باطل دور
غيرمنتظره نتايج با انتخاباتي
آمريكايي ليبراليسم و"تاريخ پايان"
رضايي‌نصير غلامرضا
صريح ، حال عين در اما آرام ، لحني با پاكستان اسلامي جماعت حزب كل دبير حسن ، منور سيد
تازه‌اي چيز او حزب و حسن نقطه‌نظرات البته ".هستند قصاب و قاتل آمريكايي‌ها":مي‌گويد
سركوب منظور به اسرائيل و متحده ايالات كه معتقدند جهان مسلمانان اكثر مثل آنها.نيست
به اسرائيل حملات افغانستان ، بمباران كه اعتقادي داده‌اند ، تشكيل ضربت گروه مسلمانان
.است زده دامن آن به عراق عليه جنگ تهديد اكنون و فلسطيني‌ها
ضربه پاكستان غربگرايانه سياست‌هاي به كه مي‌شد محسوب مخالفت نوعي عقايدي چنين تاكنون
.سازد وارد آنها به صدمه‌اي آنكه بدون البته ;مي‌زند
اما.است بوده آمريكا رهبري به تروريسم عليه ائتلاف اعضاي عمده‌ترين از يكي پاكستان
عمل ، متحده مجلس ائتلاف.دهد تغيير را وضعيت اين است ممكن پاكستان اخير سراسري انتخابات
مكان نقل پاكستان سياست مركز به حاشيه از اسلامي ، جماعت جمله از مذهبي ، احزاب از متشكل
سيطره تحت را پاكستان ايالت چهار از ايالت دو كه گرفته‌اند قرار موقعيتي در و كرده‌اند
.است شده بيشتر هميشه از نيز پاكستان ملي پارلمان در آنها كرسي‌هاي تعداد.بگيرند خود
را پاكستان مركزي دولت كه باشد ائتلافي از بخشي گروه اين كه دارد وجود احتمال اين حتي
.مي‌دهد تشكيل
در آنها محوري شعار آمريكا با پاكستان ضدتروريستي اتحاد با مخالفت كه مي‌گويد حسن
كه ايالتي در.بود خواهد دولت در آنان اول اولويت مسلما و است بوده انتخاباتي مبارزات
هم بلوچستان و شرقي شمال در سرحد ايالت‌هاي كنند ، حكومت آنها بر است قرار مذهبي احزاب
اسامه احتمالا و القاعده اعضاي شكار براي ايالت دو اين.هستند افغانستان با مرز
پاكستان رئيس‌جمهور مشرف ، پرويز و بوش جورج اكنون.دارند قرار فهرست راس در بن‌لادن
دستگيري روند در بود ، خواهند قادر اندازه چه تا اسلامي احزاب كه باشند آن نگران بايد
شده‌اند ، شوكه انتخابات نتايج از كه نيستند آنها تنها.كنند ايجاد اخلال القاعده اعضاي
سر به پارلمان در بيان آزادي دوران مي‌گويد پاكستان مردم ميانه‌رو حزب رهبران از يكي
چنان آن بنيادگرا سناتور نفر چند كه مي‌آورد ياد به را سال 1999 او.است رسيده
زنان ناموسي قتل محكوميت در لايحه‌اي به نفر چهار فقط كه بودند ترسانده را همكارانشان
كرد؟ خواهد خفه را مدرنيته سنت ، اكنون آيا.دادند راي
بخشيد را پارلمان انحلال قدرت رئيس‌جمهور به اساسي قانون به متممي كردن اضافه با مشرف
كرد اعطا حكومت در دائمي نقشي مسلح نيروهاي به ملي امنيت شوراي تاسيس طريق از و
هندوستان ، خارجه امور وزير سينها ، جاشوانت.است نگران نيز پاكستان ديرينه دشمن هند ،
كنترل به چقدر بنيادگراها اوضاع اين با.خواند كننده نگران را مذهبي احزاب پيروزي
و غيرليبرال عاملي مذهبي احزاب پيروزي شد؟ خواهند نزديك‌تر پاكستان هسته‌اي زرادخانه
و دشوارتر را تروريسم عليه جنگ كه آورد خواهد پاكستان سياسي صحنه به را ضدآمريكايي
نه پيش سال سه كودتاي در رسيدن ، قدرت به زمان از كه مشرف ژنرال.ساخت خواهد پيچيده‌تر
از دست زياد احتمال به كند ، مهار مردم زندگي در را مذهب نفوذ داشته سعي پيگيرانه ، چندان
.كشيد خواهد زمينه اين در تلاش
طور به وقت هيچ البته كه كشمير ، اختلاف مورد ايالت زمينه در هند به امتياز دادن احتمال
سركش ، كشور يك به پاكستان تبديل خطر اما.شد خواهد كمتر بسيار است ، نبوده مطرح فوري
اسلامي احزاب از برخي كه است درستندارد وجود تقريبا است ، شهادت تشنه كه ديگر عراقي
