در اين ميان مهم ترين سوالي كه به ذهن مي رسد اين است كه چرا اين افراد اين همه سرمايه صرف مي كنند تا تنها برنده يك جام ۶۰ سانتي متري به وزن ۴ كيلوگرم و ارزش ۱۰۰ گينه شوند
سهيلا قاسمي
رقابت هاي كشتيراني بادباني كه از روز ۱۲ نوامبر سال گذشته آغاز شده، همچنان ادامه دارد و در مرحله نهايي كه تا يكم مارس به طول خواهد انجاميد، دو تيم آلينگي و زلاندنو به رقابت مي پردازند. اين جام با همه جام ها فرق مي كند. سوئيسي ها، ايتاليايي ها، آمريكايي ها و همه ميلياردرها اين جا هستند. دوستداران مسابقات كشتيراني بادباني، ميلياردها ميليارد پول خرج مي كنند تا در جام آمريكا به رقابت بپردازند. واقعا دليل اصلي خرج كردن اين همه پول چيست؟ لذت، هوس، عشق به ورزش يا بازاريابي؟
|
|
|
در آب هاي وايادوك (Viaduc) دربندر اوكلند، واقع در زلاندنو، ماه ها بود كه كشتي هاي باشكوهي به رقابت مي پرداختند. يكي از آن ها با ۶۳ متر طول و مساحت ۹۰۰ متر مربع، كاملا قابل زندگي بود و به نظر مي رسيد متعلق به يكي از فيلم هاي جيمز باند باشد. شيشه هاي دودي زيبا و زمين بسكتبال عقب كشتي جلوه باشكوهي به كشتي لاري اليسون، رئيس گروه انفورماتيك اوراكل (Oracle) كه عاشق قدرت نمايي است، داده بود. كشتي «واوا» با ۵۳ متر طول به گروه داروسازي سرونو تعلق داشت. ارنستو برتارلي هيچ مشكلي ندارد، چون به راحتي توانسته به فينال راه يابد و تا اين جاي كار هم از تيم زلاندنو بسيار جلوتر است. گري جابسون، كارشناس تدترنر ميلياردر (باني CNN) كه قهرماني سال ۱۹۶۶ را از آن خود كرده بود مي گويد: «جام آمريكا براي كساني است كه همه چيز دارند، اما بيش از آن را طلب مي كنند. » پنج ميلياردر تمام عيار در اين دوره حضور داشتند و تنها ارنستو برتارلي سوئيسي توانست از آن ها پيشي گرفته و تا فينال پيش رود. تيم فرانسوي آروا كه پنج بار قهرمان جام شده بود، با بودجه ۲۵ تا ۴۰ ميليون يورويي اش، بسيار كمرنگ ظاهر شد. درست است كه پول همه چيز نيست، اما تيم هايي كه جلوه بيشتري داشتند، سرمايه گذاري هاي عظيمي كرده بودند. پرادا ۹۰ ميليون يورو، آلينگي ۶۰ ميليون، وان ورلد ۸۰ ميليون و اوراكل بيش از ۱۰۰ ميليون يورو سرمايه گذاري كرده بودند. در اين ميان مهم ترين سوالي كه به ذهن مي رسد اين است كه چرا اين افراد، اين همه سرمايه صرف مي كنند تا تنها برنده يك جام ۶۰ سانتي متري به وزن ۴ كيلوگرم و ارزش ۱۰۰ گينه شوند؟ اين جايزه، قديمي ترين نشان پيروزي دنيا است و در سال ۱۸۵۱ ابداع شده است. پاسخ نهايي به اين سوال را بايد نزد برونو تروبله پيدا كنيم؛ سازمان دهنده برنامه هاي جام لويي ويتون (Louis-Vuitton) كه مقدمه
جام آمريكا است.
