جهان پنهان گنج ايران ،
فرهنگي ميراث رئيس بهشتي محمد سيد با گفتوگو
سال بهمن از 22 قبل ميكنيم فرض كه است اين ما اشتباه *
اين در مگر !است پادشاهان به مربوط داريم ، تاريخ هرچه 57
سرنوشت فقط گذشتگان سرنوشت نميكردند؟ زندگي مردم سرزمين
پيدا تاريخي اثر يك ميتوانيد شما "اصلا.نيست پادشاهان
.باشد ساخته را آن پادشاه كه كنيد
!گرفته قرار طرح در شما تاريخي اثر ميگويند ما به *
ميگوييم ما حالا !است قبل سال هزار سه به متعلق كه اثري
.است گرفته قرار ما اثر در كه شماست طرح اين
در تاكنون ميدانيم؟آيا چه خود گذشته از ما :آمد در
كه كشوري بيترديد برآمدهايم؟ خود تاريخي هويت جستجوي
نشيب و فراز در و است ، برخوردار ساله هزار چند تمدن از
سعي همواره است ، بوده ديگر كشورهاي هجوم معرض در تاريخ
به تا كند پنهان خاك دل در را خود گرانبهاي آثار نموده ،
بدون كه آمده پيش چه ما براي اما نيفتد ، بيگانگان دست
دادهايم؟ دست از آنهارا از بسياري مواريث ، اين از آگاهي
شعفي چنان آن ميبينيم ، خود گذشته تمدن از تصويري اگر و
و هند در محل تاج يا و مصر در ثلاثه اهرام ديدن از كه
تاثير تحت ميدهد ، دست ما به چين طولاني و بزرگ ديوار
را خودمان ريشههاي از آگاهي فقر اين نميگيريم ، قرار
در كه است گفتوگويي موضوع اينها كنيم؟ جبران بايد چگونه
:ميگذرد نظرتان از زير
مجيديزاده نفيسه:گفتوگو *
آثار خاستگاه و فرهنگي ميراث واقعي چهره شناسايي براي *
هنوز چرا كرد؟ آغاز بايد كجا از جامعه ، در تاريخي
به فرهنگي وابستگي و تاريخي آثار دغدغه نتوانستهايم
كنيم؟ ايجاد جامعه در را آنها
گرفته غبار را رويش كه ميماند چيزي مثل فرهنگي ميراث *
اگر حاليكه در داريم ميراث از نامطبوع تصوير يك ما است
جذابي و زيبا بسيار چشمانداز برداريم را گردوغبار اين
لگدمال فرهنگي ميراث ميخواهيم اگر.دارد وجود آن زير
رفتارها وقت آن بزداييم ، را گردوغبارها بياييم بايد نشود
.ميشود عوض
كه گذاشتيم نمايشگاهي ملي موزه در تازگي به "مثلا
و شده گذاشته نمايش به آن در كشورمان اسناد كهنترين
مسئلهاي به ميكنم اشاره.نيست واقف آن اهميت به هيچكس
شاهدي هيچ دارد ، وجود تركي زبان و آذربايجان مورد در كه
چند در "مثلا ميدهد نشان كه نيست اسناد اين از محكمتر
از شاخهاي يعني ترك ، نه بودهاند آذري اينها گذشته قرن
كه كهنه پاره كاغذ مشت يك اينها.بودهاند فارسي زبان
كه ميباشند نيستند خواندن قابل بهراحتي هم خطشان
.ميكنند روشن ما براي را گذشته دوران تصوير
و داريم مرمت كارگاه حدود 1000 كشورمان در حاضر حال در
كردن بنايي با مرمت.ميكنيم مرمت را بنا هزار سال هر
كار يكنيست ساز و ساخت و بنايي مرمت ، كار.دارد تفاوت
انجام مرمت كار يك شهري در اگر است ، پيچيده بسيار پژوهشي
اما است ، افتاده اتفاق كشور در مهم حادثه يك يعني ميشود
.نميكنيم برخورد آن با مهم كار يك بهعنوان ما
فرصت "اصلا كه پرقلياناند سياسي جريانات اينقدر درواقع
عمق اهل كمي اگر ولي كنند فكر فرهنگي مسائل به نميكنند
