‏‎ امر‏‎ اين‌‏‎.‎مي‌باشد‏‎ خشكي‌‏‎ به‌‏‎
ننمايد‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ حقوقي‌‏‎ وضعيت‌‏‎ تعيين‌‏‎ درگير‏‎ را‏‎ خود‏‎
منابع‌‏‎ داراي‌‏‎ قزاقستان‌‏‎ اين‌‏‎ بر‏‎ علاوه‌‏‎.‎(‎آذربايجان‌‏‎ برخلاف‌‏‎)
دست‌‏‎ هنوز‏‎ كه‌‏‎ مي‌باشد‏‎ خشكي‌‏‎ ناحيه‌‏‎ در‏‎ ديگري‌‏‎ گاز‏‎ و‏‎ نفت‌‏‎
قزاقستان‌‏‎ نفت‌‏‎ شده‌‏‎ اثبات‌‏‎ منابع‌‏‎.‎است‌‏‎ مانده‌‏‎ باقي‌‏‎ نخورده‌‏‎
بالقوه‌‏‎ نفتي‌‏‎ منابع‌‏‎ اما‏‎ است‌‏‎ بشكه‌‏‎ ميليارد‏‎ تا 10‏‎ حدود 8‏‎
مقايسه‌‏‎ در‏‎ قزاقستان‌‏‎ شده‌‏‎ اثبات‌‏‎ نفت‌‏‎.است‌‏‎ نشده‌‏‎ شناخته‌‏‎ هنوز‏‎
حدود‏‎ كه‌‏‎ -نروژ‏‎ نفت‌‏‎ از‏‎ كمتر‏‎ ديگر ، ‏‎ كشورهاي‌‏‎ نفتي‌‏‎ منابع‌‏‎ با‏‎
كه‌‏‎ مي‌شود ، ‏‎ زده‌‏‎ تخمين‌‏‎ ولي‌‏‎.است‌‏‎ -‎مي‌باشد‏‎ بشكه‌‏‎ ميليارد‏‎ ‎‏‏11‏‎
.باشد‏‎ نروژ‏‎ برابر‏‎ سه‌‏‎ يا‏‎ دو‏‎ حدود‏‎ قزاقستان‌‏‎ احتمالي‌‏‎ ذخاير‏‎
.مي‌باشد‏‎ گاز‏‎ مكعب‏‎ فوت‌‏‎ تريليون‌‏‎ داراي‌ 64‏‎ قزاقستان‌‏‎ همچنين‌‏‎
كه‌‏‎ -‎نروژ‏‎ بر‏‎ زمينه‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ و‏‎ است‌‏‎ توجه‌‏‎ قابل‌‏‎ بسيار‏‎ كه‌‏‎
-است‌‏‎ گاز‏‎ شده‌‏‎ اثبات‌‏‎ منابع‌‏‎ مكعب‏‎ فوت‌‏‎ تريليون‌‏‎ داراي‌ 48‏‎
نفت‌‏‎ بشكه‌‏‎ حدود 000/515‏‎ قزاقستان‌‏‎ سال‌ 1997‏‎ در‏‎دارد‏‎ برتري‌‏‎
بشكه‌‏‎ ميليون‌‏‎ توليد 3‏‎ از‏‎ ميزان‌‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ نمود‏‎ توليد‏‎ روز‏‎ در‏‎
نيز‏‎ گاز‏‎ توليد‏‎ نظر‏‎ از‏‎مي‌باشد‏‎ كمتر‏‎ بسيار‏‎ نروژ‏‎ روز‏‎ در‏‎
ميليارد‏‎ ‎‏‏6‏‎) سال‌‏‎ در‏‎ مكعب‏‎ فوت‌‏‎ ميليارد‏‎ حدود 211‏‎ قزاقستان‌‏‎
-نروژ‏‎ توليد‏‎ از‏‎ كه‌‏‎.‎است‌‏‎ نموده‌‏‎ توليد‏‎ گاز‏‎ (‎سال‌‏‎ در‏‎ مكعب‏‎ متر‏‎
متر‏‎ ميليارد‏‎ ‎‏‏41‏‎)‎ سال‌‏‎ در‏‎ مكعب‏‎ فوت‌‏‎ تريليون‌‏‎ حدود 4/1‏‎ كه‌‏‎
.است‌‏‎ كمتر‏‎ بسيار‏‎ -مي‌باشد‏‎ (سال‌‏‎ در‏‎ مكعب‏‎