.ديده‌ترند جهان و عملگراتر خود افغاني خورده شكست برادران از اما هستند ، طالبان طرفدار
ديگري بسيار نيروهاي با بايد آنها.ساخت خواهد عملگراتر را آنها سياسي قدرت به دستيابي
كه مسلح نيروهاي ;شده تجزيه پارلمان در رقيب احزاب جمله از كنند ، نرم پنجه و دست
و متحده ايالات جانب از فشار ;كنند وتو مي‌توانند را سياستمداران مصوبه هر تقريبا
از دوره‌اي آستانه در پاكستان كه گفت مي‌توان.اسلامي احزاب خود دروني اختلافات
.ندارد وجود انقلاب امكان اما باشد ، بي‌ثباتي حتي شايد و نااطميناني
بازگرداندن انتخابات اين برگزاري از هدف.است ريخته هم به را پاكستان انتخابات ،
اداري ، و مالي فساد مرسوم گناهان بازگشت بدون نظامي ، حكومت سال سه از پس دموكراسي
و نظامي مقامات بين برخورد و رياضت‌كشانه اقتصادي سياست‌هاي سياسي ، كين‌خواهي‌هاي
با ابتدا هدف اين با مشرف ژنرال.مي‌يافت خاتمه نظامي كودتاي با اغلب كه بود غيرنظامي
رياست موقعيت نپذيرفت ، را آن مشروعيت خودش جز به كس هيچ تقريبا كه همه‌پرسي يك برپايي
قدرت رئيس‌جمهور به اساسي قانون به متممي كردن اضافه با سپس.كرد مستحكم را خود جمهوري
رئيس‌جمهور رياست تحت كه ملي امنيت شوراي تاسيس طريق از و بخشيد را پارلمان انحلال
در دائمي نقشي مسلح نيروهاي به بود ، خواهد انتخابي مقامات و ارشد ژنرال‌هاي از متشكل
همه به آن منتخب پارلمان كه كند مهندسي طوري را انتخابات كرد سعي نهايت در.بخشيد حكومت
.نهد گردن موارد اين
وزير نخست دو اين شريف ، نواز و بوتو بي‌نظير پاكستان ، برجسته سياستمدار دو كيفري تعقيب
طرفدار جناح و شد انشعاب دچار شريف نواز ليگ مسلم حزب.داشت نگه دور كشور از را سابق
به ديگر حزب دو از را بيشتري كرسي‌هاي تا گرفت قرار حمايت مورد حكومت سوي از مشرف ژنرال
اما است ، گرفته صورت انتخابات در زيادي تقلبات اروپا اتحاديه ناظران گفته به.آورد دست
همراه به را مشرف ژنرال دلخواه نتايج كه نبوده‌اند جدي قدر آن تقلبها اين ظاهرا
را غرب احزاب اين قدرت) كنند كسب خوبي نتايج مذهبي احزاب كه بود اين هدف.بياورند
اما (است افراطگرايي با مبارزه براي اعتماد قابل طرف تنها مشرف كه مي‌ساخت متقاعد
.نبود خوب هم خيلي مشرف براي نتيجه
كرسي قدر آن مذهبي ، حزب از 6 متشكل متحده عمل مجلس داد نشان انتخابات نتايج كه طور آن
را غيره ، و اعظم قائد حزب ژنرال ، متحدان تقاضاي بتواند كه است آورده دست به پارلمان در
.كند رد اعتماد قابل اكثريت يك تشكيل براي
او با تروريسم عليه جنگ در كه است بوتو بي‌نظير مردم حزب مشرف ژنرال ديگر بالقوه شريك
از فراتر رئيس‌جمهور دادن قرار و اساسي قانون تغيير با متحده عمل مجلس مثل اما موافق ،
كه حزبي و متخاصم ايدئولوژي با بين‌حزبي انتخاب با مشرف ظاهرااست مخالف پارلمان
به پيوستن براي مردم حزب كه بهايياست روبه‌رو است ، مخالف او جاه‌طلبي‌هاي با صرفا
زندان در كه مي‌شود شوهرش و بوتو عليه پرونده كردن رها شامل احتمالا و مي‌طلبد حكومت
شامل كه نيز مشرف دوستان ائتلاف.است زياد اندازه از بيش مشرف ژنرال براي مي‌برد ، سر به
اكثريت ، كسب براي نيز بود ، خواهد شريف نواز جناح و متحده عمل مجلس مردم ، حزب جز همه
.بياورد دوام زيادي مدت كه بود خواهد آن از شكننده‌تر ائتلافي چنين اما است محتمل
حكومت خورده قسم دشمنان.دهد تشكيل باثبات دولتي نمي‌تواند فعلي پارلمان صورت هر در
و مطيع غيرنظامي نخست‌وزيران حتي.آورده‌اند دست به را كرسي‌ها نصف تقريبا نظامي
سياسي صف‌بندي.گيرند قرار ژنرال‌ها برابر در قدرت كسب از پس است ، ممكن نيز فرمانبردار
