رودبار و منجيل لوشان ، دامنه‌هاي به سفر
باستاني جاذبه با 300 استاني فارس
وتاريخي
شاهرود در ماسوله‌اي مجن ،
بهار بخش نويد ;آذربايجان تكمچي‌هاي
امروز معماري و هنر نماد ;شيراز حافظ تالار
كشور
خورشيد سرزمين ايلام ،
رودبار و منجيل لوشان ، دامنه‌هاي به سفر
لوشان خشتي پل
بناي اولين مي‌گذرد ، آن زير از شاهرود كه لوشان خشتي پل
.مي‌شود مشاهده گيلان به ورود محض به كه است تاريخي
در كه اينست قوي ظن ولي نيست معلوم "دقيقا آن ساخت تاريخ
طول در پل اين.باشد شده ساخته قمري هجري سال 1230
در مهمي بسيار نقش مي‌گذرد آن ساخت از كه درازي ساليان
منطقه به كشور شمالغربي و شمال از قسمتهايي بين ارتباط
شهر قسمت دو اتصال حالا ولي است داشته زنجان و قزوين
به قزوين اصلي جاده سوي دو آنچه مي‌كند ، برقرار را لوشان
از كمي فاصله با كه است فلزي پل مي‌رساند هم به را رشت
به رفتن هنگام شاه ناصرالدين كه عكسي.دارد قرار خشتي پل
اين و دارد فرق پل امروزي ظاهر با برداشته ، آن از گيلان
چندين خود عمر سالهاي خلال در پل ساختمان كه مي‌دهد نشان
آخرين.است شده داده آن ظاهر در تغييراتي و بازسازي بار
.شد انجام سال 69 زلزله از بعد پل بازسازي
سنگرود معدني آب چشمه
و كرده رها را رشت به قزوين اصلي جاده لوشان ، از اگر
از 18 بعد كنيم ، حركت غربي البرز كوههاي رشته روبه
محمد نام به امامزاده‌اي با مي‌رسيم روستايي به كيلومتر
گيلان استان و منطقه در پررنگي بسيار مذهبي نقش كه حنفيه
هر صفر در 28 كه است خاصي مراسم خاطر به نقش اين.دارد
افراديست ناخودآگاه غلتيدن آن و مي‌شود برگزار آن در سال
از كه حرم گرد و جلو در بسته چشماني با ناهوشيار
"سنگرود" به ديگر كيلومتر از 5 بعد.است عجيب پديده‌هاي
خيس را گلو سنگرود معدني آب از توانستيم اگر تا مي‌رسيم
اين نمي‌توان گلو خيس‌كردن همين از بيشتر "اتفاقا و كنيم
گس را دهان و گازدار هم و است داغ هم كه چرا نوشيد را آب
كه جا هر مي‌آيد ، بيرون كه چشمه‌اي از و مي‌كند تلخ و
ته‌كتري جرم‌گرفتگي عين مي‌گذارد جا به اثري مي‌شود جاري
ساخته جالبي شكل و شده جاري كوه سراشيبي از بزرگي سطح در
آب اين اثر از سفيدي صفحه هم جاده كنار در همچنين.است
و مفيد را آب اين جزايري غياث‌الدين دكترميشود ديده
براي استفاده و نوشيدن براي استفاده قابل تركيبات داراي
و عضلاني دردهاي رفع و جلدي امراض برخي بين‌بردن از
دره‌اي پايين قسمت در "سابقا.است كرده معرفي استخواني
استخري دارد قرار آن به منتهي كوه دامنه در چشمه اين كه
در تدريج به كه داشت وجود شنا جهت سنگرود روستاي كنار در
كنار درست چشمه اين.شد تبديل مخروبه‌اي به بي‌توجهي اثر
.دارد قرار جاده
آسمان‌سرا كوه
روبروي و البرز كوه رشته امتداد در قله‌ايست آسمان‌سرا
و دل‌انگيز بسيار هوايي با ارتفاع متر با 2375 درفك
و زيبا گياهي پوشش و جنگل‌ها و چشمه‌ها و روحنواز
سرا آسمان قله روي در اگر آفتابي روز يك در خيره‌كننده ،
را بزرگي دره آسمان‌سرا ، و درفك ميان فاصله در بايستيم
حلبهاي.است گرفته بر در را زيادي روستاهاي كه مي‌بينيم
را خاصي زيبايي آفتاب نور انعكاس با خانه‌ها سقف روي
از دريايي كند اشغال را فضا اين مه ، اگر و مي‌كنند هديه
تا آن امتداد و مي‌پوشاند را عمارلو سبز سر دره سراسر مه
درفك و آسمان‌سرا عرقچينهاي.مي‌رسد خزر درياي روي
به دريا اين از سر مغرور و عريان كه هستند جزيره‌هايي
كامل را وهم‌انگيز چشم‌انداز اين و برآورده آسمان
.مي‌كنند
چلچراغ سوسن
دانشمندي توسط سال 1354 در سفيد سوسن با چلچراغ سوسن
.شد معرفي دنيا به و شناسايي لدربوري نام به انگليسي
و شد ثبت ملي طبيعي اثر به‌عنوان سال اين از چلچراغ سوسن
با و ليليومها خانواده از گياه اين.گرفت قرار حفاظت تحت
به پاريس طبيعي تاريخ موزه در "لدربوري ليليوم" علمي نام
آذربايجان جمهوري لنكران در فقط آن همتاي.رسيد ثبت
مهم بسيار جاذبه‌هاي از دليل همين به و شده مشاهده
شمالي دامنه در زير ، به سر عروس اين.ماست اكوتوريسم
ديدني و ييلاقي روستاي شرقي شمال قسمت در و غربي البرز
(كرديم آغاز لوشان از كه راهي كيلومتري پنجاه در) داماش
لابلاي در و وحشي نسترن و "وليك" درختچه‌هاي پناه در
متر حدود 700 در وسعت به محدوده‌اي در راش درختچه‌هاي
تير و خرداد ماه در كه يكساله است گياهي و مي‌رويد مربع
