حفاظت سوگلي‌هاي
ديگري پوست زير
علم حاشيه
خودخواه DNA
حفاظت سوگلي‌هاي
حفاظتي پژوهش‌هاي در تاكسونوميك تعصب
مي رابرت و كلارك آلن
رنجبر طاهره:ترجمه
دنده‌هاست و چرخ همه حفظ هوشمندانه و احتياطي اقدام نخستين:لئوپولد
.است فراگيري مسئله مي‌شود ، انجام جانداران روي بر كه بررسي‌هايي در تاكسونوميك تعصب
دادن نشان.نيست متناسب طبيعت در جانداران فراواني با پژوهش‌ها ميزان كه معني بدين
در موردنظر جانداران شمار برآورد اما است دشواري بسيار كار عدد با تعصبي چنين ميزان
با پژوهشگران مثال براي.است منظور اين به رسيدن براي منطقي شاخص يك پژوهشي ، منابع
از جانورشناختي ، داده‌هاي پايگاه در شده ثبت داده‌هاي از فقره هزار از 32 بيش بررسي
اما است پستانداران از بيش دوزيستان گونه‌هاي تعداد آنكه با دريافتند تا 1998 ، 1979
نوشته دوزيستان درباره كه است مقالاتي برابر پستانداران 10 درباره موجود مقالات تعداد
نوميك تاكسو تعصب بيانگر حفاظتي پژوهش‌هاي اگر است شگفتي جاي حساب اين بااست شده
گسترده‌اي و يكپارچه رويكرد از زيست محيط حفظ طرفداران اينها همه وجود با.باشند كمتري
A.) لئوپولد آلدو مشهور گفته بنابه مثال براي.مي‌كنند حمايت زيستي تنوع حفظ منظور به
اين همه حفظ.دنده‌هاست و چرخ همه حفظ هوشمندانه و احتياطي اقدام نخستين ،(Leopold
.است نيازمند آنها تك‌تك بررسي به بخش‌ها
دو اخير ، 20011987 ، سال موضوعات 15 حفاظتي ، پژوهش‌هاي در تاكسونوميك تعصب برآورد براي
در ترتيب به كه زيستي حفاظت و حفاظتي زيست‌شناسي نام‌هاي با پيشرو زيستي محيط مجله
تمامي اقدام اين طيداديم قرار بررسي مورد را مي‌شوند منتشر انگلستان و متحده ايالات
بازبيني مورد بود شده چاپ مجلات اين در كه كوتاهي يادداشت‌هاي و مشترك مقالات گزارش‌ها ،
گروه چند يا يك روي بر تمركز با مقاله و 700 هزار از 2 بيش رفته ، روي‌هم.شد گرفته قرار
جهاني اتحاديه داده‌هاي از مجموع در و كرديم فهرست‌بندي و تحليل را زنده موجودات از
با.كرديم استفاده مي‌برند ، سر به جهان سرتاسر در كه گونه‌هايي شمارش براي (IUCN) حفاظت
فراگرفته هم را حفاظتي نوشته‌هاي و مقالات حتي تاكسونوميك تعصب كه دريافتيم تاسف كمال
.است
با.است طبيعت در گياهان نسبي رواج گوياي مي‌گيرد صورت گياهان روي بر كه پژوهش‌هايي
موجود مقالات از درصد مي‌دهند ، 20 تشكيل را جانداران گونه‌هاي از درصد گياهان 18 آنكه
كمتر بسيار گرفته انجام بي‌مهرگان درباره كه پژوهش‌هايي ميزان اما.دارد اختصاص آنها به
و.گونه‌ها از درصد برابر 79 در مقالات كل از درصد مي‌رود11 انتظار كه است چيزي آن از
كل از درصد است69 انتظار مورد موارد از بيش مهره‌داران به مربوط پژوهش‌هاي برعكس
سهم نيز مهره‌داران ميان در.شده شناخته گونه‌هاي كل از درصد تنها 3 برابر در مقالات
با پستانداران و گونه‌ها از درصد برابر 19 در مقالات از درصد اختصاص 39 با پرندگان
از بيش توجهي قابل طور به خود ، به گونه‌ها از درصد مقابل 9 در مقالات از درصد اختصاص 40
