فريده النقاش*
ترجمه: اكبر زارع زاده
كابينه «دكتر عاطف عبيد» نخست وزير مصر بدون هيچ مقدمه اي از بيست و نهم ژانويه بازار ارز مصر را آزاد اعلام كرد و تعيين قيمت ارز را به عرضه و تقاضا واگذار نمود. به گونه اي كه هر شركت صرافي بايد به نرخ ارزي كه بانك طرف قراردادش تعيين مي كند پايبند بماند. نتيجه مستقيم چنين تصميم بدون مقدمه اي اين بود كه ارزش ليره مصر در برابر دلار آمريكا با ۱۶ درصد كاهش از ۴۶۳ قرش به ۵۴۳ قرش به ازاي هر دلار رسيد.
اتخاذ اين تصميم ناگهاني آن هم يك روز پس از ديدار هيأت اقتصادي مصري از آمريكا موجب شد بسياري از تحليلگران اين دو رويداد را با يكديگر مرتبط بدانند و آزاد شدن بازار ارز در مصر را شرط پاسخ مثبت مسئولان ايالات متحده آمريكا به درخواست هاي هيأت اقتصادي مصري تلقي كنند. پيش از سفر اين هيأت به آمريكا «فايزه ابوالنجا» وزير مشاور در امور خارجه مصر با سفر به واشنگتن با مقامات آمريكايي درباره روابط اقتصادي دو كشور گفت وگو كرده بود. وي در بازگشت از آمريكا مدعي شد با حمله آمريكا به عراق، اقتصاد مصر بين ۶ تا ۸ ميليارد دلار متضرر خواهد شد. اين زيان ها يكي از محورهاي گفت وگوي هيأت اقتصادي مصري در واشنگتن بود.
دكتر «يوسف پطرس غالي» وزير بازرگاني خارجي مصر در بازگشت از سفر به واشنگتن گفت حمله نظامي به عراق نه فقط بخش توريسم مصر كه يكي از ستون هاي اقتصاد اين كشور است، بلكه بخش هاي ديگري مثل سرمايه گذاري و درآمدهاي كانال سوئز را نيز تحت تأثير قرار خواهد داد و در روند صادرات و واردات مصر ايجاد اخلال خواهد كرد. جنگ در عراق موجب توقف سفر توريست ها به مصر و كاهش سرمايه گذاري و كاهش درآمدهاي كانال سوئز و افزايش ميزان بيكاري و به طور خلاصه ايجاد دردسر بزرگ اقتصادي در اين كشور خواهد شد.
اين شواهد و دلايل، بسياري از تحليلگران اقتصادي را به اين نتيجه رساند كه تصميم ناگهاني دولت عاطف عبيد ارتباط نزديكي با سفر هيأت مصري به آمريكا دارد و دولت مصر اين تصميم را بدون در نظر گرفتن پيامدهاي منفي آن بر اقتصاد مصر اتخاذ كرده است. كاهش ارزش ليره مصر عملاً موجب رشد تورم و فشار بر قشرهاي با درآمد اندك و متوسط و سرازير شدن درآمد ملي مصر به جيب ثروتمندان شده است.