كه‌‏‎ مي‌شود ، ‏‎ ساخته‌‏‎ سال‌ 1998‏‎ اواخر‏‎ در‏‎ نيز‏‎ ديگري‌‏‎ لوله‌‏‎ خط‏‎
به‌‏‎ آذربايجان‌‏‎ از‏‎ را‏‎ نفت‌‏‎ بشكه‌‏‎ روزانه‌ 100000‏‎ است‌‏‎ قادر‏‎
البته‌‏‎ كند‏‎ منتقل‌‏‎ سياه‌‏‎ درياي‌‏‎ ساحل‌‏‎ در‏‎ گرجستان‌‏‎ سوپساي‌‏‎ بندر‏‎
بشكه‌‏‎ تا 250000‏‎ مي‌تواند‏‎ لوله‌‏‎ خط‏‎ اين‌‏‎ صادراتي‌‏‎ نفت‌‏‎ ميزان‌‏‎
به‌‏‎ سوپسا‏‎ طريق‌‏‎ از‏‎ نفت‌‏‎ صادرات‌‏‎يابد‏‎ افزايش‌‏‎ نيز‏‎ روز‏‎ در‏‎
آذربايجان‌‏‎ نفت‌‏‎ مختص‌‏‎ خط‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ است‌ ، ‏‎ سودمند‏‎ دليل‌‏‎ اين‌‏‎
نفت‌‏‎ صادرات‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ ممكن‌‏‎ (روسيه‌‏‎ راه‌‏‎ برخلاف‌‏‎) و‏‎ است‌‏‎ (Aioc)‎
يعني‌‏‎.‎باشد‏‎ سودآور‏‎ راه‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ آذربايجان‌‏‎ بالاي‌‏‎ كيفيت‌‏‎ با‏‎
به‌‏‎ را‏‎ تنگيز‏‎ خام‌‏‎ نفت‌‏‎ (نووروسيك‌‏‎ بجاي‌‏‎) كه‌‏‎ شورون‌‏‎ مثل‌‏‎ درست‌‏‎
.مي‌نمايد‏‎ حمل‌‏‎ باتومي‌‏‎ به‌‏‎ كشتي‌‏‎ وسيله‌‏‎
متعارض‌‏‎ اهداف‌‏‎ با‏‎ مختلف‌‏‎ كشورهاي‌‏‎ و‏‎ شركتها‏‎ آذربايجان‌‏‎ در‏‎
اينكه‌‏‎ از‏‎ قبل‌‏‎ تعاملات‌‏‎ اين‌‏‎ مي‌كنند‏‎ تعامل‌‏‎ هم‌‏‎ با‏‎ هرروز‏‎
سياسي‌‏‎ ديپلماتيك‌‏‎ بازي‌‏‎ يك‌‏‎ باشد‏‎ تجاري‌‏‎ مقتضيات‌‏‎ بر‏‎ مبتني‌‏‎
و‏‎ آموكو‏‎ چون‌‏‎ مهمي‌‏‎ سهامداران‌‏‎ گردآمدن‌‏‎.‎مي‌گردد‏‎ محسوب‏‎
-آذربايجان‌‏‎ بين‌المللي‌‏‎ عمليات‌‏‎ شركت‌‏‎ در‏‎ پتروليوم‌‏‎ بريتيش‌‏‎
به‌‏‎ است‌‏‎ ممكن‌‏‎ -گيرند‏‎ دست‌‏‎ در‏‎ را‏‎ رهبري‌‏‎ نقش‌‏‎ قادرند‏‎ كه‌‏‎
به‌طور‏‎ آموكو‏‎ و‏‎ پتروليوم‌‏‎ بريتيش‌‏‎.‎منجرگردد‏‎ شركت‌‏‎ موفقيت‌‏‎
حساب‏‎ به‌‏‎ شركتها‏‎ پيشرو‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ تركيب‏‎ از‏‎ قبل‌‏‎ حتي‌‏‎ و‏‎ منفرد‏‎
دو‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ هريك‌‏‎ كه‌‏‎ وقتي‌‏‎ از‏‎ يعني‌‏‎ جديد‏‎ تركيب‏‎ در‏‎مي‌آمدند‏‎