تبليغ طلايي
اواخر ماه نوامبر برونو تروبله همه اين ميلياردرها را به شامي اختصاصي و بدون حضور روزنامه نگاران دعوت كرد. همه آن ها در ويلايي واقع در اوكلند دور هم جمع شده بودند تا شامي اشرافي صرف كنند و در مورد تجارت و كشتي بادباني حرف بزنند. مسلما همه آن ها عاشق كشتي هستند و با سرمايه گذاري در اين كار مي توانند در كنار بزرگ ترين دريانوردان جهان باشند. لاري اليسون مي گويد: «تشكيل يك تيم براي جام خيلي بهتر از خريدن تيم بيسبال «نيويورك يانكيز» است، چون در صورت خريد چنين تيمي، من اصلا شانس بازي كردن در كنار يانكي ها را ندارم. »
با اين حال، اين سرگرمي، كمي زننده و كثيف به نظر مي رسد. آيا اين ميلياردرها واقعا مي خواهند از جام آمريكا استفاده تجاري ببرند؟ سرتوماس ليپتون، سلطان بريتانيايي چاي، پنج بار بين سال هاي ۱۸۹۹ تا ۱۹۳۰ در اين رقابت شركت كرد. هر چند در مقابل چشمان ملكه ويكتوريا پنج شكست براي آن ها به دست آمد، اما پيروزي اصلي در دستشان بود، چرا كه توانستند در آن سوي درياي آتلانتيك بازار جديدي پيدا كنند و چه بازاري به روي محصولاتشان باز شد! شكست «پرادا»ي ايتاليايي در سال ۲۰۰۰ هم هيچ جنبه منفي اي نداشته و مي توان گفت كه اين تبليغ جهاني، رقم معاملاتي اين شركت را تا ۲۵۰ ميليون يورو افزايش داده است.
|
پل آلن (سمت راست): آمريكايي ۴۹ ساله ؛ شريك تيم وان ورلد؛ آلن در سال ۱۹۶۴ با كمك بيل گيتس بهترين دوستش مايكروسافت را تاسيس كردند. سرمايه برآورد شده او معادل ۲/۲۵ ميليارد يورو است و چهارمين سرمايه دار در آمريكا به حساب مي آيد
|
با اين حال پاتريتسيو برتلي، رئيس اين گروه تجاري اعلام مي كند: «اين جام پيش از هر چيز يك رقابت ورزشي است، نه تبليغ و بازاريابي. البته ما از نتايجي هم كه در كارمان به وجود آمده، بسيار خوشحاليم. » مسلما چنين نتيجه اي براي اوراكل هم بسيار مطلوب خواهد بود، چون در حال حاضر در بازار بورس وضعيت چندان مساعدي ندارد و به دنبال آن است كه به موفقيتي جهاني دست پيدا كند.
براي شناخت كرگ مك كاو، رئيس وان ورلد، به روز هيجدهم ژوئن ۲۰۰۲ و سياتل بر مي گرديم. تيم او چند هفته پيش از سفر به اوكلند، مشغول تمرين است هوا بسيار عالي است، اما هيچ بادي نمي وزد. بنابراين مك كاو مردانش را به سراغ ورزش ديگري مي فرستد: تميز كردن پلاژ گلدن پارك در سياتل. اين كار، بارها و بارها در اوكلند نيز تكرار شد. مك كاو براي جبران آلودگي قايق موتوري هاي وان ورلد، هزينه كاشت ده هزار درخت در اطراف خليج هوراكي را پرداخت. اين مرد ۵۲ ساله مي گويد كه به جام بازاريابي چندان اعتقادي ندارد و نسبت به محيط زيست احساس و باوري عميق را در وجودش حس مي كند.
البته در اين بين ارنستو برتارلي به دنبال منافع تجاري صرف نيست و به جنبه هاي ورزشي هم علاقه وافري دارد. او از همان دوران نوجواني، ديوارهاي اتاقش را با عكس هاي جام آمريكا زينت مي داد. وانگهي، آلينگي هنوز به يك نشان تجاري تبديل نشده و فقط نام تيم گروه داروسازي سرونو است.