تب گراني كه پس از شناور شدن ليره و طبعاً كاهش ارزش آن آغاز شد مانند توربيني است كه همه چيز را درون خود مي كشد. طي سه سال حكومت كابينه عاطف عبيد، ليره مصر حدود ۶۰ درصد ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است. كاهش مداوم ارزش ليره موجب شد تعدادي از روزنامه ها عكس ليره را در صفحه اول خود چاپ كنند و زير آن آگهي تسليت بنويسند. عاطف عبيد سياست كاهش تدريجي ارزش ليره را از زمان نشستن بر كرسي نخست وزيري در سال ۱۹۹۹ آغاز كرد. وي در ابتدا سياست ارزي جديدي را به نام «سياست نه تثبيت و نه شناورسازي» در پيش گرفت، به اين معنا كه قيمت پايه دلار را در برابر ليره مصر اعلام كرد و اجازه داد اين قيمت تا ۳ درصد نوسان داشته باشد. بانك ها با افزودن هزينه كارمزد فروش ارز به قيمت پايه دلار كه گاهي تا ۱۲ درصد قيمت اصلي مي رسيد، عملاً ارز را با نرخ بازار در اختيار مشتريان قرار مي دادند و از چند ماه پيش قيمت پايه دلار نيز حذف شد. در آغاز اجراي سياست «نه تثبيت و نه شناورسازي»، قيمت پايه هر دلار آمريكا ۳۶۵ قرش اعلام شد و پس از چند ماه به ۴۱۵ قرش رسيد. اين سياست دستاوردهاي مثبتي به همراه داشت و موجب افزايش سپرده هاي ارزي در بانك ها شد تا اينكه حوادث يازدهم سپتامبر روي داد. تأثير اين حادثه بر اقتصاد مصر به ويژه بخش توريسم موجب شد قيمت هر دلار به ۴۵۰ قرش افزايش يابد و با در نظر گرفتن ۳ درصد نوسان به ۴۶۸ قرش برسد. دلالان بازار ارز به اين قيمت رضايت ندادند و ارز را با قيمتي بسيار بالاتر از اين عرضه كردند.
از نظر اقتصاددانان مخالف سياست دولت، اشتباه عمده كابينه عاطف عبيد پيوند زدن ارزش ليره به ارزش دلار آمريكا بود در حالي كه مي بايست ارزش ليره به سبدي از ارزهاي معتبر مثل يورو، دلار و ين ژاپن پيوند مي خورد.
صرفنظر از اينكه موافقان و مخالفان سياست آزادسازي بازار ارز چه نظري دارند، همگي در اين مورد اتفاق نظر دارند كه شناور شدن ناگهاني نرخ ليره مصر به هيچ وجه در زمان مناسبي صورت نگرفت از اين رو احتمال مي رود اين تصميم به علت فشار آمريكا و صندوق بين المللي اتخاذ شده باشد. به ويژه آنكه دولت مصر در گفت وگوهاي قبلي اش با بانك جهاني و صندوق پول در سال ۱۹۹۴ به كلي اصول كاهش ارزش واحد پول ملي را كه سمبل حاكميت كشور به شمار مي رود رد كرد و آن را خط قرمزي ناميد كه براي حفظ حداقل سطح زندگي شرافتمندانه براي قشرهاي كم درآمد كه اكثر جمعيت مصر را تشكيل مي دهند عبور از آن ممنوع است.
موافقان سياست آزادسازي بازار ارز معتقدند خريد و فروش ارز با قيمت واقعي آن از يك سو بازار سياه را از بين مي برد و هرچه ارزش دلار در برابر ليره مصر افزايش پيدا كند قدرت رقابت كالاهاي مصري در بازارهاي جهاني افزايش و توليد آنها بيشتر مي شود و چرخ اقتصاد را به حركت درمي آورد. همچنين با اين سياست، واردات كاهش مي يابد و شهروندان تشويق مي شوند كالاهاي داخلي را مصرف كنند يا كالاهاي وارداتي را در صورت امكان در داخل توليد كنند. علاوه بر اين كاهش ارزش ليره موجب رونق توريسم و افزايش درآمدهاي توريستي كه يكي از منابع اصلي تأمين ارز خارجي براي خزانه دولت است خواهد شد. همچنين با حذف بازار سياه ارز، معاملات از طريق كانال هاي قانوني مثل بانك ها و صرافي ها صورت خواهد گرفت و سرمايه هاي خارجي از كشورهاي عربي و غيرعربي به سوي مصر سرازير خواهد شد و اعتماد به صنايع داخلي افزايش خواهد يافت. عده اي معتقدند با آزاد شدن بازار ارز، نهادهاي مالي بين المللي مثل بانك جهاني و صندوق بين المللي پول ديگر نمي توانند به بهانه مصمم نبودن مصر در اجراي تعهداتش در قبال اين نهادها از پرداخت وام جديد يا تغيير قسط بندي وام هاي قبلي خودداري كنند. در اين رابطه نديم الحق نماينده صندوق بين المللي پول در قاهره تصميم دولت مصر براي آزادسازي بازار ارز را تصميمي خوب توصيف كرد كه در زمان مناسبي اتخاذ شده است. حتي عده اي از اين نيز فراتر رفته و خواستار شناور شدن كامل ليره بدون كنترل از دور توسط بانك مركزي مصر شدند به طوري كه قيمت را فقط عرضه و تقاضا تعيين كند. به عقيده اين افراد، اگر مثل گذشته بانك ها تحت سيطره بانك مركزي فعاليت كنند و به آنها فقط اجازه خريد ارز در چارچوب مشخص بدون اجازه فروش داده شود، تصميم اخير بي نتيجه خواهد بود.
