آور شرم پيشنهاد
مفسر نگاه
ايران برسر آمريكا بيفايده چانهزنيهاي
5 افغانستان در عرب ماجراجويان
سياستمدار نگاه
است شده خشنتر سپتامبر از 11 پس غرب
پاياني بخش _ هابسباوم اريك با گفتوگو
آور شرم پيشنهاد
بود جاسوسي نرمافزارهاي دنبال به مسكو در بوش
پرستش فرزاد
اكونوميست :كاريكاتور
ميكند هدايت غرب سوي به داغان و ويران را (خرس)روسيه واگن پوتين
دقيقي اطلاعاتي سيستم و جاسوسي است برخوردار حياتي اهميت از آمريكا براي چه آن
بگردد چيزي چه دنبال و كجا بداند كه است
ولاديمير زادگاه پترزبورگ سنت به شنبه روز وي اروپا به بوش روزه شش سفر ادامه در
ششصد بود ياد مراسم در و جست شركت دانشجويي خبري كنفرانس يك در كرد ، سفر پوتين
اداي سنتپترزبورگ در پيسكاريووسكويه آرامگاه در نازيها محاصره قربانيان هزار
مصادف روسيه سابق امپراتوري سالگرد نهمين و نود و دويست با شنبه روز.كرد احترام
بزرگترين پيمان با جمعه يعني آن از قبل روز رئيسجمهور دو اين كه حالي در بود شده
عاديسازي در عطفي نقطه عنوان به آن از دو هر و موافقت تاريخ طول تسليحاتي كاهش
اتهامهاي را آشتيساز اصطلاح به اجلاس اين فضاي اما كردند ياد كشور دو روابط
كمك آمريكا ديرينه دشمن ايران ، به روسيه است مدعي واشنگتن.بود كرده پر واشنگتن
از بوش برنامه ادامه درآورد دست به را هستهاي سلاحهاي ساخت توان تا ميكند
از در 1917 سزارها.كرد ديدن بود سزارها زمستاني قصر زماني كه آرميتاژ موزه
.كردند فراهم كمونيستي حكومت سال هفتاد براي را زمينه و خوردند شكست بولشويكها
كارهاي جمله از هنري كار ميليون سه ديدن وقت هرگز بوش كوتاه فرصت اين در اما
ده ظرف روسيه و آمريكا ميان جديد پيمان براساس.نداشت را...و رامبرانت داوينچي ،
شش حدود از يعني سوم يك به را خود هستهاي كلاهكهاي تعداد كشور دو اين آينده سال
از طولاني فصلي به و دهند كاهش دويست و هزار دو تا هفتصد و هزار يك به هزار
.بگشايند را كشور دو جديد روابط از سرفصلي و داده خاتمه رويارويي
تا كرد خواهند ملاقات ايتاليا در رم در را يكديگر بوش و پوتين نيز آينده هفته
يك عنوان به نه البته برسانند ، امضا به را ناتو به روسيه پيوندزدن مورد در پيماني
جماهير اتحاد كنترل براي سرد جنگ حين در ناتو كه خصوص به ناتو ، در جديد نظامي عضو
.بود شده طراحي كمونيسم و سابق شوروي
اين محتويات.برسانند تصويب به را پيمانها اين بايد روسيه دوماي و آمريكا سناي
به وي تمايل عدم و بوش غيررسمي ديپلماتيك سبك از نشان و بود كوتاه نسبتا پيمان
.داشت پاگير و دست پيمانهاي به شدن متعهد
از بعد كلاهكها تعداد هنوز كردهاند كرنا و بوق در را تسليحات كاهش كه آن همه با
به آباداني باشند داشته يكديگر ويراني به تصميم اگر كه بود خواهد تعدادي به سال ده
اين انهدام قصد آمريكا كه ميشود روشن پيمان اين متن در دقت با و.نميماند جا
حال در كه معني اين به ميكند خارج گردونه از را آنها تنها ندارد را كلاهكها
مويي به آنها شليك و ميبرند سر به كامل باش آماده حال در موشك هزار شش حدود حاضر
.است بند
كه ندارند نيازي دوست دو" گفت پيمان امضاي از بعد خبري كنفرانس در بوش
برآوردي ما كه ميشود باعث پيمان اين واقع در بروند نشانه هم روبه را سلاحهايشان
خواهد اتفاقي چه ديگر سال ده تا نيست معلوم كه خصوص به باشيم ، داشته يكديگر از
واكنش چگونه و ميگيرند تصميمي چه آينده جمهوران رئيس كه ميداند چه كسي.افتاد
".ميدهند نشان
و سيا توجيهي جلسات كه گونه همان و كشيد پيش نيز را چچن موضوع خود سفر اين در بوش
پيروز تروريسم با جنگ در ميتوان كه طور همان":گفت است ، كرده ديكته افبيآي
وي."شد قائل احترام مرزها درون در مخالفين حتي و مردم حقوق به ميتوان بود ميدان
و برود جنگ به ميتواند ملت يك":گفت نيز مذهبي رهبران با خصوصياش گفتوگوهاي در
".كند پيدا دست احترام به هم جنگ ميدان در
منجر القاعده بساط برچيدن يا و بنلادن دستگيري به عملا افغانستان در آمريكا جنگ
مانع نتوانستند هنگفت هزينههاي صرف و دستك و دفتر تمام با افبيآي و سيا و نشد
است برخوردار حياتي اهميت از آمريكا براي چه آن.شوند سپتامبر يازده حادثه بروز
اخير سفر.بگردد چيزي چه دنبال و كجا بداند كه است دقيقي اطلاعاتي سيستم و جاسوسي
يك.نيست جاسوسي بهتر راهكارهاي و جديد دوستان يافتن به بيارتباط روسيه به بوش
و سر" طريق از بتوانند كه دوستاني دارد ، هم قوي دوستان به نياز قوي اطلاعاتي سيستم
چنين يافتن.برسند يكديگر داد به اطلاعات كردن ردوبدل در دارند هم با كه "سري
از نميتواند آمريكا دولت كه را اطلاعاتي كه دارد تضمين اين به نياز دوستاني
كشورها از بسياري.آورد دست به سروسرها اين طريق از آورد دست به عادي راههاي
مجبورند كه كشورها از بعضي و انگليس مثل ميكنند كرنا و بوق در را خود همكاريهاي
