مقاوم نه‌چندان فولاد
ايران فولاد بازار صنعت‌و تازه وضعيت بر گزارشي
حسن‌نيا آرش
با را فعلي شرايط نيز آنها خود حتي اما كرده‌اند ، گذر مرگ دره از فعلا فولادي‌ها
وضع از آنها نگراني‌هاي بر مبني زمزمه‌هايي رو همين از.نمي‌كنند ارزيابي پايدار و ثبات
.مي‌رسد گوش به آينده ناپايدار
از آنها گذر البته.نشود سبز فولادسازها راه سر بر ديگري مرگ دره كه نيست معلوم هيچ
از فولاد جهاني جنگ آتش‌بس با كه است فولاد جهاني قيمت بالارفتن مديون بيشتر دره اين
.افتاد اتفاق جنگ طرفين سوي
گذشته هفته‌هاي طي و كرد متاثر را فولاد بازار نيز ديگري عامل اتفاق ، اين كنار در
داشتن نگاه ثابت سال دو از پس بالاخره.ساخت مبدل كشور صنعت روز بحث به را فولاد بحث
و صنايع و بازرگاني وزارت تفاهمنامه براساس و داخلي فولادسازان توليدي محصولات قيمت
به توجه با داخلي فولادسازان سوي از توليدي فولاد قيمت تا است شده اين بر قرار معادن
.شود تعيين بازار قيمت
و مي‌شود دنبال داخلي خودروسازان سوي از كه سال‌هاست قيمت‌گذاري ، الگوي اين
.است شده شناخته بازار حاشيه براساس قيمت‌گذاري سياست نام با اصطلاحا
گذشته هفته كه معادن و صنايع وزير جهانگيري ، اسحاق
آهن ذوب در گرفته صورت انتصابهاي به كه سميرم مردم نماينده پرسش‌هاي به پاسخ براي -
مصرف‌كننده ، حقوق راستاي در را تصميم‌گيري اين.بود يافته حضور مجلس در -داشت انتقادهايي
.كرد عنوان فولاد بازار در موجود رانت با برخورد و توليد جريان از حمايت
خريد با كه را كساني رانت‌خواري امكان بازار حاشيه براساس قيمت‌گذاري":كرد تصريح وي
از را مي‌كنند كسب چندصدميلياردي سودهاي آزاد ، بازار در آن فروش و كارخانه‌ها از فولاد
."برد خواهد بين
فساد پرونده‌هاي تشكيل موجب قبلي قيمت‌گذاري شيوه ادامه":داشت اظهار جهانگيري
."مي‌شد بخش اين دست‌اندركاران و معادن و صنايع وزارت مديران براي اقتصادي
تقريبا كه است واقعيت‌هايي آن از داشت اشاره آن به معادن و صنايع وزير كه نكته‌اي
و عرضه مكانيسم غيراز مكانيسمي براساس قيمت‌گذاري نظام كه كشور اقتصادي بخش‌هاي عمده در
همچون پديده‌هايي و مي‌خورد چشم به مي‌كنند دنبال را بازار در قيمت تعيين و تقاضا
.داشت خواهند دنبال به را آقازادگي و رانت‌خواري
عده‌اي‌محدود اختيار در فولاد بازار نبض
با كه بود محدودي عده اختيار در آهن بازار سال‌هانبض فولاد ، بازار فعالان گواه به
و كارخانه قيمت اختلاف از فولاد ، توليدكننده كارخانه‌هاي و شركت‌ها محصولات پيش‌فروش
.مي‌زدند جيب به كلاني سودهاي بازار
اتخاذ با اميدوارند كشور صنعتي كلان سياستگذاران و فولاد صنعت مديران رو همين از
ضمن بازگردانند ، كارخانه به را رانت اين بتوانند بازار ، حاشيه براساس قيمت‌گذاري شيوه
است يافته افزايش سال‌ها اين در توليد هزينه‌هاي كه آن وجود با مي‌رسد ، به‌نظر كه آن
توان گذشته سالهاي در فولاد قيمت افزايش با اگرچه.بماند ثابت فولادي محصولات قيمت‌هاي
