نقل و حمل صنعت در انتظارتحول
تهران -هشتگرد درراه‌آهن چين دلاري صدميليون سرمايه‌گذاري
نقل و حمل صنعت در انتظارتحول
مي‌شود تدوين نقل و حمل جامع طرح
علي‌دهقان
سال 71 در آن تدوين تلاش ، سال از 6 پس كه نقل و حمل جامع طرح نخستين همان در اگر شايد
شود ، جراحي بخش اين معضلات علمي راهكارهاي بر تكيه با تا مي‌شد سعي رسيد ، پايان به
كشور رسمي تريبون‌هاي از قاطعيت با صاحبنظران از بسياري كه نداشتيم قرار جايي در امروز
حمل جامع طرح نخستين كه دوراني از و نشد گونه اين اما.بخوانند را نقل و حمل صنعت فاتحه
بخشي توانسته‌اند كه است مانده يادگار به قطور ، كتاب جلد تنها 16 شد تدوين كشور نقل و
سال‌ها آن از عبور با حالا.كنند تزئين را ترابري و راه وزارت كتابخانه قفسه‌هاي از
همان با است قرار كه مي‌دهند خبر ديگر طرحي تدوين از ترابري و راه وزارت فعلي مسوولان
حتي.باشد كشور اقتصاد از بخش اين بيمار پيكر بر سايه‌اي نقل ، و حمل جامع طرح نام
نكنند ، تكرار دوباره را دهه 70 ابتدايي سال‌هاي تجربه كه آن براي جديد طرح اين متوليان
وزارت مسوولان از يكي قول به و طلبيده‌اند ياري به نيز را خارجي كارشناسان و مشاوران
كه هرچند.بسازند طلايي كليد ايران نقل و حمل صنعت قفل براي تا مي‌روند ترابري و راه
بخش اين فعالان از بسياري اما مي‌برد ، سال‌هاي 7165 به را ذهن نقل و حمل جامع طرح بحث
منطقه ، تجارت در حضور براي نقل و حمل فعاليت‌هاي گسترش به مبرم نياز واسطه به كه معتقدند
شرايط علمي ، الگوي بر تكيه با كه شود تدوين جامع طرحي سريع‌تر هرچه تا دارد ضرورت
.كند جلوگيري آن شكنندگي از و حاكم بخش اين تحركات بر را اقتصادي
و حمل صنعت:مي‌گويد -نقل و حمل صنعت در صاحبنظر و دانشگاه استاد
-مشايخي دكترعلينقي
و ترميم به نسبت سريع‌تر هرچه بايد و دارد قرار بزرگ خطري آستانه در امروز ايران نقل
پوشش قدرت كه علمي برنامه يك توسط بايد اصلاحي حركت اين.كرد اقدام آن ساختارهاي اصلاح
.شود هدايت دارد ، را نقل و حمل صنعت نارسايي‌هاي
سوبسيد پرداخت مثل -كشور نقل و حمل سيستم در خود دخالت‌هاي با دولت:مي‌دهد ادامه وي
آن غيراقتصادي فعاليت و نقل و حمل شقوق برخي در موجود مشكلات تا شده سبب -سوخت براي
.دهند ادامه خود غيرواقعي فعاليت به همچنان بخش‌ها اين و شود نمايان
موجب كه دارند وجود نيز ديگري عوامل موضوع اين كنار در:مي‌سازد خاطرنشان مشايخي
كه صورتي در.ببرد رنج نامناسب تركيب يك از ايران نقل و حمل سيستم امروز تا شده‌اند
انبوهي مي‌تواند كارآ نقل و حمل يك داشتن جهاني اقتصاد مراودات و منطقه شرايط به باتوجه
.سازد مرتفع را ايران اقتصادي مشكلات از
شرايط بهبود براي مي‌تواند جامع طرح يك درقالب جدي مطالعات انجام:مي‌كند تصريح مشايخي
همراه به را بسياري بازده شود آن براي كه هزينه‌اي هر و باشد بزرگي كمك ايران نقل و حمل
.داشت خواهد
گذشته تلخ تجارب تا كرد حركت باز چشماني با بايد:مي‌شود يادآور دانشگاه استاد اين
شكل‌گيري پايه‌هاي بتواند كه شود تدوين رويكردي با بايد مطالعاتي جامع طرح.نشود تكرار