گونه‌ها ، از درصد داشتن 48 با ماهيان كه است حالي ايندرميرود انتظار كه است چيزي آن
به خود به گونه‌ها از درصد اختصاص 9 با دوزيستان و گونه‌ها از درصد داشتن 15 با خزندگان
كمتر مقادير اين.مي‌دهند اختصاص خود به را مقالات درصد و 6 درصد درصد ، 8 تنها 8 ترتيب
با تعصب اين كه دريافتند بررسي‌هايشان پژوهشگران‌طي.مي‌رود انتظارش كه است چيزي آن از
داشتن 6 با نرم‌تنان كه ترتيب بدين.مشاهده‌است قابل نيز بي‌مهرگان بين در كمتري شدت
درصد گونه‌ها ، 8 از درصد داشتن 3 با سخت‌پوستان و مقالات از درصد گونه‌ها ، 19 از درصد
داشتن با حشرات كه حالي در.است انتظار از اين‌بيش و داده‌اند اختصاص خود به را مقالات
در را مقالات درصد بي‌مهرگان 6 ساير و مقالات درصد بي‌مهرگان ، 68 گونه‌هاي از درصد 80
كه است آن از كمتر نيز مقادير اين كه داده‌اند اختصاص خود به گونه‌ها از درصد قبال 11
در مقالات از درصد اختصاص 48 با بيدها و پروانه‌ها نيز حشرات درميان.مي‌رود انتظار
با سوسك‌ها كه حالي در انتظارند از بيش ملاحظه‌اي قابل طور به گونه‌ها از درصد برابر 15
اختصاص 26 با نيز حشرات ساير و گونه‌ها از درصد برابر 39 در مقالات از درصد اختصاص 26
ما.مي‌رود انتظار كه آنند از كمتر خود ، به گونه‌ها از درصد برابر 46 در مقالات از درصد
جامعه مقالات از شديدتر حفاظتي مقالات نوميك‌در تاكسو تعصب كه كرديم ثابت شواهد طبق
حتي
كه آنچه شدت به هم باز تعصبي چنين ميزان اما.است علمي مقالات مجموع در و
نوميك تاكسو
روي كامل طور به تقريبا كه حفاظتي سازمان‌هاي پژوهشي‌اكثريت و اكتشافي فعاليت‌هاي در
به حفاظتي زيست‌شناسي رسيدن تا آنكه با.نيست تمركزمي‌كنند ، پستانداران و پرندگان
راه تاكسونوميك تعصب مبحث به توجه افزايش نيز و رشته يك به‌عنوان آن پذيرش و بلوغ مرحله
حفاظتي بررسي‌هاي در حداقل تعصبهايي چنين اميدواريم‌كه اما است ، پيش در طولاني بسيار
درباره كه مقالاتي تعداد در نسبي افزايش استثناي بهكاهشيابد معين ، زمان از پيش
اخير ، سال از 15 بيش حفاظتي مقالات تاكسونوميك تعصب وضعيت در مي‌شود ، نوشته دوزيستان
به مربوط بررسي‌هاي در تاكسونوميك تعصب دامنه‌داربودن وجود با.نمي‌شود مشاهده بهبودي
است ممكن موارد برخي در و نيستند خائنانه الزاما اين‌تعصبها تمامي زيست ، محيط حفظ
.باشند داشته قبولي قابل پايان
حفاظتي منابع به طبيعت در جانداران عمده تاكسون‌هاي نسبت
مواجه شكست با زيستي تنوع حفظ براي كوشش‌ها تمامي بسيار احتمال به همگاني بدون‌حمايت
منافع مي‌تواند پاندا ، و جغدها چون جذابي گونه‌هاي حفظ براي همگاني جانبداريخواهندشد
حال‌دشوار اين با.باشد داشته همراه به كمتر جذابيت با گونه‌هايي براي اندكي‌را چند هر
بخش‌ها اين بالاي اكثريت درباره آنكه بدون داد نجات را طبيعت بخش‌هاي تمام بتوان كه است
طرز به حفاظتي و پژوهشي سازمان‌هاي و آژانس‌ها كه باشد شايدلازم.بدانيم چيزي
به نيز حفاظتي مجلات و كنند تقسيم طيف‌تاكسونوميك در را پژوهشي سرمايه‌هاي منصفانه‌تري
مثل خاص رده‌بندي از تراز هر اعضاي) تاكسون‌هاي به مربوط پژوهش‌هاي منصفانه‌تر گونه‌اي