تنه بالاي بر فقط و ندارد متعدد ساقه‌هاي.مي‌دهد گل
ظاهر گل كدام هر روي كه مي‌رويد كوچكي ساقه‌هاي اصلي
.است دراز و نازك برگهايش و مي‌شود
انبوه روستاي و پل
اين شعب از يكي بركنار شاهرود راست ساحل بر انبوه پل
است واقع ديلمان و اشكور به قزوين قديم راه در و رودخانه
عجايب از ستوده منوچهر دكتر گيلاني ، ارجمند محقق آنرا و
زلزله 31 از بعد كه پل اين.مي‌دانند گيلان هشتگانه
يك فقط شده ، رها خود حال به "كاملا و ويران سال 69 خرداد
همين زير از شاهرود آب تمام سلامتش زمان در و دارد دهانه
منطقه اين تاريخ صفحات لابلاي در.است مي‌گذشته دهانه يك
:مي‌بينيم آنرا پل و انبوه دهكده نام بار چندين
از":مي‌نويسد صباح حسن حال شرح در فضل‌الله رشيدالدين
سيد."آمد ديلمان به انبوه و بيره راه به قزوين
از را عصريه نماز":مي‌گويد هم ظهيرالدين
راه چون و براندند تعجيل به و شده سوار (قلعه‌الموت)لمسر
به را شام نماز بسيار ، برف جبال قلل به و بود دراز و دور
آورده هم قاطع برهان صاحب همچنين."رسيدند انبوه قريه
."ديلمان مضافات از كوهي بالاي در قصبه‌ايست انبوه":است
واچيني علم و شهيدان شاه
درفك پاي شرقي جنوب سمت در مسطح منطقه‌اي در شهيدان شاه
برگرفته در آنرا زيبا و سرسبز مراتع و كوهها كه شده واقع
زندگي كه هستند "گالش" طايفه از منطقه ، اين اهالياست
گالش‌ها.مي‌گذرد دامپروري و گله‌داري طريق از آنها
جمعيت دليل اين به و وابسته‌اند قشلاق و ييلاق به "اكثرا
شاه بقعه موجود زيارتنامه براساس.است متغير نقطه اين
زيدبن بن عبدالله فرزندان از تن دو مرقد شهيدان ،
همراه به رضا امام شهادت از پس كه است (ع)علي‌بن‌الحسين
و سادات اين جمله از.آمدند ايران به علوي سادات
به نيز محمد امامزاده و هادي امامزاده علوي امامزادگان
شهيدان كيلومتري دو حدود در كه ديلمان اسپهبدان منطقه
و يافته را آنان پناهگاه دشمنان اما.مي‌برند پناه است
بر سوار امامزاده دو آن.مي‌آيند بر شهادتشان صدد در
بنابر.مي‌گريزند تعقيبكنندگان از و شده خود اسبان
كيلومتر يك حدود طي از بعد گذشتگان ، از باقيمانده اقوال
زينها تا مي‌شوند پياده و مي‌شود اسبهايشان‌شل زين
تنگ به‌شل اكنون نقطه اين كه.كنند محكم را
به آن با را زين كه چرمي پهن تسمه و تنگ‌دوال) است معروف
ادامه راه به دوباره امامزاده‌ها (مي‌بندند پا چهار
در.مي‌شوند شهيد و محاصره‌شده شهيدان در كه مي‌دهند
انقلاب از بعد و مي‌شود ساخته مجللي بارگاه صفويه دوران
بدن جديد ، ضريح جايگزيني و ضريح تعويض هنگام در اسلامي
و مطبوعات در وسيعي انعكاس و شد ظاهر دو آن سالم "تقريبا
.داشت رسانه‌ها
در شهيدان شاه در ساله هر كه ديرپا است رسمي واچيني علم
نقطه اين به را زيادي جمعيت و مي‌شود انجام عاشورا روز
.مي‌شود آغاز نقطه اين از درفك به صعود راه يك.مي‌كشاند
هرزويل كهنسال سرو
و زيست محيط سازمان كارشناسان تخمين به بنا هرزويل سرو
قدمت سال به 1000 نزديك محلي و تاريخي روايات بر بنا
تعجب سرسبزي و خرمي و شادابي آن برجسته ويژگي و دارد
و قطر متر حدود 4 با تنومند درخت اين.آنست برانگيز
درفهرست شده ثبت طبيعي پديده سه از يكي ارتفاع 30متر
و چلچراغ سوسن گل همراه به) گيلان در طبيعي -ملي آثار
زيست محيط از حفاظت سازمان حفاظت تحت و است (انزلي تالاب
مي‌رسد ، دست كه جايي تا و درخت پايين قسمت دردارد قرار
كه شده بسته درخت برگ و شاخ بر زيادي رنگارنگ پارچه‌هاي
خود حاجت طلب در كه مردمانيست براي آن قداست نشان‌دهنده
ناصرخسرو روايتي به بنا.شده‌اند درخت اين دامان به دست
متوجه رسيده سرو اين كنار به وقتي خود سياحت مسير در
عمر كه داده درختي از خبر پيش قرن چندين و شده آن قدمت
.است مي‌گذشته آن از زيادي
منجيل بادي نيروگاههاي
منجيل سپيدرود ، سد و دره طبيعي خاص ساختار خاطر به
.مي‌وزد شديدي باد آن در سال ماههاي بيشتر كه شهريست
طبيعت چهارگانه عناصر از اينكه جز به باد كه مي‌دانيم
امروز و است بوده گذشته در انرژي مهم منابع از يكي است ،
در.مي‌شود آن به زيادي توجه "نو انرژيهاي" مجموعه در هم
شهر به چسبيده تپه‌اي بالاي كه است سالي چندين شهر اين
و شده سوار بلند پايه‌هايي بر غول‌پيكري تني چند پره‌هاي
ديدني تصوير يك اينها از زيادي تعداد قرارگرفتن هم كنار
.نمي‌شود پيدا ايران از ديگري جاي در كه ساخته را جذاب و
باستاني جاذبه با 300 استاني فارس
وتاريخي