مثل دارند نگه مخفي حد از بيش را خود روابط نيز بهبهانهجو داخلي ناراضيان ترس از
به باشد محرمانه و سري واقعا كه است سروسرهايي به نياز هم شرايط بعضي درفرانسه
برخوردار خاصي اهميت از آمريكا براي نكته اين خاورميانه و شمالي كره مورد در خصوص
.است
از انداختن راه به جنگ سويي از شود تبديل دوم افغانستان به ندارد دوست كشوري هيچ
.نيست خوبي گزينه چندان جهان سرتاسر در پراكنده دشمني بردن ميان از براي آمريكا سوي
مواد كردن مخلوط آن از بدتر و كمر به منفجره مواد بستن آپارتمان ، در بمبگذاري
به آمريكا كه دارد آن به نياز معروفند "كثيف بمب" به كه متعارف بمبهاي با هستهاي
.باشد خاورميانه حوزه در ويژه به خود جاسوسي سيستم تقويت فكر
در افبيآي.نميرسد روسيه جاسوسي سيستمهاي پاي به جاسوسي سيستم لحاظ از سيا
نشان وضوح به حاضر حال در آمريكا پليس سيستم و است سيا از ضعيفتر بسيار ميدان اين
دنبال به آمريكا دولت دليل همين به.برنميآيد انتحاري حملات پس از كه است داده
در هنگفتي سرمايهگذاريهاي ويژه به است جهان سرتاسر در خود جاسوسي سيستم تقويت
راه براي.است كرده پيريزي جهان سرتاسر در سمع استراق و شنود فناوريهاي زمينه
پول به نياز همسايه كشورهاي يا و كشورها داخل در قوي جاسوسي سيستمهاي انداختن
و مياندازد راه به كشورها اين در قوي شبكهاي آمريكا پول وسيله به.هست هم هنگفت
سرويس اختيار در شكل موزائيك تصويري جهان سرتاسر در جاسوسي شبكه اين پراكنده قطعات
ساير از جلوتر گامهايي جهش با آمريكا چون سويي از.ميدهند قرار آمريكا جاسوسي
از دستاوردها اين حفظ به نياز است آورده دست به سلاحها فناوري زمينه در كشورها
.دارد جهان در جاسوسي سيستمهاي ساير
و شمالي ايرلند جمهوريخواه ارتش با سالها كه انگليس مانند كشوري براي شايد
حملات جلوي بتواند كه دقيق جاسوسي يك به نياز كرده نرم پنجه و دست بمبگذاريهايش
آفريقايي مهاجران با نيز فرانسه.است شده مطرح كه سالهاست بگيرد را نشده پيشبيني
و ديده حملات هدف تازگي به را خود آمريكا اما است داشته سروكار خاورميانهاي و
و جاسوسي زمينه در را خود تجربيات كه است دوستاني دنبال به آن با مقابله براي
.بگذارد آمريكا اختيار در سختافزاري و نرمافزاري اطلاعاتي ،
اطلاعاتي و جاسوسي اطلاعات و دارد سختافزاري جنبه نظامي واكنشهاي آمريكا براي
دنبال به پوتين با ملاقاتش خصوص به اروپا به خود سفر اين در بوش.نرمافزاري جنبه
.است تروريسم بهاصطلاح با جنگ براي لازم نرمافزارهاي
مفسر نگاه
استراتژيك دوستان
دهشيار حسين دكتر
تعاملات اجتناب غيرقابل بازتاب كه روزمره و متداول بينالمللي كشمكشهاي فراي
و شكلگيري حال در بهتدريج تعاملات اين بستر از بزرگي تصوير ميباشد ، سيستمي
مركزي آسياي از كه است سياسي جامعه يك پاگيري آن و است ماهيتپذيري و يافتن انسجام
متقابل و مشترك نيازهاي از برخاسته جامعه اين گرفتن نضج.ميگيرد دربر را اروپا تا
شكلگيري آنچهاست گونهگون نظامي و اقتصادي سياسي ، ساختارهاي با متفاوت كشورهاي
اين درك است نموده تسهيل نهايت در و امكانپذير آغازين وهله در را تصويري چنين
وسيله به وسيعتر سطحي در آن بيان و روسيه و آمريكا رهبران وسيله به تاريخي واقعيت
را بودن همگام و همسو ضرورت واحد يك استراتژيك نگاه كه است بوده كشور دو اين مردم
استعاره حاكميت و ايدئولوژيك رقابت اوج در.ميسازد الزامي حال عين در و مطلوب
سرنوشت وجود ناخودآگاه استنباط و غيرملموس احساس حضور اين ،"بطري يك در دوغول"
توانايي وجود با را كشور دو اين هيچگاه كه بود همسنگ قدرت طبيعت از برخاسته مشترك
كمونيستي ايدئولوژي احكام.نداد سوق عملي چنين ارتكاب به يكديگر چندصدباره كشتن
عناصر از برخاسته الزامات و تاريخي نيروهاي دروني منطق برابر در شوروي بر حاكم
وسيله به هميشه تعيينكننده و حياتي مراحل در جامعه دو هر در قدرت تشكيلدهنده
رهبران نهايي تحليل در شده انگاشته ناديده بورو پوليت دستگاه و كمونيست حزب رهبران
اهميت و داخلي مصرف براي كمونيسم ايدئولوژي ابزاري ارزش به آگاه نيز آمريكا
با اتمي برتري از ترومن هاريبودند شوروي رهبران براي خارجي حيطه در آن موقعيتي
ارتش سربازان كشتار براي خود ، غربي مرزهاي درخصوص شوروي تاريخي دغدغههاي به توجه
خروشچف نيكيتا.نجست بهره جهان سرزمين وسيعترين بر حاكم مغرور گرجي تحقير و سرخ
در اوپذيرفت كندي گرفتن چالش به گزينه برابر در باز آغوشي با را قدرت از سقوط
كه چرا زد مژه كه بود او نهايت در وليكن گشت خيره غرب امپرياليست دنياي رهبر چشمان
مشتركات برابر در كمونيستي كشورهاي همبستگي و اتحاد مفهوم بودن بيارزش به
.بود واقف همسوكننده
در را خود سياسي حيات پايهريزي اينكه وجود با پوتين ولاديمير و بوش دبليو جورج
شده تحميل محدوديتهاي از فارغالبال امروزه بودهاند نظارهگر متفاوت فكري ساختار