.مي‌رفت بين از نيز مي‌شد عرضه ارزان‌تر كه وارداتي فولاد با ايراني فولاد رقابت
از عمده‌اي بخش تصميم اين با":مي‌گويد -اصفهان آهن ذوب مديرعامل -ابكا مسعود مهندس
مولد بخش به و شده منتقل كارخانه به است غيرمولد رانتي كه دلالان توسط شده كسب رانت
."مي‌شود بازگردانده
":مي‌كند تاكيد سياست اين تاييد با نيز -آهن‌آلات فروشندگان اتحاديه رئيس -آزاد محمد
نفع به و كارخانه‌ها به بازار تا توليد قيمت مابه‌التفاوت بازگشت و رانت حذف
و مي‌كنند كسب را قبلي سود همان ما صنف اعضاي.هست نيز ما خوشحالي باعث توليدكنندگان
ما صنف اعضاي بدنامي و خاطر دغدغه سياست اين اتخاذ با كه ضمن‌آن ندارد ، ما براي تفاوتي
."است رفته بين از
صنعت‌فولاد كور گره ;رقابت ناتواني‌در
فولادي قيمت‌گذاري‌محصولات اگر كه اينجاست فولاد صنعت كور گره و اساسي سوال اما
قيمت آيا شود ، تهيه تقاضا و عرضه براساس نيز توليد نهاده‌هاي و بگيرد صورت بازار براساس
خير؟ يا دارد را جهاني فولادسازان با رقابت توان ايراني كارخانه‌هاي توليدي محصولات
صنايع فراگير مشكل با ايران فولادسازي صنايع.است روشن سوال اين پاسخ مي‌رسد نظر به
اين از يكي دارد ، فراواني دلايل اين و بالاست ايران در توليد هزينه.هستند روبه‌رو كشور
.است فولادسازي صنايع در شاغل پرسنل تعداد دلايل
و هزار يك جهان در فولاد تن -ميليون هر توليد براي":مي‌گويد باره اين در ابكا مسعود
نفر هزار به 5 تعداد اين توسعه حال در و نيافته توسعه كشورهاي در.مي‌كنند كار نفر 200
در و بود نفر هزار ما 20 پرسنل تعداد گذشته سالهاي طي كه است اين‌درحالي.مي‌رسد هم
."نيست ايده‌آل كه داريم پرسنل نفر هزار حاضر 11 حال
انرژي ، بودن ارزان كه باشد نكرده توجه نكته اين به اصفهان آهن ذوب مديرعامل شايد اما
كشور كه‌كمتر مزيت‌هايي‌است از همه كشور در سنگ ذغال و آهن سنگ معادن و منابع داشتن
با فولاد صنعت گذاري‌در سرمايه كه آن ضمن است ، بهره‌مند آنها از فولادي توليدكننده
صنعت اين سرمايه‌گذاري مجدد ارزيابي با امروز كه است گرفته صورت -توماني 7-دلارهايي
.شد خواهد نمايان فاجعه عمق
در صنعت اين مديران ضعف و سوءمديريت سهم فولاد صنايع مديران از اساسي سوال ميان اين در
.است غيررقابتي توليد
منطقي طور به كه آن ضمن داخلي فولادسازان كه كرد پيش‌بيني مي‌توان حساب اين با
در فولاد قيمت كاهش با و آتي ماه‌هاي در بودند خود محصولات قيمت‌گذاري شدن آزاد خواستار
افتاد ، خواهد اتفاق ميلادي آينده سال اواسط از كارشناسان پيش‌بيني به كه جهاني بازارهاي
.باشند نيز فولاد واردات براي محدوديت‌هايي اعمال خواستار
كشورهاي همسايگي در كه است ايراني توليدكنندگان بدشانسي از اين":مي‌دهد ابكاادامه
."دارند قرار ميانه آسياي
حال هر به.نمي‌رسد نظر به آن تغيير براي راهي كه است واقعيتي بدشانسي اين اما
