تنبيه يا تشويق
بيفزائيم نفس عزت بر چگونه
كنيم برابر چند را خود ارزش
تنبيه يا تشويق
كاركنان روي بر تشويقي و تنبيهي رفتار اثرات بررسي
و انگيزاننده عامل دو به‌عنوان تنبيه و تشويق ديرباز از
.است گرفته قرار استفاده مورد و شده شناخته بازدارنده
هر و تنبيه و تشويق ماهيت كه است مطرح سوءال اين اكنون
اداري سازمانهاي در و دارد رفتار در تاثيري چه كدام
رفتار بهبود براي مديران و است چگونه عامل دو اين كاربرد
مي‌توانند عامل دو اين از نحو به‌چه خود كارمندان
مستلزم سوءالات اين به پاسخ است مسلم آنچه كنند؟ استفاده
به‌عنوان كه است عواملي و تنبيه و تشويق علمي بررسي
توسط تنبيهي عوامل و سازمان در فرد انگيزاننده عوامل
يا تشويق آثار قطع به‌طور.مي‌شوند گرفته به‌كار مديران
از استفاده بدون سازماني هيچ كه است زياد به‌حدي پاداش
عامل تشويق.يابد دست مطلوب كارآيي به نمي‌تواند آن
در كه است سازمان محركه نيروي و موءثر و قوي انگيزاننده
و بجا تنبيه.دارد قرار سرپرستان و مديران اختيار
رفتار و كردار از فرد بازداشت موجب نيز به‌موقع
.مي‌شود غيرصحيح و ناخوشايند
تنبيه و تشويق نظام تعريف
مديران كه است مهمي ابزارهاي ازجمله تنبيه و تشويق نظام
سمت به را كاركنان انگيزه آن ، از استفاده با مي‌توانند
تمامي از تنبيه و تشويق سيستم.نمايند هدايت موردنظر
قوانين فرآيندها ، اشخاص ، مانند سازمان تشكيل‌دهنده عناصر
و است شده تشكيل...و تصميم‌گيري فعاليتهاي و مقررات و
از تنبيه و تشويق نظام كه گفت مي‌توان ديگر عبارت به يا
باعث كه مي‌آيند حساب به بازدارنده و انگيزاننده عوامل
جلوگيري و سازمان داخل كارمندان بيشتر واداشتن حركت به
درضمن و مي‌شوند سازمان داخل در افراد ناشايست كارهاي از
تكرار "مجددا درست و خوب كارهاي كه مي‌شود باعث تشويق
كه درصورتي اجراگردند و انجام بهتر حتي اينكه يا و شوند
و نشوند تكرار ناشايست كارهاي تا مي‌شود باعث تنبيه
آن "كاملا هم شايد و مي‌دهد كاهش را نابجا رفتارهاي
.نكند سركوب را نابجا رفتار
كاركنان رفتار بر آن تاثير و پاداش و تشويق از استفاده
مي‌توانم چگونه كه مي‌پرسد مدير يا سرپرست يك كه هنگامي
عوامل به "معمولا پاسخ نخستين دهم ، انگيزش را كارمندانم
از مي‌توانند مديران.مي‌شود متوجه پاداش و دهنده انگيزش
سازمان ازنظر كه فعاليتهايي تقويت يا دادن پاداش راه
نخستين.كنند انگيزش ايجاد كاركنان در است اهميت داراي
دادن نشان با كاركنان آموزش جهت ، اين در مدير هر اقدام
اهميت خور در سازماني فعاليتهاي نظر از كه است مواردي
مختلف شيوه‌هاي از مي‌توانند مديران همچنين.دارند قرار
تغيير آنكه از پس و كنند استفاده كاركنان در نفوذ
پاداش آنان به كردند مشاهده را كاركنان رفتار در موردنظر
مي‌شود ، داده پاداش كاركنان رفتار به چگونه كه اين.دهند
چه ديد بايد نخست.شود بيان سادگي به كه نيست مطلبي
متداول‌ترين.دارد قرار مديريت اختيار در تشويقي عوامل
تشويق واحدها ، و قسمتها روءساي و سرپرستان تشويق وسيله
پيشنهاد و آنان ستودن آنان ، كار از تعريف ازطريق كاركنان
بعد مرحله در. است كاركنان براي به‌موقع ترفيع
پاره‌اي براي كار اضافه فوق‌العاده ازقبيل پاداشهايي