قرار چيزها اين تحتتاثير نبايد باشيم فرهنگ و معنا و
در اقداماتي شهر يك در وقتي كه كرديم مشاهده ما.بگيريم
و ميشود شروع حفاري مثال براي فرهنگي ميراث با رابطه
رفتار ميكند ، پيدا انعكاس عمومي افكار در مسئله اين
فرهنگي ميراث به نسبت نهتنها شهر آن مسئولان و مردم
.ميكند تغيير خودشان به نسبت بلكه
.است فرهنگي ميراث موضوعات ، پرهيجانترين از يكي "حقيقتا
ناشناخته عرصههاي در و دارد كار سرو مكاشفه با مدام
مشخص را ماد قلمرو تاريخ كتابهاي در "مثلا.ميشود وارد
و ميكند كاوش ميرود ما هيات آنكه از بعد ولي كردهاند
حتي كه اينجاست.ميكند پيدا دسترسي ماد نشانههاي به
اينجاست.ميكند تغيير و ميريزد هم به نيز تاريخي اخبار
.دارد وجود نيز داغ و تازه اخبار كه
از عمومي افكار كه است اين ما گرفتاريهاي از يكي الان
يك.نميدهد نشان واكنش ميشود تخريب تاريخي مكان كه اين
و كرده درك را موضوع اهميت كه هستند ما جامعه در اقليتي
يعني.شود عمومي بايد فرهنگي ميراث.ميدهند نشان حساسيت
.بدهند نشان واكنش فرهنگي ميراث مسائل به نسبت بايد همه
شكسته كوزه و شكسته خشت اينها كه بگوييم مردم به بايد
و گرانبها امر يك با و خودمان تاريخ و هويت با ما.نيست
.هستيم طرف پرارزش
انجام بايد كارهايي چه زمينه اين در دولت ميكنيد فكر*
بدهد؟
و حمايت مردم را فرهنگي ميراث دنيا ، ديگر كشورهاي در
دوستداران انجمنهاي) اوها ، .جيان در.ميكنند نگهداري
نگهداري هزينه و آمدهاند گردهم مردم (فرهنگي ميراث
حتي دولتي هيچ.كردهاند تقبل را فرهنگي ميراث
ميراث امور تمام هزينه نميتوانند كشورها پولدارترين
تمام نيز ما منظور همين به.كنند تامين خود را فرهنگي
كردهايم ، فراهم را دوستداران انجمنهاي قانوني بسترهاي
ميراث نميشود.است نشده ديده واكنشي هيچ تاكنون اما
گسترده مساحت و تاريخي زياد قدمت با كشوري فرهنگي
.كند اداره دولت فقط را جغرافيايي
داده اعتباري هم دولت.ماست اختيار در حافظ آرامگاه الان
كه مملكتي در آيانميدهد را آنجا هزينه كفاف اين اما
حاضر ملتش ميشود پيدا حافظ ديوان آن خانههاي همه در
بماند آباد حافظيه اينكه بابت تومان سالي 100 نيست
دوستداران انجمن نيستند حاضر مردم اين آيا كند؟ پرداخت
من فقط تبريز عليشاه ارگ براي چرا بدهند؟ تشكيل حافظ
كنم؟ برخورد و باشم نگران بايد
ديدگاه و بگوييد فرهنگي ميراث زيبائيهاي از گفتيد شما*
تخريب به صحبت بالاخره اما باشيدو نداشته انتقادي "صرفا
سطح در تخريب و غيرمجاز حفاري كه است اين واقعيت كشيد
و گذشت راحتي به مساله اين از نميتواندارد وجود كشور
.نكرد هم صحبت حتي آن از
دنبال را باستانشناسي حفاري كار برويد مدت يك شما اگر *
حفاري در زيرا.است قرار چه از موضوع ميشويد متوجه كنيد
يعني.است شده گم شما شناسنامه ميشويد متوجه غيرمجاز
غيرمجاز حفاري.بردهاند غارت به را شما شناسنامه اصل
...و مادر و پدر نام اسم ، تولد ، تاريخ رفتن غارت به يعني
جايي در اشكاني سكه يك اگر.ميشود بيريشه انسان ناگهان
اشكاني قلمرو جزء يا اينجا كه فهميد ميتوان شود پيدا