پيشبيني و بيان كه برميدارند گام راستايي در ايدئولوژيك تنشهاي از برخاسته و
كشور دو طبيعي پيوند درخصوص پيش سال دويست به نزديك كه را دوتوكويل الكس آگاهانه
گردهمايي.بخشيد خواهند تحقق را درآمد تحرير به آمريكا در دموكراسي كتاب صفحات در
به نهايت در كه است فرايندي به بخشيدن استحكام مسير در حركت مسكو رهبردر دو اين
جلوه آن حفاظتگر ركن دو عنوان به دو اين كه شد خواهد منجر سياسي جامعه يك ايجاد
به ميشوند محسوب سياسي عقاب خود ممالك سياسي معادلات در كه دو اين.نمود خواهند
فقدان از برخاسته پيامدهاي غريزي درك و قدرت شكلدهنده عناصر و عوامل به آگاهي جهت
به بخشيدن استحكام و دادن قوام به قادر راحتي به كه است پرواضح آن ، تصاحب و قدرت
در تصور قابل ارزشي تحولات دنبال به ويژه روابط نهايت در و استراتژيك دوستي اين
عنوان به جهان نفت صادركننده دومين عنوان به روسيه كه هنگامي.گرديد خواهند روسيه
از كه داد تعهد اوپك سازمان به نفت توليدكننده كشورهاي مجموعه از خارج نفتي غول يك
سال در كه نفت قيمت درصدي بيست كاهش تصحيح براي سال 2002 ژوئن ماه تا ژانويه ماه
نفتي صادرات اوج ماه با مقايسه مقام در درصد را 5 خود نفت صادرات شده ، حادث 2001
خارج فروش بازار از را نفت بشكه روزانه 150000 و داد خواهد كاهش اكتبر ماه يعني
رهبران و آمريكاييان كه چرا نشد ايجاد آمريكا در خاطري دغدغه كمترين نمود خواهد
درحدي است اوپك عضو كشورهاي درخواست مورد كه قيمتها تثبيت كه بودند آگاه كشور اين
دوران به كشور اين ورود به منجر و زد نخواهد لطمه را آمريكا اقتصاد كه بود خواهد
چه آمريكا رهبران ارزيابي كه اين به بود آگاه نيز روسيه.شد نخواهد اقتصادي ركود
دنبال به جهت بدين.كرد تقبل را تعهدي چنين يك ديدگاه اين به توجه با و ميباشد
كمپانيهاي وسيله به شده تعيين مقياسهاي در و جهاني بازارهاي در قيمتها ثبات
شاهد ما بود گذشته سال به نسبت قيمت افزايش يكسوم حدود در چيزي تقريبا كه غربي
موعد از زودتر روسيه كه ميكند اعلام كاسيانف ميخائيل روسيه نخستوزير كه هستيم
پيدا كافي ثبات بازار كه چرا ميگردد باز درصدي كاهش 5 از قبل توليد سطح به مقرر
وجود به را تعهد الغاي ضرورت آمريكا مخصوصا و غربي بازارهاي نيازهاي و است كرده
.آوردهاند
تاريخي مقطع در كه بودهاند برخوردار بخت اين از پوتين ولاديمير و بوش دبليو جورج
سياسي ، شخصيت به توجه با كه چرا بگيرند دست در را رهبري ايدئولوژيك تضاد از فارغ
تسهيلكننده كاملا كنوني فضاي آنان ، تصميمگيري الگوهاي و ارزشي خوي و خلق
قدرت به برههاي در دو اين.ميباشد آنان رفتاري الگوهاي تواناي جنبههاي جلوهگري
جلوه كشور دو ملي منافع تامين جهت كهدر است غنيمتي بودنشان مكمل كه رسيدهاند
.مينمايد
ايران برسر آمريكا بيفايده چانهزنيهاي
روسيه رئيسجمهور پوتين ولاديمير و آمريكا رئيسجمهور بوش جورج آنكه وجود با
و گفتوگوها اما برسند ، چشمگيري توافقهاي به سلاح خلع سر بر توانستند
.ماند بينتيجه ايران با روسيه روابط درباره طرف دو چانهزنيهاي
كند مجهز جمعي كشتار سلاحهاي به را خود است تلاش در ايران كه ميكند ادعا آمريكا
و عراق ايران ، كشورهاي از بوش.ميكند دريافت فني كمكهاي روسيه از راه اين در و
به كه ميكند متهم را آنها و ميكند ياد "شرارت محور" عنوان به شمالي كره
.ميرسانند ياري تروريستها
و صميمانه را ايران مورد در پوتين با خود اخير گفتوگوهاي آمريكا رئيسجمهور
را زيادي اختلافات ايران و روسيه روابط موضوع كه ميرسد نظر به ولي خواند ، صادقانه
.است كرده ايجاد واشنگتن و مسكو بين
محور حول تنها ايران با روسيه همكاري كه داشت اظهار بوش اتهامات به پاسخ در پوتين
روسيه رئيسجمهور.نميزند سلاح خلع تلاشهاي بر لطمهاي و ميكند سير انرژي منابع
را عملي همان ايران براي هستهاي نيروگاه ساخت مورد در مسكو كه كرد تاكيد همچنين
.است كرده تعهد شمالي كره براي واشنگتن كه ميدهد انجام
نگراني موضوع اين و دارد همكاري ايران با بوشهر هستهاي نيروگاه ساخت در روسيه
كه نيروگاه اين كردهاند تاكيد بارها روسيه و ايران.است برانگيخته را سفيد كاخ
خواهد صلحجويانه كاربرد تنها برسد پايان به شهريور 1382 تا آن ساخت كار است قرار
سلاحهاي توليد براي آن از دارد قصد كه ميكند متهم را تهران واشنگتن ولي داشت
روسيه كه شد متذكر را نكته اين بوش اتهامات مقابل در پوتين.كند استفاده هستهاي
آمريكا.ميكند نگراني احساس ديگر كشور چند و تايوان موشكي برنامههاي برابر در
.است تايوان نياز مورد سلاحهاي تامينكننده بزرگترين
واشنگتن در خود اخير سخنراني در آمريكا دفاع وزير رامسفلد دونالد ديگر ، سوي از
وي.كرد متهم هستهاي سلاحهاي توليد و دستيابي براي تلاش به را ايران ديگر بار
مجهز جمعي كشتار سلاحهاي به را خود تا است تلاش در آشكارا تهران كه كرد ادعاكرد
ياري ايران به راه اين در كه كرد متهم نيز را روسيه آمريكا دفاع وزير.كند