اين از تا آورد به‌وجود است ايران جغرافيايي شرايط با مطابق كه را نقلي و حمل سيستم
.كند حركت بهينه نقطه سمت به نقل و حمل مختلف شقوق تركيب طريق
آن از توسعه‌يافته كشورهاي در امروز كه است پديده‌اي همان ونقل حمل شقوق بهينه تركيب
كشورهاي عكس نقطه در ايران امروز اما.مي‌شود ياد نقل و حمل صنعت انفجار به‌عنوان
.است گذاشته نمايش به را نقل و حمل صنعت در نامناسب تركيبي و ايستاده توسعه‌يافته
اين درصد از 70 بيش موجود اطلاعات بنابر كه دارد وجود كشور در فرودگاه هم‌اكنون 61
بودجه از زيادي بخش آنان ساخت براي كه صورتي در مانده‌اند ، استفاده بدون فرودگاه‌ها
آن به‌دليل كه دارد وجود مهرآباد فرودگاه نيز ديگر سوي در.است شده هزينه كشور عمراني
اين.دارد قرار بزرگ بحراني آستانه در گرفته قرار استفاده مورد استاندارد حد از بيش كه
و حمل صنعت بدنه در موجود آشفتگي از كوچكي نمونه تنها كشور هوايي نقل و حمل در ناهمگوني
عمليات ادامه و تجهيز صرف همه‌ساله عمراني بودجه‌هاي كه است دراز ساليان.است ايران نقل
با مطابق آنان از اندكي تعداد ساخت شايد كه مي‌شوند ترابري و راه متعدد پروژه‌هاي ساخت
.است كشور نياز
شبكه‌هاي توازن‌بين برقراري براي:مشايخي دكتر
كه سياست عاقلانه‌ترين نقل ، و حمل مختلف
را آن نيز توسعه‌يافته كشورهاي از بسياري
-
فعالان‌حمل از عوارض دريافت -كرده‌اند تجربه
است ريلي ناوگان به آن تزريق و جاده‌اي نقل و
:مي‌گويد -است آن تدوين پي در راه وزارت تازگي به كه -نقل و حمل جامع طرح اجرايي مدير
فقدان شده كشور نقل و حمل صنعت اقتصادي افت موجب همواره كه معضلاتي بزرگترين از يكي
.بگيرد عقلاني تصميم عمراني منابع صرف درمورد بتواند كه است بوده علمي مديريتي
عمراني بودجه عنوان به تومان هرگاه 100 مثال به‌طور:مي‌دهد ادامه
حاج‌علي‌فر حسن مهندس
در همزمان به‌طور را مبلغ اين متوليان است ، گرفته قرار ترابري و راه وزارت اختيار در
و حمل صنعت در امروز كه است شده سبب موضوع اين.كرده‌اند هزينه عمراني پروژه ساخت 100
زمين به ديگر طرف از مي‌گيري را آن طرف هر نحوي به كه باشد داشته وجود ناهمگوني نقل
.مي‌خورد
است شده ساخته گذشته ساليان طي كه ترابري و راه پروژه‌هاي از بسياري:مي‌شود يادآور وي
تنها آنها ساخت زياد ، هزينه‌هاي صرف با و نمي‌شود آنها از استفاده‌اي هيچ حاضر درحال
كمبود جهت به كه است دراز ساليان ديگر سوي از اما.است كرده تقويت را كشور تورمي شرايط
كه پروژه‌هايي.است شده متوقف نقل و حمل پروژه‌هاي از بسياري ساخت عمليات مالي منابع
.دارد نياز آنها به‌وجود ملي اقتصاد
نقطه گذشته نيم و سال يك طي بزرگ معضل اين درك:مي‌گويد نقل و حمل جامع طرح اجرايي مدير
كه موضوع اين فهم با امروز ما.است نقل و حمل جامع طرح تدوين سمت به حركت عطف
صنعت تحول سوي به بزرگ گامي كنيم ، مديريت را عمراني منابع نمي‌توانستيم و نمي‌دانستيم
.برداشته‌ايم كشور نقل و حمل
تدوين معيارهايي چه براساس كه اين و نقل و حمل جامع طرح خصوصيات درمورد حاج‌علي‌فر
از يكي مختلف طرح‌هاي در منابع صرف درمورد تصميم‌گيري شيوه تصحيح:مي‌كند تصريح مي‌شود