داشته ، وجود اشكانيان سلسله با اقتصادي مراوده يا و بوده
.داريم اشكاني سكه يك فقط ما صورت ، اين غير در
فرهنگي ميراث به وافري علاقه مردم كشورها ، اغلب در*
مسائل اين به ما مردم كه شده باعث كه عواملي دارند خود
چيست؟ باشند بيتفاوت
ميرسد نظر به نتيجه در كه كردهايم طي را راهي ما
دوست را خود كهن سرزمين از مانده جاي به آثار جوانان
راهي هيچ و كرد حركت بايد تهديد اين برابر در.ندارند
بوجود را آنان در علاقه ايجاد زمينههاي اينكه جز نداريم
.نميروند استعمار زيربار گاه هيچ صورت آن در بياوريم ،
ايراني بگيردكه تصميم ميتواند اكنونبهراحتي ما جوان
كشور از تا راهياند درجستجوي "بعضا رو اين از.نباشد
فرهنگي تهاجم منفذ نيست؟ تهديد اين آيا.بشوند خارج
و بورزد عشق سرزمينش به بايد منفذ بستن براي و همينجاست
.باشد داشته ورزيدن عشق براي محكمي دليل و بهانه بايد
يزد تاريخي بافت از و ميكند زندگي يزد در كه جواني آن
را قديمي بافت چون و ميشود شهردار روزي نميبرد ، لذت
بيشتر را شيشهاي ساختمان و وجدول خيابانها و نميپسندد
.ميزند هم به را شهر بافت دارد دوست
اين به كس هيچ نميگذارد كند درك را جذابيتها او اگر
صرف آثار حفظ براي را خود انرژي تمام و بزند دست آثار
.ميكند
حالا رفتند المپيادها به كه كساني درصد كنيد 90 نگاه
المپيادها طريق از مدتي از پس).نيستند ايران در ديگر
مجبور آنها ديگر و شدند معرفي نوجوانان برگزيدهترين
ماهي قلاب با راحتي به بلكه بگيرند ماهي تور با نبودند
(.گرفتهاند
وقتي اصفهان امام مسجد در كه بودهام شاهد نزديك از من
در اطلاعات كمي (دانشجو يك و ديپلمه 2) جوان براي 3
حاضر ديگر آنان شد ، داده آن ومعماري مسجد با رابطه
معروف شهرساز يك كه پدرشان.شوند خارج مسجد از نبودند
امر اين !نميكندند دل آنها اما بود شده بيحوصله است
و مستعد جوانان نزد زمينه اندازه چه تا كه ميدهد نشان
جغرافيا نقشه روي خط يك كه نيستيم كشوري ما.است آماده
.شود تقويت جامعه در حس اين بايد.باشيم
درسي كتابهاي در فرهنگي ميراث كه شده اقدامي آيا*
موضوع با درسي كتابهاي برخورد نحوه در يا و شود گنجانده
شود؟ ايجاد تحولي تاريخ
وقتي.شود منتقل پرورش و آموزش به بايد ابتدا حس اين *
صحبت فارسي زبان راجعبه درسي كتابهاي در ميخواهند
اين بهتر و داشتنيتر دوست جذابتر ، خيلي ميشود كنند ،
در فرهنگي ميراث وضع حاضر حال دركرد معرفي را زبان
صحبت پرورش و آموزش با است ، بد بسيار درسي كتابهاي
كتب در فرهنگي ميراث با درسي مطالب نسبت در كه كردهايم
زندگينامه شرح تاريخ امروزه.شود نظر تجديد آموزشي
.است بشري حيات تحليل و نقل تاريخ ، نيست پادشاهان
و تاريخي پيشينه بدون كشورهاي مقابل در وقتي ما چرا *
به را خود ساله هزار چند تاريخ ميگيريم ، قرار قدمت بدون
در اما ميكنيم افتخار خود گذشته به و ميكشيم آنها رخ
.ميشويم رد توجه بدون آثار همين كنار از خودمان كشور
قرار دستآويزي و ميكنيم نفي را آن به پرداختن گاهي حتي
