كيفيت بهبود و انسان خدمت در توسعه
زندگي
انساني 2000 توسعه گزارش به نگاهي
ساله همه كه سال 2000 در ملل انساني توسعه گزارش :اشاره
پيش هفته دو ميشود ، منتشر متحد ملل سازمان سوي از
بين در اخير سالهاي در كه گزارش اين در.يافت انتشار
مختلف جنبههاي بر است ، يافته وافر اهميتي جهان كشورهاي
تاكيد اقتصادي و پژوهشي فرهنگي ، ابعاد بر بهويژه توسعه
به كارشناسي است نگاهي ميآيد درپي آنچه.ميشود زيادي
.ميخوانيم هم با را آن كه انساني 2000 ، توسعه گزارش
پيشرفت ابزار توسعه
همه در "توسعه" دوم ، بحث جهاني جنگ از پس سالهاي در
كشورهاي تمامي دوران ، اين دريافت زيادي اهميت كشورها
آن طريق از كه فرآيندي بهعنوان را توسعه جهان ،
اقتصادي به را خود عقبمانده و ساده اقتصادهاي ميتوانند
.دادند قرار خود كار دستور در كنند ، تبديل مدرن و پيشرفته
توسعه از جهاني جنگ از پس اول دهه چند در كه برداشتي
يعني بود ، اقتصادي رشد معادل تقريبا ميآمد ، بهعمل
امر اين واقعي آثار از صرفنظر اقتصادي شاخصهاي بهبود
نگرش اين با توسعه ، بر تاكيدجامعه مختلف اقشار بين در
و انسان خدمت در توسعه كه اين جاي به تا گرديد موجب
قرباني انسان درواقع گيرد ، قرار او زندگي كيفيت بهبود
.شود توسعه
انساني توسعه بر تاكيد
شاخصهاي بهبود معني به) توسعه منفي تاثيرات به توجه با
ميلادي دهه 1970 از انساني ، ارزشهاي و انسان بر (كمي
توسعه به نگرش اين.شد ايجاد توسعه درباره جديدي نگرش
را انسان كه اين جاي به توسعه آن ، طبق و شد موسوم انساني
توسعه نگرش در.گيرد قرار او خدمت در بايد كند ، قرباني
به تنها جامعه ، يك توسعه و پيشرفت ارزيابي براي انساني ،
بلكه نميشود ، توجه كمي شاخصهاي بهبود و اقتصادي عوامل
و بهداشت پرورش ، و آموزش وضعيت همچون غيراقتصادي عوامل
.دارند موثري نقش نيز دست اين از عواملي
انساني توسعه گزارش
ميزان ارزيابي در غيراقتصادي عوامل اهميت به توجه با
ملل سازمان توسعه برنامه جهان ، مختلف كشورهاي پيشرفت
گزارشي ساله همه سو ، اين به قبل سال ده از (UNDP) متحد
گزارش اينميكند منتشر جهان انساني توسعه وضعيت درباره
.است بخش دو داراي
يك ارتباط سال هر جهان ، انساني توسعه گزارش اول بخش در
و تجزيه مورد مختلف جهات از انساني توسعه با مشخص موضوع
با نيز انساني توسعه گزارش دوم بخش.ميگيرد قرار تحليل
مقايسه و رتبهبندي به غيراقتصادي شاخصهاي از استفاده
.ميپردازد جهان مختلف كشورهاي
انساني توسعه شاخص
توسعه گزارش در جهان كشورهاي ردهبندي مبناي مهمترين
شاخص.است انساني توسعه شاخص متحد ، ملل سازمان انساني
به اميد براساس كه عمر طول نماگر سه از انساني توسعه
و آموزش به دسترسي ;ميشود محاسبه تولد زمان در زندگي
تعداد و بزرگسالان باسوادي ميزان تركيب از كه پرورش
بهدست عالي و متوسطه ابتدايي ، سطوح در تحصيل به مشغولين
داخلي ناخالص توليد برمبناي كه زندگي استاندارد و ميآيد
محاسبه كشور هر در دلار خريد قدرت برابري براساس سرانه
.ميگردد تشكيل ميشود ،
از يك هر براي انساني توسعه شاخص محاسبه منظور به البته
ايجاد حداكثري و حداقل ثابت ارزشهاي يادشده ، نماگرهاي
.است شده
و سال حداقل 25 عمر طول نماگر براي ثابت ارزشهاي اين
پرورش و آموزش به دسترسي ميزان براي سال ، حداكثر 85
ناخالص توليد براي و درصد حداكثر 100 و درصد صفر حداقل
حداقل 100 (دلار خريد برابري قدرت براساس) سرانه داخلي
.است دلار حداكثر 40هزار و دلار
انساني ، توسعه شاخص تشكيلدهنده نماگرهاي از يك هر
:ميشود محاسبه زير عمومي فرمول براساس
انساني توسعه شاخص تشكيلدهنده نماگرهاي شاخص
واقعي ارزش -حداقل ارزش
حداكثر ارزش -حداقل ارزش
انساني2000 توسعه گزارش
