ديگر اندازي چشم اما و ..
ترافيك فرهنگ پارادوكس
ديگر اندازي چشم اما و ..
( بخش واپسين ) ديگر نگاهي از تهران هواي آلودگي
از نفر ميلادي ، 7 دهه 70 آفتابي زيباي روز يك طي
استراليا در اقامتشان محل ساحل در اروپايي جهانگردان
كه شدند بنفش ماوراي اشعه تابش از ناشي پوستي ، خفگي دچار
آن از يافت ، افزايش نفر از 700 بيش به تعداد اين بعدها
و داده دست از را خود جان بودند خواب در كه عده‌اي ميان ،
مبتلا پوست سرطان به استثنا بدون هم باقيمانده نفرات
.شدند
با مقابله كنفرانس اولين كه سال 1972 از ملل سازمان
موءظف را عضو كشورهاي شد ، برگزار استكهلم در هوا آلودگي
و سمي گازهاي انواع توليد ميزان گزارش و كنترل به
تعداد چه تاكنون تهران در راستي بهاست كرده آلاينده
انواع به مبتلا هوا افزون روز آلودگي دليل به افراد
و ازمرگ دقيقي آمار آياشدهاند سرطان
به‌همين كه عروقي و قلبي بيماران دسته آن از ناشي ميرهاي
آسمان بر كه سياهي پرده هست ، دست در سپرده‌اند جان دليل
معصوم كودك تعداد چه چشمان آويخته‌اند بزرگ شهر اين آبي
پرسش دهها و است گريانده خود سوزش با را ما پيران يا
به را شما توجه آنها ، همه به پاسخي يافتن در كه ديگر
.مي‌كنيم جلب ديروز گزارش ادامه
اين كه تاثيري و فسيلي سوخت‌هاي از ناشي هوا آلودگي:متن
روند چنان از دارند ، بشري حيات نابودي در آلاينده‌ها
.مي‌طلبد را همگاني تلاش كه است شده برخوردار روبه‌گسترشي
معادل بنزين ليتر هر سوخت ازاي در مي‌گويند كارشناسان
شده خودروها كاربراتور وارد تنفس قابل هواي ليتر هزار 10
خارج آنها اگزوز از آلوده هواي ليتر و 500 هزار و 2
و هزار داراي خطرناك و آلوده هواي ميزان اين و مي‌شود
و 130 هزار كربن ، اكسيد ليتردي 113
از يكي يعني كربن مونواكسيد ليتر و 87 آب بخار ليتر
موجب به‌تنهايي است قادر كه مي‌باشد گازها سمي‌ترين
سالم هواي ديگر ليتر هزار شدن 17 تنفس غيرقابل و آلودگي
فسيلي سوخت‌هاي انواع از حاصل كربن اكسيد مونو گاز.شود
تقطير و جو به ورود راه از هم و مستقيم تنفس طريق از هم
مواد خاك ، آب ، آلودگي موجب اسيدي ، باران صورت به بارش و
موجودات تنفس و گوارش دستگاه آسيب نتيجه در و غذايي
.مي‌شود
به سال 57 طي ايران در سفيد نفت و بنزين مصرف ميزان
بوده ليتر ميليون و 900 هزار و 5 ميليون هزار ترتيب 5
از بيش به يعني 74 بعد سال از 17 كمتر در رقم اين كه است
اكنون و رسيد ليتر ميليون هزار و 10 ميليون هزار 11
در و بنزين ليتر ميليون از 35 بيش متوسط طور به روزانه
ميليون و 40 گازوئيل ليتر ميليون سفيد ، 60 نفت حدود همين
.مي‌شود مصرف مازوت ليتر
شهر به تهران مسير كه قديم تهران به دودي ماشين ورود از
(قمري ذيقعده 1305) سال از 115 بيش مي‌كرد طي را ري
جاي كه نقليه وسيله اين ورود با بلژيكي مسيودنيميگذرد
گذشته از سريع‌تر را مردم و گرفته را گاري‌ها و درشكه‌ها