يا جشن يك برگزاري براي بعد و همديگر نفي براي ميدهيم
اين.مياندازيم راه سروصدا همه اين تختجمشيد در همايش
شده تاريخ به مردم دلزدگي باعث كه دوهوا و بام يك سياست
ميشود؟ ناشي كجا از است
مطرح درست را مسايل ما اينكه به برميگردد همه اينها *
.نكرديم
چه هر بهمن 57 از 22 قبل كه بود اين ما اساسي فرض يك
سخن ، اين مقابل دراست پادشاهان به مربوط بوده ، تاريخ
زندگي مردم سرزمين اين در مگر كه دارد وجود سوءال اين
نميكردند؟
فقط گذشتگان سرنوشت.باشد ميتواند هم مردم تاريخ تاريخ ،
تاريخي اثر يك ميتوانيد "اصلا.نيست پادشاهان سرنوشت
تاريخي آثار تمامي باشد؟ ساخته آنرا پادشاه كه كنيد پيدا
.است مردم به مربوط
آجر روي آجر خودشان.دادند دستور فقط پادشاهان
را بناها اين هنرمند استادكاران و معماران.نگذاشتهاند
.بودند ما جامعه فرهيختگان از غير اينها مگر.ساختهاند
وجودي اثر وقت سر ميرويم ، آثار اين سراغ وقتي ما
هم محمود سلطان وگرنه.ميرويم خودمان جامعه فرهيختگان
هم بعد كه بدهد طلا سكه شاهنامه ، تهيه براي بود داده قول
چقدر محمود سلطان نوشته؟ كسي چه را شاهنامه اما نقره شد
به را شاهنامه ما آيا داشته؟ نقش شاهنامه شدن نوشته در
ميدهيم؟ نسبت محمود سلطان
گذشته سال بگويم بايد تختجمشيد ، در نوروز جشن مورد در
.شود برگزار نوروز موضوع با شيراز در همايش يك بود قرار
حاليكه در."تختجمشيد در نوروز جشن" زدند تيتر رسانهها
روز منكنند سخنراني عده يك و باشد سمينار يك بود قرار
مردم بودم رفته شيراز به كه گذشته سال فروردين سوم
بود قرار كه موزوني حركات و موسيقي اركستر پس ميپرسيدند
ميشود؟ انجام ديگر سال شد؟ چه شود انجام
"بعدا بحثها آن و برانگيختند را حساسيتها اين رسانهها
.شد مطرح
اين داستان كه شد پخش تلويزيون از سريالي پيش چندي*
به براي طولاني "نسبتا گريز و تعقيب يك محور بر سريال
سريال پخش مدت تمام در.بود تاريخي استوانه يك آوردن دست
.نشد صحبت استوانه خصوصيات و قدمت به راجع مرتبه يك حتي
بود ، شده حك استوانه برروي ميخي خط با آنچه به راجع
هيچ و منشور اهميت آن ، تاريخي دوره نوشتار ، آن مشخصات
منشور" نخستين عنوان به استوانه آن كه حالي در.ديگر چيز
.دارد عالمگير شهرتي "بشر حقوق جهاني
در كه است هخامنشي كورش فرمان به مربوط استوانه آن بله *
موزه در هماكنون استوانه آن.كرد صادر بابل فتح هنگام
اما است شده ساخته آن از نمونه چندين البته و بريتانياست
مسئله اصل صورت اين در خبنيست موجود كشور در آن اصل
حال هر در.ميگيرد قرار سوءال مورد تلويزيوني مجموعه اين
حساسيت ايجاد و فرهنگي ميراث با مردم آشنايي در رسانهها
بيشتر چرا ميكنيد فكر.دارند اساسي و محوري نقش آنها در
شد كشف كه زماني چون ميشناسند؟ را مارليك جام مردم
انقلاب از پيش كه شرايطي در.پرداختند آن به مطبوعات
هيات يك ميدادند ، انجام را حفاريها خارجي هياتهاي
بالاخره اينكه از مطبوعات.كرد كشف آنرا ايراني
به دادهاند انجام را بزرگي كار ايراني باستانشناسان
از 40 پس اينكه نتيجه.زدند دامن قضيه به و آمدند هيجان