متحد ملل سازمان توسعه برنامه انساني 2000 توسعه گزارش
گزارش 290 اينشد منتشر تيرماه 1379 نهم پنجشنبه روز
دو از جهان انساني توسعه قبلي گزارشهاي همچون صفحهاي
.است شده تشكيل بخش
با بشر حقوق ارتباط انساني 2000 توسعه گزارش اول بخش در
اين دوم بخش.است گرفته قرار بررسي مورد انساني توسعه
ردهبندي 174 به سال 1998 ارقام و آمار براساس گزارش
نماگرهاي ساير و انساني توسعه شاخص برمبناي مختلف كشور
.است پرداخته آن با مرتبط
انساني توسعه و بشر حقوق
انساني توسعه گزارش اول بخش شد ، ذكر پيشتر كه طوري به
با سال هر متحد ملل سازمان توسعه برنامه سوي از منتشره
موضوع آن ارتباط بررسي به خاص موضوع يك دادن قرار محور
توسعه گزارش اساس همين بر.ميپردازد انساني توسعه با
گزارش اين مجموع از صفحه كه 138 اول بخش در انساني 2000
حقوق مسئله ارتباط بررسي به ميشود ، شامل را صفحهاي 290
مقدمهاي شامل بخش ايناست پرداخته انساني توسعه با بشر
انساني توسعه و بشر حقوق بهعنوان (تا 14 اول صفحات)
بشر حقوق جهاني اعلاميه متن همبستگي ، و آزادي براي
(تا 18 صفحات 16) گزارش اين واژهنامه ،(و 15 صفحات 14)
.است جداگانه فصل شش و
انساني توسعه و بشر حقوق متقابل ارتباط
و بشر حقوق" عنوان تحت انساني 2000 توسعه گزارش اول فصل
همچون مسايلي بررسي به (تا 26 صفحات 19) "انساني توسعه
آشتيپذيري و مشترك انگيزههاي بشر حقوق و انساني توسعه
و انساني توسعه بهبود بر بشر حقوق تاثير بنيادي ،
مسائل ماهيت و بشر حقوق بهبود بر انساني توسعه اثرگذاري
.است پرداخته بشر حقوق به مربوط
تحتعنوان مطلبي در (و 28 صفحات 27) فصل اين پايان در
رويدادهاي و مبارزات "بشر حقوق براي مستمر جهاني مبارزه"
در كه نهادهايي و بيانيهها و اسناد كنفرانسها ، تاريخي ،
قرار بررسي مورد گرفتهاند ، شكل بشر حقوق با ارتباط
.است گرفته
انساني آزاديهاي
عنوان تحت انساني 2000 توسعه گزارش اول بخش دوم فصل
به (تا 56 صفحات 29) "انساني آزاديهاي براي مبارزات"
براي گرفته صورت مبارزات و بشر مختلف آزاديهاي بررسي
ضميمهاي در فصل اين پايان در.است پرداخته آنها رعايت
نظام جهان ، در بشر حقوق مكانيسمهاي مهمترين تشريح ضمن
همچنين و بشر حقوق اجراي بر نظارت براي متحد ملل سازمان
قرار بررسي مورد بشر حقوق منطقهاي ابزارهاي و نهادها
.است گرفته
پايبندي لحاظ از جهان كشورهاي كنوني وضعيت ضميمه اين در
جمله از بشر حقوق با مرتبط بينالمللي كنوانسيونهاي به
(1965) نژادي تبعيض اشكال تمامي حذف بينالمللي كنوانسيون
ميثاق ،(1966) سياسي و مدني حقوق بينالمللي ميثاق ،
،(1966) فرهنگي و اجتماعي اقتصادي ، حقوق بينالمللي
،(1979) زنان عليه تبعيض اشكال تمامي حذف كنوانسيون
غيرانساني مجازاتهاي و رفتارها ساير و ضدشكنجه كنوانسيون
قرار بررسي مورد (1989) كودك حقوق كنوانسيون و (1984)
چهارم مورد بهجز اسلامي جمهوري جدول اين طبق.است گرفته
.دارد عضويت كنوانسيونها اين بقيه در پنجم ، و
بشر حقوق تضمينكننده جامع دمكراسي
تحت (تا 73 صفحات 56) انساني 2000 توسعه گزارش سوم فصل
بررسي به "ميكند تضمين را حقوق فراگير ، دمكراسي" عنوان
اين در.است پرداخته دمكراسي و بشر حقوق متقابل ارتباط
مردم همه دمكراتيك ، نظام يك در كه اين به اشاره با فصل
شركت است ، سرنوشتشان به مربوط كه تصميمگيريهايي در
اين در ظاهري و شكلي دمكراسيهاي كه شده تاكيد ميكنند
.نيستند كارا مسير
حقوق به "دمكراسيها" از برخي است ممكن اساس ، همين بر
تنها كه است شده تاكيد فصل ، اين در.كنند وارد زيان بشر
به آن در دمكراتيك شيوههاي رعايت ضمن كه جامع دمكراسي
جهت در ميتواند ميشود ، گذاشته احترام افراد مختلف حقوق