به بايد مدير هر.دارد پاداشي و تشويقي جنبه كارمندان
و موقعيت و دارد دراختيار كه تشويق عوامل و پاداش نوع
.بدهد را فرد هر به متناسب پاداش و بنگرد افراد وضعيت
حس از پاداش انتصاب زمينه در بايد واحد يك سرپرست
.كند استفاده يكديگر كنار در واقع‌بيني و نوآوري
پايين رده‌هاي كاركنان دلسردي موجب كه مواردي از يكي
رده‌هاي و مديران به كه است مطلب اين مشاهده مي‌شود ،
كمكهاي يا و دستمزد اضافه پاداش ، مرتب به‌طور بالاتر
مشوقهايي چنين از آنان و مي‌شود داده تشويقي و عالي
نبايد سرپرستي يا مدير هيچ است مسلم آنچه.بي‌بهره‌اند
متناسب مدير هر بلكه باشد ، آرماني پاداش نظام يك اميد به
كردن وادار و تشويق براي را روشي بايد خود وضع با
عوامل شناسايي به نياز روش اين.برگزيند كار به كاركنان
موضوع.دارد آن از بجا استفاده و سازمان در موجود تشويق
به مديري هرگاه است ، كاركنان نيازهاي شناخت ديگر
مي‌تواند باشد واقف خود كاركنان گوناگون نيازمنديهاي
حكم كارمند براي تشويقي عامل كدام درستي به كه دريابد
.دارد را پاداش
بروني و دروني پاداشهاي
دروني ، پاداش يك نه و بروني‌است پاداش يك ضرورت به پول
.است وارد آن بر بروني بهره‌هاي محدوديتهاي همه بنابراين
و پرداخت ميان مديريت كه نزديكي پيوند گونه هر از صرفنظر
از بيرون كه است چيزي دستمزد و حقوق مي‌آورد پديد كاركرد
نشان ديگران و هرتزبرگ كه همچنان.مي‌گردد پديدار شغل
شغل دروني پاداشهاي كه مي‌رسد به‌نظر داده‌اند ،
اقتصادي پاداشهاي بنابراين باشد ، برانگيزاننده‌تر
اقتصادي پاداشهاي.دارند همراه را خود محدوديتهاي
جهت از كه انساني براي را لازم پاداشهاي همه نمي‌تواند
.آورد فراهم است سالم روان‌شناختي
كاميابي ، با چگونه كه است آن مديريت مهم كار يك
در كاركنان.درآميزد هم با را بيروني و دروني پاداشهاي
دارند تفاوت هم با بيروني و دروني پاداشهاي به خود نياز
.متفاوتند باهم جهت اين از هم مشاغل و سازمانها اوضاع و
در اقتضايي روش پاداشها درباره تا مي‌شود باعث اوضاع اين
نوع كاركنان ، نيازهاي اقتضايي روش در.شود گرفته پيش
در كه مهم پاداشهاي از برخي و سازماني پيرامون مشاغل ،
توجه مورد مي‌شود داده كاركنان به جانبي مزاياي قالب
ارزش از كاركنان براي گاهي جانبي پاداشهايميگيرد قرار
و روان‌شناختي مفهوم و معني زيرا است ، برخوردار بالاتري
مي‌توانند ويژه مزايايدربردارند را بالاتري اجتماعي
ديگر يا سازماني جايگاه بودن بالا قدرشناسي بر گواهه‌اي
.باشد اجتماعي مهم ارزشهاي
كاركنان رفتار در آن اثرات و تنبيه
كلي مفهوم دو مي‌آيد ميان به سخن تنبيه از كه هنگامي
يا كردن درست آن هدف كه آموزش نوعي يكي است ، نظر مورد
از جلوگيري براي فرد سرزنش ديگري و باشد رفتار بهبود
.آن ساختن بهتر جهت در كاري
مجموعه از است عبارت پاداش" مي‌شود گفته پاداش تعريف در
پسنديده رفتار يك تكرار احتمال كه است عواملي از بخشي يا
به تنبيه كه مي‌رود انتظار بنابراين "مي‌دهد افزايش را
تا تنبيه مفهوم اما باشد ، رفتار نوعي تكرار كاستن منظور
.است اين از پيچيده‌تر و گسترده‌تر اندازه‌اي
پاره‌اي در زيرا نيست ، رفتار تغيير مستلزم همواره تنبيه