تمسك اشخاصي و ابزار به جهان در ايران چهره كردن مخدوش براي آمريكا.ميرساند
باقي ترديد و شك جاي نيز بيطرف افراد براي حتي آنها كردن باور كه ميجويد
.ميگذارد
نويسنده و نزديك خاور سياست مطالعات مركز سرشناس چهرههاي از يكي ماكوفسكي ديويد
.ميداند ايران به روسيه فني كمكهاي عامل را سرد جنگ ادامه آمريكا ، سياسي اخبار
نخستوزيري دوران در كه ميداند سرد جنگ از بازمانده جنگجويي را پريماكف يوگيني وي
.كرد پايهگذاري تهران با را گرمي روابط آمريكا با مقابله براي خود
سيا سازمان سوي از گزارشي به ايران عليه واشنگتن اتهامات توجيه براي ماكوفسكي
اين در.گرفت قرار كشور اين كنگره اختيار در گذشته سال ماه دي در كه ميكند اشاره
سلاحهاي به ميكند تلاش كه است كشورهايي فعالترين از يكي ايران":است آمده گزارش
سلاحهاي انواع توليد به خود خاك داخل در دارد قصد كشور اين.يابد دست هستهاي
".ورزد مبادرت هستهاي و ميكروبي شيميايي ،
انرژي بينالمللي آژانس بازرسان سوي از بارها بوشهر هستهاي نيروگاه آنكه وجود با
فعاليت براي محدوديتي گونه هيچ ايراني مقامات و گرفته قرار بازديد مورد هستهاي
ايران عليه خود اتهامات از دست آمريكايي مقامات هم باز ولي نكردهاند ، ايجاد آنان
ماكوفسكي.ميكنند معرفي منطقه در خطر عامل را تهران مختلف طرق به و برنميدارند
يابد ، دست هستهاي سلاحهاي به ايران اگر كه ميكند ادعا خود مقاله از قسمتي در
بارها ايران آنكه وجود با.داد خواهد دست از را خود ثبات پيش از بيش خاورميانه
كه ميكند ادعا ماكوفسكي ولي است ، كرده ثابت منطقه عرب كشورهاي به را خود نيت حسن
را برتري اين مصر مانند منطقه عرب كشورهاي شود ، تبديل هستهاي قدرتي به ايران اگر
.پرداخت خواهند هستهاي رقابت به تهران با و كرد نخواهند تحمل
آزمايشي پرتاب پنجمين ايران كه كرده اعلام راستا همين در نيز آسوشيتدپرس خبرگزاري
سيصد و يكهزار 3 ،- شهاب موشك.است رسانده انجام به موفقيت با را 3- شهاب موشك
نيروهاي و اسرائيل است قادر آمريكايي مقامات ادعاي بنابر و برددارد كيلومتر
مورد را تركيه از بخشهايي و پاكستان افغانستان ، سعودي ، عربستان در مستقر آمريكايي
.دهد قرار هدف
5 افغانستان در عرب ماجراجويان
هيكل حسنين محمد
وصفي محمدرضا:ترجمه
:گرفت قرار بررسي مورد مسائل اين دسامبر 1980 در
نه افزايش اين اما است افزايش حال در روز به روز افغانستان در جهاد هزينه _
.ميكنند كسب جهادگران كه است پيروزيهايي خاطر به بلكه شكست بهخاطر
بايد لذا.كند پرداخت را موجود گزاف هزينههاي خود بودجه از نميتواند سيآياي _
.انديشيد تازه تدبيري
را شرقي اروپاي در شوروي نيروهاي با مبارزه وظيفه افغانستان بر علاوه سيآياي _
.است عهدهدار نيز
داخلي شبكههاي كمك با آمريكا كه شد مقرر پذيرفت صورت زمان آن كه بررسيهايي در
بدين رساند ياري بازاريابي در را افغانها و شود وارد مخدر مواد بازار به افغان
.بپردازد افغانستان صندوق به را خود سهم توانست خواهد آمريكا وسيله
ريگان و.كرد ارائه فرانسه اطلاعات بينالملل امور معاونت را كاري چنين پيشنهاد
.است جالبي بسيار فكر "AGreat Idea" گفت و آورد بالا را خود سر مكث اندكي از پس
.بود نكرده طرح نقشهاي چنين كسي قبلا اينكه از متاسفم گفت سپس
توليد ميزان اين و رسيد تن تا 2400 به 2200 افغانستان مخدر مواد ساليانه توليد
نصيب راه اين از كه پولي.شد بيشتر هرساله جهاد هزينههاي مالي فشار خاطر به
بارآورده و بزرگ بسيار ثروتي كه بود سال در دلار ميليارد شش معادل ميشد افغانستان
.بود
صاحبان.شد تبديل افغانستان فعاليتهاي مهمترين به آن جانبي صنايع و خشخاش كشت
كشت با كردند سعي يكديگر با رقابت در بودند روز آن مسلح جهادگران كه بزرگ مزارع
.دهند افزايش را خود امر تحت جهادگر مسلح نيروهاي تعداد بيشتر
كه شد ميدان وارد جهادگر رهبران از جديد طبقهاي كارآمد روي طالبان كه هنگامي
را خود مالي هزينههاي گمركي ، متعدد پاسگاههاي ايجاد با اينها.نبودند زميندار
اعلام گزارشي در مخدر مواد با مبارزه جهاني سازمان زمان آن در.ميكردند تامين
آن جهاني تجارت در و ميشود توليد افغانستان در دنيا مخدر مواد درصد هفتاد":كرد
".دارند دست جهان كشورهاي دولتي سازمانهاي از بسياري
پاكستان اطلاعاتي سازمان و سيآياي مواد اين جهاني تجارت در بود درست سخن اين
اعتراض در مخدر مواد با مبارزه سازمان نيروهاي از بسياري كه حدي تا.داشتند دخالت
.كردند استعفا خود منصب از پاكستان ، و اي آي سي دفتر كارهاي به
تامين مخدر مواد فروش با آن اعظم بخش كه افغانستان جهاد در آورده باد پولهاي
بودند هنگام زود شدن ثروتمند فكر در كه عربي كشورهاي در را افراد از بسياري ميشد
.كرد خود شيفته
سياستمدار نگاه
آشتي بهسوي محقر هرچند گامهايي
آمريكا اسبق رئيسجمهور كارتر جيمي