با نيست بعيد كه بود خواهد سياست و پست سر بر دائمي مجادلات به محتوم پاكستان كنوني
.يابد خاتمه رئيس‌جمهور از سياستمداران شدن خلاص حتي يا رئيس‌جمهوري توسط مجلس انحلال
جديد ميان اين در آنچه ;نمي‌شود محسوب تازه‌اي چيز پاكستان براي موارد اين از يك هيچ
.است كرده كسب رويدادها شكل‌دهي در مذهبي راست كه است قدرتي مي‌نمايد ،
وزير.كرد خواهد استفاده خود قدرت از مسئولانه متحده عمل مجلس كه است اين رسمي نظر
.است مذهبي گروه يك صرفا نيست ، افراطي يا بنيادگرا گروه اين":مي‌گويد پاكستان اطلاعات
در حاكم ملي‌گراي - هندو حزب جاناتا ، بهاراتيا حزب با را آن پاكستاني‌ها از برخي "
باشعور بازيگري را خود است مشتاق كه نيز متحده عمل مجلس خود.مي‌كنند مقايسه هندوستان
در حتي نمي‌آورد ، ميان به سخني راديكاليسم از زياد دهد ، نشان پارلماني بستان‌هاي بده در
برخورد معقولانه حزب اين پاكستان ، از آمريكايي نيروهاي اخراج يعني اولش ، اولويت مورد
فشار با مي‌برد ، وقت آمريكايي نيروهاي اخراج":مي‌گويد اسلامي جماعت حزب از حسن.مي‌كند
".داد انجام را كار اين نمي‌توان دكمه يك
كامل طور به را متحده عمل مجلس خشن سابقه نمي‌تواند پارلماني لعابهاي و رنگ اما
از يكي.دارند ملايم موضعي طالبان به نسبت گروه اين تشكيل‌دهنده احزاب از برخي.بپوشاند
پاكستان در آمريكايي‌ها مي‌كرد ، تعرض بن‌لادن به آمريكا اگر است گفته گروه اين رهبران
طرفداري بوده‌اند ، دور به خشونت از عمدتا آنها خود آنكه با.مي‌گرفتند قرار حمله مورد
و كشمير بر هند حاكميت عليه خشونت افغانستان ، در خشونت بر است بوده تاييدي جهاد از آنها
.پاكستان در اسلامي فرقه‌هاي ديگر عليه خشونت حتي
كشتن به تهديد اسلام ، جماعت‌العلماي جناح قدرتمندترين رهبر فضل‌الرحمان ، مثال براي
داده آموزش را طالبان افراد گروه اين علميه مدرسه‌هاي.است ساخته منتشر را آمريكايي‌ها
در نوزدهم قرن در كه گروه اين خشن آموزههاياست داده ارائه لژيون آنها ارتش براي و
.شد خشن‌تر گروه‌هاي ظهور باعث آمد ، وجود به هندوستان دئوبند شهر
نهادند ، بنا را آنها اسلام علماي جماعت سابق مردان كه پنجاب در مستقر گروهي صحابه ، سپاه
بسيار كه آمد ، وجود به جهنگوي لشكر گروه ، اين ازاست زده دست شيعه مسلمانان كشتار به
البته.است مظنون خارجي‌ها و غربي‌ها به اخير حملات در داشتن دست به و است خشن‌تر
عضويت به را آن متحده عمل مجلس كه است آن از بدنام‌تر و است ممنوع صحابه سپاه فعاليت
در كه تبليغاتي اعلاميه‌اي انتشار با است توانسته گروه اين رهبر طارق ، اعظم اما ;بپذيرد
جنوبي پنجاب در جنك شهر در است ، شده علاقه ابراز بن‌لادن اسامه بزرگ سرباز به نسبت آن
.است سياستمدار يك باشد ، جنگجو يك آنكه از بيش رحمانبياورد دست به پارلمان در كرسي يك
كانديداي را او حزبش و بوده بوتو متحدان از يكي و پارلمان خارجه امور كميته رئيس او
.است كرده نخست‌وزيري
برخي و است تجاري هوشياري زمينه در او شهرت نشانگر ديزل ، مولانا او ، مستعار نام
مي‌شود تصور.كرد بهره‌برداري سياسي ميانه‌روي جهت در مي‌توان او ويژگي اين از معتقدند
از كه است مسلح نيروهاي وامدار حدودي تا مذهبي راست رهبران از بسياري مانند نيز او كه
نفوذ افزايش از مختلفي ، اهداف براي مذهبي احزاب از (ISI) اطلاعاتي‌اش سرويس طريق
داخلي ، سياسي احزاب پروبال چيدن و كشمير در هند حاكميت با جنگ تا افغانستان در پاكستان
.است كرده بهره‌برداري
بروز به كه ايدئولوژي‌هائي به ربطي هيچ متحده ، عمل مجلس اصلي نيروي اسلامي ، جماعت
در جهاد رواج پيشگامان از يكي چند هر ;ندارد زده ، دامن مسلمان فرقه‌هاي ميان در خشونت