كاري به دست‌زدن يا سخني گفتن از تنبيه سبب به فرد موارد
ديگر جاهاي در ولي مي‌كند ، خودداري كننده تنبيه حضور در
موجب حقيقت در تنبيه بدين‌ترتيب.مي‌دهد انجام را آن
نگاه پنهان تنبيه‌كننده از را خود رفتار فرد كه مي‌شود
.دارد
را ناشايست رفتار تنبيه كه معتقدند روان‌شناسان امروزه
رفتار رفتن ازبين براي بلكه نمي‌برد ، ازميان كلي به
موءثرتر مراتب به امتياز و پاداش از شدن محروم ناشايست ،
مي‌شود تكرار كه رفتاري است مسلم آنچه.است تنبيه از
مي‌خواهيم اگر اكنون.مي‌دارد دريافت پاداش مرتب به‌طور
پاداش دنبال به بايد ببريم ازبين را ناشايستي رفتار
مي‌شود ، داده كاري ندادن انجام برابر در كه باشيم
ولي است رفتار كردن سركوب تنبيه ، عمده كار بنابراين
ناشايست جنبه‌هاي كردن برطرف تغيير موجب "الزاما تنبيه
.نمي‌شود كار
كارمند چنانچه موءسسه يك يا سازمان يك كاركنان مورد در
يا مشتري يا كار به او بي‌توجهي كه دريابد كارگر يا
رفتار خواهدشد ، امتيازات از او محروميت موجب اربابرجوع
حذف تاثير و اهميت بدين‌سان و كرد خواهد رضايتبخش را خود
خواهد تنبيه اعمال از بيشتر به‌مراتب پاداشها و امتيازها
.بود
شايستگي خود كار در كه كارگري يا كارمند ديگر ، سوي از
ايفا رضايتبخش نحو به را خويش وظايف و مي‌دهد نشان
هرگز نمي‌گيرد قرار تشويق مورد كه دريابد اگر مي‌كند
عدم همين سبب به و آمد برنخواهد خود رفتار تقويت درصدد
بنابراين داد ، خواهد دست از را خود شايسته رفتار توجه ،
شايسته و نيكو كارهاي سرپرستان و مديران كه دارد جا
اين از ديگري عامل هر يا پاداش تشويق ، با را خود كاركنان
.يابد ادامه كارمند شايسته رفتار تا كنند تقويت نوع
آن مراحل و تنبيه مورد در اسلام ديدگاه
و شروع خودش حالت ضعيف‌ترين از كه باشد طوري بايد تنبيه
تنبيه هم اسلام ازنظر و گردد آغاز آن مرحله اولين از
در تنبيه مراحل است گرفته قرار تفسير مورد و مدنظر
:مي‌باشد زير شرح به اسلام
خلوت ، در تذكر با تنبيه كنايه ، با تنبيه نگاه ، با تنبيه
با تنبيه نهايت در و دادن قرار عاطفي زيرفشار با تنبيه
بايد بدني مجازات كه مي‌باشد (مرحله آخرين كه) زدن
بين از باعث و نگذارد برجاي تخريبي اثر كه باشد به‌حدي
براي محدودي سطح در بدني مجازات و نشود افراد روحيه رفتن
.مي‌شود گرفته به‌كار نوجوانان و جوانان تربيت
نتيجه‌گيري و خلاصه
سازمانها در افراد رفتار انگيزش عامل دو تنبيه و تشويق
نامه غيرنقدي ، و نقدي پاداش به‌صورت كه تشويق.مي‌باشند
كارمند به ديگر راههاي از و ترفيع تحصيلي ، بورس كتبي ،
سازمان در فرد شايسته رفتار تقويت موجب مي‌شود داده
با متناسب رفتارهاي احتمال كلي به‌طور مشوقها.مي‌شود
است موءثر هنگامي پاداش.مي‌دهند افزايش را سازمان نياز
در تا شود پرداخت فرد فعاليت يا رفتار با ارتباط در كه
سرانجام و خدمت سابقه و سن چون شخصي عوامل با ارتباط
چگونه كه سوءال اين به است پاسخي تشويقي ، عوامل و پاداش
ديگر سوي از كرد؟ فعاليت به وادار را كارمندان مي‌توان
سازمانها در گسترده به‌طور انضباطي مقررات اجراي و تنبيه
دستگاههاي در محدوديت اين.مي‌كند محدود را افراد رفتار
ديده عمل در اما است ، بيشتر مقررات پيچيدگي سبب به دولتي