نزديك حضور پيشگام مي‌كرد ، منتقل (ع)عبدالعظيم حضرت به
هم در بزرگ ، تهران در اينك هم كه شد خودرويي ميليون به 2
صدها با را غول‌آسا شهر اين ترافيك سردرگم كلاف و لوليده
.آورده‌اند وجود به ديگر ، مشكل
شهر اين از گزارشي در كيزاي ، نيهون ژاپني روزنامه
رنگ به هوا آلودگي خاطر به تهران آسمان":مي‌نويسد
ماسك با كه آدم‌هايي شمار رو ، اين از و درآمده خاكستري
".است چشمگير مي‌كنند ، تردد خيابان‌ها در
و فرسوده خودروهاي وجود به اشاره با ژاپني روزنامه اين
شهر اين آلودگي اصلي علت عنوان به شده خارج رده از
در است ، مشكل خودرو بدون تهران مردم زندگي":مي‌افزايد
آنها اگزوز از كه سياهي دود با خودروها انبوه كه حالي
".مي‌كنند تردد شهر در كماكان مي‌شود خارج
رانندگي و راهنمايي دستان در ترافيك كور گره بر سو يك از
دندان از ديگر و شده افزوده ديگري گره‌هاي همچنان تهران ،
داده‌اند ، پس را خود امتحان كه خورده‌اي شكست تدابير كند
هم از دردمندانه مردم ديگر سوي از و نيست ساخته كاري نيز
لجام‌گسيخته افسار و نابساماني اين متولي كه مي‌پرسند
.كنيم تحمل را آن بايد كي به تا و كيست هوا ، آلودگي
مواقع هماهنگي و نظارت كميته دبير شفيع‌پور ، مجيد دكتر
كميته اين تاكيد اينكه به اشاره با هوا ، آلودگي اضطراري
مديريت به نياز شهري ترافيك و حمل‌ونقل كه است اين بر
برنامه‌ريزي ، قانون ، اساس بر":مي‌گويد دارد ، واحد
مسائل نظارت و كنترل و امكانات و ابزار تامين ساماندهي ،
و ابزار كه زماني تا و است شهري مديريت با ترافيكي
نظارت و كنترل اين نباشد ، اختيار در نياز مورد امكانات
".نمي‌شود محقق
ترافيك و حمل‌ونقل معضل به اشاره با نيز تهران ، شهرداري
جمعيت كل درصد كه 15 اسلام جهان ام‌القراي به تهران شهري
كنترل":مي‌گويد است ، داده جاي خود در را كشور
فني معاينه موتوري ، نقليه وسايل كاركرد هوا ، آلاينده‌هاي
تامين منظور به ترافيك طرح ممنوعه محدوده و خودروها
شهرداري عهده بر بايد آنها زيست محيط و شهروندان سلامت
".باشد
"مطمئنا هوا ، آلودگي با مبارزه در تهران شهرداري توليت
لزوم نيست ، و نبوده شهري مديريت ساختار در جديدي بدعت
كه است گرانبهايي تجربيات بر مبتني تغيير اين اجرايي
كلان ديگر در آن موفقيت‌آميز بستن كار به از سالها
مدارك و اسناد اساس بر همچنين مي‌گذرد ، جهان شهرهاي
شهرداري است ، مانده جاي بر قديم تهران از كه مستدل
انواع از مانده جاي بر آلودگي‌هاي رفع اصلي متولي همواره
سال به مربوط كه سندي در:است بوده شهري آلاينده‌هاي
در آنكه وجود با و است پيش سال يعني 75 شمسي هجري 1303
شهرداري است ، نداشته وجود هوا آلودگي تهران در تاريخ آن
يعني است ، بوده دوره آن در فرضي آلودگي‌هاي رفع فكر به
مي‌شد تهران نقاط تمام از تنها نه را دماوند كه زماني
را پرشكوه كوه اين دورتر فرسنگ‌ها از بلكه كرد مشاهده
