بعدازجنگ منطقه‌اي ونظام‌هاي بزرگ قدرتهاي
در استراتژيك هاي نشانه (آخر بخش) سرد
منطقه‌اي هاي سياست
;اشاره
منطقه‌اي نظام‌هاي و بزرگ قدرتهاي" مقاله نخست شماره در
سياست‌هاي سرد ، جنگ طول در كه شد مطرح ،"سرد جنگ از بعد
بزرگ قدرت دو بين رقابت‌هاي وسيله به عمدتا منطقه‌اي
تا مي‌شد سبب امر اين مي‌شد ، ترسيم شوروي و آمريكا
داخلي سياسي حمايت‌هاي و اقتصادي منابع عمدتا دولت‌ها
تنظيم منطقه‌اي امنيتي نظامات و شرايط براساس را ، خود
.كنند
قدرتهاي به اخص به‌طور نيز مقاله اين پاياني بخش در
كلي به‌طور اينكه بر مبني منطقه‌اي سامانه‌هاي و بزرگ
مختلف مناطق در قدرت‌ها براي منطقه‌اي سامانه پنج
.مي‌شود پرداخته تصوراست ، قابل جغرافيايي
انديشه گروه
منظور است‌به ممكن مسلط قدرت يك اينكه سرانجام -ج
نظم يك به تا گيرد به‌كار را روشهايي نظم ، ايجاد
است ملزم بزرگ قدرت اين و كند پيدا دست منطقه‌اي
.بگيرد برعهده را منطقه‌اي امنيت حفظ هزينه‌هاي
بزرگ قدرت يك وجود به منطقه‌اي سامانه استيلا ، تئوري در
و ايدئولوژيك اقتصادي ، پيوندهاي داراي كه دارد بستگي
و پيوندها اين و مي‌باشد منطقه‌اي كشورهاي ساير با قومي
بود خواهد انگيزه‌اي تجهيز ، ظرفيت بودن بالا همچنين
.منطقه در مسلط نقش پيگيري براي
مديريت به بزرگ قدرت رويكرد و تجهيز ظرفيت عبارتي به
است واكنشي قدرت ، آن تعهدات باورپذيري و منطقه در مسلط
خاورميانه در.بزرگ قدرت آن اقتصادي وابستگي‌هاي به نسبت
مسئله و محيطزيست آب ، زمينه‌هاي در همكاري جهت در
نمي‌شود ، تلاش غيراقتصادي منافع كلي به‌طور و آوارگان
مختلف زمينه‌هاي در مقولات اين گسترش است ممكن هرچند
اثر منطقه در بزرگ قدرتهاي امنيتي منافع بر شديدا
براي (هژموني يك به‌عنوان داشتن نقش) انگيزه اين.بگذارد
خاورميانه صلح فرآيند در دخالت و آمريكا متحده ايالات
سازمان و اسرائيل بين مذاكرات زمينه در علي‌الخصوص
اين بر علاوه.بالاست بسيار سوريه و فلسطين آزاديبخش
حضور.دارد وجود نيز نقشي چنين پيگيري براي داخلي حمايت
در خصوصا) متحده ايالات دولت در آمريكايي يهوديان لابي
حمايت تجهيز و لابي اين نفوذ از نشانه‌اي (دموكرات حزب
هرچند.است خاورميانه در آمريكا خارجي سياست براي داخلي
رفتار لكن اندك ، تاثيراتش و است محدود لابي اين نفوذ
و مي‌باشد توازن‌دهنده سياستي از گونه‌اي متحده ايالات
و درگير طرف‌هاي به جنبي مالي حمايت‌هاي راستا اين در
.است قابل‌توجه توافقات در تسهيل منظور به ذينفع
(سي.دي واشنگتن) توافق يك طي سال 1993 در مثال به‌عنوان
مشكلات برطرف‌كردن منظور به كه داد قول كلينتون بيل
چهارميليارد حدود مبلغي باختري كرانه و غزه نوار اقتصادي
اتحاد هژمونيك الگوي ما ديگر طرف در.كند مالي كمك دلار
كه رويكردي مي‌بينيم ، را (فعلي روسيه) سابق شوروي جماهير