قوي پژواك نتيجه در اين و ميشناسند را آن همه حالا سال
.است بوده رسانهها
را آثار بيشتر مطبوعات و رسانهها چه هر بگويم البته
پيدا بيشتري مدعي و ميشود سنگينتر ما بار كنند معرفي
بالا انتظارات و ميشود بيشتر ما از سوءالهاميكنيم
.داد انجام فرهنگي خدمت يك ميتوان اينطوري اما.ميرود
ادراكي فراعنه دوره در مصر به راجع حاضر حال در ما جوان
عجيب اين.ندارد خودش تاريخ به نسبت را آن شبيه كه دارد
.دارد واقعيت اما نيست؟
خبرگزاري با گفتوگو در جاري سال ماه بهمن در شما*
فرهنگي ميراث تخريب ميزان گفتهايد ايران اسلامي جمهوري
در آثار اين تخريب از بيش انقلاب پيروزي از پس سال در 20
.شد منتشر مطبوعات در اين و است بوده گذشته سال هزار يك
كنيد؟ اشاره شده تخريب آثار اين از نمونهاي به ميتوانيد
كردهايد؟ چه تخريبها اين مقابل در شما
در گفتم من چون ميترسم رسانهها از ديگر كنيد باور
تاريخي آثار تخريب گذشته سال هزار از بيش معاصر دوران
آغاز كي از معاصر دوران كه است اين سوءال.داشتهايم
سال صد آن از جزئي هم انقلاب از پس سال بيست اين ميشود؟
.ميكنند منتشر را سال همين 20 روزنامه در بعد.است
چه سال اين 20 از منظورت كه ميورزد اصرار فرانسه راديو
قضيه اين در اسلامي جمهوري آيا.ميخواهند توضيح بود؟
.ميكنند سوءاستفاده بالاخره و بوده؟ مقصر خيلي
در تهران شهر در ببينيد است بوده زياد تخريب كنيد تحقيق
طرح شيراز در رفته بين از تاريخي اثر چند گذشته سال 50
دور طرح است؟ آورده بافتها سر بر بلايي چه حرم تا حرم
عده يك ميكنيم سوءال كه وبعد است؟ كرده چه امامرضا حرم
دليل كه كنند ثابت تا ميآيند خودشان از دفاع مقام در
.است بوده مهمتر تخريب براي آنها
جرات كسي اصفهان جهان نقش ميدان به كه است مسلم اين
اصفهان در فرهنگي ميراث خانه اما 600 بزند دست نميكند
هزار از بيش اصفهان در) ميشود تخريب به تهديد كه هست
.(ميشناسند را آن اثر الي 20 مردم 15 كه دارد وجود اثر
حمام وقتي.است مهمي چيز اينها نميدانند كه است اين درد
است خرابه اين ميگويند ميشود خراب اصفهان در "خسروآقا"
.است فرد منحصربه تاريخي اثر يك حمام اين نميدانند چون
كه هركسي.نيست نيت سوء روي از تخريبها اين از بسياري
نداشته آگاهي تاريخي يادگارهاي و فرهنگي ميراث اهميت از
.ميرود بازديد براي كه كسي حتي.ميكند تخريب باشد
اثر يك به رسيدن وقت بسازيم راه ميخواهيم كه وقتي
را تاريخي اثر اينكه نه كنيم كج را راهمان تاريخي
.كنيم عبور آن از و بشكافيم
اثر آخر.است گرفته قرار طرح در شما اثر ميگويند ما به
ما اينرو از است قبل سال هزار به 3 متعلق تاريخي
.است گرفته قرار ما اثر در كه شماست طرح اين ميگوييم
امور راس در تاريخي اثر دنيا پيشرفته كشورهاي همه در
بايد هرچيزي و ميكنند مشخص را تاريخي اثردارد قرار
يك توسعه طرح دركند تنظيم و بدهد تطبيق آن با را خودش
به شهر توسعه طرح در و ميكنند مشخص را تاريخي اثر شهر
چنين ما مقررات در الان شود ، تجاوز نبايد اثر اين