از حزب اين رهبر احمد ، حسين قاضي.است بوده هندوستان حاكميت تحت كشمير و افغانستان
را او معمولا.است امتياز دادن به حاضر كمتر احتمالا اما ميانه‌روتر ، رحمان
.مي‌كنند تلقي متحده عمل مجلس رهبر برجسته‌ترين
.است مختلف گرايشات از غريب و عجيب تركيبي متحده عمل مجلس تشكيل‌دهنده گروه‌هاي ديگر
ديوبندي‌ها وحشيانه حملات قربانيان دو هر آسان‌گيرتر ، مسلمانان ،*بارلوي‌ها و شيعيان
عمل مجلس در نيز آنها همه اين با.داده‌اند پاسخ آنها حملات به نوعي به و بوده‌اند
معتقدند برخي و مي‌ماند معجزه نوعي به ديگر گروه‌هاي با آنها تركيبدارند حضور متحده
قائد حزب كنار در و اصلي سياسي احزاب مقابل در مي‌خواسته كه است ارتش كار معجزه اين كه
شايد ;باشد ميانه‌روي سوي به حركت از نشانه‌اي اين شايد.كند ايجاد سنگين وزنه‌اي اعظم
به رو منافع صورت هر در.باشد نهايي نبرد از نشانه‌اي اميدوارند ، مخالفانش كه طور آن هم
.شود آنها شدن رام‌تر باعث مي‌تواند دموكراتيك سياست عرصه در آنها تزايد
چندجانبه‌اي مبارزه نتيجه به بستگي بود ، خواهد چقدر دقيقا محبوبيت كاهش اين اينكه اما
عمدتا القاعده با مبارزه.دارد جريان پاكستان پايتخت اسلام‌آباد ، در اكنون كه دارد
شبه‌نظامي گروه‌هاي و ارتش ،ISI مثل نهادهايي دوش بر اصلي بار.است مركزي حكومت وظيفه
در آمريكايي تعدادي و پاكستاني سرباز هزار حدود 60.است كنستابولاري جبهه نظير مركزي
استان قبيله‌اي نواحي در آنها اكثر و شده‌اند مستقر افغانستان با پاكستان مرزهاي طول
سازد ، تضعيف را تروريسم عليه مبارزه كند سعي متحده عمل مجلس اگر.هستند غربي شمال سرحد
از يكي.شد خواهد مانع مشرف ، ژنرال ملي امنيت شوراي كه است ساخته نشان خاطر دولت
باشند ، داشته دوست را ملي امنيت شوراي بايد آمريكايي‌ها كه است اين اقدام اين پيام‌هاي
مي‌تواند متحده عمل مجلس اما.سازند منحل را آن مي‌خواهند پاكستان احزاب اكثر چند هر
متحده عمل مجلس اصلي وزراي گيرد ، قرار اپوزيسيون در گروه اين اگر حتي.كند درست دردسر
از.كرد خواهند اشغال را نفره شوراي 13 از كرسي دو بلوچستان و غربي شمال سرحد ايالت از
در بيشتري كرسي‌هاي مي‌تواند گروه اين سنا رياست يا پارلمان سخنگويي مثل پست‌هايي طريق
.آورد دست به را ملي امنيت شوراي
است ممكن كه هستند متحده عمل مجلس مردان قبيله‌نشين نواحي از پارلمان نمايندگان اكثر
آمريكاي حمايت تحت دولت دشمنان براي امني محل‌هاي تحليلگران ، از برخي گفته به بنا
به اخيرا طالبان زندانيان از نفر چندين روزنامه گزارش به.بياورند وجود به افغانستان
اين.شده‌اند آزاد بلوچستان مركز در متحده عمل مجلس شده انتخاب تازه نمايندگان دستور
.باشد تروريسم عليه جنگ در خرابكاري آغاز مي‌تواند
ارتش كارشناس رضوي ، عسكري حسن گفته به مي‌آيد؟ چه هسته‌اي سلاح‌هاي سر بر اما و
كنترل اما داشت ، خواهد عهده به را ملي فرماندهي اداره رياست وزير نخست پاكستان ،
ارتش:مي‌گويد رضوي.ماند خواهد باقي مسلح نيروهاي دست در موقت طور به هسته‌اي سلاح‌هاي
سلاح‌هاي استقرار دستور نسنجيده او اگر ;كرد نخواهد حمايت افراطي نخست‌وزير يك از
.كرد خواهد سرپيچي ارتش بدهد ، را هسته‌اي
گروه اين داخلي برنامه‌هاي شود ، گرفته متحده عمل مجلس ضدآمريكايي كار دستور جلوي اگر
آنها قول به كه است شده اسلامي شريعت اجراي خواستار گروه اين.يافت خواهد بيشتري اهميت
بهره گرفتن ممنوعيت خواستار آنها.رسيد هدف اين به اساسي قانون احياي چارچوب در مي‌توان
به مالي كمك برنامه‌هاي بانكي ، بهره‌هاي با آنها مخالفت.هستند بانكي وام‌هاي از