در اسكله وايادوك، ساختمان هاي مختص تيم هاي جام آمريكا روزبه روز بيشتر مي شوند. تمامي اين ساختمان ها، به جز آلينگي، به روي مردم عادي بسته اند. تيم سوئيس، حتي در درون كشتي اش هم محلي ايجاد كرده كه همه مردم مي توانند براي ديدار از حال و هواي جام آمريكا و مشاهده مشكلات فني و فيزيكي به آن جا مراجعه كنند. ارنستو برتارلي قصد دارد نام آلينگي را تبديل به يك نشان تجاري كند. اين ميلياردر ۳۶ ساله سوئيسي كه كشتي اش اميد اول قهرماني است، پيش از ورود به اوكلند، مدت ها با ژاك روژه، رئيس كميته بين المللي المپيك بحث و مذاكره داشت. شيوه طراحي شهر ميزبان توجه ارنستو را به شدت جلب كرده است. اگر او بتواند قهرمان شود، سازماندهي دور بعدي جام در اروپا را به عهده خواهد داشت و مسلما بازي ها را در ژنو برگزار نخواهد كرد. آلينگي با كمك اين پيروزي مي تواند تجارت فوق العاده اي به راه اندازد. . . البته هيچ يك از اعضاي تيم دوست ندارند به اين زودي ها در مورد آينده حرف بزنند. لاري اليسون، رئيس اوراكل كه پنجمين سرمايه دار آمريكايي است، شباهت زيادي به اريك كلاپتون دارد. همان ريش، همان هيبت خوش پوش و همان كت و شلوار تيره رنگ كه از روي يك تي شرت مشكي پوشيده مي شود. اما فرق اليسون با او در اين است كه اصلا دوست ندارد خودنمايي كند و اصلا تحمل ندارد ديگران نسبت به مسايل تجاري او كنجكاوي نشان دهند. زماني كه يك روزنامه نگار به خود جرات مي دهد و از او مي پرسد كه آيا حضور اوراكل در جام آمريكا در روند امور آن ها تاثيري دارد يا نه، پاسخ مي دهد: «آيا شما مي توانيد از من سوال كنيد كه بايد يك ماشين ديگر هم بخرم يا نه؟» اين مسئله خصوصي است. از مجموع بودجه اي كه صرف تيم شده، ۸۰ درصد آن توسط اليسون پرداخت شده است. اليسون دليل بسيار منطقي اي براي عدم شركت در رقابت به صورت عمومي دارد. او اين همه پول پرداخته، بدون اين كه به فكر حضور در اوكلند باشد. دليل اصلي اين امر آن است كه پشت كرگ مك كاو، بيل گيتس قرار دارد. بيل گيتس، دشمن قسم خورده اليسون است. اصلا نمي توان تصور كرد كه او چقدر از رئيس مايكروسافت نفرت دارد؛ نفرت قلبي از كسي كه هميشه جلوتر از او قرار داشته است. اين رقابت ديرينه بين دو غول انفورماتيك، هم از جنبه كاري مطرح است و هم از جنبه شخصيتي. گيتس خوددار و مودب است، اما اليسون به يك بولدوزر متكبر شباهت دارد. زيباترين لذت زندگي او در سال ،۲۰۰۰ زماني بود كه دارايي هاي شخصي اش بيشتر از سرمايه هاي خود بيل گيتس شد.
البته اين مسئله تنها چند روز طول كشيد. اما چه خوشبختي بزرگي براي او بود. . .
