نباشيم قهرمان منتظر
باشند بود قرار كه آنچه ;شوراها
شوراها منتخب نمايندگان و سهامداران مردم شورايي ، نظام در
كنند اداره موسسهرا بايد كه هستند مديرهاي هيات اعضاي قابلتشبيهبه
پايان به ايران در روستا و شهر شوراهاي دوره نخستين ديگر ماه سه از كمتر:اشاره
اگرهاي و اما با شوراها دوره نخستين فعاليت.ميشود آغاز دوم دوره انتخابات و رسيده
ترديدي وجود باايننكرد برآورده را شهروندان از بسياري انتظارات و بود روبهرو بسيار
در.ميرود بهشمار اصلاحات جنبش سياسي دستاورد ملموسترين شوراها راهاندازي كه نيست
جغرافياي در آنها آرماني جايگاه و شوراها نظام ساختار ميخوانيد پي در كه نوشتاري
فناوري نقش" كتاب از است اقتباسي كه مطلب اين اميدواريم ، است شده بررسي ملي حاكميت
دوره در شوراها كه وضعيتي بررسي براي معياري "شهرداريها سازماني توسعه در اطلاعات
.دهد قرار شهروندان روي پيش باشند ، داشته بايد بعد دوره در كه وضعيتي و داشتند كنوني
از مانده معطل و مهم اصولي تحقق كه شهرها ، اداره در آنها كار به آغاز و شوراها انتخاب
سياست بعد در اسلامي جمهوري دستاوردهاي بزرگترين از بيترديد است ، كشور اساسي قانون
واگذاري و تمركز عدم به تراكم عدم نظام از محلي ، امور اداره ساختار تغيير.است داخلي
از بهرهگيري و مردم به بيشتر دادن بها متضمن كه ايشان ، به شهرها اهالي امور اداره
بارزترين از شهرهاست ، در موجود قابليتهاي و امكانات و اهالي ابتكارات و تواناييها
.ميرود بهشمار جهان در دموكراسي مراتب
سلسله در كشور سازماني واحدهاي دورترين زمره در شوراها ، تحقق از قبل تا كه شهرداريها
است ، محلي سطح در اداري دموكراسي پديدآورنده كه شوراها ، تحقق با بودهاند ، مردم اراده
.مردمند بلاواسطه و مستقيم منتخب آن ، اصلي گردانندگان كه گرديدهاند سازمانهايي به بدل
شوراها اقتدار و جايگاه
اقتصادي ، اجتماعي ، برنامههاي سريع پيشبرد براي" اساسي قانون يكصدم اصل براساس كه شوراها
به توجه با مردم همكاري طريق از رفاهي امور ساير و آموزشي فرهنگي ، بهداشتي ، عمراني ،
انتخاب و وظايف تشكيلات جديد قانون ماده 71 براساس شدهاند ، تشكيل "...محلي مقتضيات
:از عبارتست آنها اهم كه دارند وظايفي مصوب 1375 ، شهرداران انتخاب و كشور اسلامي شوراهاي
محلي ، گوناگون ونارساييهاي كمبودها شناخت و بررسي سال ، چهار مدت براي شهردار انتخاب
بر نظارت مسئولان ، به آن ارائه و كاربردي راهحلهاي و اصلاحي پيشنهادهاي و طرحها تهيه
و اجرايي مسئولان با همكاري شهرداري ، امور در مصوب طرحهاي و شورا مصوبات اجراي حسن
موافقت با مختلف خدمات انجام در مردم مشاركت خصوص در برنامهريزي عمومي ، سازمانهاي
موسسات و شهرداري سالانه بودجه تصويب شهرداري ، امور بر جامع نظارت ذيربط ، دستگاههاي
لوايح تصويب آنها ، بر نظارت و شهرداري معاملات تصويب شهر ، شوراي بودجه و آن تابعه
تصويب و شهر عمومي امور بر جامع نظارت آنها ، تغيير يا و شهر عوارض لغو يا برقراري
وضع و شهري نقليه وسايط نرخ تصويب كشوري ، موضوعه مقررات رعايت با شهري لازم مقررات
.عمومي مايحتاج و ميادين اداره به مربوط مقررات
