تشنه دشت‌هاي و محدود آبخوان تهران ،
تهران در آب كمبود بحران به تازه نگاهي
پيش‌درآمد
سيستم يك نفوذ محصول كه پائيزي باران نخستين
بود ، ما كشور فضاي به مديترانه منطقه از باران‌زا
است اين واقعيت اما آورد ، همراه به شادماني خود با
سال 1371 از كه تهران پرجمعيت و بزرگ شهر در آب كمبود
ملي بحران يك به‌صورت اكنون شده ، تشديد سو اين به
آب جديد منابع يافتن براي جست‌وجو.است درآمده
.بحران‌زاست راه‌حل يك خود تهران كم‌آبي جبران به‌منظور
استان در را قابل‌كشت اراضي از جديدي بخش‌هاي زيرا
به باطل دور يك در و مي‌كند محروم آب داشتن از تهران
.مي‌زند دامن كلان‌شهر اين جمعيت افزايش و مهاجرت مشكل
برنامه يك قالب در تهران آب بحران مساله حل براي
اخير دهه دو در شهر اين چگونه كه كرد بررسي بايد كلان
تهراني به‌صورت كرج شهر چرا و است كرده رشد غول‌آسا
و همچنان پايتخت همسايگي در مشكلات همان با و ديگر
توسعه مساله تا.مي‌يابد توسعه بي‌رويه به‌صورت
يك تحت را شهرها جمعيت افزايش و مهاجرپذيري بي‌رويه ،
نكنيم ، حل برنامه‌ريز و متخصص نيروهاي به متكي مديريت
داروي حكم تنها تهران آب مشكل براي ديگري حل راه هر
.داشت خواهد را مسكن
مصرف جمعيت ، افزايش خشكسالي ، و بارندگي كمبود
بخصوص كشور سطح در آب وضعيت ديگر عوامل برخي و بي‌رويه
آب بحران.است كرده نگران‌كننده را تهران شهر در
خشكي وضعيت آب كارشناسان و مسئولين كه رسيده به‌حدي
سال تا 100 در 90 را جاري سال تابستان و بهار
اتخاذ به منجر موجود وضعيت.مي‌دانند بي‌سابقه اخير
از صحيح مصرف چنانچه كه شده تصميماتي و تدابير برخي
آن اجراي به مجبور مسئولين نگيرد صورت شهروندان سوي
عباس مهندس حضور با ميزگردي منظور همين بهبود خواهند
و آب شركت بهره‌برداري بر نظارت معاونت حاج‌حريري ،
كارشناس حجت رحمت‌الله مهندس تهران ، استان فاضلاب
تصفيه‌خانه طرح مجري و فاضلاب و آب سازمان ارشد
آب ارشد كارشناس مولايي ، محمدحسن مهندس تهران ، پنجم
كارشناس خزايي شانتيو مهندس و نيرو وزارت
گزارشي تا داده‌ايم ترتيب نيرو وزارت آب برنامه‌ريزي
پيشنهادي راه‌حلهاي و آب موجود وضعيت از
داشته "آب بحران" با مقابله براي را كارشناسان
.باشيم
بحران شروع
بهره‌برداري بر نظارت معاون حريري حاج عباس مهندس
سئوال اين به پاسخ در تهران استان فاضلاب و آب شركت
فرا را تهران استان سالي چه از و چگونه بحران كه
كه تهران شهر در حاضر درحال":مي‌گويد چنين گرفت؟
تا 3 حدود 2 رقمي جمعيت به‌لحاظ توانمنديش و پذيرش
به‌طور ميليون از 7 بالاتر جمعيتي است نفر ميليون
ميليون به 10 روز طول در كه هستند زندگي حال در ثابت
از داريم ، دست در ما كه آماري براساس.مي‌رسد نفر
منحني براساس يعني رسيديم ، بحران نقطه به سال 1371
سربه‌سر نقطه به ما سال 1371 در مصارف ، و توليد
البته.شد شروع جدي به‌طور بحران سال اين در و رسيديم
.داشتيم را بحران هشدارهاي ما قبل سالهاي در
مترمكعب هزار ميزان 2 كه مي‌گويند:مثال به‌عنوان
هزار در ولي بحران براي است شروعي سال در نفر هر براي