نمي‌باشد ، سودبخش چندان تنبيهي ضوابطي اعمال كه مي‌شود
حضور در آن سركوب يا رفتار شدن پنهان سبب مي‌تواند تنبيه
راه.نمي‌شود آن بردن بين از موجب اما باشد ، تنبيه‌كننده
مزايايي كردن قطع افراد ، ناخوش رفتار بردن بين از درست
.مي‌شود آنان عايد ناشايست كار از كه است
و نيست تشويق مخالف امر ، واقعيت در تنبيه بنابراين
ويژه‌اي رفتار تنبيه.گيرد قرار آن برابر در نمي‌تواند
را آن آنكه بدون مي‌كند سركوب شخص در است نظر مورد كه را
.كند پاك شخص ذهني بالقوه عوامل فهرست از
به‌جاي هريك تنبيه و تشويق از استفاده شد ، بيان آنچه با
تشويق ، .است موءثر سازمان در فرد كار بهبود و تغيير در خود
افزايش موجب كه دارد خوشايند و پايدار تقويت‌كننده ، اثر
با تنبيه برابر در و مي‌شود فرد شايسته رفتار تكرار و
در يا كار محيط در آن تكرار از ناپسند رفتار كردن سركوب
رفتن ازبين موجب اما مي‌كند ، جلوگيري تنبيه‌كننده حضور
بايد ناشايست رفتارهاي بردن ازبين براي.نمي‌شود رفتار
از استفاده.پرداخت رفتار اين مزاياي بردن بين از به
.است مديريت مهارتهاي از به‌موقع تنبيه و تشويق
متاني مهرداد
آزاد دانشگاه علمي هيات
:منابع
دكتر ترجمه سازماني ، رفتار آرگريفين ، .چ.ا.هورهد -1
مرواريد ، انتشارات معمارزاده ، غلامرضا و الواني سيدمهدي
.1374
.سازمان و مديريت روان‌شناسي.سيدامين‌الله علوي ، -2
.دولتي ، 1371 مديريت آموزش مركز انتشارات
ترجمه دنيا ، در مديريت اصل بزرگترين مايكل ، لوبوف ، -3
.همراه ، 1374 موءسسه پاريزي ، ايران‌نژاد مهدي
اول ، جلد سازماني ، رفتار مديريت استيفن ، پي‌رابينز ، -4
و مطالعات موءسسه اعرابي ، محمد سيد و پارسايان علي ترجمه
.اول ، 1374 چاپ بازرگاني ، پژوهشهاي
بيفزائيم نفس عزت بر چگونه
كنيم برابر چند را خود ارزش
ما رخ به قدر آن را ما كاستيهاي و ضعفها دراز ساليان
درخشش با ما خطاهاي كه داده‌اند تذكر ما به و كشيده‌اند
به بزرگ‌نمايي عينك.مي‌نمايد برجسته نظرمان به بسيار
از همميبيند را كاستيها و اشتباهات فقط كه داريم چشم
.مي‌گيريم كم دست را خود هم و مي‌كنيم انتقاد ديگران
داده ترجيح راس در زندگي به را جامعه پايين قشر در زندگي
بزرگ‌نماي عينك از.مي‌كنيم بيشتر راحتي احساس نكبت در و
ارزش بودن پايين بر مبني دلايل و شواهد گردآوري براي خود
خود درباره كه را منفي‌اي باورهاي تا مي‌جوييم سود خود
به را مثبت موقعيتهاي ما.كنيم حفظ همچنان داريم
خود بزرگ‌نماي عينك اگر.مي‌كنيم تبديل منفي موقعيتهاي
كه بسا چه مي‌گرفتيم ، كار به ديگري جهت در را
گردآوري را شاديها و پيروزيها تحسين‌آميز ، اظهارنظرهاي
كه مثبت ، بازخوردهاي بر تمركز با مي‌توانيم ما.مي‌كرديم
را ما خدادادي سرمايه‌هاي مي‌كنند ، بيشتر را ما ارزش
را خود ارزش مي‌سازند ، آشكار را ما درخشان وجود و برجسته
بر تمركز با مي‌توان را كار اين و كنيم برابر چند
آنيم شايسته كه مواردي در دادن نمره خود به و تواناييها
.دهيم انجام خود ، به تاييدآميز مثبت پيامهاي ارسال و
ما ارزش كه مثبت ، بازخوردهاي بر تمركز با مي‌توانيم ما
.كنيم برابر چند را خود مي‌كنند ، ارزش بيشتر را
رابينسن.ب دكتر :نوشته
غيبي منوچهر دكتر :ترجمه
|