تلاش و مي‌رود پيش سلطه نظم و بيسماركي سيستم يك سوي به
كشورهاي جمعي ، دسته امنيتي توافق يك ايجاد با تا مي‌كند
تقويت تسليحاتي لحاظ از و احاطه را مشترك‌المنافع مستقل
ثبات حفظ براي انگيزه‌اي نشانگر روسيه رفتار اين و كند
اقتصادي منافع عمدتا كه مي‌باشد ، خود منافع حوزه
آن در آميزي موفقيت همگرايي باعث كه مي‌باشد قابل‌توجه
است ضروري نكته اين ذكر چند هر.است شده جغرافيايي حوزه
كشورهاي بين ايدئولوژيك و قومي اختلافات كه
آن در روسيه رهبري براي را مناسبي دورنماي مشترك‌المنافع
.نمي‌كشد تصوير به منطقه
هژمونيك مديريتي نقش يك شاهد ما نيز مركزي آمريكاي در
سابقه داراي الگو اين و مي‌باشيم متحده ايالات توسط
سياست‌هاي مونروئه‌و دكترين راستاي در كه است طولاني
به منطقه اين در متحده ايالات فعال نقشاست بوده روزولت
و جانبه چند اقتصادي وابستگي‌هاي جغرافيايي ، قرابت
و آمريكا بين ايدئولوژيكي پيوندهاي همچنين و گسترده
ظرفيت وجود همچنين و نوپا و شده ايجاد تازه دموكراسي‌هاي
منطقه در نقش ايفاي جهت در و مدني حمايت تجهيز در بالا
از گونه‌اي همچنين ما اينكه آخر نكته.برمي‌گردد
مشاهده بين‌المللي سياست در را موقت هژمونيك رويكردهاي
مورد نظم داشتند سعي بزرگ قدرتهاي آن در كه مي‌نمائيم
صورت به تحميل اين كه نمايند ، تحميل منطقه به را خود نظر
مداخله) است بوده دوستانه انسان كمكهاي قالب در و مداخله
.(روآندا در فرانسه و سومالي در متحده ايالات
بزرگي قدرتهاي شامل سيستم اين;قدرت موازنه سيستم -2
اين مي‌دهند ، توازن را همديگر داخلي لحاظ از كه مي‌شود
قدرت دو حداقل كه است پذير امكان جايي در رقابتي سيستم
داراي و باشند منطقه‌اي امنيتي مجموعه از بخشي بزرگ
اين در.باشند اقتصادي و قومي و ايدئولوژيك پيوندهاي
تعهدات ايجاد در بزرگ قدرتهاي توانايي رقابتي سيستم
عبارتي به.دارد اهميت بسيار باور قابل و دهنده موازنه
احتمال باشد داشته وجود آشكارتري مدني حمايت چقدر هر
برسد حداقل به اختلافات و بشوند باورپذيرتر تعهدات اينكه
توسط كشورها رهبران اگر كه است اين مهم نكته.است بيشتر
نگيرند قرار فشار تحت خود سياسي ساختار و سياسي نظام
امر اين و بود خواهد برخوردار كمتري وضوح از آنها مقاصد
قابل تعهدات ايجاد در آنها توانايي رفتن بين از باعث
منطقه در مي‌توان را سيستم اين عيني شكل.شد خواهد باور
منطقه آن بزرگ قدرتهاي بين در و آرام اقيانوس و آسيا
حضور آمريكا و روسيه ژاپن ، چين ، كه جايي كرد ، مشاهده
تشكيل را منطقه‌اي امنيتي مجموعه يك از بخشي و دارند
قومي ، نگرانيهاي منطقه‌اي امنيتي مجموعه اين در.مي‌دهند
اين از بخشي در.دارد وجود مختلفي اقتصادي و ايدئولوژيك
سياسي نهادهاي چين‌داراي يعني كشور دو امنيتي مجموعه ،