زماني كه اليسون فهميد كرگ و گروه سياتل در رقابت ها شركت دارند بي ترديد به اين فكر افتاد كه بيل گيتس و پل آلن پشت اين كانديداتوري قرار دارند و اعلام كرد كه خودش هم در رقابت حضور خواهد داشت. مك كاو در مصاحبه با سياتل تايمز گفت: «لاري، تو بايد بداني كه من در مسابقه شركت مي كنم، نه آن ها. » سرانجام مشخص شد كه حق بالاري اليسون بوده، چون پس از مشكلات مالي كه براي مك كاو پيش آمد، فورا از پل آلن دعوت شد كه به ساحل بيايد. مايكروسافت يكي از شركاي فني وان ورلد نيز هست. زماني كه تيم سياتل به خاطر مسائل پيش آمده در سال ،۲۰۰۰ جريمه شود، اليسون نيز نخواهد توانست از حرف زدن در مورد دشمن ديرينه خود خودداري كند. او در كنفرانسي مطبوعاتي اعلام كرد: «اين شيوه هميشگي مايكروسافت است. جريمه به اندازه پيروزي اهميت نخواهد داشت. اين استراتژي بيل گيتس كاربرد خوبي دارد. » اليسون پس ازحذف وان ورلد در مرحله نيمه نهايي نخستين پيروزي مورد نظرش را به دست آورد: «ورزش، تجارت بزرگي است.» در جام آمريكا، اين دو تيم مدام به خاطر هم خودنمايي مي كردند. اين رقابت تنها به كشتي ها منحصر نبود.
زماني كه اليسون، پل آلن را ديد كه به همراه «تاتوش» در بندر اوكلند توقف كرد، كاملا شوكه شد. «تاتوش» كشتي عظيمي با ۹۲ متر طول است كه استخر هم دارد. دو هليكوپتر و يك زيردريايي هم جزو تجهيزات آن هستند. اليسون فورا اعلام كرد كه در آلمان، كشتي ۱۱۶ متري را در دست ساخت دارد. يك سالن اختصاصي براي پذيرايي از قهرمانان جام آمريكا نيز در كشتي او تعبيه شده. . . آلن هنوز در برابر اين ادعا هيچ واكنشي نشان نداده است.
پاتريتسيو برتلي رئيس گروه مدپرادا وضعيت كم جلوه خود در دريا را با نوعي خودنمايي روي زمين جبران مي كند. اين مرد اهل صنعت ايتاليايي هميشه با لشكري از همكارانش اسكورت مي شود. كنفرانس هاي مطبوعاتي اش هم خوراك تبليغاتي بسيار مناسبي هستند. در فينال سال ،۲۰۰۰ هنگامي كه كشتي بادباني او نخستين دور را واگذار كرد، تحليل او چنين بود: «كشتي من بسيار خوب است. مشكل از اعضاي تيم است. . . » اما امسال او از همان ابتدا تغييراتي در كشتي اش به وجود آورد.
در اين ميان تنها كسي كه به نظر مي رسد به دنبال آرامش است همان ارنستو برتارلي سوئيسي است. برونو تروبله تعريف مي كند: «به هنگام ديداري در اروپا، من هم به عنوان تماشاگر حضور داشتم. يكي از روزنامه نگاران نيويورك تايمز به كشتي او نزديك شد و به دريانوردي برخورد كرد كه با لباس اعضاي تيم مشغول تفريح بود. روزنامه نگار سراغ رئيس را مي گيرد تا با او مصاحبه كند. دريانورد مي رود و پس از مدت كوتاهي باز مي گردد و مي گويد: «متاسفم فعلا اين ديدار ممكن نيست. بعدها روزنامه نگار متوجه مي شود كه اين مرد خود ارنستو برتارلي بوده. » اين سوئيسي ميلياردر در اوكلند هم از مصاحبه سرباز مي زد. سرويس مطبوعاتي كشتي آلينگي مدعي است: «رئيس ما مي خواهد نشان دهد كه بايد روي تيم تاكيد داشت نه روي شخص او.» البته به احتمال زياد دليل اصلي اين كار اين است كه او نمي خواهد زماني كه اعضاي گروه صنعتي اش به تكاپو مشغولند محيط هاي مالي و تجاري متوجه شوند كه او در نيوزلند سرش را به كشتي گرم كرده است.
لوپوئن