شكوفايي و شكل‌گيري مراكز از يكي به‌عنوان فارس استان
با و شده واقع كشور جنوب در جهان و ايران كهن تمدن
بوشهر جنوب ، در هرمزگان شمال ، در يزد و اصفهان استانهاي
.است همسايه شرق در كرمان و غرب در بويراحمد و كهگيلويه و
درصد 1/8"تقريبا وسعت مربع كيلومتر هزار با 133 فارس
در چيزي آن كنوني جمعيت.دربرمي‌گيرد را كشور خاك از
متر بلنداي 5200 با دنا قلهاست نفر ميليون چهار حدود
و شده شناخته ايران مرتفع قله دومين و فارس قله مهمترين
آب درياچه تنها مربع كيلومتر مساحت 43 با پريشان درياچه
استان اين رودهاي مهمترين كر و قره‌آغاج رودهاي و شيرين
.هستند
انجير ، خرما ، آن عمده صادراتدارد شهرستان فارس ، 17 ديار
قالي‌بافي ، نيز آن اصلي دستي صنايع و عرقيات مركبات ،
و منبت‌كاري خاتم‌كاري ، جاجيم‌بافي ، گليم‌بافي ،
.است كنده‌كاري
در مذهبي و تاريخي جاذبه از 300 بيش همچنين استان اين
.دارد يادگار به خود
رنگ هزار شهر ;شيراز
كه فارس استان مركز به‌عنوان شيراز جلگه‌اي و زيبا شهر
سنگ شهادت به است ، محصور مرتفع نه‌چندان كوههاي ميان در
قدمت سال درحدود 2600 جمشيد تخت در شده كشف نگاره‌هاي
آن جمعيت و مربع كيلومتر از 106 بيش شهر اين مساحت.دارد
صنايع ميان در.است گرفته فزوني نفر ميليون يك از هم
و قلم‌زني خاتم‌كاري ، شهرستان دراين موجود دستي
شيراز عرقيات.دارد قرار اهميت اول درجه در منبت‌كاري
.است عام و خاص معروف آن فالوده و آفاق شهره
آستانه و (ع)شاهچراغ حرم آن معروف متبركه اماكن
سعدي و حافظ آرامگاه‌هاي همچنين و (ع)حسين سيدعلاءالدين
شهر اين به را فراواني زايران سال هر كرماني ، خواجوي و
قمري ، هجري سوم قرن به متعلق عتيق جامع مسجد.مي‌كشاند
قرن در و داشت نام اتابك مسجد قديم در كه (شهدا) نو مسجد
آثار زمره در كه نيز وكيل مسجد و شده ساخته قمري ششم
زند ، كريمخان ارگ است ، شيراز زنديه دوران از باقيمانده
پيش دوران به مربوط كه سعدي آرامگاه جوار در دلگشا باغ
باغ اكنون و كم‌نظير زيبايي در كه ارم باغ است ، اسلام از
گونه‌هاي و زينتي گل‌هاي و است شيراز دانشگاه گياه‌شناسي
شاهچراغ ، موزه پارس ، موزه دارد ، خود در را متنوعي گياهي
تاريخ موزه قوام ، نارنجستان موزه عفيف‌آباد ، نظامي موزه
.هستند شيراز ديدني مكان‌هاي زمره در شهدا موزه و طبيعي
كلوچه سدر ، آبليمو ، :عبارتنداز شيراز سوغات معروف‌ترين
.نارنج بهار و يوخه نان مسقطي ،
فارس شهرستان‌هاي ساير
شمال در مساحت كيلومترمربع با 5475 شهرستان اين:آباده
تزئيني ، سنگ‌هاي سفيدآب ، و كيسه دارد ، قرار فارس شرقي
از قالي‌بافي و كاري منبت گيوه‌دوزي ، سنگي ، تنديس‌هاي
خواست ايزد قلعه و شهرستانند اين رايج دستي صنايع
از (صفوي) حمزه امامزاده و ابراهيم سلطان بقعه ،(ساساني)
.ديارند اين ديدني مكان‌هاي
مربع كيلومتر فارس 1444 شرقي شمال در ارسنجان:ارسنجان
و جو گندم ، انجير ، انار ، آن عمده محصولات دارد ، گستره
آثار ضحاك ، اشكفت ارسنجان ، جنگل آن ديدني‌هاي و پنبه
و سعيديه مدرسه ماهي ، حوض سرخي ، گل شرابي ، تل خوار ، قلات
.است منوچهر قصر ويرانه‌هاي
با برابر مساحتي با فارس مركزي ناحيه شرق در:استهبان
آبوهوايي و است كوهستاني منطقه‌اي مربع كيلومتر 1767
بقعه اسماعيل ، امامزاده پيرمراد ، امامزاده.دارد خوش
چهار سنگي ، مسجد طاهر ، شيخ بقعه شعيب ، شيخ بقعه مغربي ،
مرغاب ، تنگ ،(صفوي) جامع مسجد ،(ساساني) ايج شهر در تاقي
و آنند ديدني‌هاي از استهبان جنگلي پارك استهبان ، تنگ
زمره در نيز زعفران و معروف بسيار شهرستان اين انجير
.است آن سوغاتي‌هاي
ناحيه‌اي در فارس شمال در مربع كيلومتر با 7250:اقليد
ديدني مكان‌هاي و دارد قرار دلپذير طبيعتي با كوهستاني
تنگ در ساساني سنگ‌نوشته‌هاي نقاره‌خانه ، تپه نيز آن
درياچه قدمگاه ، چشمه ايرج ، دشتك بالنگان ، چشمه براق ،
تل نوروز ، حاجي تل سيدمحمد ، امامزاده قله‌بل ، كافتر ،
.است وزون چشمه تل و حسن‌آباد تپه خبحشت ،
فارس شرقي شمال در مساحت مربع كليومتر با 4869:بوانات
گردو ، گندم ، آن محصولات و سوريان آن مركزاست شده واقع
مسجد نيز شهرستان اين ديدني‌هاي و..و انگور بادام ،
پيركدو حنفيه ، محمد چشمه محمد ، امامزاده صفوي ، پل جامع ،
. است سرچهان جنگل و
مركزي ناحيه جنوب در مساحت كيلومترمربع با 5498:جهرم