كه هستيم اين دنبال طرح اين در ما.بود خواهد نقل و حمل جامع طرح محورهاي اصلي‌ترين
.دارد منفعت و هزينه اقتصادي و فني نظر از پروژه كدام بگوييم
را منفعت بيشترين اقتصادي لحاظ به شود داده تشخيص كه پروژه‌هايي يعني:مي‌گويد وي
ديگر و مي‌شود آنها ساخت صرف ابتدا عمراني منابع و مي‌شوند محسوب يك درجه اولويت دارند
.مي‌شوند طبقه‌بندي آخر الي و درجه 2 ، 3 اولويت‌هاي در نيز پروژه‌ها
راه وزارت به كشور كل عمراني بودجه از عظيمي حجم سال هر كه اين به اشاره با علي‌فر حاج
وزارت:مي‌سازد خاطرنشان كند ، خود عمراني پروژه‌هاي صرف را آن تا مي‌گيرد تعلق ترابري و
سال در ريال ، ميليارد با 3000 سال 79 در ريال ، ميليارد با 2300 سال 78 در ترابري و راه
بين 10 واقع در عمراني بودجه ريال ميليارد با 3200 سال 81 در و ريال ميليارد با 4600 80
بندر ، راه‌آهن ، راه ، ساخت صرف سال‌ها اين طي را كشور كل عمراني بودجه از درصد تا 16
.است كرده...و فرودگاه
را منابع اين بهينه مصرف در علمي مديريتي فقدان نقل و حمل جامع طرح اجرايي مدير
عمراني اعتبارات هم و زمان هم گذشته ، سال‌هاي طي است شده سبب كه مي‌داند عاملي مهمترين
.بدهيم دست از را
وزارت جهت‌گيري‌هاي تا است آن پي در نقل و حمل جامع طرح:مي‌گويد ادامه در حاج‌علي‌فر
بهينه مصرف بهتر ، شناخت با و كند تحليل و تجزيه مختلف درزمينه‌هاي را ترابري و راه
را جايي بهترين علمي راهكار يك با يعني.نمايد امكان‌پذير متعدد پروژه‌هاي در را منابع
.كند مشخص كرد ، سرمايه‌گذاري مي‌توان اقتصادي لحاظ به كه
بعد تا آنها ساخت كه است پروژه‌هايي در بازنگري جامع ، طرح محورهاي از يكي:كرد تصريح وي
اقتصادي لحاظ به جامع طرح از بعد نيز پروژه‌ها اين يعني.دارد ادامه جامع طرح تدوين از
ادامه آنها ساخت شوند شناخته اولويت داراي كه آنها و مي‌گيرند قرار ارزيابي مورد
به‌كار اولويت‌دار پروژه‌هاي ساخت در آنها منابع پروژه‌ها بقيه شدن تعطيل با و مي‌يابد
.مي‌شوند گرفته
طرح تدوين به مسوولان نيز گذشته در كه اين به اشاره با نقل و حمل جامع طرح اجرايي مدير
و حمل مختلف شقوق در را اولويت‌داري شبكه هيچ نشدند موفق هرگز اما كرده‌اند اقدام جامع
بهترين شناخت مسير در گرفتيم تصميم گذشته تجارب بر تكيه با ما:مي‌گويد كنند ، مطرح نقل
انگليسي نشريه يك با رو اين از.كنيم استفاده خارجي مشاوران از عمراني ، منابع صرف شكل
جامع طرح راهكارهاي ايراني وفعالان مشاوران به‌كارگيري با كه كرده‌ايم منعقد قرارداد
.كنند ترسيم را نقل و حمل
پايان به طرح اين تا مي‌كشد طول كه زماني مدت و طرح اين تدوين هزينه درمورد حاج‌علي‌فر
حتم به‌طور كه هستيم اقتصاد شوراي مجوزهاي صدور منتظر حاضر درحال ما:مي‌كند تصريح برسد
حداكثر و مي‌كنيم به‌كار شروع ديگر ماه دو تاافتاد خواهد اتفاق اين آينده روز چند تا
.مي‌رسد پايان به نقل و حمل جامع طرح آينده ماه تا 30
سه كه است تومان ميليارد حدود 7 نقل و حمل جامع طرح هزينه برآورد:مي‌كند اضافه وي
عمومي بودجه محل از نيز مابقي و مي‌شود تهيه خارجي مشاوران و LC توسط آن تومان ميليارد