نشاني همچون مي‌توانستند مي‌شدند ، وارد كه مسافراني
اولتيماتوم 10 با سند اين در ببينند ، شهر اين برپيشاني
براي شهر اين كوزه‌گران به (شهرداري) تهران بلديه روزه
دود از ناشي آلودگي علت به كوره‌هايشان تخريب يا خروج
اين شناسي ازمسئوليت نشان كه برمي‌خوريم كوره‌ها
.دارد شهروندان سلامت حفظ در ارگان
قمري هجري سال 1282 به مربوط كه ديگري سند در همچنين
تهران ترافيكي طرح نخستين به مي‌باشد پيش سال يعني 138
...و گاري‌ها ورود منع به آن در كه برمي‌خوريم قديم
اشاره گلشن باغ يا ارگ ميدان محوطه به باربر چهارپايان
ناصريه خيابان بعدها را آن كه محلي يعني است شده
.نهادند نام (فعلي ناصرخسرو)
كنترل كليدي قلمروهاي دقيق بررسي با تهران شهرداري
ترافيك ، طرح ممنوعه محدوده شامل تهران شهر ترافيك
عملكرد ترافيك ، رواني و جريان حاشيه‌اي ، توقف‌گاه‌هاي
از هدف راهنمايي ، چراغ‌هاي و خياباني شبكه خودروها ، فني
دسترسي امكان را ترافيك طرح محدوده كنترل طرح ارايه
و شهر محدوده متراكم‌ترين و جاذبترين به شهروندان بيشتر
امكان تامين را حاشيه‌اي توقف‌گاه‌هاي كنترل از منظور
در مدت كوتاه توقف از خودرو دارندگان متناسب بهره‌مندي
عملكرد كنترل از منظور و متراكم و جاذب خيابانهاي حاشيه
بر نظارت و خودرو فني مراكز راه‌اندازي را خودروها فني
كنترل از هدف و هوا آلودگي كاهش قصد به خودروها كاركرد
مديريت و ويديويي سيستم اجراي نيز را خياباني شبكه
بهينه راستاي در راهنمايي چراغ‌هاي هوشمند و متمركز
.است كرده ذكر تهران شهر ترافيك و حمل‌ونقل سيستم اجزاي
به دست‌يابي در كنترلي ابزارهاي از يكي آنكه مسلم قدر
در مي‌بايست كه است رانندگي و راهنمايي بالا ، اهداف
تقسيمات وجود با زيرا گيرد ، قرار تهران شهرداري اختيار
شهر ترافيك و نقل و حمل سيستم هدايت و مديريت در موجود
شامل بخش اين در تصميم‌گيري اساسي ركن و وظيفه دو تهران ،
اطلاعات) موتوري نقليه وسايل به مربوط اطلاعات
كنترل و نظارت همچنين و (تخلفات و تصادفات شماره‌گذاري ،
.نمي‌باشد تهران شهرداري اختيارات حيطه در
از مسئول ارگان‌هاي و سازمانها نگراني افزايش حال ، هر به
اين اعلام و شهروندان سلامتي در تهران هواي آلودگي خطرات
"عملا كه مادامي كشور مطبوعات و جرايد از نگراني‌ها
جايي به راه نشود ، انديشيده آن براي راهبردي چاره‌اي
وقوع از پيشگيري براي آيا اينكه ، آخر سخن و برد نخواهد
در تنفس بحراني وضعيت اعلام و زيست‌محيطي تلخ حادثه يك
خوش ييلاقات از يكي دور چندان نه زماني كه كلان‌شهر اين
است ايران پايتخت اينك هم حادثه بد از و كشور هواي و آب
دود فضاي و تاريك آسمان از سياهتري تصاوير شاهد بايد
بي‌موردي جنجال‌هاي از فارغ اينكه يا و بود كنوني گرفته
شفاف‌تر را آن مي‌توان بي‌اعتمادي عينك برداشتن با كه
كه پاكي هواي در تنفس و آبي آسمان به بايد نگريست ،