.ارزان‌ترتوليدمي‌كنند مراتب به فولادي شمالي همسايگان و چين مانند كشورهايي
كسب سود":مي‌دهد ادامه داخلي توليد از دولت حمايت توجيه براي اصفهان آهن ذوب مديرعامل
حساسيت كه ديديد اما آمريكاست اقتصاد از ناچيزي عدد آمريكايي فولادسازان سوي از شده
كردند ، ايجاد واردات برابر در امنيت حاشيه دنيا تمام در.بود بالا چقدر مورد اين در آنها
."شد اعمال دير بسيار يا و نگرفت صورت حمايت اين ما كشور در اما
مباركه فولاد و اصفهان آهن ذوب در شد ، گران دنيا در فولاد وقتي":مي‌افزايد وي
حالا اما شود ، متعادل بازار تا داشتيم را واردات مابه‌التفاوت از بخشي كاهش تقاضاي
سال پايان تا هستيم نگران ما.كنند حذف را واردات موانع تمام كه مي‌شود شنيده نجواهايي
."بيفتيم بام ديگر طرف از
به مربوط تصميم‌گيري‌هاي از بخشي كه است اين كار اشكال و عيب":مي‌كند تاكيد ابكا
است بازرگاني وزارت به مربوط ديگر بخش و معادن و صنايع وزارت در بخشي مجلس ، دست در صنعت
."نشود اتخاذ متعادلي تصميم مي‌شود باعث تصميم‌گيران تعدد همين كه
."ببرند منفعت دو هر مصرف‌كننده و توليدكننده كه كنيم عمل طوري بايد ":مي‌گويد وي
محصولات كيلوگرم هر واردات از كه توماني ماليات 35 كه مي‌شود شنيده ديگر سويي از
.است شده حذف كشور كل آينده سال بودجه در مي‌شود اخذ فولادي
ماه ارديبهشت از كه مي‌كند پيش‌بيني موضوع اين از تاسف اظهار با آهن ذوب مديرعامل
.گيرند قرار مرگ دره به سقوط آستانه در ديگر بار يك كشور فولادسازان آينده سال
بر مبني معادن و صنايع و بازرگاني وزارتخانه‌هاي تصميم ارزيابي در آزاد محمد
سال ، اول نيمه در":مي‌گويد بازار حاشيه براساس ايراني كارخانه‌هاي توليدات قيمت‌گذاري
از باقي‌مانده درصد توزيع 68 و مي‌شد توزيع تعاوني‌ها توسط آهني محصولات از درصد 32
فروش قيمت اختلاف باعث درصد همين 68.مي‌گرفت صورت ناشناخته و گوناگون راه‌هاي
وجود كنترلي كشور فولاد توليد از درصد بر 68 ديگر عبارت بهبود شده بازار و كارخانه‌ها
."نداشت
ناشناس خريدار 82درصد
و رسيد درصد به 18 تعاوني‌ها درصدي سهم 32 آبان و مهر ماه‌هاي در":مي‌دهد ادامه وي
شده ، خلاصه درصد اين 82 در نيز قيمتي رانت تمام.رسيد درصد به 82 نامعلوم بخش آن سهم
خدمات و كالا قيمت بر نظارت و بازرسي سازمان و اتحاديه اعضا ، سوي از تعاوني‌ها كه چرا
."مي‌شدند نظارت
فولادي محصولات پيش‌خريدكنندگان براي سياست اين اجراي به‌واسطه كه مشكلاتي از يكي
.است تحويلي قيمت‌هاي با پيش‌خريد مابه‌التفاوت درصدي تا 45 اختلاف 40 است آمده به‌وجود
مورد فولاد پيش‌خريد به اقدام گذشته ماه‌هاي در كه كشور فولاد خريداران از بسياري
معادل قيمتي پرداخت به مجبور خود شده خريداري فولاد تحويل براي كرده‌اند ، خود نياز
هستند فولاد نهايي مصرف‌كنندگان خريداران ، اين از عمده‌اي بخشهستند بازار حاشيه قيمت
پيش‌خريد را خود نياز مورد فولادي محصولات ساختمان ، جواز و ساخت مجوز ارائه با كه