عبادتي عليرضا:ترجمه
روي تنها مرا كه رسيد چاپ به من از كاريكاتوري روزنامه ، يك در بودم كوبا در وقتي
شده محاصره كوسهها توسط كارائيب درياي در كه حالي در بود كرده ترسيم نجات قايق يك
مرا بودم نخواسته [آمريكا جمهور رئيس] بوش از كاش اي".بود آمده عكس شرح دربودم
".بازگرداند وطن به و كند سواركشتي
كه برسد فرا روزي كه اين:هستند يكي كارتر مركز و كاخسفيد نهايي اهداف حقيقت ، در
و كوبا ملت دو مردم ميان دوستانه روابط حال ، عين در و بازگردد كوبا به كامل آزادي
.است متفاوت روشها و ابزارها مشترك ، هدف اين به رسيدن براي اماشود برقرار آمريكا
محدود و تنبيه و نگهداشتن منزوي براي گذشته چهاردهه تلاشهاي ادامه رويكرد يك
روابط حداكثر برقراري راهديگراست اقتصادي تحريم و رسمي ديدارهاي و مذاكره كردن
جامعه يك مزاياي و آثار وضوح به تا دهيم فرصت آنها به بايد.كوباييهاست با
خود جوامع براي را منظمي تغييرات شوند تشويق و ببينند نزديك از را واقعي دموكراتيك
آمدهاند ، وجود به شده قطبي كاملا گروه دو متحده ايالات در.ببرند ارمغان به
تغييرات با آمريكا دولتهاي اكثر در سازمانيافته نفوذ ايجاد با كوبايي مهاجران
سويي از.ميورزند مخالفت شدت به كوبا قبال در متحده ايالات خارجي سياست در عمده
به كشاورزي ، و تجارت زمينه در كليدي شخصيتهاي از رشدي روبه تعداد ديگر ،
به را كشور دو روابط و بزدايند را موجود تنشهاي تا ميپيوندند كنگره ميانهروهاي
مانع ركود اين و است مواجه ركود با خواست اين تحقق اما.دهند سوق شدن عادي سوي
به جامعه بازشدن و اصلاحات از نشانههايي كوبا درميشود مشترك اهداف به رسيدن
افتاد اتفاق پيش سال كه 43 كوبا انقلاب از بعد بار اولين براي.ميخورد چشم
كه صدايي بشنوند ، ميخواند فرا آزادي به را آنها كه صدايي يافتند اجازه كوباييها
حقوق پذيرش آزاد ، انتخابات مخالف ، سياسي احزاب كارگري ، اتحاديههاي سازمان ايجاد
بدون است ، شگفتي جاي.بود شده خواستار را بينالمللي صليبسرخ بازرسي جواز و بشر
از من سخنراني متن تمامي باشم كرده درخواست كوبايي مسئول مقامهاي از من كه آن
دولتي و رسمي روزنامه كه گرانما روزنامه در و شد پخش كامل طور به راديو و تلويزيون
.رسيد چاپ به كوباست
بزرگ شركتهاي كردهايم ، پيدا اقتصادي آزاديهاي انتظاري غيرقابل اندازه تا ما
را ميوه تا گرفته سبزيجات از تعاونيها از كشاورزي محصولات خريد اجازه كوبايي
بازار يك در ماكنند عرضه را آن بستهبندي از بعد ميتوانند و كردهاند دريافت
خانه صاحب چند علاوه ، به.بود پررونق تجارتشان كه ديديم دكه هفتصد هاوانا در بزرگ
كاميونداران بدهند ، كرايه خارجيها به را خود اتاقهاي تا آوردهاند دست به جواز
ارائه كه خدماتي براي حرف صاحبان و ميكنند دريافت كرايه كالا جابهجايي بابت
قرارداد حالي در است راه در بيشتري اصلاحات كه نيست شكيميتوانند ميكنند
كوباييهاي سويي از و ميگذارد چرخ لاي چوب آمريكا متحده ايالات دولت كه بنويسند
نسبت كوبا در موجود حكومت ضعف به را اصلاحات در پيشرفتي هر دارند قصد آمريكا مقيم
كه هستند متفقالقول كوبا ناراضيان ديگر سويي از.ميكنند ايجاد بزرگي مانع و دهند
يابد افزايش رسمي ملاقاتهاي و مذاكره امكان و شود كمتر آمريكا عليه لفاظيها بايد
دارو و غذا از بايد تحريم حذف اين و شود هموار تحريمها شدن برداشته سوي به راه تا
خودشان ميان مالي غيرمستقيم يا مستقيم رابطه گونه هر حذف خواستار آنها شود آغاز
اين ميطلبد مبارزه به را ما كه مشكلي حاضر حال در.بودند متحده ايالات دولت با
فصول آن براساس كه كنيم پيدا كوبا با توافق به رسيدن براي مشتركي فصول كه است
هم امكاناتي.كنند همكاري يكديگر با بتوانند دولت و خصوصي مراكز كنگره ، مشترك ،
هر سياسي تبليغات و شعارها پيروزي مانع و است كوبايي شهروندان سود به كه شده فراهم
اول وهله در است ، ملت دو مردم ميان روابط در غنا ايجاد اصلي كليد.ميشود طرف دو
محصولات ساير و موسيقي سينما ، ورزش ، شامل كه فرهنگيشان محصولات كردن ردوبدل با
پزشكي ، علم ، حوزههاي به و رفته فراتر ملت دو ميان ارتباط دامنه تا است سرگرمكننده
.كند پيدا گسترش و بسط هم كشاورزي و آموزش
متخصصين ميان ائتلاف و همكاري.است اول تراز كوبا در آموزش و بهداشت سيستم
مذاكره امكان بايد تدريج بهاست دو هر نفع به زمينهها اين در كوبايي و آمريكايي
سوي از است بهتر و شود ، فراهم كوبايي رهبران و ميانهروتر آمريكايي كوباييان ميان
كرده نظر تجديد ويزا اعطاي سياستهاي در بايد دولت دو هر.شود هماهنگي خنثي احزاب
دارد واقعيت.است شده وارد بيوتروريسم درباره اتهامهايي.بروند پيش سهولت سمت به
همان يافتهاند ، دست سم توليد براي فني قابليت از سطح آن به كوبايي دانشمندان كه
بهترين.داشتهاند پيشرفت زمينه اين در جهان سرتاسر در ديگر موسسه هزاران كه طور