است ، تهراني شهروند ميليون‌ها پاك دل‌هاي حق كمترين
.انديشيد
ميربهرسي سيدحسن
ترافيك فرهنگ پارادوكس
( بخش واپسين ) تهران ترافيك در گمشده حلقه
يك صورت به امروزه نيز ، ما جامعه در "ترافيك فرهنگ"
مي‌شود گفته كه معنا بديناست درآمده پارادوكس مساله
ساختارهاي در ريشه مرور ، و عبور و رانندگي نادرست فرهنگ
ساختارها اين تا و دارد جامعه فرهنگي و اقتصادي اجتماعي ،
است روشن.شد نخواهد درست هم ترافيك فرهنگ نشود ، متحول
در تحول زيرا.ندارد حلي راه نيز نحو ، بدين مساله طرح كه
در ديگر ، عامل تحول به مي‌تواند فوق ، عوامل از يك هر
ساختار تا گفت مي‌توان "مثلا.گردد موكول مجموعه همين
اصلاح فرهنگي و اجتماعي ساختار نشود ، متحول اقتصادي
يعني باشد ، صادق مي‌تواند هم آن برعكس كه شد ، نخواهد
ساختار نشود ، متحول فرهنگي و اجتماعي ساختار تا بگوييم
كه است آن ديدگاهي چنين نتيجه.نمي‌شود اصلاح اقتصادي
زيرمجموعه يك عنوان به را ترافيك نادرست فرهنگ استمرار
در تحول و دانسته طبيعي امري ساختارها ، اين بطن در كوچك
چنين.بدانيم عمومي‌تر ساختارهاي در تحول به موكول را آن
تحول و اصلاح براي پژوهش مسير در كه است شده موجب تفكري
.شويم متوقف ترافيك فرهنگ در
انسان بهره‌وري مساله
قبلي پارادوكس‌هاي درمرحله ترافيك صاحبنظران خوشبختانه
ارائه جديدي ديدگاههاي معضلات ، حل براي و نشده متوقف
به كه است آن مهمترين بهره‌وري مديريت به توجه.نمودند
به هنوز خوشبختانه و شده مطرح اخير سالهاي در جدي صورت
هم نگاهي البته مساله ايناست نيامده در پارادوكس صورت
پارادوكس‌هاي ديگر عبارتي به.دارد قبلي پارادوكس دو به
صورت از مي‌توان بهره‌وري ، مديريت در كاوش با را قبلي
.نمود حل قابل و نموده خارج پارادوكس
عقب به اندكي است مناسب بهره‌وري ، مساله در كاوش براي
اين و بيفكنيم دوباره نگاهي فرآيندترافيك ، به و بازگرديم
اين دهنده تشكيل عناصر آياعميقتر و ژرف‌تر نگاهي بار
داراي انسان ، و محيط نقليه ، وسيله يعني فرآيند ،
در كه آنچه اما.خير "مسلما هستند؟ يكساني مشخصه‌هاي
است ، بوده عوامل اين به يكسان‌نگري است ، داده رخ ما كشور
جامد و مكانيكي ابزاري محيط و نقليه وسيله كه صورتي در
تفاوت "كاملا انسان يعني سوم ، عامل با "ماهيتا كه هستند
.گيرند قرار يكديگر عرض در نمي‌توانند سه واين دارند
نيز را سرمايه‌گذاري‌ها بيشترين كه آن توجه قابل نكته
كه پنداشتيم چنين زيرا.كرده‌ايم هزينه نخست دوعامل براي
به نيازي و دارد وجود خود خودي به انسان ، يعني سوم عامل
در ترافيك مفهوم كه شد سبب ديدگاه اين.نيست آن ساختن
و راه و خيابان و نقليه وسايل از شود عبارت ما كشور
كه‌بسيار سوم عامل به لازم توجه از نتيجه درعلائم
.نموديم غفلت است ديگر عامل دو از پيچيده‌تر
از بعضي در اما.است مصنوع پديده‌هاي همه سازنده انسان ،
هم "پديده دروني عامل" بيروني ، عامل بر علاوه پديده‌ها ،