و دارد قرار انتقالي وضعيت در نيز روسيه و مي‌باشد بسته
مشاهده آنها بين تجاري و مالي پيوند كمي مقدار به
كه ژاپن و آمريكا يعني ديگر كشور دو بين در اما.مي‌گردد
خوب نسبتا ثبات داراي و هستند باز سياسي سيستم يك داراي
چهار هر ميان اين در قابل‌توجه ، تجاري و مالي پيوندهاي و
هرچند هستند ، خوبي اقتصادي منافع داراي منطقه در كشور
.است متفاوت آنها اولويت‌هاي
باورپذيري ميزان بالقوه گونه‌اي به مسائل اين تمام
گونه‌اي به اختلاف بروز باعث و مي‌دهند كاهش را تعهدات
منطقه در بزرگ قدرتهاي اتفاق احتمال لذا مي‌شود ، مشخص
اينكه براي مي‌رسد ، نظر به بعيد بسيار اقيانوسيه و آسيا
.ندارد وجود منطقه اين در جمعي همكاري بنيانهاي
زمينه در بزرگ قدرتهاي اتفاقي ، حالت اين در ;اتفاق -3
امر اين و مي‌كنند همكاري يكديگر با منطقه يك در نظم حفظ
از بخشي در رهبران تجهيز ظرفيت افزايش كه است ميسر زماني
باورپذير تعهدات ايجاد جهت در منطقه‌اي -امنيتي مجموعه
است تحقق قابل زماني بزرگ قدرتهاي از اتفاق يك پس.باشد
وجود منطقه در توجه قابل اقتصادي منافع و پيوندها كه
و بشر حقوق چون مسائلي حالت اين در.باشد داشته
مهمي عامل مي‌تواند نيز ايدئولوژيك و قومي نگرانيهاي
كه آنيم شاهد ما اروپا تاريخ در.باشد اتفاق اين براي
ناپلئوني جنگهاي از بعد (اروپا كنسرت)آن اتفاق زمينه‌هاي
توافقي كه بود ايدئولوژيك زمينه‌هاي آن اساس كه شد ايجاد
اتفاق شكل وجه ، بهترين اما.مي‌گرديد تلقي محدود بسيار
مجموعه يك درون در كه است غربي اروپاي بزرگ قدرتهاي
كه آلمان فرانسه ، آمريكا ، انگليس ، شامل منطقه‌اي امنيتي
قابل تعاملات ايجاد براي بالايي ظرفيتهاي داراي يك هر
و اقتصادي پيوندهاي چون عواملي و يكديگرند براي باور
اين به دموكراتيك سياسي نهادهاي و گسترده ايدئولوژيك
.است كرده شاياني كمك روند
پايان زمان از اتفاق يك عيني شكل يك مي‌تواند نيز ناتو
منحصر فقط را آن نمي‌توان چند هر.باشد تاكنون سرد جنگ
يك از است تركيبي ناتو زيرا دانست ، بزرگ قدرتهاي به
.جمعي دسته امنيت سيستم يك و (بزرگ قدرتهاي) اتفاق
جانبه چند دسته‌جمعي امنيت رويكرد:جمعي دسته امنيت -4
منطقه‌اي -امنيتي مجموعه يك در كوچك و بزرگ كشورهاي توسط
زمينه در همكاري مديريت سامانه اين هدف.مي‌شود اتخاذ
سامانه اين در.مي‌باشد مشترك امنيت و منطقه سياست‌هاي
مي‌تواند مشترك اقتصادي و ايدئولوژيك قومي مناسبات نيز
تعهدات آوردن بوجود جهت در رهبران براي را ظرفيت‌هايي
دسته‌جمعي ، امنيت شكل محتمل‌ترين.نمايد ايجاد باور قابل
يك و كنسرت يك از گوناگوني مجموعه كه است غربي اروپاي
مي‌گردد مشاهده كه طور همان و است دسته‌جمعي امنيت توافق
سرد جنگ بعداز امنيتي نهادهاي در كوچك و بزرگ قدرتهاي
اتحاديه و اروپا در همكاري و امنيت كنفرانس ناتو ، نظير