و مركبات و تنباكو و خرما.است معروف ليموهايش به فارس
،(ساساني) كاريان آتشكده و آن عمده محصولات ديگر بادام
قدمگاه ،(سلجوقي) جامع مسجد ،(ساساني) حكيم جاماسب مقبره
قطبآباد و بونيز ،(قاجاريه) كاروانسرا و بازار ،(صفوي)
.هستند جهرم ديدني‌هاي از
صفوي ، كاروانسراي بهرام ، قصر تماشايي آثار با:بيد خرم
شمال در بيدستان و يعقوب قصر روستاي قاجاري ، كاروانسراي
آن مركز و آن گستره مربع كيلومتر و 3181 شده واقع فارس
.است صفاشهر
كيلومتر با 3181 كه است مركبات‌خيز منطقه‌اي:داراب
آن دستي صنايع.دارد قرار فارس شرقي جنوب در مساحت مربع
آن ديدني‌هاي و گيوه و كوزه حصير ، جاجيم ، گليم ، قالي ،
دوره) شاپور نقش ،(سنگي مسجد) آذرخش آتشكده دارابگرد ،
آيينه ، قصر بهرام ، قصر ،(ساساني) آذرجو آتشكده ،(ساساني
پيرمراد ، يا حسين سيدعلاءالدين آرامگاه داراب ، جامع مسجد
ابوالقاسم شاهزاده آرامگاه و خواجه مسجد مروي ، مسجد
لاي‌زنگان دره و جونجان چشمه بند ، آب امامزاده به معروف
.است
و آبشارها همچون باشكوه طبيعي صحنه‌هاي با:سپيدان
نزديكي در و فارس شمال در اسكي پيست و سرسبز جنگل‌هاي
مربع كيلومتر با 3270 برابر آن گستره كه دارد قرار شيراز
تيزاب ، تنگ مارگون ، آبشار نورالدين ، امامزاده بقعه و است
از اسكي پيست و چله‌گاه بشار ، رودخانه شش‌پير ، رودخانه
.شهرستانند اين ديدني مكان‌هاي
جنوب در مساحت مربع كيلومتر با 4302 شهرستان اين:فسا
نان سراغ "حتما كرديد سفر فسا به اگر.دارد جاي فارس
نان اينببريد خود با سوغات به‌عنوان و بگيريد را فسايي
حسن ، امامزاده.است ديار اين مختص و خوشمزه كلوچه نوعي
آتشكده قمپ آثار ضحاك ، تل شهيدان ، شاه قاسم ، شاهزاده
تپه‌هاي ،(ساساني) چشمه چهل اطراف تپه‌هاي ،(ساساني)
آثار از جنگل ميان و غارگبري مج ، تنگ گلستان ، باستاني
حضرت كه زماني مردم باورهاي برطبق.شهرستانند اين ديدني
شد ويران منطقه اين در قمپ آتشكده آمده دنيا به (ص)محمد
.گراييد خاموشي به آتش طبيعي چاه چندين و
واقع فارس غربي جنوب در گور قديمي نام با:فيروزآباد
عضدالدوله دارد ، مساحت مربع كيلومتر و 11270 است شده
يا بابكان اردشير كاخ.نهاد آن بر را كنوني نام ديلمي
و دارد قرار فيروزآباد شمال در كه ساساني بزرگ آتشكده
به مربوط دختر قلعه است ، ساساني دوره عظيم بناهاي از يكي
و تانگ رودخانه به مشرف كوهستاني فراز بر ميلادي سوم قرن
آتشكده.تنگاب برجسته نقوش همچنين و فيروزآباد جلگه مدخل
و جنگلي تل قلعه‌گبري ، آتشكده ، ويرانه‌هاي سياه ، كنار
مناره نيز و است ساساني دوران به مربوط همه كه نگارخانه
ميمند ، اسماعيل امامزاده ،(سلجوقيان) مباركي خويد
چشمه ،(ارديبهشت و فروردين در) ميمند گل‌سرخ باغ‌هاي
از خرقه تنگ و حنيفقان چشمه گرم ، آب چشمه تنگاب ،
.هستند فيروزآباد ديدني پديده‌هاي
كيلومتر با 4062 برابر مساحتي با فارس غرب در:كازرون
بنا ساساني بهرام فيروز توسط شاپور ، شهر ازخرابي پس مربع
به سفر در.داد گسترش را آن ساساني قباد آن از پس و شده
و ياد بنك و پاسورك چون خشكبارهايي از "حتما شهرستان اين
مهاجر ، پرندگان زيستگاه‌هاي بهترين از پريشان درياچه از
آناهيتا ، معبد چوگان ، تنگ بيشابور ، شهر ويرانه‌هاي
ساسان ، چشمه سرمشهد ، كتيبه و نقش فراشبند ، آتشكده
.كنيد ديدار حسين سيد امامزاده و شاپور رودخانه
فارس جنوب در مساحت مربع كيلومتر با 21281:لارستان
زمان از لار سرزمين.دارد خوبي هواي بهار در و دارد قرار
و گرفت قرار توجه مورد كاريان آتشكده بناي با ساسانيان
ضرب سكه لارين و بوده سكه ضرب مركز هشتم قرن اواخر در
حلواي.است داشته رواج هند و خليج‌فارس سواحل در لار
اصفهان گز حد در ويژه محصولي معروفيت نظر از لاري مسقطي
شيخ مقبره نيز شهرستان اين ديدني‌هاي.است يزدي قطاب و
مقابر و دانيال شيخ بقعه ،(ايلخاني) خنج در عبدالسلام
قيصريه بازار ،(افشاريه) لار نشاط باغ ،(تيموري) خنج شيخ
آب هفت ،(صفوي) آقا آبانبار لار ، جامع مسجد ،(صفوي)
روبه‌روي كاروانسراي دو ،(قاجاريه تا صفويه) گراش انبار
پر بقعه قدمگاه ، قلعه اژدهاپيكر ، قلعه ،(صفويه) بازار
منطقه و عباسي پل بريز ، امامزاده ميرحمزه ، امامزاده سرخ ،
.است لار هرمود حفاظت‌شده
آن مساحت و شده واقع فارس جنوب در شهرستان اين:لامرد
.است انار و حبوبات غلات ، آن محصولات و كيلومترمربع 5683