نمايندگان چه.برمي‌گيرد در نيز را جهاني بانك و پول بين‌المللي صندوق توسط پاكستان
بگيرند ، قرار اپوزيسيون در چه و بنشينند پارلمان در دولت كرسي‌هاي روي متحده عمل مجلس
را آن مشرف ژنرال كه (مذهبي مكتبخانه‌هاي) علميه مدرسه‌هاي نوسازي برنامه كه است بعيد
بلوچستان و غربي شمال مرزي استان در دولتي مدارس عوض در.شود احيا مي‌برد ، پيش كندي به
هستند هراس در اكنون پاكستاني ليبرال‌هاي.شد خواهند شبيه مذهبي مكتبخانه‌هاي به بيشتر
.شود زنان فعاليت و بيان آزادي محدوديت سبب احزاب نوع اين پيروزي كه
توجه با سابقا هستند ، بنيادگراها رسيدن قدرت به نگران كه آنها پرده ميان يا درآمد پيش
راحت خيالشان پارلمان ، كرسي‌هاي از زيادي تعداد كسب در دست ازاين احزابي هميشگي شكست به
به پاكستان كه نيست اين آن معناي چند هر ندارد ، وجود ديگر خيال راحتي اين اما.بود
شدن همزمان از ناشي اندازه‌اي تا متحده عمل مجلس موفقيت.افتاد خواهد بنيادگرايي دامان
و افغانستان جنگ مد ميانه‌رو ، مطرح احزاب پاي شدن بسته ;بود مختلف شرايط برخي كوتاه‌مدت
بار اين كرد ، كه جلب خود سوي به را مردم آراي دهم يك حدود گروه اينائتلاف خود شكنندگي
.شده‌اند جمع گروه يك حول شدن پراكنده جاي به آرا
و امپرياليسم عليه متحده ، راي عمل مجلس به راي:مي‌نويسد پاكستاني روزنامه‌نگار يك
مطرح احزاب از آنان از برخي كه است سياسي چاق گربه‌هاي عليه راي.است تحقير و بي‌حرمتي
تشديد عراق در جنگ با است ممكن جديد شور اين.گرويده‌اند مشرف ژنرال اعظم قائد حزب به
به نوآمدگان زياد تعداد به توجه با آن احتمال كه بي‌كفايت ، دولتي توسط اينكه يا و شود
رانده باعث است ممكن كابلي تلويزيوني ايستگاه‌هاي ممنوعيتكند فروكش است ، زياد پارلمان
عمل مجلس كانديداي از كه آمريكا طرفدار حزبي كانديداي عادل ، محمد حاجي.شود مردم شدن
را هنري فيلم‌هاي دارند دوست روستاها در حتي مردم":مي‌گويد است ، خورده شكست متحده
نه گشت؟ خواهد باز عادي حالت به ديگر سال دو يا يك اوضاع اوصاف اين با آيا.كنند تماشا
.دهد قرار كردن مدرنيزه راه در را پاكستان تا داشت وقت سال سه مشرف ژنرال.كاملا
".است خورده شكست او كه مي‌كند ثابت انتخابات
:پي‌نوشت
.مي‌شمارند سنت اهل واقعي جماعت تنها را خود كه مذهب حنفي فرقه‌اي Barelvis *
(م).است بوده هندوستان باريلي شهر اهل احمدرضاخان نام به شخصي فرقه اين بنيانگذار
غيرمنتظره نتايج با انتخاباتي
*حقاني حسين
بدتر انتخابات تاريخ تعيين از چيز يك تنها كه باشد فهميده مشرف پرويز ژنرال اكنون شايد
پاكستان سراسري انتخابات.است مطلوب نتايج كسب بدون انتخابات يك تاريخ تعيين آن و است
همواره او نظامي دولت و مشرف كه چيزي آورد ، خواهد وجود به را ضعيف و وابسته پارلماني
مذهبي احزاب قدرت اهرم تقويت باعث حال عين در راي‌دهندگان اما.بوده‌اند خواستارش
را كوچكي بسيار اقليت آنكه دليل به را آنها مشرف اواخر ، اين تا كه شده‌اند پاكستان
جماعت رئيس احمد ، حسين قاضي با است ناچار مشرف اكنون.مي‌گرفت ناديده مي‌كردند ، نمايندگي
رواني مشكل كه بود گفته او مورد در مشرف پيش وقت چند همين.كند برخورد احترام با اسلامي
.پي‌دارد در تبعاتي نيز متحده ايالات از مشرف حمايت و وابستگي براي مذهبي احزاب موفقيت.دارد
كه بود پاكستان اطلاعاتي - نظامي حكومت انتخابات ، بازنده بزرگ‌ترين جهات بسياري از
در چه هر مشرف حكومت.است برخوردار انحصاري امتيازي از ملي منافع تعريف در مي‌كند احساس
رهبري به ليگ مسلم و پاكستان مردم حزب - ميانه‌رو سياسي احزاب تا داد انجام داشت توان