عامل انسان برق ، نيروگاه يك ساختن براي "مثلا.هست
بگوييم مي‌توانيم پروژه ، ساخت از پس يعني است ، آن بيروني
از انساني هيچ اگر حتي است ، شده ساخته مطلوبي نيروگاه ،
عامل" انسانها ترافيك ، فرآيند در اما.نكند استفاده آن
و نقليه وسايل بهترين ساختن با يعني هستند ، "دروني
وسايل اين انسانها ، كه زماني تا فيزيكي ، محيط بهترين
نمي‌توانيم نگيرند ، كار به محيط با متناسب را نقليه
.ساخته‌ايم مطلوبي ترافيك بگوييم
دروني ، پديده عنوان به انساني ، عامل كه شود گفته است ممكن
گواهينامه دريافت براي زيرا است ، گرفته قرار توجه مورد
و قوانين مي‌شود ، داده او به لازم آگاهي‌هاي رانندگي ،
و نظارت عوامل است ، شده تدوين جزايي و حقوقي مقررات
او "دائما (پايتخت در حداقل)پيام راديو دارد ، وجود كنترل
اينها ، همه با اما.. مي‌كندو راهنمايي را
اين "كم‌آورده‌ايم رسيده‌ايم ، بهره‌وري مساله به وقتي"
نشده انجام انساني عنصر براي لازم كار كه است آن نشانه
است انسان با رابطه در تنها بهره‌وري ، پديده زيرا.است
.مي‌يابد وجودي مفهوم كه
حل قابل مسائل به پارادوكس‌ها تبديل
مشاهده بيفكنيم ، كشور ترافيك متولي نهادهاي به نگاهي اگر
فني ماهيت يا -تاكنون گذشته از آنها همه كه مي‌كنيم
به پرداختن كه است طبيعياداري ماهيت ويا داشته‌اند
"ترافيك فرآيند دروني پديده" عنوان به انساني عنصر
.گيرد قرار است نمي‌توانسته آنها فعاليت محدوده در "اصولا
و فني سيستم‌هاي شدن مدرن با انسان ، رفتار و بينش زيرا ،
.نمي‌شود متحول پايدار به‌صورت اداري ، بخشنامه‌هاي با يا
پشت ترافيك ، فرهنگ است شده سبب كه مهمي دلايل از يكي
دهيم پاسخ پرسش ، اين به اينكاست همين بماند جا مرزها
از بايد عادي وعابرين رانندگان را ترافيك فرهنگ آيا كه
اگر و ترافيك؟ مسئول سازمان‌هاي يا بياورند مرزها پشت
نبوده كار در عمدي "قطعا نكرده‌اند ، چنين سازمانها اين
كشور ، ترافيك تشكيلات كه بوده دليل اين به بلكه است ،
در.است نداشته فرهنگي ديد "اصولا فرآيند اين به نسبت
هم يكديگر عرض در را ترافيك متشكله عوامل اگر كه صورتي
فرهنگي موجودي كه انسان ، را آن سوم يك هم باز دهيم ، قرار
و نقليه وسايل كه داريم توجه البته.مي‌دهد تشكيل است ،
آنها وجود و هستند ترافيك ابزار مدرن ، ترافيكي تاسيسات
.نمي‌شود جامعه در ترافيك فرهنگ ايجاد باعث تنهايي ، به
ساختارهاي بر مبتني جامعه ترافيك فرهنگ كه ديدگاه اين
زيرا.ندارد علمي توجيه آنهاست ، عمومي فرهنگي و اجتماعي
ترافيك ، فرهنگ و است پيچيده و جديد پديده‌اي ترافيك ،
با متناسب قوانين و ترافيكي بينش كافي ، آگاهي نيازمند
كشور ، مسئول ارگان‌هاي كه مي‌باشد جامعه بومي شرايط
ارائه جامعه به لازم ، نحو به را آنها از هيچيك تاكنون ،
داراي جامعه ، كه داريم انتظار چگونه بنابراين.نداده‌اند
باشد؟ ترافيك صحيح فرهنگ
|