مبارك ، پير زيارتگاه عفيف‌الدين ، بقعه نيز آن ديدني‌هاي
.است فال تاريخي قبرستان و اشكنان قديمي حمام بيرم ، تل
در گستره مربع كيلومتر با 7125 شهرستان اين:مرودشت
دليل به و شده واقع شيراز نزديكي در و فارس غربي شمال
شمار به صنعتي شهري توليدي ، مراكز و كارخانه‌ها وجود
چون طبيعي و تاريخي آثار نظر از مرودشتميآيد
پل امير ، بند رجب ، نقش رستم ، نقش پاسارگاد ، تخت‌جمشيد ،
چشمه و ابوالمهدي چشمه ،(گمشده بهشت) بستانك تنگ خان ،
ويژه‌اي غناي از درودزن سد مجموعه و قادرآباد بنات
.است برخوردار
فارس استان در همشهري خبرنگار مالكي حسين:گزارش
كشتكار صادق و مهدي:عكس‌ها
شاهرود در ماسوله‌اي مجن ،
و باستاني پرشمار آثار از برخورداري با شاهرود شهرستان
گردشگران از تن هزاران پذيراي ساله هر فرهنگي ، بناهاي
.است خارجي و داخلي
ابوالحسن شيخ بسطامي ، بايزيد چون بزرگي عرفاي آرامگاه
شيخ و شيعي نامدار شاعر فريومدي ابن‌يمين مقبره خرقاني ،
كه هستند اماكني از خراسان ، سربداران نهضت رهبر جوري حسن
اين به را بسياري فرهنگ‌دوستان مي‌توانند معرفي ، صورت در
.كنند جذب منطقه
چون برجسته‌اي آثار شامل بسطام شهر تاريخي مجموعه همچنين
شاهرخيه ، مدرسه الجايتو ، ايوان بايزيد ، صومعه كاشانه ، برج
چشم بسطام ، شهر برج‌وباروي و خان غازان گنبد جامع ، مسجد
.مي‌كند خيره خود به را مسافري هر
غارهاي قديمي ، گرمابه مسجد ، كاروانسرا ، دهها ديگر سوي از
جاي جاي در اسماعيلي باستاني قلعه‌هاي نيز و طبيعي آهكي
هر كه پراكنده‌اند آن اطراف و شاهرود دامنه‌هاي و دشت
.داده‌اند جاي خود سينه در را تاريخي كدام
و خشك آبوهوايي دوگونه فاصل حد در شاهرود شدن واقع
آبوهوايي (شمال در) پرباران و مرطوب و (درجنوب)كويري
خوش رديف در را آن و آورده ارمغان به شهر اين براي مطبوع
.است داده قرار ايران شهرهاي هواترين و آب
موجب شرقي البرز كوه رشته دردامنه‌هاي شاهرود گرفتن قرار
شهرستان اين مناطق از برخي سرسبزي و فراوان بارندگيهاي
شرقي شمال و شمال نواحي در بكري و دلكش تفرجگاههاي و شده
.است آورده پديد آن
بناهاي با (شاهرود غربي شمال كيلومتري در 35) مجن شهر
نيز و (ماسوله شهر به شبيه) ويژه معماري و پلكاني
يكي عنوان به دل‌انگيز و مصفا آبشار يك از برخورداري
.مي‌باشد كويري معماري زيباي ازجلوه‌هاي
از قطعه كه 670 نيز شاهرود فرهنگي ميراث (موزه) گنجينه
هزاره به مربوط) ناحيه اين مردم‌شناسي و تاريخي اشياي
داده ، جاي خود در را (معاصر دوره تا ميلاد از قبل هشتم
.است شاهرود ديدني اماكن ديگر از
عنوان به گذشته در است ، قاجار عهد به متعلق كه بنا اين
و مي‌شده استفاده آن از حكومتي مقر و (شهرداري) بلديه
رديف در كه است باستانشناسي و مردم‌شناسي بخش دو داراي
.است رسيده ثبت به كشور ملي آثار
سالانه و دارد ويژه‌اي موقعيت جغرافيايي ، لحاظ از شاهرود
عازم شهرستان ، اين مسير از گذر با نفر ميليون شش حدود
.مي‌شوند كشور شمالي مناطق يا و (ع)هشتم امام بارگاه
بهار نويدبخش ;آذربايجان تكمچي‌هاي
تكمچي‌ها دور چندان نه گذشته در :همشهري خبرنگار -اردبيل
بهار فصل رسيدن فرا بخش نويد آذربايجان مختلف مناطق در
.بودند
را آن كه پا و دست چهار حيوان شكل به بود شيطانكي تكم ،
و بود سانتي‌متر حدود 25 در آن طولميساختند تخته از
بسيار به‌طرزي آينه تكه‌هاي و رنگي پارچه‌هاي با را آن
متصل نازكي چوب آن شكم زير در و مي‌آراستند زيبا
تخته‌اي صفحه وسط در كه سوراخي از چوب ، اين.مي‌ساختند
سوراخ آن در آساني به و مي‌گذشت بود ، شده گذاشته كار
.مي‌رفت پايين و بالا
يك در افقي طور به را تخته صفحه تكم ، صاحب يعني تكمچي
تكم كه را چوبي انتهاي ديگر ، دست با و مي‌داشت نگه دست
و مي‌برد پايين و بالا تخته زير در بود شده نصب آن بر
و مي‌آمد در حركت به تخته روي در چوبي مجسمه ترتيب بدين
ايجاد صدايي تخته آن بر برخورد با شكمش زير و پاها و دست
ضرب صداي مثل داشت ، مخصوصي آهنگ و ريتم چون كه مي‌كرد
آهنگ و دست حركت اين با تكمچي.بود آيند خوش انسان براي
تركي زبان به نيز تصنيفهايي و آوازها تخته ، صداي و
سروده نوروز عيد و بهار درباره آن بيشتر كه مي‌خواند
.بود بهار آمدن و زمستان پايان براي بشارتي و مي‌شد
آمد خوش آمد بهار آمد ، بهار
مبارك بايراميز تازه بو سيزون
اين تيز لبه و داشتند انتقادي جنبه گاهي اشعار اين