اگر و مي‌گيرد به‌خود جدي "كاملا شكلي بحران مترمكعب
بسيار بحران برود مترمكعب از 800 پايين‌تر رقم اين
را بحران سال 71 در ما اگر بنابراينبود خواهد شديد
با سال آن از رسيديم سر سربه نقطه به و كرديم لمس
امسال به را خودمان توانستيم تدابير اقسام و انواع
خودش اين كه شده حفر زيادي چاههاي بخصوص و بكشانيم
اينقدر كه بوده‌ايم مجاز ما آيا كه است سئوال زير
كمي و كيفي بودن پايدار به‌لحاظ كنيم حفر چاه
تا سالهاي 71 طول در بنابراين.خير يا تهران آبخوان
به اين از و داشته‌ايم را بحران سال هر ما "عملا 77
.است جدي بسيار بحران بعد
بحران عامل مهم‌ترين جمعيت
آب بحران عمده علت را جمعيت افزايش حاج‌حريري مهندس
مي‌گذرد كه سال هر":مي‌دهد ادامه چنين و مي‌داند
تعداد است ، افزايش روبه تهران استان و شهر جمعيت
آبي منابع كه درحالي.مي‌شود افزوده روز هر مهاجران
از را امكان حداكثر امسال ما و است ثابت "تقريبا ما
به رسيده‌ايم و كرده‌ايم برداشت زيرزميني و آبي منابع
به بدهند آب ما به مي‌خواستند هم سدها اگر كه نقطه اين
اين كه سال در مترمكعب ميليون يا 940 حدود 935 رقمي
و كرد برداشت آن از سال در مي‌شود كه است رقمي حداكثر
امسال كه نيست ما اختيار در آب حوزه هم اين از بيشتر
فكر مترمكعب ميليون روي 900 ما "عملا خشكسالي دليل به
كه است بيش‌ازحدي فشار براساس هم اين 900 كه مي‌كنيم
ميليون يعني 500 مي‌آوريم ، تهران شهر آبخوان به
تا حدود 350 و شده داده تخصيص ما به سدها از مترمكعب
درواقع كه شده تامين زيرزميني منابع از هم ميليون 360
يك به نسبت داريم ، كمبود مترمكعب ميليون حدود 100
اينها و نباشيم روبه‌رو خشكسالي با ما كه حالتي
كه مي‌شود سبب و مي‌آيد آبخوان به كه است فشارهايي
به‌خطر آينده سالهاي در را ارزشمند منابع اين
.باشيم نداشته دراختيار آينده در را آنها و بياندازيم
است سال اين به مربوط بحران كه بگوييم نمي‌توانيم ما
حال.دارد ادامه همچنان و شده شروع سالهاست بلكه
به بايد كنيم مقابله بحران اين با ما اينكه براي
برمي‌گردد آنها از يكسري كه باشيم راهكارهايي دنبال
برمي‌گردد هم يكسري و است فني راهكارهاي كه ما به
".كنند همكاري ما با كه مردمي و فرهنگي راهكارهاي به
و آب سازمان ارشد كارشناس حجت رحمت‌الله مهندس
كمبود":مي‌دهد ادامه چنين را بحران بحث فاضلاب
قبلي بحران مشكل به گذشته سال پاييز از بارندگي
دو در آب بحران:گفت مي‌توان مجموع در.است افزوده
تابستان در توزيع مرحله در يكي مي‌افتد اتفاق مرحله
پاييز در كه آب ، منابع در آب كمبود مرحله ديگري و
بارندگي نه‌تنها پارسال پاييز در.مي‌افتد اتفاق
بلكه كند جبران را كمبود اين بتواند كه نداشتيم مناسبي
اگر و است بوده نامناسب بارندگي وضع نيز زمستان در
به بحران كند ، پيدا ادامه وضع اين نيز امسال چنانچه
.كنند جيره‌بندي را آب شوند مجبور شايد كه مي‌شود شكلي
كافي اندازه به بارندگي امسال پاييز در اميدواريم
".باشد داشته وجود
فاضلاب و آب شركت بهره‌برداري بر نظارت معاون