تمايز‏‎ شدند ، ‏‎ خود‏‎ تجاري‌‏‎ و‏‎ ملي‌‏‎ منافع‌‏‎ توسعه‌‏‎ خواهان‌‏‎ شركت‌‏‎
.گرديد‏‎ معين‌‏‎ بخوبي‌‏‎ آنها‏‎ ميان‌‏‎
آمريكا‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ منافع‌‏‎ و‏‎ تركمنستان‌‏‎ آذربايجان‌ ، ‏‎
ژئواستراتژيك‌‏‎ منافع‌‏‎ داراي‌‏‎ جنوبي‌‏‎ خزر‏‎ در‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎
مبارزه‌‏‎ به‌‏‎ آن‌‏‎ به‌‏‎ دستيابي‌‏‎ براي‌‏‎ و‏‎ مي‌باشد‏‎ گسترده‌تري‌‏‎
منافع‌‏‎ افزايش‌‏‎ باعث‌‏‎ كشور‏‎ اين‌‏‎ تجاري‌‏‎ منافع‌‏‎.‎است‌‏‎ برخاسته‌‏‎
امر‏‎ اين‌‏‎.‎است‌‏‎ شده‌‏‎ آن‌‏‎ (سياسي‌‏‎ منافع‌‏‎ "مثلا‏‎)‎ ژئواستراتژيك‌‏‎
براي‌‏‎.‎مي‌شود‏‎ مربوط‏‎ ايران‌‏‎ انزواي‌‏‎ مساله‌‏‎ به‌‏‎ زيادي‌‏‎ حدود‏‎ تا‏‎
گاز‏‎ و‏‎ نفت‌‏‎ توسعه‌‏‎ طرحهاي‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ آن‌‏‎ خواهان‌‏‎ آمريكا‏‎ مثال‌‏‎
ايران‌‏‎ از‏‎ نيز‏‎ صادرات‌‏‎ خطوط‏‎ و‏‎ گيرد‏‎ قرار‏‎ ايران‌‏‎ از‏‎ خارج‌‏‎
-باكو‏‎)‎ غرب‏‎ -شرق‌‏‎ نفت‌‏‎ لوله‌‏‎ خط‏‎ مي‌توان‌‏‎ كل‌‏‎ در‏‎.‎نكند‏‎ عبور‏‎
مي‌گردد‏‎ وصل‌‏‎ آن‌‏‎ به‌‏‎ خزر‏‎ ميان‌‏‎ از‏‎ گذر‏‎ با‏‎ نيز‏‎ خطي‌‏‎ كه‌‏‎ (جيهان‌‏‎
متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ ژئواستراتژيك‌‏‎ گسترده‌‏‎ منافع‌‏‎ تجسم‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎
.آورد‏‎ حساب‏‎ به‌‏‎
با‏‎ نفت‌‏‎ سوآپ‌‏‎ گازي‌ ، ‏‎ فراوان‌‏‎ منابع‌‏‎ داشتن‌‏‎ خاطر‏‎ به‌‏‎ تركمنستان‌‏‎
دسامبر‏‎ از‏‎) ايران‌‏‎ راه‌‏‎ از‏‎ بازار‏‎ يافتن‌‏‎ براي‌‏‎ تلاش‌‏‎ و‏‎ ايران‌‏‎
متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎.‎است‌‏‎ شده‌‏‎ بازي‌‏‎ اين‌‏‎ وارد‏‎ طبيعي‌‏‎ به‌طور‏‎ (‎‎‏‏1997‏‎
به‌‏‎ تركمنستان‌‏‎ افزايش‌‏‎ حال‌‏‎ در‏‎ اعتماد‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ آن‌‏‎ خواهان‌‏‎