خانه‌داري ، جاي به كه بود زناني متوجه بيشتر نيز انتقاد
ميهماني به رفتن و گردش صرف را خويش اوقات بيشتر
در به مانده نوروز به ماه يك "معمولا تكمچي‌ها.مي‌كردند
و مي‌دادند مژده را بهار رسيدن فرا و آمدند مي خانه‌ها
دادن با امكان قدر به و بودند مهربان آنان با نيز مردم
.مي‌كردند دستگيري آنان از هدايايي و پول
برخي و نيست مشخص چندان آن تسميه وجه و تكم پيدايش تاريخ
نر بز به آذربايجان نقاط بعضي در كه تكه كلمه از را آن
آن پيدايش تاريخ به كه آن بدون مي‌دانند مي‌شود ، گفته
و سگ مثل بشري جوامع تاريخ در بز چون ولي.كنند اشاره‌اي
تصور چنين است ، داشته حرمتي ديگر حيوانات بعضي و گاو
توتم مظهر و باستاني "كاملا امر يك تكم شايد كه مي‌شود
يك‌باره ظهور با تاريخ طول در كه است بوده گذشته جوامع
نويد بشري مختلف اقوام به را سرما فصل پايان مژده خويش
.مي‌داد
روستاهاي و شهرها در را خاصي جوش و جنب تكمچي‌ها آمدن
به نوروزي وهواي حال جا همه و مي‌آورد پديد آذربايجان
پارچه‌فروشي ، مغازه‌هاي تكمچي‌ها ، آمدن با.مي‌گرفت خود
بودند ، خلوت سال ايام بيشتر در كه كفشدوزي و خياطي
به شب نيمه‌هاي تا وگاهي مي‌گرفتند دوباره رونق ناگهان
از نيز روستائيان.مي‌پرداختند فعاليت و تلاش و كار
و مي‌آمدند شهر به عيد خريد براي نزديك و دور راههاي
جلوه داشتند ، تن بر رنگي بلند لباسهاي كه آنان زنان
.مي‌دادند بازار و كوچه به خاصي
امروز معماري و هنر نماد ;شيراز حافظ تالار
كشور
باستاني ، يادگارهاي و تاريخي مجموعه‌هاي جز به ديگر حالا
يك كشور ، فرهنگي پايتخت عنوان به شيراز براي مي‌توان
.زد مثال هم را امروزي معماري نماد
غزلخوان رند اين تربت جوار در كه شيراز حافظ بزرگ تالار
ظاهر خوش و بالا بلند بنايي شكل به است ، ايستاده استوار
خواهد شگفتي به را شيراز امسال نوروزي مسافران باطن ، و
.انداخت
ديرين خواست‌هاي زمره در كه تالار اين رساندن سامان به
تا كه است فردي مثال‌زدني پشتكار مرهون بود شيراز مردم
نماينده عنوان به شيراز مردم سوي از وي انتخاب از پيش
ارشاد و فرهنگ مديركل سمت ششم ، مجلس در ديار اين نخست
كه نژاد سازگار جليل مهندس:بود عهده‌دار را فارس اسلامي
فرهنگي عمراني طرحهاي بخشيدن نتيجه براي وي مداوم كوشش
.است عام و خاص زبانزد ورزشي و
كم‌نظير كشور در خود نوع در كه تالار اين برپايي داستان
و مذهبي بومي ، تا سنتي ، معماري عناصر كاربرد نظر از و
..اما است مفصلي حديث خود است ، ايراني فرهنگ تجلي باستاني
و فرهنگ وقت وزير خاتمي محمد سيد وقتي سال 1364 در.
حافظ تالار ساخت اجرايي كارهاي آغاز كلنگ اسلامي ارشاد
آن از وي رفتن با كه نمي‌كرد تصور كس هيچ زد ، زمين بر را
به.بكشد طول سال يازده طرح اين تكميل مراحل وزارتخانه ،
به عظيم پروژه اين ساخت روند ماه 1376 ، مهر تا حال هر
فيزيكي پيشرفت درصد تنها23 كه بود گرفته انجام كند قدري
جمهوري رياست مسند بر خاتمي آقاي زدن تكيه با ولي.داشت
مديريت تغيير و مهاجراني عطاءالله دكتر وزارت آغاز و
طرح تكميل روز فارس ، اسلامي ارشاد و فرهنگ كل اداره
كمتر مدتي در و نهاد پيش به رو شگفت‌آور باشتابي مذكور
اين ساختماني عمليات ماه 78 مهر بيستم در سال ، دو از
سخنراني با حافظ يادروز در درست و رسيد پايان به تالار
به نمونه تالار اين اسلامي ، ارشاد و فرهنگ وزير مغز پر
از مهاجراني دكتر روز اين در.شد افتتاح آزمايشي صورت
زيباترين و بزرگترين از يكي عنوان به شيراز حافظ تالار
.گفت آفرين آن مجريان به و كرد ياد كشور فرهنگي تالارهاي
به رسمي گشايش انتظار در و ملي طرحي كه معظم بناي اين
زيربنا مربع متر هزار حدود 10 در است جمهور رئيس دست
طبقه دو در نفر گنجايش 1100 با آن مركزي سالن و دارد
سخنراني‌ها ، براي نفري سالن 120 دو و شده ساخته مدور
عروسكي نمايش سالن يك و آموزشي برنامه‌هاي و فيلم نمايش
خود در را مربعي متر رستوران 400 يك همچنين و نفري 120
تجهيزات پيشرفته ، نوري و صوتي سيستمهاياست داده جاي
اتاق‌هاي آموزشي ، و اداري بخش طبقه چهار همزمان ، ترجمه
صندلي روكش گريم ، اتاق‌هاي هنرمندان ، و كاركنان استراحت
براي تزئيني سنگ‌هاي بهترين از بهره‌گيري نسوز ، موكت و
و اسلامي ايراني ، تلفيقي معماري و تالار خارجي نماهاي
.است تالار اين بارز ويژگي‌هاي از مدرن
تن هشت ماندگار آثار به تالار اين پايين سرسراي ديوارهاي
