پايدار توسعه كليد آب مهندسي
روند مي تاراج به افغانستان جنگلهاي
پايدار توسعه كليد آب مهندسي
است بشري‌بوده تمدن خاستگاه‌اوليه كه را دلتاها انسان بي‌رويه دخالت
است كشانده
نابودي به
در داشته‌اند آب مهندسي در كه موفقيت‌هايي علت به هلنديها دنيا ، تمامي در احتمالا
آنها طول كه بزرگ سدهاي گستره اگر زيراباشد هم‌چنين بايد.مشهورترند همه از زمينه اين
مهندسان دست به كه (طول كيلومتر با 200)بلند شني ديوارهاي و مي‌رسد كيلومتر به 400
نمي‌داشت وجود مي‌شود نگهداري دقيقا آنها از و شده ساخته دريا راندن عقب براي هلندي
ميليون معاش 8 و زندگي و خانه حاضر حال در.مي‌بود سكونت غيرقابل كشور اين نصف از بيش
بي‌ترديد كه دارد آبقرار از گرفته پس باز دلتاي اين بر مردم از نفر
آن نگهداري مشكلات همه اين با بسيار ، اهميت حائز است منطقه‌اي اجتماعي و اقتصادي نظر از
توانايي حتي چندي از پس كه است مشكلي درياها سطح رفتن بالا.است افزايش روبه بي‌گمان
.بگذارد آزمايش بوته در نيز را آب كردن مهار در هلنديها
خود زندگي و خانه از افراد جابه‌جايي باعث كه زيست‌محيطي مختلف مسائل ميان در
از ناشي خود كه-دريا سطح رفتن بالا بالقوه اثرات اندازه به عاملي هيچ مي‌شوند ،
سطح اگر مثال براي.نيست موثر -شده ايجاد زمين هواي و آب در بشر دست به كه است تغييراتي
پناهنده ميليون دنيا 50 مختلف كشورهاي در برود بالا متر يك دنيا تمام در اقيانوسها آب
شناخته پناهندگان مختلف انواع كل تعداد برابر سه رقم اين.شد خواهد ايجاد محيطي زيست
.است امروز شده
هم آن علت و مي‌شود گرم رفته رفته زمين كره كه باورند اين بر دانشمندان بيشتر امروز
فسيلي سوختهاي مصرف از ناشي عمده طور به كه است زمين جو در "گلخانه‌اي گازهاي" تجمع
خواهد بالا حد چه تا زمين حرارت درجه ميانگين كه نيست مشخص اكنون.است صنعتي دركشورهاي
صورت اخيرا كه برآوردهايي طبق.پيوست خواهد وقوع به سرعتي چه با افزايش اين و رفت
يعني 308 سانتي‌گراد درجه تا 5/4 ميزان 5/1 به سال 2030 تا زمين كره حرارت درجه گرفته
اگر.رسيد خواهد درجه به 5 سال 2100 تا افزايش اين و يافت خواهد افزايش فارنهايت درجه
رفت خواهد بالاتر متر تا 2 درياها 4/1 آب سطح آينده قرن پايان تا باشد صحيح برآورد اين
از 15 گاه هيچ احتمالا گذشته قرن طول در درياها آب سطح كه بگوييم نيست بد مقايسه براي)
تمام زيربناي و دنيا مردم تمام به مسلما افزايشي چنين.(است نرفته بالاتر سانتيمتر
.بود خواهد توسعه حال در كشورهاي در آن اثرات بدترين و فوري‌ترين اما زد خواهد صدمه جهان
:است كرده عنوان بي‌پرده را مساله عبدالقيوم مامون پرزيدنت مالديو جمهور رئيس
ساحلي خط:مي‌برد بين از را انسان نفس به اعتماد واقعا تغيير اين شده پيش‌بيني اثرات
آب سطح تغيير حداقل ميزان وقتيرفت خواهد دست از زمين و يافت خواهد تغيير شدت به
.شد خواهد تشديد سيل از ناشي خسارات و مي‌شود بيشتر سيلها تعداد بناچار شود بيشتر درياها
حاصلخيز كشاورزان زمينه‌هاي بردن بين از باعث و گرفت فراخواهد سيل را حاصلخيز دلتاهاي