نظر در شوراها براي عادي و اساسي قانونگذاران جانب از كه گسترده اختيارات و تكاليف اين
در ثانيا و داده قرار مردم اساسي حقوق رديف در را تمركز عدم اولا است ، شده گرفته
اعطاء شوراها به گسترده اقتداراتي و رفيع جايگاهي حاكميت ، اعمال كشورو امور اداره
.است نموده
قلمداد كشور امور اداره و تصميمگيري اركان از را شوراها كه اساسي قانون هفتم اصل
علاوه به است ، قائل آن نهادهاي و مركزي دولت از متمايز جايگاهي شوراها براي مينمايد ،
هستند ، اداري و مالي استقلال داراي و ميآيند پديد محلي انتخابات طريق از كه شوراها ،
حقوقي شخصيت داراي مصوب 1361 ، كشوري ، اسلامي شوراهاي تشكيلات قانون ماده 17 براساس
.هستند
اسلامي شوراهاي از مردمي انتظارات
شوراها نهاد از شهرها مردم انتظارات اسلامي ، شوراهاي اختيارات و تكاليف به توجه با
:دارد متولد تازه نهاد اين جايگاه از ناشي اساسي ويژگي دو به بازگشت
.ميكند پيدا تحقق شهرها سطح در اسلامي شوراهاي طريق از كه است خودگرداني نظام اول ويژگي
.است مردم اراده و خواستها به حداكثري ، صورت در شهرداريها اداره ساختن نزديك دوم ويژگي
به عادي و اساسي قوانين در كه گستردهاياست اختيارات و تكاليف از ناشي خودگرداني نظام
.است گرديده واگذار اسلامي شوراهاي
.شهرهاست مردم توسط اسلامي شوراهاي اعضاي مستقيم انتخاب از ناشي نيز دوم ويژگي
اراده سلسله در كشور سازماني واحدهاي دورترين از شهرداريها ، شوراها ، كار به آغاز با
نويدبخش ميبايست بنيادين ، تغيير اينگرديدهاند بدل سازمانها نزديكترين به مردم ،
ساختار در زيربنايي و گسترده اصلاحات انجام و شهرها امور اداره در اساسي تحولاتي آغاز
.باشد شهرداريها مديريتي نظام و سازماني
در مهم اين تحقق براي روشها مطمئنترين حال عين در و كمهزينهترين و بهترين از يكي
اصلاحات زمينه سند اصطلاحا يا مادر نسخه تهيه ،[شهرداريها نظير] مشابه سازمانهاي
صورت به پيادهسازي ، محل سازمانهاي از يك هر در آن واجراي ويرايش و متمركز بهصورت
.است متكثر
نسخهاي كشور ، سراسر شهرداريهاي برگزيده عضو چند از متشكل كميتهاي اگر مثال عنوان به
هر سپس و كند تهيه مناسبي انعطافپذيري با شهرداريها ، همهجانبه اصلاحات براي را
و سياسي احوال و اوضاع و مذهبي قومي ، جغرافيايي ، خاص ويژگيهاي به توجه با شهرداري
نسخه اهالي ، و محل قابليتهاي و امكانات و محلي خاص اولويتهاي و اقتصادي و اجتماعي
انساني عناصر ابتكارات و انديشه و طرح راهنماي مستندات كلي ارشادات با را زمينه يا مادر
شهرداري ، آن خاص وضعيت براي اهالي ، خواستههاي و نظرات پردازش و جمعآوري و خود
و مطمئنتر و سريعتر و سهلتر بسيار ميتوان نمايد ، [ويرايش] /متناسبسازي
صورت ، اين در.بخشيد وقوع صورت را تحولات و برد پيش را اصلاحات پروژه همهجانبهتر ،
وجود واسطه به اولا يكديگر با كشور شهرداريهاي طرحهاي و ابتكارات مبادله و نظر تبادل
تحولات به افزونتر اوجي و كيفيت و رونق ميتواند ثانيا است امكانپذير بسيار مادر سند
.نمايد ارزاني موردنظر
بوده نو انديشههاي و افكار جذب و تلاقي محل زمان مرور در شده ، تهيه مادر سند علاوه به