مارس‌ 1997‏‎ از‏‎.آورد‏‎ عمل‌‏‎ به‌‏‎ ممانعت‌‏‎ ايران‌‏‎ صادراتي‌‏‎ راه‌‏‎
توسط‏‎ روسيه‌‏‎ شمالي‌‏‎ لوله‌‏‎ خط‏‎ طريق‌‏‎ از‏‎ تركمنستان‌‏‎ گاز‏‎ صادرات‌‏‎
بين‌‏‎ مذاكراتي‌‏‎ آن‌‏‎ بدنبال‌‏‎.‎گرديد‏‎ قطع‌‏‎ روسيه‌‏‎ پروم‌‏‎ گاز‏‎ شركت‌‏‎
لوله‌‏‎ خط‏‎ اين‌‏‎ دوباره‌‏‎ راه‌اندازي‌‏‎ جهت‌‏‎ تركمنستان‌‏‎ و‏‎ روسيه‌‏‎
كه‌‏‎ است‌‏‎ بوده‌‏‎ تيره‌‏‎ كشور‏‎ دو‏‎ روابط‏‎ قدري‌‏‎ به‌‏‎ اما‏‎ گرفت‌ ، ‏‎ صورت‌‏‎
راه‌‏‎ تا‏‎ گرفت‌ ، ‏‎ تصميم‌‏‎ تركمنستان‌‏‎ جمهور‏‎ رئيس‌‏‎ نيازاف‌‏‎
.نمايد‏‎ پيدا‏‎ تركمنستان‌‏‎ گاز‏‎ صادرات‌‏‎ براي‌‏‎ مطمئن‌‏‎ جايگزيني‌‏‎
گاز‏‎ توليد‏‎ سال‌ 1997‏‎ در‏‎ هنگفت‌‏‎ مالي‌‏‎ ضررهاي‌‏‎ بواسطه‌‏‎
تنها‏‎.‎رسيد‏‎ دهه‌ 1990‏‎ اوايل‌‏‎ توليد‏‎ پنجم‌‏‎ يك‌‏‎ به‌‏‎ تركمنستان‌‏‎
آينده‌‏‎ در‏‎ شرايط‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ رهايي‌‏‎ جهت‌‏‎ تركمنستان‌‏‎ براي‌‏‎ كه‌‏‎ راهي‌‏‎
بازارهاي‌‏‎ دسترسي‌‏‎ و‏‎ ايران‌‏‎ بازار‏‎ به‌‏‎ توجه‌‏‎ داشت‌ ، ‏‎ وجود‏‎ نزديك‌‏‎
خط‏‎ ساخت‌‏‎ اينكه‌‏‎ وجود‏‎ با‏‎.است‌‏‎ بوده‌‏‎ ايران‌‏‎ طريق‌‏‎ از‏‎ جهاني‌‏‎
متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ ولي‌‏‎ است‌ ، ‏‎ بحث‌‏‎ قابل‌‏‎ و‏‎ نامعلوم‌‏‎ غرب‏‎ -شرق‌‏‎ لوله‌‏‎
امر‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌ورزد‏‎ اصرار‏‎ طرح‌‏‎ اين‌‏‎ برانجام‌‏‎ همچنان‌‏‎ آمريكا‏‎
شكست‌‏‎ از‏‎ جلوگيري‌‏‎ جهت‌‏‎ درگيري‌‏‎ و‏‎ كشمكش‌‏‎ باعث‌‏‎ مي‌تواند‏‎ خود‏‎
.گردد‏‎ منتهي‌‏‎
منافع‌‏‎ با‏‎ جنوبي‌‏‎ خزر‏‎ در‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ ژئواستراتژيك‌‏‎ منافع‌‏‎
و‏‎ ايران‌‏‎ منافع‌‏‎ همچنين‌‏‎.مي‌كند‏‎ برخورد‏‎ روسيه‌‏‎ و‏‎ ايران‌‏‎
تركمنستان‌ ، ‏‎ آذربايجان‌ ، ‏‎ ژئواستراتژيك‌‏‎ منافع‌‏‎ با‏‎ روسيه‌‏‎
.كرد‏‎ خواهد‏‎ تصادم‌‏‎ ديگر‏‎ كشورهاي‌‏‎ و‏‎ انگليس‌‏‎