شاه حزب به كه PML حزب در اعظم قائد جناح ايجاد به مشرف.بردند حاشيه به را - شريف نواز
دست به را اكثريت جناح اين تا برد دست انتخابات قوانين در و كرد كمك است ، شده معروف
تعداد كاهش به منجر و زدود را دهندگان راي اكثريت توهم حكومت اقدامات.آورد
متقبل را راي صندوق‌هاي پاي به رفتن زحمت كه آنها اما.شد انتخابات در شركت‌كنندگان
از اپوزيسيون احزاب آراي مجموع.دادند راي كشور براي نسخه‌هايش و حكومت عليه نيز شدند
.است بيشتر مشرف طرفدار جناح‌هاي ديگر و شاه حزب آراي
ميان در ضدآمريكايي احساسات از مذهبي ، احزاب از متشكل جبهه ،(MMA) متحده عمل مجلس
به مشرف خود سياست‌هاي اگر.كرد بهره‌برداري افغانستان با هم‌مرز ايالت‌هاي در پشتون‌ها
.بگيرد واشنگتن از زيادي امتيازات موضوع اين بابت مي‌توانست بود ، نشده منجر MMA موفقيت
اين مردم تمايل عدم كنار در آنها ، رهبري و اصلي احزاب عليه حكومت گسترده تبليغات اما
و PPP احزاب.باشند مذهبي احزاب باقيمانده گزينه تنها كه شد باعث شاه ، حزب به نواحي
.مي‌شدند مواجه خود مدت كوتاه انتخاباتي مبارزات در تازه‌اي مانع با روز هر PML-N
براي نداشتند حق شده ، محروم انتخابات در شركت از شريف نواز و بوتو بي‌نظير آنها ، رهبران
.بود نكرده ايجاد MMA برابر در مانعي هيچ نظامي رژيم ديگر سوي از.كنند تبليغ احزابشان
تلويزيون و نبود تبعيد در آنها از يك هيچ نشد ، صلاحيت رد عملا مجلس رهبران از يك هيچ
"چپاولگر و غارتگر" گذشته ، رژيم‌هاي در حضور دليل به نمي‌توانست را آنها از يك هيچ دولتي
.بنامد
وجود جهان براي نگراني جاي اما باشند ، نگران MMA پيروزي از بايد متحدانش و مشرف آنكه با
آن از بخواهد استراتژيك امتيازهاي گرفتن براي پاكستان حكومت اينكه مگر ;ندارد
و داشته‌اند حضور سياست صحنه در پيش مدت‌ها از پاكستان مذهبي احزاب.كند سوءاستفاده
تا.داده‌اند نشان انعطاف خود از سياسي موضوعات در تاريخي ، مختلف مقاطع در آنها ، رهبران
به شايد.مي‌كردند پيروي سياسي رويه‌اي از جاي‌مبارزه‌طلبي ، به اسلامي احزاب دهه 80 ،
اگر همه اين با.كند كمك اسلام‌گرايي احياي روند شدن سياسي به كه باشد پاكستان نفع
واشنگتن از تا دهند جلوه خطري زنگ را مذكور احزاب موفقيت كنند سعي همكارانش و مشرف
.بود خواهيم مخفي گروه‌هاي توسط خشونت رشد شاهد احتمالا صورت آن در بگيرند ، امتياز
در را نظامي رهبر يك پاكستان مردم آن در كه نيست انتخاباتي اولين اكتبر انتخابات 10
ايجاد براي خان يحيي ژنرال طرح نيز سال 1970 در.كرده‌اند شگفت‌زده راي صندوق‌هاي پاي
غرب ، در پاكستان مردم حزب و پاكستان شرق در ليگ عوامي آشكار پيروزي با وابسته پارلمان يك
نمايندگان بازگرداندن براي الحق ضياء ژنرال تلاش نيز سال 1985 در.شد آب بر نقش
موفقيتي نتوانستند مشرف كوتاه فهرست مثل كابينه‌اش وزراي و شد مواجه شكست با مذهبي‌تر
از نظامي حاكمان آنچه خلاف درست پاكستاني راي‌دهندگان كه است چنين امر ظاهر.كنند حاصل
مشرف آنكه حال بود ، مذهبي‌تر افرادي خواستار ضياء.مي‌كنند عمل مي‌خواهند ، آنها
عمل شده منصوب خود پدرسالاران خلاف مردم عقل مورد ، دو هر در.مي‌خواست سكولار پارلماني
درس است ، كرده برگزار كه انتخاباتي تمامي از حكومت كه باشد فرارسيده آن زمان شايد.كرد
كوشناهان ، جان.متنفرند متقلبانه سياسي مبارزات از پاكستان مردم كه بپذيرد و بگيرد
:مي‌كند خلاصه چنين را پاكستان سياسي مشكل انتخابات ، در اروپا اتحاديه ناظران سرپرست
".نمي‌كند تضمين را دموكراسي تثبيت خود ، خودي به سراسري انتخابات برگزاري"