تعصب شناخت اما.كنند منتشر را انتظار از دور (خانواده يك يا جنس يك گونه ، يك
قبال در ما موضع تعيين در گام نخستين وجوددارد حفاظتي پژوهش‌هاي در كه تاكسونوميكي
.است تعصبي چنين
Science,12Jul.2002
ديگري پوست زير
يانگ اما
همتي زينب:ترجمه
به آنها صورت كه است بيماراني معالجه راه تنها صورت پيوند جراحي عمل شود داده نشان اگر
دهند راانجام جراحي عمل اين كه هستند موظف اخلاقا ديده‌پزشكان صدمه شدت
صورت پيوند جراحي امكان آينده ماه تا 9 ظرف 6 كه داشته‌اند اعلام انگليسي برجسته جراحان
كه است فرارسيده آن زمان حالا كه معتقدند آنها وجود اين با.شد خواهد فراهم فني نظر از
.بگيرد تصميم عمل اين بودن اخلاقي مورد در عمومي افكار
انگلستان پلاستيك جراحان اتحاديه نشست جريان در دسامبر چهارم چهارشنبه روز موضوع اين
بيمارستان در پلاستيك جراحي مشاور (P.Butler) باتلر پيتر.گرفت قرار جدل و بحث مورد
ديگر ، شخصي از صورت دريافت براي عملا كسي آنكه از پيش دارد ضرورت كه گفت لندن فري رويال
نيست اين سوال افزود وي.شود بحث آن اخلاقي جنبه‌هاي درباره گيرد قرار جراحي عمل زير
انجام را عملي چنين بايد آيا كه است اين سوال خير ، يا زد پيوند را صورت مي‌توان آيا كه
خير؟ يا داد
سوختگي‌هاي سرطان ، اثر در آنها صورت كه افرادي براي صورت پيوند باتلر ، دكتر گفته به
نظرخواهي در وليكنباشد درمان شيوه موثرترين مي‌تواند است افتاده شكل از تصادف يا شديد
داشتند حضور نيز پرستاران و پزشكان آنها ميان در كه بيمارستان پرسنل از نفر از 120 كه
داشته نياز بدان اگر را صورت پيوند كلي طور به افراد كه حالي در شد مشخص گرفت ، صورت
باتلر دكتر.كنند اهدا مرگ از پس را خود صورت نيستند مايل عملا اما مي‌پذيرند باشند
با مخالفتشان و افراد اين اوليه نگراني‌هاي جراحي ، عمل شيوه دقيق تشريح با است معتقد
.شد خواهد برطرف خود چهره اهداي
سيماي لزوما مي‌گيرند قرار صورت پيوند جراحي عمل تحت كه افرادي باتلر دكتر گفته به
و پلاستيك جراحي متخصص (M.Evison) اويسون مارتين.نمي‌كنند پيدا را اهداكننده شخص
جنيني ، رشدونمو دوران طي":مي‌گويد و بوده موافق باتلر دكتر با شفيلد دانشگاه در زيبايي
صورتي در بنابراين.مي‌يابند رشد و تكوين صورت عضلات فرد ، جمجمه و صورت اسكلت با متناسب
خود به تازه‌اي ساختار مي‌بايست شود زده پيوند ديگري جمجمه به عضلات اين باشد قرار كه
".كند پيدا انطباق دريافت‌كننده صورت اسكلت با تا بگيرد
و جدا دريافت‌كننده شخص صورت از زيرپوستي چربي و صورت عضلات پوست ، صورت ، پيوند عمل در
شخص استخوان‌هاي از برخي حتي و صورت خون‌رسان اصلي رگ بيني ، 8 گوش‌ها ، چانه ، لبها ، با
بدن بخش‌هاي ساير از كه پيوندپوستي باتلر دكتر گفته به.مي‌شود جايگزين صورت اهداكننده
به حساسيت يا حركت اجازه پيوند نوع اين وليكن است امكان‌پذير صورت به شده جدا بيمار
.مي‌كند بازي صورت روي بر را ماسك يك نقش تنها واقع در و نمي‌دهد را صورت
حركت امكان مي‌بايست شده بازسازي ناحيه زيرا است دشوار بسيار جراح براي صورت بازسازي