.شد خواهد تامين
ريلي نقل و حمل
ريلي نقل و حمل اولويت بحث است ، گرفته بيشتري شتاب گذشته سال چند طي كه بحث‌هايي از يكي
ريلي نقل و حمل كه باورند اين بر صاحبنظران از بسياري.است جاده‌اي نقل و حمل به نسبت
ساير به نسبت مالي ، و جاني خطرات پايين ضريب و بهينه سوخت مصرف كمتر ، استهلاك سبب به
و راه وزارت عمراني بودجه‌هاي در بيشتري سهم بايد و است اولويت داراي نقل و حمل شقوق
نقل و حمل زياد بسيار توسعه به‌دليل امروز ديگر سوي از.شود آن گسترش صرف ترابري
در توقف هرگونه كه شده‌اند بخش اين در موجود مشاغل جذب بزرگ اجتماعي گروه يك جاده‌اي
لغزش دچار را نيروها اين وضعيت زيادي حد تا مي‌تواند جاده‌اي حمل‌ونقل جلوي به رو حركت
مواجه فراواني پرسش‌هاي با كور گره اين قبال در نقل و حمل جامع طرح مي‌رسد نظر به.كند
است كرده ايجاد را سوالي علامت بخش دو اين ميان منابع بهينه مصرف حاضر درحال چون.است
.باشد ايران ملي اقتصاد براي بزرگ خطري مي‌تواند آن به مناسب پاسخي ارائه عدم كه
كه سياست‌هايي:مي‌گويد باره اين در شريف صنعتي دانشگاه اقتصاد و مديريت دانشكده رئيس
تقويت و تشويق درجهت عملا شده ، اجرا كشور ترابري و راه تقويت درجهت گذشته سال چند طي
.است بوده ريلي نقل و حمل كارآيي رشد از جلوگيري و جاده‌اي نقل و حمل
كه غيرمستقيم و مستقيم سوبسيدهاي انواع از جاده‌اي نقل و حمل:مي‌دهد ادامه مشايخي دكتر
از استفاده تا شده موجب امر همين كه مي‌كند استفاده راحتي به مي‌شود ، پرداخت دولت توسط
وجود ريلي نقل و حمل براي امكاني چنين اما.باشد صرفه‌تر به جاده‌اي نقل و حمل خطوط
.است اقتصادي‌تر نقل ، و حمل بخش‌هاي ساير از ريلي نقل و حمل كه است درحالي اينندارد
كمتر هشتم يك مشخص مسير يك در بار حمل براي قطار كه اين به اشاره با دانشگاه استاد اين
:مي‌سازد خاطرنشان مي‌كند ، مصرف سوخت -مسير همان در -جاده‌اي نقل و حمل وسايل از
ضريب مسائل اين كنار در اگر و است جاده‌اي شبكه‌هاي از كمتر بسيار راه‌آهن خطوط استهلاك
راحتي به كنيم ، اضافه نيز را ريلي نقل و حمل خطوط در موجود مالي و جاني خطرات پايين
.است محاسبه قابل نقل و حمل شبكه‌هاي ساير به نسبت ريلي نقل و حمل بودن اقتصادي‌تر ميزان
شبكه‌هاي توسط نقل و حمل كه كرد توجه بايد نقل و حمل جامع طرح تدوين در:مي‌گويد مشايخي
يا كيلومتر يك در بار تن يك حمل براي كه شود طراحي گونه‌اي به ترابري و راه مختلف
به‌وجود نيز را كمتري هزينه و شود مصرف منابع كمترين كيلومتر هر در مسافر يك جابه‌جايي
.آورد
از استفاده امروز كه كرد تفسير گونه اين مي‌توان فوق تعريف به باتوجه:مي‌دهد ادامه وي
نقل و حمل كه است به‌گونه‌اي ايران اقتصادي شرايط اما است ضروري نقل و حمل اشكال تمام
بر در نيز را كمتري هزينه‌هاي آن از استفاده و باشد داشته مي‌تواند بيشتري كارآيي ريلي
.داشت خواهد
برقراري براي:مي‌كند تصريح ادامه در شريف صنعتي دانشگاه اقتصاد و مديريت دانشكده رئيس
سياست عاقلانه‌ترين نقل ، و حمل مختلف شبكه‌هاي بين توازن
فعالان از عوارض دريافت -كرده‌اند تجربه را آن نيز توسعه‌يافته كشورهاي از بسياري كه -