محققان كه است اين غيرقانوني فعاليتهاي حتي و عواقب از جلوگيري و واكنش
كنفرانسهاي در و بپردازند اطلاعات ردوبدل به آزمايشگاهها در يكديگر دوشبهدوش
زمينه در برجسته دانشمندان از كوبا ، خارجه وزير همسر.سازند مطرح بينالمللي
تا بوده آزاد همواره او.است متخصص حنجره و سر نواحي سرطان زمينه در و است پزشكي
اخذ با همواره اما جويد ، شركت است مربوط كارش به كه نشستهايي و كنفرانسها در
محدوديتها اينگونه اگر باشد مفيد شايد است ، بوده مشكل دچار متحده ايالات از ويزا
.شوند محدود
نيست همشهري ديدگاه بيانگر ستون اين مقالات *
پست واشنگتن:منبع
است شده خشنتر سپتامبر از 11 پس غرب
اختصاصيهمشهري گفتوگوي
پاياني بخش _آلمان شرقشناسي موسسه رئيس با
كاظمي محمدرضا طولاني ، قاسم:گفتوگو
ناشي اسلام جهان در تلقي اين از درگيريها و دشمنيها سوءتفاهمها از بسياري
است خشن غرب كه ميشود
شرق غربي ، روشنفكران از برخي نظر از:است جهانيسازي موضوع درباره ما بعدي پرسش *
اين در شما نظر.است سازي جهاني راه سر بر فرهنگي مانع مهمترين كم دست يا تنها
چيست؟ باره
از ميكنند مطرح را ادعايي چنين كه كسانينيست درست چندان ديدگاه اين من نظر به
مذهبي و سياسي نظر از اسلام دنياي من ، اعتقاد به.مينگرند موضوع به غلط زاويه
از بسياري ميان شكاف ترتيب بدين و ميبيند جهانيسازي مقابل در را خود جهانبيني
بيشتر روز به روز دارند فعال مشاركت جهانيسازي در كه كشورهايي و اسلامي كشورهاي
همينطور نيستند ، غربي كشورهاي فقط جهانيسازي روند در فعال كشورهاي ولي.ميشود
نگاه كشورهايي به.نيستند اسلامي كشورهاي تنها جهانيسازي با مخالف كشورهاي كه
شمالي ، كره يا جنوبي كره مانند كشورهايي دارند ، بودايي مذهب مردمانشان كه كنيد
چين به.دارند سياسي مشكل شايد ولي ندارند مذهبي مشكل اسلام دنياي مانند آنها
پيشبرد در آن صنايع كه بگيريد نظر در را هند.ميرود جلو به سرعت اين با كه بنگريد
راه سر بر مانعي اسلام كه نميكنم فكر من.ميكند ايفا مهمي نقش جهانيسازي روند
كه بگوييم بايد بنگريم موضوع به مسلمانان ديد زاويه از اگر.است جهانيسازي
آن درباره پيشداوري از و بنگرند جهانيسازي مقوله به بازتر ديدي با بايد مسلمانان
كه برآيند آن درصدد سپس و بپذيرند را جهانيسازي روند بايد ابتدا آنان.كنند پرهيز
.آميزند درهم جهانيسازي پديده با را خود مذهبي و فرهنگي عناصر
بود؟ خواهد چگونه اسلامي فرهنگ و اسلام بادنياي غرب جهان برخورد شما اعتقاد به *
تمدن كانون.است اسلام جهان ديگري و غرب سياست عنصر يكي دارد عنصر دو مسئله اين
در يعني دارد ، قرار آنجا در نيز غرب منافع كه دارد قرار جايي در دقيقا اسلامي
گونهاي به مناطق اين در را خود سياستهاي غرب حال هر به.ميانه آسياي و خاورميانه
آن حقيقت.نمايد تامين را خود اقتصادي و سياسي منافع نخست درجه در كه ميكند تدوين
شدن محقق مقابل در زيادي حد تا خاورميانه در اسلامي كشورهاي و اسلام دنياي كه است
اين ميشوند ، پديدار درگيري و برخورد عناصر كه اينجاست در و دارند قرار غرب منافع
به كه است اين است ، وابسته نخست عنصر به البته كه ماجرا ديگر طرف.است قضيه طرف يك
با غرب با بيدردسر و تنش از خالي رابطه يك ايجاد براي اسلام دنياي و اسلام من نظر
دستش از كه كاري هر آيا بپرسد ، خود از بايد اسلام دنياي.است روبهرو زيادي مشكل
و شود روبهرو جهان اين واقعيتهاي با منطقي طور به تا است داده انجام برميآمده
از خود محافظهكارانه برداشتهاي اساس بر تا ميكوشند همواره كه بنيادگراياني
را مسلمانان من.دهند پاسخ پرسش اين به بايد كنند ، ايجاد بنيادگرا نظامهاي اسلام
آنها از بسياري سپتامبر يازدهم از پس ويژه به.ميبينم دفاعي موضع در اغلب
همه نبايد ميكنم فكر من ولي.ميگيرد سرچشمه غرب از بدبختيهايشان تمام:ميگويند
.كرد توجيه سادگي اين به را چيز
چه (اسرائيل) منطقه اين در غيربومي كشوري تشكيل و خاورميانه بحران شما نظر به *
است؟ داشته غرب و اسلام دنياي شدن روبهرو و جهانيسازي روند بر تاثيري
شخصا منكنم مرتبط اسرائيل با را جهانيسازي نميخواهم لزوما اينجا در من
اسرائيل كشور شكلگيري.ميدهند انجام را كار اين مسلمانان از بسياري كه ميدانم
در زمان آن در كه تصميمي بود ، طلبانه قدرت سياسي تصميم يك پيامد سال 1948 در
ارتباطي جهانيسازي با موضوع اينشد تاييد واشنگتن در بعدها و شد اتخاذ بريتانيا
اعتراضات و مقاومتها اسلام قلب در اسرائيل شكلگيري داريد ، حق شما البته.ندارد
غرب از گزيدن دوري به ميل كه است شده باعث و برانگيخته اسلامي كشورهاي در را شديدي
يهودي دولت تشكيل اصلي مسئول را غرب آنها كه چرا شود ، تقويت مسلمانان ميان در
.است دوانده ريشه مسلمانان ميان در غرب با دشمني به ميل ترتيب بدين.ميدانند
درهم اسرائيل با خود دشمني با را جهانيسازي مسلمانان از بسياري درواقع امروز