.شد خواهد خورها و رودخانه‌ها و آبخيزها داخل به نمك نفوذ افزايش و گياهي پوشش و
اكثر براي سواحل در مقاوم شبكه‌هاي تقويت و آباداني و احيا و بنا تجديد سنگين هزينه‌هاي
.بود خواهد فلج‌كننده مساله با درگير كشورهاي
از بعد درياها آب سطح رفتن بالا شدت كه كرده‌اند برآورد اكنون اقليم‌شناسان از برخي
اين عمل در امارسيد خواهد سال هر در سانتيمتر تا 2 به 3 و شد خواهد بيشتر سال 2050
يك از گوناگون مناطق زيرا.بود خواهد نقاط ساير از بيشتر بسيار مناطق بعضي در افزايش
از و (پست‌ترند برخي و بلندتر مناطق بعضي مثلا).دارند يكديگر با آشكاري سوتفاوتهاي
اين در دارد ، وجود آنها ميان بيشتري تفاوتهاي زمين‌شناختي فرايندهاي لحاظ از ديگر طرف
رودخانه‌اي دلتاهاي در ساحلي ، مناطق در زمين نشست يا و زمين قشر طبيعي جابه‌جايي مورد
.است اساسي موضوع يك خاك نشست مساله
پيروزي با و دارند قرار پويا تعادل حالت يك در رودخانه‌اي دلتاهاي طبيعي شرايط در
وفرو مي‌شوند تشكيل پي‌درپي آن نشست و خاك تجمع از پيوسته‌اي الگوي از
سيلها جريان در كه رسوباتي از مي‌سي‌سي‌پي رودخانه دلتاي آمريكا در مثلا.مي‌پاشند
.آمد بوجود ماندند مي جا بر دريا سمت به رودخانه گذار جريان در يا و بود شده ته‌نشين
با همراه زمين قشر منطقه‌اي و محلي تغييرات امامييابند تجمع زمان مرور به رسوبات اين
موضعي نشست.كند نشست شده تشكيل ترتيب بدين كه زميني كه مي‌شوند باعث خاك شدن فشرده
.باشد سال در سانتيمتر حد 10 تا آب سطح رفتن بالا معناي به مي‌تواند تنهايي به خود زمين
درياها آب جهاني سطح افزايش جمع حاصل از بايد را دريا آب سطح افزايش نسبي شدت اين بنابر
.كرد محاسبه خاك محلي نشست ميزان و
بانكوك شهر در.مي‌كند تشديد را زميني نشست نفت و آب زيرزميني ذخاير از بهره‌برداري
از حد از بيش بهره‌برداري از ناشي كه آب سفره‌هاي رفتن پايين علت به تايلند در واقع
سال در سانتيمتر به 13 خاك موضعي نشست ميزان است گذشته دهه سه طول در زيرزميني آبهاي
روي بر بستن سد و دادن مسير تغيير و زدن كانال مانند كارهايي علاوه به.است رسيده
اين وقتي.دهد كاهش شدت به مي‌رسند دلتا به كه را رسوباتي ميزان مي‌تواند رودخانه‌ها
نمي‌تواند رسوبات تجمع آمده ، پيش نيل و مي‌سي‌سي‌پي در كه همچنان مي‌آيد ، پيش حالت
هم آب سطح و مي‌شود بيشتر ساحلي خط فرسايش نتيجه در و كند جبران را زمين نشست ميزان
واجد اجتماعي نظر از هم و بوم‌شناسي نظر از هم كه پست دلتايي مناطقميرود بالاتر
بر درياها آب سطح ناچيز حتي افزايش صورت در كه هستند مناطقي اولين جزو بسيارند اهميت
ساير و غذايي مواد تامين مهم منابع از حاصلخيز دلتاهايشد خواهند نابود سيل اثر
و بنگال دلتاي مانند آنها از تعدادي دنيا مهم دلتاهاي ميان از و مي‌باشند فرآورده‌ها
منشا بزرگترين تنهايي به خود مناطق اين درنتيجه.مي‌باشند نيز پرجمعيت بسيار نيل
به اخيرا كه مطالعاتي براساس.مي‌آيند حساب به دريا سطح بالارفتن از ناشي پناهندگان
اثر مجموعه آمده عمل به ماساچوست در "وودزهول" اقيانوس‌نگاري انستيتوي پژوهشگران همت