و چشم لب ، به‌ويژه صورت ، طريق از را خود عواطف و احساسات بتواند بيمار تا باشد داشته
را اعصاب و عضلات پيوند پوست ، علاوه‌بر مي‌تواند كه صورت پيوند بنابراين.كند بيان گونه
براي اين ، علاوه‌بر.دهد حركت را خود صورت تا داد خواهد اجازه بيمار به برگيرد در نيز
كنترل را حركت و احساس كه اعصابي مي‌بايست باشد موفقيت‌آميز صورت پيوند عمل اينكه
سيستم واكنش فرونشاندن به كه پزشكي پيشرفت‌هاي همچنين.شوند زده پيوند درستي به مي‌كنند
افزايش را صورت پيوند موفقيت احتمال مي‌كند كمك خارجي بافت‌هاي به نسبت بدن ايمني
شده پيوندزده عضو به نسبت ايمني سيستم براي‌تحريك پوست ويژه قابليت گذشته در.مي‌دهد
ايمني سيستم كه جديدي داروهاي وليكن است بوده صورت پيوند عمل از ممانعت در مهمي عامل
.بگيرد صورت جراحي اعمال چنين مي‌دهد اجازه اكنون مي‌كنند تضعيف را بدن
را صورت پيوند جراحي عمل ميكروسكوپي ، جراحي اعمال در جديد توانايي‌هاي است معتقد باتلر
از ارزيابي‌هايي آينده ماه طي 6 بتواند است اميدوار كه مي‌گويد اواست كرده آسان‌تر
.دهد صورت را جراحي اعمال چنين بودن منطقي
يك صورت كندن ايده":بود گفته باتلر صورت پيوند جراحي عمل زمينه در مستند برنامه يك در
اگر وليكن مي‌رسد نظر به غريب و جسورانه فكر يك ديگري صورت روي بر آن دادن قرار و شخص
به آنها صورت كه است بيماراني معالجه راه تنها صورت پيوند جراحي عمل كه شود داده نشان
عمل از شيوه اين كه هستند موظف و مي‌بايست اخلاقا پزشكان بنابراين است ديده صدمه شدت
".دهند انجام را جراحي
New Scientist, 27 Nov,2002
علم حاشيه
موز جنس از پارچه‌هايي *
و سبك بسيار گويا كه كرده درست پارچه‌اي موز ، درخت الياف از استفاده با ژاپني شركت يك
شده بريده وسط از درخت تنه از بخشي محصول ، برداشت هنگام به موزخيز كشورهاي در.است خنك
در موجود نرم الياف كردن خشك از پس شركت اين.مي‌شود انداخته دور موزها چيدن از پس و
واقع در.است بافته پارچه آنها از و كرده كتان با مخلوط نخ به تبديل را آنها تنه ، اين
موز درخت الياف را آنها مواد درصد تا 70 بين 30 كه مي‌شود بافته پارچه‌هايي روش اين با
براي دليل همين به و بوده كنفي پارچه‌هاي به شبيه شده بافته پارچه.مي‌دهد تشكيل
.است مناسب راحتي لباس‌هاي در استفاده
ژني واكسن‌هاي *
بهتر واكنش جهت ايمني دستگاه آماده‌سازي براي را روشي توانسته‌اند پژوهشگران تازگي به
داخل در انسان ژن يك دادن قرار با را كار اين آنها.بيابند شده ضعيف ويروس برابر در
را بدن ايمني سيستم است قادر و داشته نام GMCSF ژن اين - رسانده‌اند انجام به ويروس
بدن شدند متوجه ميمون‌ها روي بر واكسن اين آزمايش از پس پژوهشگرانكند تحريك
كه ميمون‌هايي از بيشتر برابر تا 6 شده 3 تلقيح آنها به اصلاح‌شده ويروس كه ميمون‌هايي
جديد راهبردهاي از استفاده چه اگر.ساخته‌اند پادتن كرده دريافت شده ضعيف ويروس فقط
بر مي‌بايست باليني ، بررسي‌هاي انجام از قبل اما مي‌دهد افزايش را ايمني مسائل واكسن ،
.پذيرد صورت بيشتري تحقيقات انسانريخت‌ها روي