.كرده‌اند
پرداخت به مجبور كارخانه‌ها قراردادهاي در بندي وجود واسطه به خريداران از عده اين
آهن ذوب كه است سالهاي چند روال اين":مي‌گويد باره اين در ابكا.هستند تحويل روز قيمت
."مي‌كند محاسبه تحويل روز قيمت با را خود توليدي محصولات
و كالا قيمت بر نظارت و بازرسي سازمان به شكايتي كه فولادي محصولات خريداران از يكي
به همواره گذشته سال چند در قيمت‌ها اختلاف ":مي‌دارد اظهار نيز است كرده تنظيم خدمات
روبه‌رو قيمت‌ها درصدي افزايش 40 با مقطعي هيچ در و است افتاده اتفاق تدريجي صورت
."نبوده‌ايم
فعاليت‌هاي انجام و سرمايه‌گذاري براي مي‌توان چگونه وضع ، اين با":مي‌افزايد وي
."كرد كتاب و حساب اقتصادي
قراردادهاي تمام":مي‌افزايد -تهران آهن‌آلات فروشندگان اتحاديه رئيس -آزاد محمد
."است مشكل‌ساز خود اين كه است علي‌الحساب و تحويل روز قيمت براساس جديد
درصد همان 82 سوي از كاذب بازارسازي فولاد ، بازار در موجود نگراني‌هاي از ديگر يكي
خودرو بازار در گاهي از هر نگراني اين.است كشور فولادسازان احتمالا و نامعلوم خريدار
خود توليد ميزان كاهش با خودروسازان كه مي‌آيد به‌وجود نيز خودرو قيمتي نوسان‌هاي با و
همواره نگراني و اتهام اين اما.ببرند بيشتري سود تا مي‌دهند افزايش را بازار قيمت‌هاي
توليد ميزان بر خود روزانه نظارت بر تاكيد با جهانگيري و شده رفع صنايع وزير سوي از
.مي‌كند توصيف بي‌مورد را گراني اين خودروسازان
مديرعامل.شد خواهد رفع فرد يا و سازمان نهاد ، كدام سوي از نگراني اين ديد بايد حال
نظارت و دارد قانع‌كننده چندان نه اظهارنظري پرسش اين به پاسخ در نيز اصفهان آهن ذوب
موجود قيمت‌هاي با رقابت و بازار از درآمد كسب و سود افزايش براساس كارخانه خودي به خود
.مي‌داند چاره‌ساز را
موثر اما كند فلزات ، بورس اندازي راه
كه دارد قرار مادري صنعت طرفي از.است پيچيده‌اي داستان ايران ، در فولاد صنعت داستان
وضوح به دولت‌ها سوي از تجارت جهاني سازمان قوانين حاكميت در و جهان اقتصاد آزادترين در
چشم را صنايع تمام و شده باعث را غيرمستقيمي و مستقيم اشتغال كه صنعتيميشود حمايت
حقوق از حمايت و جهاني رقابت بحث ديگر طرف از و مي‌بيند خود توليدات انتظار
ندارد ديگر جاي هر و اكرايني ايراني ، فولاد مصرف در تفاوتي كه دارد وجود مصرف‌كننده‌اي
.مي‌انديشد كيفيت به حدودي تا و قيمت به تنها و
اتخاذ بر مبني اصفهان ، آهن ذوب مديرعامل پيشنهادي راه راه ، بهترين شايد ميان اين در
بتواند و مصرف‌كننده‌باشد و توليدكننده حقوق از حمايت جهت در بينابين و متعادل شيوه‌اي
.كند حل را ايران فولاد صنعت مشكل
مدت‌هاست كه باشد فلزات بورس راه‌اندازي معضل ، اين حل براي موجود راهكار تنها شايد
همچون اختلاف‌ها سطحي‌ترين در پروژه اين با درگير گروه‌هاي و است شده كشيده آن ترمز
.مانده‌اند متوقف دست ، اين از مواردي و ذي‌صلاح كارگزار انتخاب مناسب ، ساختمان تهيه