.نميشود تاريخي آثار رعايت عمل در اما هست مسئلهاي
كرد تخريب را تاريخي اثر كسي اگر كه داريم قانوني ما
آخر و ميدهند تشكيل پرونده بعدكنيم شكايت ميتوانيم
از ديگر اثر آن دارد فايده چه اما ميشود محكوم طرف هم
تاريخي اثر كه باشد آن بايد ما تلاش همه. رفته بين
.بماند
چرا نميرسد بولدوزرها به ما زور گفتهايد جايي شما*
بولدوزرها مقابل در نميتواند فرهنگي ميراث سازمان
بايستد؟
كار اين براي ميرسد؟ شما زور مگرنميرسد ما زور بله *
تجهيزات و امكانات با انتظامي نيروي نفر حداقل 10 بايد
كرد ، ميشود چه نيست فراهم امكاني چنين وقتي باشند ، كاملي
امكان آنها "اصلا.نيست كافي هم سپاه و ارتش كل حالا
تخريب صبح را 4 اصفهان خسروآقا حمام.ندارند را همكاري
كرد؟ ميشود چه كردند
ملي ثبت به كه آثاري مورد در آخر سوءال بهعنوان و*
سوءال هميشه ميشود ثبت جهاني كنوانسيون در يا و ميرسد
آثار براي ميتواند فايدهاي چه جهاني ثبت كه دارد وجود
ملي ثبت به كه را آثاري آيا اينكه يا و باشد داشته
ميشود؟ سلب آن از افراد خصوصي مالكيت ميرسد
و شيراز تختجمشيد اصفهان ، امام ميدان اثر ، سه تنها *
و است رسيده جهاني بهثبت كشورمان از خوزستان چغازنبيل
در شده ثبت اثر يك كه است اين جهاني ثبت خاصيت مهمترين
اگر و ميگيرد قرار بينالمللي حمايت مورد جهاني ، فهرست
آغاز بينالمللي سطح در حركتي بيايد بهوجود تهديدي
باميان در كنيد فرض "مثلا.ميكند حفظ را آن و ميشود
.دارد وجود بودا دوره به مربوط مهمي بسيار آثار افغانستان
حركت يك كنند ، تخريب را آثار اين خواستند طالبان وقتي
هيچكس حرف بار زير كه طالباني و شد آغاز بينالمللي
.شدند جهان كشورهاي برابر در تسليم به ناگزير نميروند
مسجد به عراق وقتي.خارجي گاه است داخلي تهديدها گاه
دنيا همه صداي بهيكباره ميزند موشك اصفهان امام
يونسكو حمايت با چغازنبيل حفاظت كار الان.درميآيد
با ما ارتباط مدتي اينكه دليل به البته.ميشود انجام
كمتر آن امتياز از "طبيعتا بود ، شده كمتر جهاني ثبت
حركت اين كه است سالي چند الان اما ميشديم بهرهمند
ثبت جهاني فهرست در كه اثري هر هرصورت به ولي.شد آغاز
نيز تعهداتي ميگيرد قرار بينالمللي حمايت تحت و ميشود
طرف از كه ميزاني به يعني.ميكند ايجاد كشور خود براي
كنيم هزينه خودمان بايد ميزان همان به ميشود كمك يونسكو
و نگهداريم جهاني استاندارد حد در را پروژه بتوانيم تا
.ببريم پيش
معنا اين به ميكنيم ، ثبت ملي فهرست در را اثري ما وقتي
كه معناست اين به بلكه.ميشويم اثر آن مالك ما كه نيست
فروش و خريد ميتواندميگيرد قرار ضوابطي تحت ملك آن
ما اطلاع با بايد باشد داشته تغييرات بخواهد اگر اما شود
حتي يا و بسازد ملك آن در باغي قصدكند كسي اگر.باشد
ضوابطي نيز دارد وجود اثر آن اطراف در كه املاكي براي
چنين به توجه بدون نميتواند شهرداري كه ميشود حاكم
.بدهد اجازهكار خودشان ضوابط مطابق است شده ثبت كه اثري
اين در.شود ساخته نبايد بيشتر طبقه آن 2 حريم در "مثلا
.شود مراعات بايد كه دارد وجود مقرراتي و قوانين زمينه
|