هميشه از آسان‌تر *
از آسان‌تر مراتب به سنگين ، صنايع كارخانجات از سمي فلزات است ممكن معتقدند پژوهشگران
را حلزون تعدادي پژوهشگران اين.شوند انسان‌ها غذايي چرخه وارد مي‌شد تصور قبلا آنچه
جمع‌آوري سرب و روي ذوب واحد يك محوطه از كه كادميوم به خاك‌آلوده حاوي محفظه‌هايي در
قرار بررسي مورد را حلزون‌ها بافت‌هاي دانشمندان هفته ، دو از پس.دادند قرار بود ، شده
تحقيق اين نتايج دانشمندان گفته به.يافتند سمي مواد غيرمنتظره‌اي ميزان آنها در و داده
آب در آلاينده‌ها كه صورتي در فقط ارگانيسم‌ها مي‌كند بيان كه است نظريه‌اي خلاف بر
.مي‌كنند جذب را آنها باشند ، معلق يا و محلول
خودخواه DNA
گاداكار راجاوندرا
فيض‌اللهي كاوه:ترجمه
بسيار به‌طور را فرزندان جنسي نسبت مي‌توانند نيستند ماده زنبور كنترل تحت كه عواملي
منتقل دختر به مادر از مي‌تواند باكتريايي آلودگي يك مثال ، براي.دهند تغيير چشمگيري
وجود به ماده - تمام دودماني كه مي‌كشد را هاپلوئيد تخم‌هاي تمام تقريبا كه شود
آلوده ماده‌هاي كه آن مگر بماند باقي طبيعت در نمي‌تواند آلوده‌اي سويه چنين.مي‌آورد
البته.بخشند تداوم نسلشان به و بيابند ديگر غيرآلوده خانواده‌هاي از نرهايي بتوانند
نسل هر براي مي‌توان زيرا است راحت كافي اندازه به آزمايشگاه در سويه‌هايي چنين نگهداري
.كرد تهيه سالم نرهايي آلوده ماده‌هاي از
مي‌افتد اتفاق حالت اين عكس آن در كه است شده يافتهNasonia vitripennis از ديگري سويه
سالم ماده‌هاي تهيه با آزمايشگاه در نيز سويه‌اي چنين نگهداري:مي‌شود توليد پسر فقط _
كه پسركش عواملي معرفي با (J.Werren) ورن جان.است آسان جهش‌يافته نرهاي از نسل هر براي
نشريات تيتر مي‌رسند ، پسر به پدر از كه دختركش عوامل و مي‌شوند منتقل دختر به مادر از
اكنون.است دختركش عامل ماست ، علاقه مورد اين‌جا آنچه !بود آورده در خود تسخير به را
عادي ظاهر به كروموزوم‌هاي با عادي اسپرم‌هايي جهش‌يافته نرهاي كه است روشن كاملا
آغاز آن از پس مشكلميدهند لقاح را تخمك‌ها موفقيت با اسپرم‌ها اين و مي‌كنند توليد
لقاح تخم در اسپرم پدري كروموزوم‌هاي بود ، ناشناخته اين از پيش كه دلايلي به.مي‌شود
مي‌شوند متلاشي (مي‌شود تشكيل جنسي سلول‌هاي يا گامت ، دو اتحاد اثر در كه سلولي) يافته
به است ، هاپلوئيد تخم كه آن‌جا از اكنون اما.مي‌مانند باقي مادري كروموزوم‌هاي تنها و
بيان به يا مي‌شوند كشته دخترها ترتيب اين به.مي‌شود نر شود ، ماده به تبديل كه آن جاي
حتي مي‌شوند؟ متلاشي پدري كرومووزم‌هاي چگونه و چرا.مي‌شوند پسر به تبديل دقيق‌تر
نظر مورد جهش‌يافته صفت حاصل ، هاپلوئيد نرهاي چگونه كه است پرسش اين آن از گيج‌كننده‌تر
را تخمك‌ها اسپرم‌هايشان كه هنگامي بعد نسل در خود نوبه به كه به‌طوري مي‌كنند ، كسب را
مورد صفت انتقال) انتقالي چنين مي‌كنند؟ تبديل پسر به را بالقوه دخترهاي مي‌دهند ، لقاح
.مي‌شوند متلاشي پدري كروموزوم‌هاي تمام زيرا نيست انتظار مورد (م - پسر به پدر از
نظر