.كند عمل بشر حقوق بهبود
بشر حقوق و عدالت
تحت (تا 85 صفحات 73) انساني 2000 توسعه گزارش چهارم فصل
"ميكند تقويت فقر عليه مبارزه در را مردم حقوق" عنوان
و پرداخته بشر حقوق و اجتماعي عدالت مسئله بررسي به
از نجات ابزارهاي مهمترين از را جامعه افراد حقوق رعايت
.است دانسته فقر
پاسخگويي و تعهدات همچون مسائلي از همچنين فصل اين در
حقوق گسترش ابزارهاي بهعنوان اقتصادي رشد دولتها ، بيشتر
براي خصوصي و دولتي بخشهاي مسئوليت بر و يادشده بشر
تاكيد بشر حقوق و عدالت با دمساز جهاني نظام يك طراحي
.است گرديده
بشر حقوق محاسبه در نماگرها نقش
كاربرد" عنوان تحت (تا 112 صفحات 89) پنجم فصل در
مختلف عوامل بررسي به "بشر حقوق محاسبه براي نماگرها
بر و است پرداخته مختلف جوامع در بشر حقوق بهبود بر موثر
.است كرده تاكيد بشر حقوق رعايت و احترام
پيشرفتهاي ارزيابي درباره ضميمهاي پنجم فصل پايان در
در كه شد آورده انساني توسعه و بشر حقوق در گرفته صورت
و محروميت ديدگاه ميانگين ، ديدگاه سه از مسايل اين آن ،
.گرفتهاند قرار ارزيابي مورد ناعادلانه ديدگاه
بشر حقوق بر انساني توسعه تاثير
انساني 2000 توسعه گزارش اول بخش فصل آخرين كه ششم فصل
توسعه در حقوق گسترش" عنوان تحت (تا 129 صفحات 112) است
حقوق تمامي همزمان اجراي كه اين به توجه با "انساني
بينالمللي و ملي اولويتهاي بررسي به نيست ، امكانپذير
به زمينه اين دراست پرداخته بشر حقوق به دستيابي براي
حقوق ارزيابي مستقل نهادهاي ايجاد همچون ملي اولويتهاي
اوضاع بهبود و بشر حقوق سازمانهاي شبكه تقويت بشر ،
بيعدالتي كاهش همچون بينالمللي اولويتهاي و اقتصادي
نظامهاي طريق از خونين منازعات از پيشگيري جهاني ،
گرفتن و بشر حقوق منطقهاي نهادهاي تقويت اخطاردهنده ،
.ميكند اشاره جهاني شركتهاي از تعهد
بايد بيستويكم قرن كه اين به اشاره با فصل اين پايان در
جهت اين در توصيههايي باشد ، آزادي گسترش جهاني قرن
.است شده ارائه
اول بخش ديگر جزئيات
تا صفحات 129) انساني 2000 توسعه گزارش اول بخش پايان در
كه ماخذي و منابع كل مشخصات نيز و بخش هر ارجاعات (141
بالغبر 342 و شده استفاده آن از گزارش اين تهيه براي
.است شده ذكر است ، ماخذ
كوفي از نامه سه دربردارنده ، همچنين گزارش ، از بخش اين
و بشر حقوق" عنوان تحت متحد ملل سازمان دبيركل عنان
آباسانجو الوسگان از "يكم و بيست قرن در مداخله
حقوق و دمكراسي به انتقال" عنوان تحت نيجريه رئيسجمهوري
سازمان بشر حقوق عالي كميسر رابينسون ، ماري از و "بشر
.است "واولويتها جهانگرايي" عنوان تحت ملل
اطلاعات اصلي ، متن مطالب و اطلاعات علاوهبر بخش اين در
كادر در 53 انساني توسعه و بشر حقوق درباره مختلفي جانبي
آمارهاي جداگانه جدول در 14 همچنيناست شده آورده
كشورهاي در بشر حقوق به مربوط موضوعات درباره متعددي
توسعه با مرتبط موارد نمودار در 19 و شده ذكر مختلف
.است شده مقايسه هم با مختلف جوامع در انساني
انساني توسعه شاخصهاي
متحد ملل سازمان توسعه برنامه انساني 2000 توسعه گزارش
شاخصهاي" عنوان تحت (تا 268 صفحات 141) دوم بخش در
انساني توسعه در موثر مختلف موارد برمبناي "انساني توسعه
سال 1998 در جهان كشور انساني 174 توسعه وضعيت بررسي به
ردهبندي را آنها انساني توسعه شاخص برمبناي و پرداخته
.است كرده
سال هفتمين براي كانادا كشور گزارش ، اين ردهبندي در
امريكا ، نروژ ، كشورهاي سپس و گرفته قرار صدر در متوالي
.دارد قرار پنجم تا دوم مقامهاي در ايسلند و استراليا
.دارد قرار مقام 174 در و ليست آخر در سيرالئون كشور
انساني 2000 ، توسعه ردهبندي در اسلامي جمهوري جايگاه
.است مقام 97
صباغيان علي *
|