همه بر كه دلايلي به بنا متحده ، ايالات كه باشد خوشحال اين از فعلا مي‌تواند مشرف
در دستكاري به همكارانش و ژنرال زودي به اما.است نكرده انتقاد انتخابات از است ، آشكار
اصلي مسئله به حكومت غيرنظامي نهادهاي و ارتش روابط ديگر بار و پرداخت خواهند جديد مجلس
نتايج تاثير تحت است ممكن هم پاكستان و هند روابط ضمن در.شد خواهد تبديل پاكستان
.مي‌زند دامن را متحده ايالات نگراني امر اين و بگيرد قرار انتخابات
نتايج در دستكاري و اساسي قانون به متهم كردن اضافه طريق از كه داشت انتظار مشرف
به توجه با امادهد شكل نظاميان نفع به را حكومت غيرنظاميان و نظاميان روابط انتخابات ،
سياسي بحران از مي‌خواهد پاكستان اگراست نشده برآورده او انتظارات آمده دست به نتايج
خود كار به و واگذارند سياستمداران به را سياست نظاميان كه باشد بهتر شايد كند ، اجتناب
.باشد درست سياستمداران كفايت عدم و ناتواني به مربوط ادعاهاي كه هم چقدر هر ;بپردازند
از كفايتي هم نظام كردن درست براي آنان انتخابي بوروكرات‌هاي و ژنرال‌ها باشد چه هر
.نداده‌اند نشان خود
واشنگتن در بين‌الملل صلح براي كارنگي خيريه موسسه در ميهمان دانشمند حقاني حسين *
كرده خدمت پاكستان ، نخست‌وزيران شريف ، نواز و بوتو بي‌نظير مشاور سمت در وي.است دي‌سي
.است بوده سري‌لانكا در پاكستان سفير مدتي و
نيوز گالف:منبع
آمريكايي ليبراليسم و"تاريخ پايان"
دهشيار حسين دكتر
و درازمدت اثرات آنان نظرات كه هستند نظريه‌پردازاني بين‌الملل ، روابط حوزه در
نفوذ آنان ديدگاه و دارد جهاني سطح در سياسي حيات به دادن شكل در تعيين‌كننده‌اي
.مي‌گذارد باقي خود از مختلف ابعاد در جهاني واقعيات و فرايندها تفسير بر انكاري غيرقابل
به كه "شوروي جماهير اتحاد عملكرد خاستگاه" مقاله در كنان جورج تئوريك استدلال‌هاي
به شكل‌دهنده بستر گرديد ، منعكس آمريكا خارجي امور فصلنامه در دوم جنگ پايان دنبال
.گرديد سرد جنگ دوران در آمريكا خارجي سياست ساله پنجاه زيربناي و ترومن دكترين
فروپاشي دنبال به كه "تمدن‌ها نزاع" مقاله در هانتينگتون ساموئل ارزشي نگاه و دورنگري
نخبگان سياست‌گذاري براي ايدئولوژيك توجيه رسيد ، چاپ به خارجي امور فصلنامه در كمونيسم
كه نظريه‌پردازي محققا اما.آورد فراهم يكم و بيست قرن سال‌هاي آغازين در را آمريكايي
فرانسيس است ، آورده پديد را واكنش‌ها گسترده‌ترين حال عين در و كنجكاوي بيشترين
شوروشوق تاثير تحت كه است هاپكينز جان دانشگاه استاد و آمريكايي كار نومحافظه فوكوياما ،
فلسفي نگاه يك از ،"تاريخ پايان" مقاله در سال 1989 در برلين ديوار تخريب از ناشي
و مسجل را بشري حيات جهت‌گيري ماركسيسم ، پوچي بر مبتني چند هر جبرگرايانه ،
فراهم را احتمال اين كه است اين در فوكوياما نظريه اهميت.مي‌كند ترسيم اجتنابناپذير
چند طي كه چين و روسيه قبيل از بين‌الملل نظام مهم كشورهاي چرا كرد درك بتوان كه مي‌كند
گرفته چالش به آهن و خون با را غرب ارزشي و مادي برتري گوناگون انحاي به گذشته سال صد
مخالفتي تنها نه خود مرزهاي مجاورت در آمريكا گسترده حضور با گذشته دهه يك طي بودند ،
.كرده‌اند نيز همياري را آن مهمي موارد در بلكه نكرده‌اند جدي
كشور رهبر تعيين و روسيه مرزهاي مجاورت در يوگسلاوي به آمريكا نفوذ حوزه گسترش
افزايش با كشور دو اين مخالفت عدم و آمريكا وسيله به چين مرزهاي نزديكي در افغانستان
سلطه‌گري از جلوگيري براي جهاني ائتلاف‌هاي به شكل‌دهي به تلاش عدم و آمريكا قدرت
نظريه اين بسط به فوكوياما.مي‌كند اعطا "تاريخ پايان" نظريه به مهم آمريكا ، جايگاهي