منطقه دو اين در.است شده داده نشان مصر و بنگلادش در زمين نشست و دريا سطح بالارفتن
.دارند قرار خطر معرض در بالقوه به‌طور نفر ميليون حدود 46 معاش و مسكن
حداقل برآورد براساس كه كرده‌اند عرضه مورد اين در را احتمالي طرح سه پژوهشگران اين
سال 2050 ، تا دريا سطح افزايش حداقل يعني.گرفته‌اند شكل دريا سطح افزايش حداكثر و
هفتاد سال 2050 ، تا افزايش اين حداكثر و سانتيمتر ، 28 سال 2100 تا و سانتيمتر سيزده
به كه طرحي در.است شده برآورد سانتيمتر هفده و دويست سال 2100 ، تا و سانتيمتر نه و
ناحيه و دارد را ميزان كمترين دريا آب سطح افزايش مي‌شود ناميده "حالت بهترين" نام
دريا سطح افزايش شده ناميده "حالت بدترين" كه دوم طرح در.است تعادل حالت در هم دلتايي
منحرف يا مسدود كامل به‌طور مي‌ريزد دلتا به كه رودخانه‌اي نظام و است حداكثر سطح در
سطح بالارفتن مطلق ميزان به هم را دلتا طبيعي نشست ميزان بايد حالت اين در.است شده
اساس اين بر طرح اين.شده ناميده "واقعي حالت بدترين" به‌درستي سوم طرح.كرد اضافه دريا
مصارف ساير و آبياري براي پمپ توسط زيرزميني آبهاي حد از بيش كشيدن بيرون كه است مبتني
در هم حالت سه اين اقتصادي اثرات محاسبه براي پژوهشگران.مي‌شود طبيعي نشست تشديد موجب
كه كشور كل جمعيت از سهمي مثلادادند قرار اساس را فعلي شرايط بنگلادش در هم و مصر
اقتصادي فعاليتهاي از سهمي يا و مي‌كنند زندگي هستند سيل معرض در كه مناطقي در هم‌اكنون
كه است واضح البته.شد داده قرار مبنا مي‌شود انجام فعلا افراد همين توسط كه كشور
پناهندگان تعداد افزايش جز معنايي آن جمعيت رشد و مناطق اين در مردم اسكان ادامه
.داشت نخواهد آينده زيست‌محيطي
است استوار مگنا و براهماپوترا و گنگ رودخانه‌هاي آب جريان بر كه بنگال دلتاي
پنجم يك) مي‌دهد تشكيل را بنگلادش كشور كل مساحت %و 80 است جهان ساحلي دشت بزرگترين
اثر در ساله هر كه هستند سيل‌هايي معرض در منطقه اين ساكنان نتيجه در.(است آب آن بقيه
.مي‌شوند اقيانوس‌ايجاد توفاني امواج و رودخانه‌ها آب آمدن بالا
دارد ادامه
فدايي ثابتان جمشيد
آبخيزداري ارشد كارشناس
روند مي تاراج به افغانستان جنگلهاي
ترياك قاچاق از فراتر چوب ، قاچاق
را نفري‌اش پرشمار 45 خانواده اعضاي و جمال حاجي زندگي خشخاش و گندم برنج ، كشت زماني
به بناچار شدند انباشته رويش پزشكي‌پيش صورتحسابهاي كه پيش سال سه از اماميداد جواب
متر 10 هر قيمت به تا بريد را خود گلي و خشت حياط نزديكي سرو درختان او.آورد روي بزه
.بفروشد چوب قاچاقچيان به دلار
خانه در مي‌بيني وقتي":مي‌گويد مي‌گرداند ، را چوبي‌اش تسبيح كه حالي در ساله جمال 55
اين در.بكني كاري بقا براي مجبوري وقت آن خوردن ، براي چيزي نه و قند نه هست چاي نه
".نمي‌كنند قطع تفريح براي را درخت‌ها مردم منطقه
آرامتر محيطي به نياز كه محيطزيستي موضوعات افغانستان ، چون زخم‌خورده‌اي كشور در
براي مخدر ، مواد و اسلحه قاچاق همچون چوب ، نوظهور قاچاق اما.تجملي‌اند بيشتر دارند ،
مشروع تجارت روند طالبان ، حكومت سقوط از پس.است پرسودي تجارت جنگ‌زده ، مناطق قاچاقچيان