آنها پشتسر غرب كه چرا است اسرائيليها سود به جهانيسازي ميگويند ، و ميآميزند
جهانيسازي روند از اسرائيليها نفع به ناخواسته طور به مسلمانان ترتيب بديناست
دهم هشدار شدت به مسلمان سياستمداران و روشنفكران به ميخواهم من.ميگزينند دوري
جهان ميان درگيري بافت در را آن و نكنند نگاه جهانيسازي به طرفه يك چنين اين كه
.نبينند غرب و اسرائيل اسلام ،
آقاي ايران جمهور رئيس سوي از كه فرهنگها و تمدنها گفتوگوي ايده شما نظر به *
باشد؟ ثمربخش مسير اين در ميتواند اندازه چه تا شده پيشنهاد خاتمي
و دشمنيها سوءتفاهمها ، از بسياري.ميكنم استقبال بسيار امر اين از من
از بسياري.است خشن غرب كه ميشود ناشي اسلام جهان در تلقي اين از درگيريها
كه است درست اين.ميشود ناشي جا همين از غرب و اسلام جهان روابط عرصه در تنشها
سپتامبر يازدهم حادثه از بعد از و است جهان برتر قدرت است ، خشن حدودي تا غرب
اروپا ويژه به و غرب كه است مهم خيلي اين من نظر به اينرو از.است شده هم خشنتر
اسلام دنياي و غرب ميان روابط در كه نامطلوبي وضعيت اصلاح براي را تازهاي گزينه
از هم با و بزنيم حرف هم با باره اين در بايد ما.نمايد ارائه است آمده پيش
طور همين و بريزيم يكديگر سر بر بمب نبايد ما.كنيم برقرار ارتباط مختلف جنبههاي
آن جاي اكنون هم كه آنچه من نظر به.كنيم اعزام يكديگر كشورهاي به تروريست نبايد
كه است حادثهاي ريشههاي و پيشزمينهها با روشنفكرانه برخوردي است خالي بسيار
چيزي سومالي و عراق افغانستان ، به نظامي حملهافتاد اتفاق سپتامبر يازدهم روز
سبب و ميكند مواجه بنبست با پيش از بيش را ما بلكه نميآورد ، ارمغان به ما براي
چنين پيگيري.بزنند يكديگر سينه به رد دست ازپيش بيش اسلام دنياي و غرب كه ميشود
تلقي خشن قدرت يك عنوان به همچنان اسلام دنياي در غرب كه ميشود سبب سياستهايي
خود خشونتآميز اعمال به بخشيدن مشروعيت براي وضعيت همين از تندرو گروههاي و شود
در اكنون هم كه ميشويم روبهرو وخيمي وضعيت با ما ترتيب اين به.كنند استفاده سوء
.هستيم آن شاهد عرب جزيره شبه و پاكستان آفريقا ، شمال در اسلام ، جهان
گونه هيچ من وليشود انجام طرف دو هر سوي از بايد امر اين كه است طبيعي *
.نميبينم اسلام جهان قبال در خود خطاهاي تصحيح براي غرب در ارادهاي
قضايا با روشنفكرانه برخورد اين از.دارد تاسف جاي واقعا.نميبينم هم من
ماست راهنماي تمدنها گفتوگوي.كنيم ياد فرهنگها گفتوگوي عنوان به ميتوانيم
آغاز خود از انتقاد با طرف دو هر در بايد گفتوگو اين.تعامل از جديدي نوع براي
كشورهاي كه كردم اشاره و گفتم سخن اسلام جهان در خود از انتقاد از قبلا.شود
انعطافپذيرتر برخورد جهانيسازي و غرب مقابل در واقعيتها ، مقابل در بايد اسلامي
واقعيتها با شدن روبهرو از و داد خالي جا نميتوان هميشه.باشند داشته بازتري و
رفتاري و سياست كه نمايد توجه مسئله اين به بايد نيز غرب ديگر سوي در.كرد پرهيز
ايفا جهان در را برتر قدرت نقش ميكوشد ، همواره و است گرفته پيش در را متكبرانه
داده دست از ملتها ساير ميان در را خود احترام زيادي حد تا غرب ترتيب بدين.كند
براي شدن قايل احترام داريم ، نياز آن به كنوني شرايط در غربيها ما كه آنچه.است
به دارند ، تعلق ديگر فرهنگهاي به كه است كساني حرمت داشتن نگاه و ديگر فرهنگهاي
سياست شكلگيري به تازه نگرش اين.مسلمان چه و مسيحي چه مختلف ، اديان پيروان ويژه
استوار اقتصادي منافع و منفعتجويي قدرتطلبي ، بر ديگر كه ميشود منتهي تازهاي
به.است استوار مساعي تشريك و همكاري روح اساس بر نوين سياست اين بلكه.بود نخواهد
مناسب راهكاري و ببريم پي موجود اشتراكات به تا بزنيم حرف هم با بايد ما حال هر
.كنيم جلوگيري اختلافها بروز از و بيابيم خود مشترك منافع و اهداف كردن دنبال براي
پاياني بخش _ هابسباوم اريك با گفتوگو
نيست صدور قابل آمريكايي سيستم
پاياني بخش روزه يك تاخير از پوزش با كه رسيد چاپ به شنبه روز مصاحبه اين اول بخش
.ميرسد چاپ به
* * *
متحده ايالات در جمهوريخواه و دموكرات جمهوري روساي ميان تفاوتي شما نظر به آيا*
دارد؟ وجود
درست لاتين آمريكاي در كلينتون رفتار.ندارد وجود جناح دو اين ميان محسوسي تفاوت
و امپرياليستي جهان ، كشورهاي قبال در بوش جورج كنوني سياستهاي همانند
.است محورانه خود
نيز اقتصادي عرصههاي در سياسي و نظامي برتريجويي بر علاوه آمريكا متحده ايالات *
.ميكند دنبال را رويكردي چنين
خوبي فرصت متحده ايالات اقتصاد براي كشور اين داخلي بازار و آمريكا مساحت بزرگي
را بومي اقتصاد از آمريكا دولت سياسي ، حمايتهاي اين بر علاوه.ميكند فراهم را
بانك مانند بينالمللي نهادهاي در آمريكا متحده ايالات همچنين. كرد فراموش نبايد
را اروپاييها تنها آمريكاييها.دارد فراواني نفوذ پول بينالمللي صندوق و جهاني