متعارض ايدئولوژي‌هاي تعارض با تاريخ كه است مفهوم اين به كمونيسم سقوط كه مي‌پردازد
پايان به غرب پيروزي با انسان‌ها فرهنگي و اقتصادي سياسي ، حيات ماهيت به شكل‌دهي براي
در و است گرديده تعيين بشري تاريخ مسير كه دارد اين بر دلالت پيروزي ، اين.است رسيده
.بود نخواهيم رابطه اين در ايدئولوژيك تعارضات شاهد آينده
تداوم ليبراليسم حاكميت چارچوب در بعد به اين از تاريخ كه چرا است مختومه بشري تاريخ
آن ابعاد تمامي در گيتي نقاط اقصا در انسان‌ها زندگي بر حاكم ارزش‌هاي و يافت خواهد
تنها و يافت نخواهند همه‌گير مطلوبيت ديگر ارزش‌هاي و بود خواهند ليبرال ارزش‌هاي همانا
ليبراليسم ديدگاه اين براساس.داد خواهند ادامه خود بي‌ثمر حيات به ارزش خرده صورت به
و زمان به توجه بدون تاريخ طول در انسان كه را بنيادي نياز دو توانست كه چرا شد پيروز
بوده ليبراليسم بطن در تنها.دهد قرار او اختيار در است بوده آن به دستيابي درصدد مكان
و ايدئولوژي‌ها ديگر و يابد دست مادي رفاه و آزادي مقوله دو به است شده موفق انسان كه
سقوط كه بوده‌اند روبه‌رو شكست با نياز دو اين توامان برآوردن در تاريخ طول در ارزش‌ها
.است شكست اين نماد كمونيسم
مشروعيت داراي امروزه ليبرال ارزش‌هاي چرا دهد توضيح است كافي همين فوكوياما نظر از
رفاه و فردي آزادي تحقق در ليبراليسم با مقايسه در ديگر ايدئولوژي‌هاي و گشته‌اند جهاني
گروه‌هاي چرا اينكه بر است دليلي پيروزي اين.بوده‌اند روبه‌رو موفقيت عدم با مادي
را ليبراليسم جغرافيايي و زباني نژادي ، قومي ، ويژگي‌هاي به توجه بدون انساني
يافته پايان تاريخ فوكوياما ، نظر از.برمي‌دارند گام آن پذيرش جهت در و پذيرفته‌اند
مردم براي را مادي رفاه و آزادي از حدي است توانسته كه بوده غربي ليبراليسم تنها زيرا
از غربي كشورهاي تمامي امروزه.است بوده بي‌سابقه بشري تاريخ طول در كه آورد فراهم غرب
كشورهاي ساكن جمعيت ميليارد يك و هستند بهره‌مند سياسي حيات در مردم آزادانه فعاليت
.مي‌باشند جهان كل ثروت درصد هشتاد حدود اختياردار غربي
اين چند هر است يافته پايان ارزشي نظام‌هاي تعارض مفهوم به عملا تاريخ چارچوب اين در
فوكوياما بلكه نمي‌شود دنبال ديگر مادي رفاه و آزادي گسترش براي تلاش كه نيست معنا بدان
انجام آن با تضاد در نه و غربي ليبراليسم بستر در تنها مبارزه اين كه مي‌كند استدلال
كه زيرا نمي‌دهند انجام عملي اقدام آمريكا سلطه‌گري برابر در چين و روسيه.گرفت خواهد
برخوردار آمريكا با مبارزه ظرفيت از كه كشورهايي تنها عنوان به كشور دو اين نخبگان
ارزش‌هايي همان آمريكا بر حاكم ليبرال ارزش‌هاي كه پذيرفته‌اند را منطق اين هستند ،
غرب كه چرا است يافته پايان تاريخ.هستند خود ممالك در آنها تحقق درصدد آنها كه هستند
و پندارها انگاره‌ها ، ارزش‌ها ، شده موفق غرب ، شكوه و قدرت تجسم آمريكا ، رهبري به
كه پذيرفته‌اند ناآگاهانه يا آگاهانه جهان مردم و دهد جهاني مطلوبيت را خود ساختارهاي
.است ليبراليسم طريق از مادي رفاه و آزادي به رسيدن مسير تنها
ليبراليسم رهبر عنوان به كشور اين ارزش‌هاي و آمريكا سياست‌هاي فكري فضاي چنين در
يافته توفيق غرب ك چرا پايان‌يافته تاريخ فوكوياما ديدگاه براساس.مي‌يابند پذيرش جهاني
رفاه و آزادي ميزان بيشترين از غرب كه كند متقاعد را شرقي جوامع مردم از بسياري است
شكل در را استدلال اين شرقي كشورهاي از بسياري مردم و است برخوردار مقايسه مقام در مادي
اين گيتي پهنه در مهاجرت مسير به نگاهي.مي‌نهند ارج را آن و پذيرفته‌اند آن هنجاري
.مي‌سازد ملموس كاملا را است يافته پايان تاريخ كه واقعيت ،
|