و بازسازي صرف عوارض اين كه نحوي به است ريلي ناوگان به آن تزريق و جاده‌اي نقل و حمل
.شود راه‌آهن خطوط هزينه‌هاي ساير جبران
حتم به‌طور و خواهدشد راه‌آهن بهره‌وري ارتقاي موجب نهايت در سياستي چنين:مي‌گويد وي
مدت در سياست اين گرفتن درنظر با جامعي طرح تدوين ايران ، امروز اقتصادي شرايط به باتوجه
.مي‌رسد نظر به ضروري بسيار كوتاهي زمان
و حمل توسعه علت كه است معتقد وي.دارد ديگري نظر نقل و حمل جامع طرح اجرايي مدير اما
شبكه‌هاي ديگر به نسبت جاده‌اي نقل و حمل كه آن به‌دليل.است كشور گستردگي جاده‌اي ، نقل
.داد توسعه را آن مي‌توان نقطه‌اي هر به است ، برخوردار بيشتري انعطاف از ترابري و راه
از كه گفت نمي‌توان.است ضرورت يك امروز جاده‌اي شبكه‌هاي گسترش:مي‌گويد حاج‌علي‌فر
پيدا گسترش براي بيشتري مجال ريلي شبكه‌هاي تا كنيم جلوگيري جاده‌اي نقل و حمل توسعه
.باشد بازدهي بهترين گرفتن براي منابع ، صرف بحث كه اين مگر.كنند
هستيم پيش سال ريلي 70 شيوه‌هاي دنبال آيا كه است مطرح نيز موضوع اين:مي‌كند تصريح وي
كه هستيم يافته توسعه كشورهاي در ريلي نقل و حمل دنبال يا دارند لاك‌پشتي سرعتي كه
.مي‌كند رقابت هواپيما سرعت با آن سرعت امروز
و دارد اهميت بسيار اقتصادي مراودات در زمان امروز كه اين به اشاره با حاج‌علي‌فر
چنين:مي‌گويد باشند ، اخبار و اطلاعات سرعت جوابگوي نمي‌توانند ديگر سنتي ريلي شبكه‌هاي
اگر ماكند پيدا اولويت نمي‌تواند دنيا جاي هيچ در تكنولوژي سرعت لحاظ به نقلي و حمل
مدرن نقل و حمل به دستيابي براي راهكاري تجويز دنبال به جامع طرح در بايد مي‌توانيم
.باشيم ريلي
يكديگر به را ايران فواصل دور گذشته‌هاي در كه چيزي آن تا مدرن ريلي نقل و حمل بين
مي‌تواند فاصله‌اي چنين آيا اما.دارد وجود سال هفتاد بزرگي به فاصله‌اي دوخته‌اند
كند؟ جلوگيري آن گسترش از نقل و حمل شبكه‌هاي از نوع يك به نياز علي‌رغم
به يافتن دست دارد ، فراوان اهميت نقل و حمل صنعت در امروز كه چيزي آن مي‌رسد نظر به
از را مسافر و كالا هزينه كمترين با بتواند كه است ترابري و راه شبكه‌هاي از نوعي
كشورهاي از بسياري در امروز كه مي‌دهد نشان موجود شواهد.برساند ديگر نقطه به نقطه‌اي
اين وجود رمز شايد.مي‌شود استفاده آن از و دارد وجود سنتي نقل‌ريلي و حمل هنوز صنعتي
رسيدن براي دانشگاه استاد يك قول به كه است نهفته ملي هزينه‌هاي كاستن در فرسوده خطوط
شك بدون.كرد استفاده مسافر و كالا حمل در مي‌توان هم بالن از باشد لازم اگر آن به
سكه بهترين عقلايي سياست‌گذاري‌هاي همچنين و آن گسترش و نقل و حمل سيستم كردن كارآمد
اختيار در را منطقه تجارت دروازه كليد مي‌تواند آن از استفاده با كه است ايران شانس
كه است معتبري مولفه تنها نقل ، و حمل بخش فعاليت‌هاي گسترش كه نظريه اين امروز.بگيرد
نيست فرضيه يك حد در ديگر كرد ، محكم و قرص را ايران ملي اقتصاد مي‌توان آن بر تكيه با
طرح تدوين براي تكاپو اين شايد.دوخت رسمي تريبون يك تن بر رنگي خوش قباي فقط آن با تا