.آورد خواهد پديد تازه ميوههايي سال به سال و
اول درجه انتظارات
انتظار اول درجه در شهرها اسلامي شوراهاي نهاد از مردم كه آنچه پيشگفته ، مطالب بنابر
عملياتي نظام و مديريت و سازمان در تحولات ، مثبت تحقق و اصلاحات طرح اجراي تسريع دارند ،
مسئولان و متصديان خدمتگزاري روحيه تقويت بر علاوه كه گونهاي به شهرداريهاست ،
خدمات اشخاص ، انساني كرامتهاي مطلوب ملاحظه و مردم به بيشتر ارجگزاري و شهرداريها
و بخشند توسعه كيفا و كما ناديداري ، و ديداري هزينههاي حداقل با را شهرداريها
را كارها مستمر بهبود و نمايند جلوهگر شهرداريها عمليات و مديريت نظام در را بهرهوري
لوحه سر شهرداريها ، انساني عناصر تواناييهاي و داناييها دائمي ارتقاء رهگذر از
.دهند قرار خود اهداف و برنامهها
اعضاي به تشبيه قابل اسلامي شوراهاي منتخب نمايندگان و سهامداران حكم در شهرها مردم
نهاد درخصوص كه تفاوت اين با ;ميباشند سهامداران برگزيده كه هستند موسساتي هياتمديره
تشكيل نيز را مشتريان مجموعه سهامداري ، شان بر علاوه مردم شهرداريها ، سازمان و شورا
را مردم انتظارات طرف يك از شهرداريها ، و شوراها با نسبت در مردم دوجانبه شان.ميدهند
دقيقتر ، ارزيابي تا ميكند قادر را ايشان ديگر طرف از و ميرساند حداكثر به نهاد اين از
.باشند داشته آن اعضاي و نهاد اين عملكرد به نسبت كمانعطافتري و جديتر
دوم درجه انتظارات
ديگري عمومي و دولتي نهادهاي و موسسات و سازمانها با شهرداريها ، بر علاوه شهرها ، مردم
.گلهمندند و ناراضي بيش كمو آنها معضلآفريني و ناكارآمدي از و دارند سروكار نيز
اصلاح براي مردم شهرداريها ، امور اداره در شهروندان اراده حاكميت كنوني وضعيت برخلاف
شهرها اسلامي شوراهاي چون ابزاري و اقتدار امكان ، نهادها ، و موسسات و سازمانها ديگر
در اساسي اصلاحات انجام با اسلامي ، شوراهاي كه دارند انتظار رو اين از ;ندارند
و اراده خواستهها ، از اعلا الگويي ابعاد ، همه در آنها كارآمدكردن و شهرداريها
را ايشان انتظار مورد كارآمد و مناسب ساختار نمونه معرفي و ايجاد جهت در مردم ، توانايي
.نمايند ايجاد ديگر ، نهادهاي و سازمانها واداشتن تحرك به و سرمشقگيري براي
ساختن يا يافتن اجتماعي ، و فردي از اعم اصلاحي ، يا ابداعي روشهاي و سامانهها همه در
.است مرحله دشوارترين و مهمترين اولين ، ،[پارادايم] برتر الگوي
همانا كه كارها دشوارترين براي را پرورشي و اصلاحي سيستمهاي بزرگترين كه الهي اديان
كارآمدترين و برترين آوردهاند ، ارمغان به بشريت براي است ، انسانسازي و نفوس تربيت
يعني ;است بوده روش همين ميرسد نظر به برگزيدهاند ، هدف اين تحقق براي كه را روشي
اولياء ، رسولان ، قالب در كامل انسانهاي بهصورت انساني الگوي معرفي و ساخت و تربيت
منش و اخلاق و اعمال و رفتار گفتارشان ، از بيش كه انسانهايي ;الهي مربيان و معلمان
.بود خواهد و بوده كننده تربيت و آموزنده آنها
نمونههاي معرفي و سرگذشتها بيان از است سرشار معنا ، اين به تصريح بر علاوه مجيد ، قرآن
همه در انسانها همه گرفتن سرمشق براي رسيده ، كمال به و شده تربيت انسانهاي عالي