با همراه و است كروموزومي خارج پسر ، به دختر تبديل مسبب عامل كه است آن ممكن نتيجه تنها
در دقيق كنجكاوي.نمي‌شود متلاشي آنها با اما مي‌شود تخم وارد پدري كروموزوم‌هاي
دوست اگر) كوچكي كروموزوم جهش‌يافته نرهاي كه است داده نشان جهش‌يافته اسپرم ساختار
معمولي نرهاي عادي كروموزوم بر 5 اضافه (بناميد DNA قطعه‌اي را آن مي‌توانيد داريد
.مي‌شود ناميده B كروموزوم اضافي كروموزوم ايندارند
توصيف را جانوران و گياهان مختلف گونه‌هاي كروموزوم‌هاي سلول‌شناسان كه هنگامي قديم در
عادي مجموعه‌هاي بر علاوهيافتند غيرعادي كروموزوم‌هايي بعضي‌گونه‌ها در مي‌كردند ،
و اسپرم _ جنسي سلول‌هاي) گامت‌ها در و هستند جفت صورت به بالغ مرحله در كه كروموزوم
خويش نوع هم ديگر كروموزوم آن به نو از دوباره لقاح ضمن و مي‌شوند هاپلوئيد (تخمك
عجيبي كروموزوم‌هاي است ممكن هرازگاهي گردند ، باز ديپلوئيدي حالت به تا مي‌پيوندند
است ممكن كروموزوم نوع اين.است غيرعادي آنها انتقال و نيستند جفت معمولا كه باشند
.باشد داشته حضور نسخه‌ها از متغيري تعداد در يا باشد نداشته حضور اصلا
سادگي به و نكردند درك درستي به را اضافي كروموزوم‌هاي اين اهميت سلول‌شناسان بيشتر
ظاهر به كروموزوم‌هاي براي را A كروموزوم‌هاي برچسب و ناميدند B كورموزوم‌هاي را آنها
نشان را بي‌دختر فنوتيپ كه جهش‌يافته‌اي هايNasonia vitripennis.نگهداشتند عادي
و مي‌رسد تخم به پدري كروموزوم‌هاي با همراه كه هستند B كروموزوم يك داراي مي‌دهند ،
آشكار اما.مي‌برد بين از را پدري كروموزوم‌هاي تمام كه مي‌كند توليد را عاملي ظاهرا
هاپلوئيد سلول در كه طوري به است ، مقاوم تخريبي چنين برابر در خود B كروموزوم كه است
.بزند را حقه‌اش ديگر بار بتواند تا مي‌ماند مي‌يابد تكوين نر زنبور به كه حاصل
تمام عوض در اما ندارد است داده پناه آن به كه نري حال به نفعي هيچ B كروموزوم
.كند تضمين را آينده نسل‌هاي به خويش انتقال و بقا تا مي‌كند تخريب را نر كروموزوم‌هاي
گرفته لقب شده شناخته "ژنتيكي عنصر خودخواه‌ترين" ،Nasonia يB كروموزوم كه ندارد تعجبي
نرهاي تمام اگر زيرا رود ، پيش نمي‌تواند چندان B كروموزوم اين كه است روشن اما.است
كه ماند نخواهد باقي ماده‌اي هيچ ديگر آنگاه دهد ، قرار حمله مورد را جمعيت در موجود
از استفاده در آن توانايي به B كروموزوم بقاي.شوند جفت آنها با جهش‌يافته نرهاي
شيوع طبيعي انتخاب نتيجه دردارد بستگي خود جلوي روبه انتقال براي سالم ماده‌هاي
هر درنشود منقرض ماده‌ها فقدان اثر در جمعيت كل كه مي‌كند محدود حدي به را B كروموزوم
بنابراين و شود منقرض است ممكن جمعيت آن يابد ، افزايش B كروموزوم فراواني اگر جمعيتي
نگه كنترل تحت نسبتا B كروموزوم بازمانده ، جمعيت‌هاي تمام در كه كنيم فرض مي‌توانيم
كه اين از است عالي مثالي Nasonia vitripennis ي B كروموزوم حال اين با.است شده داشته
عمل جاندار فرد سطح از غير زيستي سازمان ديگر سطوح در مي‌تواند گاهي طبيعي انتخاب چگونه
.كند
Gadagkar,R.1997.Survival Strategies Harvard.U.P
|