خسروجردي ، حسين آغداشلو ، آيدين) ايران نام صاحب نقاشان از
غلامحسين كلانتري ، پرويز چليپا ، كاظم صادقي ، حبيبالله
از يك هر كه شده تزيين (حسيني مهدي و اسكندري ايرج نامي ،
انديشه‌هاي و شخصيت از الهام با سبك صاحب هنرمندان اين
.آفريده‌اند بنا اين متن در شگرفي يادمان‌هاي حافظ
به 3 نزديك سال 76 تا سازگارنژاد جليل مهندس گفته به
و 400 ميليارد يك حدود در تا 7 7 از 76 و ريال ميليارد
از بخشي كه است شده تالار اين صرف اعتبار تومان ميليون
كمك‌هاي از و (توامان) استاني و ملي اعتبارات محل از آن
توجهي قابل بخش و بوده حج سپرده سود كه ارشاد وزارت ويژه
.است بوده جمهوري رياست نهاد كمك‌هاي محل از آن از
فارس استان در همشهري خبرنگار مالكي حسين
خورشيد سرزمين ايلام ،
 
 
استان دستي صنعت ترين اصيل و مهمترين برجسته گل گليم
است ايلام
فرهنگ‌ساز ، مردماني با باستاني تمدني يادمان ايلام واژه
پژوهنده‌اي.است سرزمين اين تاريخ گذر در استوار و ديرپا
.مي‌داند "هيران" يا "ايران" شده دگرگون را ايلام نام
سر كوهساران آغوش و پناه در استان اين سرزمين‌هاي
خورشيد آنها فراز از همواره كه ستيغ‌هايي و برافراشته
سبب همين به و است گرفته آرام مي‌كند ، طلوع و مي‌درخشد
.ناميده‌اند رودان ميان بر خورشيد طلوع سرزمين آنرا
يادآور ژرف ، دره‌هاي و ماهورها دشت‌ها ، بيشه‌ها ، كوهها ،
طوري به است بوده سامان اين در طبيعت ستيز و خروش جوشش ،
.ناميد ايران نجد باروي مي‌توان را ايلام كه
مهرباني مي‌داني نيك نگاهش در كه ،"خوه‌ش‌هاتي وايلام"
زنانش ، و مردان دلاوري به مرزهايش ، به را ، ومهمان‌نوازي
در شهرهاي نگاه در منازل ، ديوانخوان بر خوش‌آمد فرشهاي
بهار در تنوع و تفريح ديدگاه از باستان ، تاريخ بستر
و كهن پيكر نگاه هر در ريحان و خوش‌عطر بوي و ايلام
كوهستان به.كن نظاره را تاريخ پاي جاي شهرهايش ، باستاني
در.را خوش‌آواز مرغان نغمه و بلبلان چهچهه صداي و بنگر
زنبيل‌هاي و كن استنشاق را بهاري هواي بكرش طبيعت دامن
به هميشه خاطرات و كن پر هزوه و جوير و آويشن از را توري
.ببر همراهت را ماندني ياد
دهلران ، مهران ، نامهاي به شهرستان هفت داراي ايلام استان
و.است ايلام و ايوان چرداول ، شيروان آبدانان ، دره‌شهر ،
زاگرس عروس را آن فراوان طبيعي زيباييهاي خاطر به
آميخته‌اند هم به چنان آن در سال فصل‌هاي و ناميده‌اند
هم آغوش در معتدلش و سردسيري و گرمسيري نقاط كه
.آرميده‌اند
به مي‌توان استان اين تفريحي و ديدني مناطق جمله از
و بختيار حاجي دالاهو ، تجريان ، ششدا ، جنگلي تفريحگاههاي
خفاش ، غار خاص ، ميش دره و پنجا مله ارغوان ، تنگ آبزا ،
تنگ آباد ، صالح زينگان ، غار دهلران ، قير چشمه و آبگرم
كوه و گاو سياه دوگانه درياچه شهر ، دره چوبين بهران
شيروان سيمره ، رود و قير تنگ آبدانان ، كوه كبير و اناران
خوران ييلاقي گردشگاه و سراب جنگلي گردشگاه چرداول ،
.كرد اشاره ايوان
والي قلعه نظير فراوان باستاني آثار وجود دليل به ايلام
ايلام ، فلاحتي كاخ مهران ، كنجانچم ، والي قلعه ايلام ،
ساساني دوران تاقي چهار صالح‌آباد ، تخت‌خان سنگ‌نوشته ،
كنوني ، شهر دره يا سيمره تاريخي شهر ملكشاهي ، پيشين كوه
و چرداول شيروان در سام تاريخي قلعه آبدانان ، قلعه پشت
اهميت داراي ديرباز از ايوان ، در فرهاد و شيرين تاق
.است بوده باستاني و تاريخي
متبركه‌اي بقاع و امامزاده‌ها وجود از همچنين استان اين
،(ع)جعفر بن موسي بن حسن سيد ،(ع)صالح علي امامزاده نظير
محمد سيد ،(ع)قتال ابراهيم عباس ، امامزاده ،(س)اكبر سيد
جابر ابراهيم ، سيد فخرالدين ، سيد ناصرالدين ، سيد عابد ،
حاضر ، حاجي و عبدالله سيد محمد ، صلاح‌الدين سيد انصاري ،
.است برخوردار
ايلام استان دستي صنايع
رونق و رشد باعث ايلام استان در سنتي و عشيره‌اي زندگي
مالي ، نمد گليم‌بافي ، .است شده آن با مرتبط دستي صنايع
از گيوه‌دوزي و بافي (چيغ) چيت چادر ، سياه بافي ، جاجيم
.است بوده مرسوم ايلام استان در ديرباز
دختران و زنان دست به كه استان دستي صنايع مهمترين از
گل گليم و ابريشم و كرك فرش مي‌شود ، بافته ايلامي هنرمند
و تاريخ و طبيعت از آن نگارهاي و نقش كه است برجسته
.است گرفته الهام منطقه اين فرهنگ
گل گليم ايلام استان بومي دستي صنعت اصيل‌ترين و مهمترين