.دهند قرار فشار تحت نميتوانند سادگي به
طور به داشتند ، سعي روميها كه شد آغاز زماني روم امپراتوري فروپاشي روند *
سيطره تحت را آنها و كنند ايستادگي بربرها و ايرانيان ژرمنها ، مقابل در همزمان
جهان سراسر در بزرگ نظامي پايگاه هماكنون 65 آمريكا متحده ايالات.آورند در خود
كنترل را زمين سياره تمام ميتوانند درازمدت در آمريكاييها آيا.دارد اختيار در
كنند؟
به افغانستان جنگ در تنهايي به توانستند آمريكاييها.است اساسي پرسش يك اين
پيروزي به چين خلق جمهوري جز به ديگري كشور هر در بتوانند هم شايد و برسند پيروزي
.درآورند خود كنترل تحت را جهان تمام نميتوانند آنها امابرسند
خام مواد جريان امنيت تضمين آنها اصلي هدف كه ميكنند ادعا معمولا آمريكاييها *
.است نفت ويژه به
.هستند جهان تمام بر تسلط پي در آمريكاييها.هستند بزرگتري اهداف دنبال به آنها
كسي غرب جهان در اما.كردهاند دنبال را هدف اين آنها دوم جهاني جنگ پايان زمان از
در اروپاييها و آمريكاييها سرد جنگ طول در كه چرا نداشت ، توجه مسئله اين به
همواره كه بودند ، فرانسويها اين تنها.بودند شده متحد شوروي جماهير اتحاد مقابل
.دادهاند قرار توجه مورد را آمريكاييها بالقوه خطر
.يافت تسلط جهان تمام بر ميتوان سختي به زميني نيروي از استفاده بدون اما *
.هستند روبهرو چالش اين با عراق و افغانستان در آمريكاييها
بسيار آمريكا براي مسئله اين يافت دست هدف اين به نميتوان زميني نيروي بدون نه ،
جهان بر خود پيشرفته تكنولوژي از استفاده با ميخواهند آمريكاييها.است مشكلساز
بر ناخوشايندي تاثير كمترين سياستهايشان كه كنند عمل گونهاي به و شوند مسلط
.نيست شدني اين و باشد نداشته آمريكا در زندگي
شرارت محور عليه كه است آن پي در هماكنون آمريكا متحده ايالات حال اين با *
.دهد قرار خود حملات آماج را ايران و عراق كرهشمالي ، يعني كند ، لشكركشي
.است مضحك بسيار ميشوند ، محسوب آمريكا براي تهديدي شده ياد كشور سه كه تصور اين
ايران يا عراق كرهشمالي ، ناحيه از جدا واشنگتن در كس هيچ كه دارم اطمينان من
.نميكند خطر احساس
شاهد جهاني سياست عرصه در آمريكا متحده ايالات تكرويهاي از متعددي موارد تاكنون *
جهان يك به بوش جورج رياستجمهوري دوره در آمريكا كه هست اميدي آيا بودهايم
دهد؟ تن چندقطبي
استيلاي به داشته ، غرب جهان رهبري در كه تجربهاي به توجه با آمريكا متحده ايالات
به را خود برتري اين كه اميدوارند آمريكاييها اكنون است كرده عادت چرا و چون بي
آن از پيچيدهتر و بزرگتر زمين سياره كه معتقدم من اما.دهند تعميم نيز جهان ساير
جمله از بزرگبيني خود جنون.دهند انجام را كار اين بتوانند آمريكاييها كه است
.است بزرگ قدرتهاي ميان شايع بيماريهاي
دارد؟ وجود بيماري اين براي درماني آيا *
كه گونه همان دارد ، حدومرزي هم آنها قدرت كه بدانند بايد آمريكاييها
كه بدانند بايد آمريكاييها.بردند پي نكته اين به نوزدهم قرن در بريتانياييها
چرا.كنند زندگي آنها همانند كه باشند ، داشته انتظار جهانيان تمام از نميتوانند
.است كشورها ديگر به صدور غيرقابل و خاص بسيار آمريكايي سيستم كه
با دوستانهاي روابط آنها.كردند حمايت ايران مقابل در حسين صدام از آمريكاييها *
آيا.كردند ايفا اساسي نقشي طالبان رسيدن قدرت به در و داشتند ميلوشويچ
ندارند؟ را لازم ثبات خود خارجي سياست در آمريكاييها
علاوه.است بلندمدت استراتژي و تاكتيك نداشتن آمريكاييها اصلي ضعف من اعتقاد به
اينكه.نيستند برخوردار لازم تجربه از جهاني سياست عرصه در آمريكاييها اين بر
بتوانند آنها كه دارد بستگي مسئله اين به بياورد دوام چقدر آنها امپراتوري
.كنند حمايت آنها از كه بيابند را كشورهايي
ميشود؟ محسوب متحده ايالات دشمن خطرناكترين ستيزهجو اسلام اكنون آيا *
خود بمبهاي كمك با ميتوانند آمريكاييها.نميشود محسوب آمريكا براي خطري اسلام
واقعي مشكل حاضر حال در است سادگي اين به مسئله.كنند نابود را سومي جهان كشور هر
سياست ارجحيت اصل نيز اينجا در.است ، اسرائيل آمريكا متحده ايالات خارجي سياست
آمريكا در اسرائيل لابي كه است آن واقعيت.ميكنيم حس خوبي به آمريكا در را داخلي
اسرائيليها لابي فشار و خواست به دادن تن امااست برخوردار فراواني قدرت از
نياز مورد انرژي تامين براي بايد آمريكاييها كه چرا.است آمريكا ملي منافع برخلاف
آمريكاييها اكنون اما.باشند داشته عربي كشورهاي با خوبي روابط همواره خود
.ميشود محسوب آنها متحد تنها اسرائيل و كنند ، حمله عراق به ميخواهند
.شدهايد غافل آمريكا از حمايت در انگليس نخستوزير بلر ، توني نقش از شما *
واقعي حامي تنها انگلستان و ميكند ، حمايت آمريكا از وجود تمام با بلر توني بله ،
اروپا اتحاديه اعضاي از يكي كه ميشود محسوب اروپا ضعف نقاط از اين و.است آمريكا
.ميخواهند آمريكاييها كه ميكند را كاري همان همواره
|