سال در":مي‌گويد سدها ظرفيت مورد در تهران استان
ميليون كرج 140 سد ظرفيت روزهايي چنين در 1377
لتيان 88 سد ظرفيت كه است جالب و بوده مترمكعب
آبي سال در پارسال.است بوده پر و مترمكعب ميليون
بسيار بارندگي بعد ، سال مهرماه تا مهرماه از يعني
دليل وبه داشتيم كمبود درصد حدود 40 چيزي و بوده كم
داشتيم سدها در قبل سال در خوبي پشتوانه ما اينكه
بحراني وضعيت بنابراين داشتند خوبي وضعيت ما سدهاي
و جديد آبي سال در اينكه دليل به ولي.نكرده‌ايم پيدا
در و نداشتيم بارندگي ما مهرماه 78 تا مهرماه 77 از
صفر به نزديك "تقريبا سدها ، در ما ذخيره حاضر حال
اين با باشيم نداشته بارندگي امسال اگر حال; است
نداشته هم باران اگر موجودي نداشتن و خالي سدهاي
".شد خواهد چه باشيم
نيرو وزارت آب ارشد كارشناس مولايي ، محمدحسن مهندس
از هست خاطرم":مي‌كند بيان اينگونه را آب وضعيت
در آب مترمكعب ميليون حدود 150 چيزي "اوزن قزل" سرچشمه
كه بكنند آبي منابع جايگزين كه بودند گرفته نظر
"مثلا.بيايد تهران به نزديكتر جاهايي از مي‌تواند
به رودخانه‌ها و عرب حاجي و كهرود مثل جاهايي
بتوانيم اينكه يا شود ، داده اختصاص تهران براي نحوي
.بياوريم نقاط اين و طالقان سد و سنگان تونل سد از
محقق بوده بنا كه صورتي آن به اينها از هيچكدام يعني
جمعيت 34 كه است حالي در اين و نگرفته صورت بشود ،
تا تهران از دشت اين مثال عنوان به شده ، بيشتر برابر
خود.مي‌گيرد را ما وحشت مي‌كنيم ، عبور وقتي را قزوين
گنجانده خود محدوده در ميليون بالاي 5/2 جمعيتي كرج
داد اختصاص تهران به مي‌توان كه آبي منابع از و
به ملموس شكلي به بايد نكته اين و مي‌كند استفاده
سدهاي مردم از درصد چند "واقعاشود گفته مردم
بقيه و درصد شايد 2.مي‌بينند را تهران اطراف خالي
ادامه خود همچناني مصرف به مسائل اين از فارغ
".مي‌دهند
در كه مطلبي":مي‌افزايد ادامه در همچنين مولايي مهندس
سال خشكسالي مي‌آيد ، جالب آن گفتن نظر به جا ، اين
در كارهايي يكسرياست آمريكا به‌خصوص غرب 781977
از 6070 بيشتر شايد كه مي‌دادند انجام مردم آنجا
از چه و مردم طريق از چه را آنها بايد كه باشد مورد
آن از بخشي و آب سازمانهاي از غير ارگانهايي طريق
كه است اين توجه قابل نكته.كرد مطرح آب سازمان توسط
.مي‌كردند لمس را واقعيت اين بايد همه از بيشتر مردم
مي‌برد سر به آنجا در زمان آن در كه دوستان از يكي
لمس را قضيه اين چنان ما بحران اين در:مي‌گفت
به پرمصرف نوع از را باغچه داخل بوته‌هاي كه مي‌كرديم
نه شرايط اين در مردم و كرديم تبديل كم‌مصرف انواع
ساختمان داخل آب شيرهاي به مربوط خرابي‌هاي تنها
.مي‌كردند صرفه‌جويي نيز خود ، كردند رفع را خود
مصرف كم نوع به نيز را خود باغچه داخل رستني گونه‌هاي
آن به حتي و كنند مصرف كمتري آب تا كردند تبديل
مسئول كه كردند مصرف كم آنقدر مردم كه رسيدند مرحله
درآمدمان ما ، مردم كه مرحله آن سوي به آمد منطقه
مجموعه معمولي مديريتهاي از مي‌ترسيم كه شده كم آنقدر
را مردم "واقعا.باشيم داشته مالي نارسايي‌هاي