گره و ساده گليم از تلفيقي گليم نوع اين.است برجسته
گليم بافت زمينه گليم نوع اين در.است آن متن در قالي
بعد "طبيعتا كه است قالي كامل گره آن نقوش و (بافي صوفي)
.است زمينه از برجسته‌تر آن نقوش بافت از
در متر و 200 تعاوني بخش در گليم متر ماهانه 200 توليد
.است برجسته گل گليم توليد حاضر حال ظرفيت دولتي بخش
و كهكيلويه استانهاي در گليم اين از مشابهي نوع البته
و كيفيت ولي مي‌شود توليد نيز خراسان و همدان بويراحمد ،
صنعت اين مهم مزيتهاي از ايلام استان در آن بافت تنوع
.مي‌كند ايلام استان به منحصر را آن كه است دستي
دو و نيم و زرع ابعاد در "عمدتا نيز ايلام استان فرش
نظر در با.مي‌شود بافته قم فرش رنگ و طرح با و زرعي
آماده توليد عوامل كليه اگر فرش بافنده حدود 7000 گرفتن
.بود خواهد متصور ريزبافت فرش متر هزار ده بافت باشد
گل و ابريشم پيله ابريشم ، فرش صادركنندگان اظهار طبق
زيبا طرحهاي در و بالا رج‌هاي با كه ايلام كرك و ابريشم
فرشهاي نوع بهترين از كشور از خارج در مي‌شود تهيه
نقشها داراي نيز محلي فرشهاي.است كيفيت لحاظ از ايراني
توجه مورد مي‌تواند فرهنگي لحاظ از كه هستند طرحهايي و
طرحهاي و نقوش از نيز عادي گليم‌هاي در و گيرد قرار
.مي‌شود استفاده هندسي تصاوير و طبيعي مناظر و حيوانات
اين مي‌توان ايلام استان عشايري دستي صنايع جمله از
تك‌له ، تيوجه ، هگوه ، دوار ، طوق ، چيت ، :كرد ذكر را موارد
زنان و مردان مخصوص لباسهاي و (گيوه) كلاش دوك ، گوچان ،
.عشايري
و چالگ نمدمايان ، گليم ، :مانند نيز روستايي دستي صنايع
فرجي و كرك ماشن ، سرن ويژن ، هزارپشه ، ساج ، خوانگ ، ميركت ،
.برخوردارند خاص اشتهار از
ايلام استان مشهور سوغات
.است حيواني روغن‌دان استان اين سوغات سنتي‌ترين و بهترين
رايج سنتي شيوه به نيز هم‌اكنون لبني فرآورده اين تهيه
و عالي نوع گوسفند مخصوص شير از بهاران فصل در.است
شد ، تبديل ماست به شير اينكه از پس.مي‌شود حاصل آن مرغوب
به پايه‌اي سه كمك به و مي‌ريزند ويژه مشكهاي در آنرا
هم به را ماست دختران و زنان فعاليت با مالار نام
و كره آن از كه مي‌افزايند آب آن به مقداري و مي‌زنند
.مي‌شود حاصل دوغ
مي‌كنند جمع را آمده دست به ، كره گله‌داران هفته طول در
تبديل روغن به را كره خاص شيوه‌اي با پنجشنبه روز و
.مي‌كنند
مختلف گياهان از استفاده و مراتع در دامها تعليف جهت به
نشده تجزيه ايلام حيواني يا روغن‌دان چند هر متنوع ، و
مشابه محصولات از را آن كه است خاصي عطر و بو داراي ولي
.مي‌كند متمايز كشور استانهاي ساير در آمده دست به
ميزان و مي‌شود صادر استان از خارج به "معمولا روغن اين
پوست از كه مانند مشك ظرفهاي در آن از خانوار مصرفي
"هيزه" يا "هيزك" نام به شده تهيه ياگوساله گوسفند
.مي‌شود نگهداري
تهيه استان اين ممتاز لبني فرآورده‌هاي از ديگر يكي
به آن از و مي‌گويند توف آن به كه است شير و پنير تركيبي
و شروان علي طايفه.مي‌شود استفاده هم سوغات عنوان
را فرآورده اين.ممتازتراند فرآورده اين تهيه در بدره‌اي
در و تهيه پنير و شير و زردچوبه و دارچين و رازيانه با
.مي‌كنند نگهداري ويژه پوستهاي داخل
.است كوهي عسل ايلام استان مشهور سوغاتي‌هاي ديگر از
مي‌شود تهيه پرورشي و طبيعي شيوه دو به عسل استان اين در
در كه است فعاليتي مانند كندويي زنبور پرورش نحوه كه
داراي آمده دست به عسل منتهي مي‌شود انجام كشور سراسر
و بهار فصل در عسل زنبور كندوهاي چون است كمتري آب درصد
گياهان شيره و مي‌شود گذاشته كوهستاني نقاط در تابستان
.است عسل اين امتياز موجب كوهي ، مختلف
عسل زنبورهاي يعني است طبيعي شيوه به عسل ، تهيه ديگر نوع
كوهستان صخره‌هاي روي يا جنگلي درختان كنده‌هاي داخل در
و ناب عسل آن از كه مي‌كنند فراهم وحشي كندوي نوعي خود
.ندارد نقشي آن تهيه در انسان و مي‌آيد دست به مطلوب
با كه است خاصي فعاليتهاي داراي عسل اين آوردن دست به
علت به سپس و شده پيدا آن محل اول نشانه‌ها از استفاده
افرادي توسط گذر دشوار محلهاي و صخره‌ها در عسل اين وجود
آشنا صخره‌نوردي و كوهنوردي با كه "بر عسل" نام به
.مي‌آيد دست به هستند ،
صمغ) محلي سقز به مي‌توان ايلام استان سوغاتهاي ديگر از
كشك و كنجي كله ساق ، بر بژي شيريني ،(ناوشك يا بنه درخت
.كرد اشاره ميشخاص و گرد كنجد ترخينه
رحمتي بهمن
ايلام در همشهري خبرنگار
|