نشان پيش از بيش باشد ، ايران نقل و حمل صنعت ايام همه از متفاوت‌تر كه نقلي و حمل جامع
گرفته نام "تجارت اسفنج" كه دارد قرار منطقه‌اي قلب در ايران كه دارد واقعيت اين درك از
در ماندن زنده براي و است شده سنجاق جهاني بين‌المللي اقتصاد سينه به كه منطقه‌اي.است
.شد خواهيم تجارت امواج تلاطم اسير وگرنه دويد ، بايد آن
تهران -هشتگرد درراه‌آهن چين دلاري صدميليون سرمايه‌گذاري
.مي‌كند سرمايه‌گذاري تهران -هشتگرد راه‌آهن احداث در دلار ميليون چين 100
قرار ايران اختيار در فاينانس به‌صورت چين سوي از سرمايه ميزان اين ما خبرنگار گزارش به
در شركت اين مديره هيات عضو و جديد شهرهاي شركت معماري و شهرسازي معاون.است گرفته
زميني مترو احداث بر علاوه چيني‌ها:گفت خبر اين تاييد ضمن ما خبرنگار با گفت‌وگو
فرودگاه به را شهر اين كه پرند جديد شهر مترو احداث در است قرار تهران ، -هشتگرد
.نمايد سرمايه‌گذاري مي‌كند ، متصل (ره)خميني امام بين‌المللي
اين سرمايه‌گذاري چگونگي و راه‌آهن خط اين احداث هزينه هنوز:افزود نوري كربلايي رضا
.است نشده مشخص پرند جديد شهر مترو احداث براي چيني شركت
ايران با جديد شهرهاي ساخت در شركت‌خارجي هيچ چيني ، شركت دو اين بجز تاكنون:اوگفت
.است نكرده همكاري
ايران شهرسازي و مسكن وزير مابين گرفته صورت توافق‌هاي براساس تازگي به:داد ادامه او
در تفريحي خدمات مراكز ايجاد درزمينه كره است شده مقرر كره شهرسازي و مسكن وزير با
.نمايد سرمايه‌گذاري ايران جديد شهرهاي
نداشته‌ايم توفيقي شهرها ، اين در اروپايي كشورهاي سرمايه‌گذاري درخصوص هنوز:گفت نوري
جديد شهرهاي در مسكوني واحدهاي ساخت براي را خود علاقه خليج‌فارس حاشيه كشورهاي ولي
.كرده‌اند اعلام كشور جنوب
هنوز دارد ، وجود ايران در بيگانه اتباع مالكيت درخصوص كه مشكلاتي به‌دليل:افزود او
.درآوريم عمل مرحله به را خليج‌فارس حاشيه كشورهاي تقاضاي نتوانسته‌ايم
وجود خصوص اين در كه بين‌المللي راه‌حل‌هاي و قوانين به باتوجه اميدواريم:داد ادامه او
نيز كشور جنوبي نقاط در مسكوني واحدهاي ساخت براي افراد اين تقاضاي به بتوانيم دارد
.دهيم مثبت پاسخ
خصوصي شركت‌هاي سرمايه‌گذاري درخصوص جديد شهرهاي شركت مديره هيات
عضو
به‌صورت خصوصي شركت هيچ تاكنون:گفت جديد شهر احداث ويا
ساخت براي داخلي
.است نكرده اعلام شركت اين رابه جديد شهر ساخت تقاضاي منفرد
بنياد و جديد شهرهاي شركت مابين گرفته صورت توافق‌هاي براساس اكنون هم:افزود نوري
دو اين است شده مقرر خصوصي ، بخش به‌عنوان نيشكر توسعه و طرح شركت و جانبازان و مستضعفان
.نمايند همكاري دولت با كلاردشت و شيرين‌شهر جديد شهر دو احداث و ساخت در شركت
توسط مستقيما ايران در شده احداث جديد شهر باقي 17 پروژه ، دو اين از غير به:اوگفت
.است شده ساخته و احداث دولت
دو اين مستقيم سرمايه‌گذاري بر علاوه:گفت جديد شهرهاي شركت شهرسازي و معماري معاون
به وابسته) جعفريه تعاوني و مسكن بانك سرمايه‌گذاري شركت جديد ، شهر دو احداث در شركت
سرمايه‌گذاري پرند و پرديس جديد شهر دو در مسكوني واحدهاي ساخت براي نيز (دفاع وزارت
.نموده‌اند
|