لمس را كمبود واقعيت حداقل كه كرد شرايطي وارد بايد
زماني.ماند خواهد باقي همچنان مشكل وگرنه كنند
واقعيت اين بشود ، مصرف همچنان و باشد شيرها در آب كه
".شد خواهد لمس كمتر
آب مصرف و فرهنگ
كه است اين واقعيت":مي‌گويد حريري حاج عباس مهندس
عمده كه دارد هم راه‌حلهايي مشكل اين و داريم مشكلي ما
.است مدت كوتاه نيز راه‌حلها اين از بعضي و بلندمدت آن
و مي‌كنيم جستجو را مدت كوتاه راه‌حلهاي ما
.داريم پيگيري تحت نيز را بلندمدت راه‌حلهاي
نيست چيزي اين و است فرهنگ ايجاد بلندمدت راه‌حلهاي
از بايد بلكه شود راه‌اندازي سال دو يكسال ، با كه
ذهن در تا بياندازيم جا آمادگي و دبستان كودكي ،
با بخواهيم اگر و كنند عمل آن به و بماند افراد
باشيم راهها اين دنبال به بيشتر يا ساله افراد 4050
سد امسال كه است اين واقعيت.گرفت نخواهيم نتيجه‌اي
لجن آن ميليون كه 30 دارد آب مترمكعب ميليون كرج 70
ذخيره ميليون كرج 40 رودخانه در حاضر حال در و است
آن 140 كل حجم پارسال كه صورتي در.داريم مفيد
باز بگذاريم كنار را آن ميليون اگر 30 كه بوده ميليون
نشانگر شد كه صحبتهايي.مي‌ماند باقي ميليون 110
در كه نكته‌اي.داريم قرار آن در ما كه است معضلي
سازمانها براي شده تعريف وظايف است ذكر قابل اينجا
ما.است نشده توجه آن به "اصلا كه ارگانهاست و
كارمان و هستيم فاضلاب و آب شركت مسئولين
است آبي خدمات ارائه ما كار بلكه نيست فرهنگسازي
حالي در.هستيم فرهنگسازي مشغول حاضر حال در ولي
و راديو.نمي‌پردازد كار اين به فرهنگ وزارت كه
براي آگهي ما بدهيد پول ما به مي‌گويد ما به تلويزيون
ما.مي‌خواهند پول ما از روزنامه‌ها.كنيم پخش شما
در مي‌آئيم كه باشيم تجاري شركتهاي معدود از شايد
وقتي ما.مي‌كنيم فعاليت درآمدهايمان عكس جهت
سمتي به را مصرف‌كنندگان يعني نكنيد مصرف آب مي‌گوييم
تومان ماهيانه‌اشان 200300 پول كه مي‌دهيم سوق
آب مترمكعب او 100 نمي‌آيد بدمان كه صورتي در.بشود
اينكه براي بدهد ، آب پول تومان هزار و 2030 كند مصرف
سيستم‌هايمان بازسازي و توسعه به بايد ما
حساب به آب مسئله همين حاضر حال در.بپردازيم
سالي 200 كه است اين نيازمند ما ، سيستم در نيامده
بايد سال هر در يا كنيم نوسازي را شبكه از كيلومتر
همه كه ببريم پوشش زير را جديد خانه هزار تا 30 20
مي‌بريم كار به ما كه لولههاييميخواهد پول اينها
تومان هزار تا 40 آن 30 متر يك هزينه متوسط قطرهاي با
حفاري پولميشود گرانتر هم روز به روز و مي‌شود
يك در.مي‌شود غريبي و عجيب رقم يك خودش شهرداري
اينها است ما شبكه طول كيلومتر هزار حدود 9 كه سيستمي
روي بر و مواجهيم آن با حال‌حاضر در كه است مشكلاتي
كه كاري نگرفته ، صورت توجهي قابل فرهنگي كار ما مردم
خيابان‌ها از شما وقتي هم هنوز.باشد قبول قابل
با و ايستاده‌اند افراد كه مي‌بينيد مي‌كنيد ، عبور
بدون را حياطشان و اتومبيل خانه ، در جلوي آب شيلنگ
از كه است آبي همان اين و مي‌شويند فراوان آب با توجه
".است مواجه شديد كمبود با حاضر حال در كه مي‌آيد سدي
"دارد ادامه"
|