.دورانها
از فراتر ميبايست را [نامناسب و مضر حتي بعضا و] مناسب "سرمشق" و "الگو" نقش و كاركرد
دارند اجباركنندگي يا ارادهسازي قدرت الگوها مواردي در.دانست انسانها گزينش و اختيار
.ميكنند عمل [ناخواسته و خواسته] اوكرها طوعا صورت به غالبا و
هم و ميخواندهاند يسر رب لب زير و بوده گشايش راه جستجوي در كه را آنهايي هم الگوها ،
به را گروه دو هر نميگشايند ، ديده پرشتاب تحولات بر و رفته فرو خواب در كه را كساني
و سرشار انگيزه و چابكي و نشاط با اول ، گروه كه تفاوت اين باميكشاند متابعت و پيروي
.ناچاري و تحميل احساس از ناشي سنگيني و كسالت با دوم دسته و ميكنند عمل آزادي احساس
استقبال ، مورد و رايج الگوهاي از متابعت عدم مواردي ، در كه ميدانند اخير عده زيرا
از ناگزير نيز را آنها بقا ، راز رو اين از ميآورد ، پديد را آنها حذف و شكست زمينه
.ميسازد پيروي
سياسي و اقتصادي ابعاد و اجتماعي و فردي زندگي مختلف جنبههاي از بسياري در واقعيت اين
جوانان ميان در اشاعه بر علاوه كه آرايش و پوشش مدلهاي از ;است مشاهده قابل فرهنگي و
تا ;ميكند پيدا راه -آن بر حاكم خاص ديدگاههاي عليرغم -نيز تلويزيوني هاي عرصه بر
و كوچك پاركهاي و فرهنگسرا و آبنما ساختن و خياباني جدولهاي رنگآميزي و چمنكاري
مديريت ابتكارات از تبعيت به گذشته ، سالهاي طول در كه مردم از همياري و خودياري گرفتن
جملگي يافت صورتتحقق بزرگ و كوچك شهرهاي همه شهرداريهاي توسط تهران ، شهرداري سابق
.ميدهد گواهي مدعا اين نسبي درستي بر
است ناگشودني كشور اداري نظام بنبستكنوني معتقدند كه عدهاي آن با نگارنده لحاظ بدين
ملي قهرمان نيازمند را كشور مديريتي و اداري نظام اصلاح و دگرگوني كه صاحبنظراني يا
براي كشور نياز اساسيترين و عامل اصليترين بلكه نيست ، همعقيده و همراه ميدانند ،
را ، خرد و كلان مديريتي نظام در تحول و ديوانسالار فرسوده و پيچيده اداري نظام اصلاح
قهرمان از آن ، نبود در كه ميداند كارآمد و مناسب نمونههاي و الگوها معرفي و ساخت
حاكميت عرصه و كنوني متكثر جهان در كه آن از صرفنظر.نيست ساخته كاري هم قهرمانان
با كامل مباينت در بنيان از كه -دموكراسي سوي به حركت جريان در خصوصا جمعي ، انديشههاي
در براي چنداني فرصت و جا اساسا -است قهرمانان تازي يكه و قهرمانپروري و قهرمانسازي
و استعدادها به دادن ميدان و انديشهها كارگيري به با بايد ;نيست نشستن قهرمانان انتظار
و ذاتي تواناييهاي با اگرچه متوسطالحال ، انسانهاي خيل از انساني ، منابع صحيح مديريت
تحولات و نمود تهيه را اصلاحات مايههاي و منابع متفاوت ، بسيار جسمي و ذهني و اكتسابي
.بخشيد وقوع صورت را
نهضت تا ميگردد موجب است مردم اراده و خواست بيانگر كه الگويي به شهرداريها شدن بدل
تا آيد پديد كشور شده زمينگير اداري نظام جنبش و حركت براي ريشهداري و فراگير اصلاحي
ناهماهنگي و تناسب عدم به بتوانند كشور نهادهاي و موسسات و سازمانها ساير آن ، آينه در
.برآيند چارهجويي درصدد آن دنبال به و يابند وقوف بهتر و بيشتر ارگانهايشان و اندام
مقدم شكوري محسن
|