از خارج در مركزي دولت ضعف سبب به عمدتا قاچاق ، كه حالي در ;يافت كاهش افغانستان در
در افغانستان صادراتي كالاهاي سودآورترين شمار در -كاج و سرو- سخت چوبيافت شدت كابل ،
.است بوده گذشته دهه دو
به را افغانستان الوار مي‌شود ، ماهرانه‌تر دم‌افزون به‌گونه‌اي كه قاچاق عمليات اكنون
:مي‌گويد جلال‌آباد در گمرك مامور شفيق‌الله ، .است كرده سرازير خليج و آسيا بازارهاي
".مي‌كند جلوه كمرنگ آن با مقايسه در مخدر مواد قاچاق كه است چنان چوب قاچاق"
اعضاي از يكي دوبور آلن.است قاچاق نوظهور گونه اين براي انگيزه نيرومندترين فقر
است ، كونار استان در جنگل‌ها احياي برنامه مجري كه "مادرا" فرانسوي غيردولتي سازمان
به كسي وقتي.مي‌خواهند درمانگاه و مدرسه ما از و مي‌كنند مراجعه ما به مردم":مي‌گويد
".مي‌كنند قطع را درختان و مي‌شوند معامله وارد قاچاقچيان با آنها نمي‌رسد ، آنها داد
تنها و روزمزد كارگران استخدام با و مي‌خرند را زمين‌ها پاكستاني يا افغان ثروتمند تجار
شكل ، بدين درختان قطع.مي‌كنند قطع را زمين‌ها اين درختان روز ، در سنت پرداخت 30 با
كشاورزي وزارت جنگلهاي بخش رئيس صوفي‌زاده ، اسحاق چنان‌كه نهاده برجاي را خود آثار
.است شده ناپديد كشور اين درختان يك‌چهارم به نزديك مي‌دارد اظهار
بولدوزر با قاچاقچيان اكنون.است كرده جسورتر را چوب قاچاقچيان طالبان حكومت سقوط
افغانستان از را قاچاق محموله‌هاي تا مي‌گشايند پاكستان مرزهاي سوي به را مخفي راه‌هاي
.مي‌كنند حمل آبي راه‌هاي طريق از را چوب نيز ديگر برخي.كنند خارج
وقتي":مي‌گويد صوفي‌زاده.تغييراند در مدام راه‌ها امنيتي نيروهاي دست از فرار براي
".مي‌يابند جديدي راه بسرعت آنها مي‌بنديم ، را راه يك
را جنگلباناني كرزاي گذشته سال.بگيرد را موج اين جلوي مي‌كند تلاش كرزاي حامد دولت
همان همچون نيز نيروها اين اما.گمارد قاچاقچيان پي‌گرد به "سبز نيروهاي" عنوان تحت
را آنها":مي‌گويد گمرك مامور شفيق‌الله ، كه چنان ;مي‌شوند تطميع پول با روستائيان
اسكورت را قاچاق كاروان‌هاي عقب و جلو كه حالي در را نيروها اين مي‌توان اغلب.مي‌خرند
".كرد مشاهده كرده‌اند
بيشترين مي‌كنند ، قطع را درختان خود اينان از بسياري كه روستايي كشاورزان بي‌گمان ،
خاك شود ، درخت از تهي كوهستاني وسيع منطقه يك كه هنگامي.مي‌بينند چوب قاچاق از را زيان
كشاورزي صديق‌الله ، .مي‌كند نابود را پايين‌دست كشاورزي زمين‌هاي و مي‌شود شسته آن سطحي
اين از تخته‌سنگ‌هايي مي‌گويد تورابورا كوهپايه‌هاي در واقع ميلائو روستاي از ساله 27
فرسوده را روستايش كشاورزي زمين‌هاي درصد به 70 نزديك و فروغلتيده او زمين بر كوه‌ها
.است
قطع درختان باشند ، درختان قطع بقا براي روستائيان راه تنها كه مادام حال ، اين با
كشورمان طبيعي منابع درختان كه مي‌دانيم و نيستيم احمق ما":مي‌گويد جمال.شد خواهند
نخواهيم قطع را درختان ديگر ما بسازد ، جاده و درمانگاه مدرسه ، برايمان دولت اگر.است
".كرد
.بود خواهند جنگ قربانيان ديگر افغانستان درختان زمان آن تا
جم فرهاد:ترجمه
نيوزويك:منبع
|