":مي‌گويد فلزات بورس راه‌اندازي بر تاكيد با تهران آهن‌آلات فروشندگان اتحاديه رئيس
در صادراتي و وارداتي قيمت‌هاي كه بگوييم مي‌توانيم شود ، راه‌اندازي فلزات بورس اگر
فولاد بازار و صنعت فعالان و مردم همه براي قيمت‌ها اين و شد خواهد تعيين واقعي فضايي
."است توجيه‌پذير
.است نرفته سرشان كلاهي مي‌دانند مردم فلزات ، بورس راه‌اندازي با":مي‌كند تصريح آزاد
."شود تعيين شفاف طور به و بازار فضاي در بايد قيمت‌ها
شدن شفاف به است ، شده شناور فولادي محصولات قيمت‌هاي كه هم‌اكنون":مي‌كند اضافه وي
فلزات بورس در نيز فلزي و فولادي محصولات پيش‌فروش بحث.شده‌ايم نزديك بازار فضاي
."شد خواهد تعيين منطقي مكانيسم‌هاي براساس
براساس بازار در قيمت نوسان از نگراني اعلام با آهن‌آلات فروشندگان اتحاديه رئيس
اصفهان آهن ذوب مسوولان با ما":مي‌دهد ادامه فولادسازي كارخانه‌هاي توليدات ميزان
باشند نداشته خود روزانه توليد در تغييري تا دادند قول آنها و كرديم صحبت باره اين در
فعاليت اگر":مي‌كند تصريح همچنين وي."نشود وارد بازار به شديد شوك‌هاي و نوسان‌ها تا
بر هم باز مي‌توانند عده اين نشود ، كنترل مي‌دهند ، صورت عمده خريدهاي كه ناشناس افراد
كنند عرضه بازار به تاخير با را تحويلي فولاد مي‌توانند افراد اين.بگذارند تاثير بازار
."باشد داشته بازار بر بدي تاثير مي‌تواند اين كه
شود عرضه تعاوني‌ها طريق از فقط فولادي محصولات كه كرد توصيه اتحاديه":مي‌گويد آزاد
با."كردند مخالفت آن با گرفت ، را مردم آزادي جلو نمي‌توان كه تحليل اين با مسوولان و
لايحه و است جريان حال در كه ديگري اتفاقات به توجه با و فولادسازي صنعت مسائل جمع‌بندي
.باشد پايدار چندان نمي‌تواند فولاد صنعت امروزي آرامش است ، آنها را7س در عوارض تجميع
ميليارد و 200 خريداران به تعهد و پيش‌فروش بابت از تومان ميليارد اصفهان 120 آهن ذوب
.است بدهكار ديگر ، تعهدات و ديون بابت از تومان
به ارقام اين اگرچه.كرد اضافه را انباشته زيان تومان ميليارد بايد 50 ارقام اين به
ندارد ، اهميت چندان آهن ذوب مالي فعاليت و كار حجم به توجه با و معادن و صنايع وزير زعم
قرمز وضعيت به اهمال صورت در شايد كه است زردرنگي وضعيت از نشانه‌هايي حال هر به اما
.است گوناگون صنايع مادر صنعت نخواهيم چه و بخواهيم چه فولاد.شود تبديل
را يكي ديگر فرزندان رفتن بين از و مادر ماندن بين بايد كشور اقتصادي برنامه‌ريزان
يكديگر كنار در فرزندان و مادر كه هست نيز ديگري راه قطع طور به اما.كنند انتخاب
.دهند حيات ادامه و بمانند
به حمايت اين داشت توجه بايد اما است ، ارزشمندي سياست داخلي صنايع از حمايت بي‌گمان
را بازي كه‌قواعد آن ضمن نشود ، تمام ديگر صنايع و مصرف‌كنندگان حقوق رفتن بين از قيمت
ابزاري هر به رفتن براي‌بالا نمي‌توان مي‌شود ، تعيين بازار در قيمت وقتي پذيرفت بايد
.شد متوسل
|