به‌‏‎ دارد‏‎ وجود‏‎ خزر‏‎ از‏‎ منطقه‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ موضوعاتي‌‏‎ و‏‎ مسائل‌‏‎
:مي‌باشند‏‎ زير‏‎ شرح‌‏‎
دريا‏‎ در‏‎ آذربايجان‌‏‎ بين‌المللي‌‏‎ عمليات‌‏‎ شركت‌‏‎ پروژه‌هاي‌‏‎ -
براي‌‏‎ نهايي‌‏‎ راه‌حلي‌‏‎ تا‏‎ ضروريست‌‏‎ اين‌‏‎ بنابر‏‎ شده‌اند ، ‏‎ واقع‌‏‎
ناشي‌‏‎ موجود‏‎ ترديدهاي‌‏‎ كه‌‏‎ شود ، ‏‎ پيدا‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ حقوقي‌‏‎ وضعيت‌‏‎
بين‌المللي‌‏‎ عمليات‌‏‎ شركت‌‏‎ در‏‎ نفتي‌‏‎ ميادين‌‏‎ سر‏‎ بر‏‎ كشمكش‌‏‎ از‏‎
.گردد‏‎ برطرف‌‏‎ كرانه‌اي‌‏‎ طرحهاي‌‏‎ توسعه‌‏‎ همچنين‌‏‎ و‏‎ آذربايجان‌‏‎
براي‌‏‎ زيادي‌‏‎ اندازه‌‏‎ تا‏‎ خزر‏‎ درياي‌‏‎ حقوقي‌‏‎ وضعيت‌‏‎ تعيين‌‏‎ -‎
و‏‎ حسن‌نيت‌‏‎ مستلزم‌‏‎ متقابل‌‏‎ سودمند‏‎ حل‌‏‎ راه‌‏‎ يك‌‏‎ به‌‏‎ رسيدن‌‏‎
تركمنستان‌ ، ‏‎ روسيه‌ ، ‏‎ ايران‌ ، ‏‎) ساحلي‌‏‎ كشور‏‎ پنج‌‏‎ از‏‎ هريك‌‏‎ خواست‌‏‎
آنها‏‎ از‏‎ هريك‌‏‎ تاكنون‌‏‎.مي‌باشد‏‎ (‎آذربايجان‌‏‎ و‏‎ قزاقستان‌‏‎
تقاضاهاشان‌‏‎ و‏‎ اميال‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ ديگران‌‏‎ خواستهاي‌‏‎ توانسته‌اند‏‎
خود‏‎ قبول‌‏‎ مورد‏‎ حقوقي‌‏‎ وضعيت‌‏‎ تعيين‌‏‎ براي‌‏‎ آنها‏‎.‎سازند‏‎ مشروط‏‎
اينكه‌‏‎ خلاصه‌‏‎.‎برده‌اند‏‎ بكار‏‎ زيادي‌‏‎ سياسي‌‏‎ ترفندهاي‌‏‎
وجود‏‎ حقوقي‌‏‎ رژيم‌‏‎ مساله‌‏‎ نهايي‌‏‎ حل‌‏‎ براي‌‏‎ روشني‌‏‎ چشم‌انداز‏‎
به‌‏‎ نيز‏‎ زيست‌محيطي‌‏‎ علايق‌‏‎ و‏‎ مسائل‌‏‎ اينكه‌‏‎ بعلاوه‌‏‎ ندارد‏‎
طرف‌‏‎ از‏‎ اينكه‌‏‎ "مخصوصا‏‎.است‌‏‎ شده‌‏‎ اضافه‌‏‎ حقوقي‌‏‎ رژيم‌‏‎ مسئله‌‏‎
چاههاي‌‏‎ حفر‏‎ بواسطه‌‏‎ خزر‏‎ زيست‌‏‎ محيط‏‎ تهديد‏‎ به‌‏‎ راجع‌‏‎ روسها‏‎
.شد‏‎ داده‌‏‎ هشدارهايي‌‏‎ دريا‏‎ وسط‏‎ از‏‎ لوله‌‏‎ خط‏‎ ساخت‌‏‎ و‏‎ گاز‏‎ و‏‎ نفت‌‏‎
دارد‏‎ ادامه‌‏‎


Copyright 1996-1999 HAMSHAHRI, All rights reserved.
HTML Production by Hamshahri Computer Center.