سازمان چند هر.كردند همكاري يكديگر با غربي اروپاي
نظارت و صلح حفظ چون مقوله‌هايي در اروپا همكاري و امنيت
.كرده‌اند پيدا واقعي امنيتي عملكردهاي انتخابات ، بر
كه مي‌كنند تلاش آن اروپايي متحدين و آمريكا لذا
منتقل جديد دوره يك سوي به را سرد جنگ امنيتي سامانه‌هاي
به كه مي‌كند متقاعد را اروپايي رهبران كه دورهايكنند
رهبران اينبرسند مشترك امنيت از جديد تعريف يك سوي
از اعم مختلف مشكلات به پرداختن براي مناسبي ظرفيتهاي
ترتيب بدين.دارند (چندجانبه) اقتصادي و ايدئولوژيك
اين در آمريكا مشاركت و غربي اروپاي در دسته‌جمعي امنيت
اقتصادي منافع كه طوري به.است شده امكان‌پذير سامانه
چند هر است ، شده ايجاد متحده ايالات و اروپا بين متقابلي
.مي‌باشند اختلاف داراي كشاورزي مانند زمينه‌ها برخي در
توافقات فاقد سامانه نوع اين:كثرت‌گرا امنيتي جامعه -5
صورت زمينه دراين توافقي گونه هيچ و است رسمي امنيت
هيچ به موجود كشورهاي امنيتي مجموعه اين در.نمي‌گيرد
يك حضور و ندارند را ناآرامي و زور از استفاده فكر وجه
را تفكري گونه هر بالا بسيار توانايي‌هاي با بزرگ قدرت
قدرت لذامينمايد منتفي موفقيت‌آميز تجاوز مورد در
مديريت در خاصي فعال رويكرد كه نمي‌بيند نيازي بزرگ
اينكه ضمنگيرد كار به كشورها ديگر با امنيتي روابط
منصرف باعث است ممكن منطقه در اقتصادي همگرايي يك وجود
خود اهداف به رسيدن در زور از استفاده براي كشورها شدن
امنيتي جامعه الگوي براي مثال بهترين شمالي آمريكاي.شود
كانادا آمريكا ، كشورهاي منطقه اين در.مي‌باشد كثرت‌گرا
و دارند يكديگر محكمي‌با اقتصادي پيوندهاي مكزيك و
در زور از استفاده مختلف جهات از آمريكا عمده برتري
.مي‌نمايد غيرمحتمل را منطقه
نتيجه‌گيري
در بزرگ دولتهاي نقش آمد گذشته سطور در كه همانطور
الگوي از مشخصا سرد جنگ طول در و منطقه‌اي سياست‌هاي
و آمريكا رقابت‌هاي)مي‌كرد پيروي قدرت موازنه رقابتي
بزرگ قدرتهاي رفتاري الگوي.(جهان مختلف مناطق در شوروي
خود به متفاوت‌تري شكل سرد جنگ از بعد مختلف مناطق در
براي بزرگ قدرتهاي رفتاري شيوه عبارتي به.است گرفته
تجهيز ظرفيت به منطقه‌اي -امنيتي مجموعه يك ايجاد
طريق از باور قابل تعهدات ايجاد براي كشورها رهبران
اهميت حائز نيز نكته اين.برمي‌گردد اقتصادي پيوندهاي
بالاي توانايي مستلزم داخلي حمايت و تجهيز كه است
سياست‌هاي اتخاذ در آن از بتوانند تا است رهبران
بدانيم كه است مهم اين.بگيرند بهره خود منطقه‌اي
منطقه به منطقه يك از نيز منطقه‌اي امنيتي سياست‌هاي
بيشتر فرصتي و كمتر رقابت از تركيبي كه است متفاوت ديگر
نوين نظم عنوان به آن از ما كه چيزي.است همكاري براي
امنيت مديريت از كارآمدي اشكال كه مي‌كنيم ياد جهاني
.است داده جاي خود در را منطقه‌اي
پدرام احمد:ترجمه/پاپايونا پل:نويسنده
|