اما مخالفان اين سياست نظر ديگري دارند. «دكتر محمد محمود الامام» وزير سابق برنامه ريزي مصر، شناورسازي ليره را با توجه به نوسانات قيمت ها در بازار اقدامي بسيار خطرناك و در حد خودكشي دولت توصيف كرد. به عقيده وي سياست هاي نادرست دولت در زمينه ارز موجب فرار سرمايه ها و كاهش تقاضا و ركود در بازار و افزايش بدون توجيه قيمت دلار شده است.
عده اي از واردكنندگان نگرانند كه كاهش واردات كالاهاي سرمايه اي و مواد اوليه به علت افزايش نرخ ارز بر فعاليت كارخانه ها و واحدهاي توليدي تأثير منفي بگذارد. همچنين با توجه به اينكه درصد مواد اوليه وارداتي در كالاهاي صادراتي مصر زياد است، افزايش نرخ ارز موجب افزايش قيمت تمام شده و كاهش قدرت رقابت اين كالاها در خارج خواهد شد. گذشته از اين، بخش عمده واردات مصر را مواد غذايي تشكيل مي دهد كه قابل چشم پوشي نيست به طوري كه مصر هر سال حدود ۶۰۰ ميليون دلار غله وارد مي كند. بازپرداخت اقساط بدهي هاي خارجي مصر نيز با افزايش قيمت دلار در برابر ليره به مشكل بزرگي تبديل خواهد شد.
كاهش ارزش ليره مصر در برابر ارزهاي عمده همچنين موجب كاهش ارزش واقعي ماليات هاي دريافتي خواهد شد و در نتيجه مي توان پيش بيني كرد كه بودجه اختصاص يافته به آموزش و پرورش، حمل و نقل عمومي، مسكن و يارانه كالاها به ويژه كالاهاي اساسي كاهش خواهد يافت. هم اكنون نيز دولت مصر عملاً حذف كوپن هايي را كه به موجب آن فقرا سهميه شكر و برنج و روغن و چاي دريافت مي كنند آغاز كرده است. نگراني هايي كه در اين رابطه به وجود آمد موجب شد وزير دارايي مصر تأكيد كند به كالاهاي خاصي مثل گندم و روغن خوراكي كه تحت تأثير آزادسازي بازار ارز قرار خواهند گرفت سوبسيد پرداخت خواهد شد.
به عقيده مخالفان آزادسازي بازار ارز در مصر، نابساماني در بازار ارز نتيجه نابساماني ساختاري در اقتصاد مصر است و با روشي كه دولت در پيش گرفته است اقتصاد توفان زده مصر به ساحل امن نخواهد رسيد. اين گروه، مشكل اصلي اقتصاد مصر را ضعف ساختارهاي توليدي در اين كشور به علت پايين بودن ميزان سرمايه گذاري و پس انداز مي دانند. به گفته اين افراد، نرخ پس انداز در مصر حدود ۶ درصد است در حالي كه در چين ۴۲ درصد توليد ناخالص داخلي پس انداز و سرمايه گذاري مي شود. مشكل ديگري كه اقتصاد مصر با آن روبه روست ضعف پيوستگي بخش هاي اقتصادي و وابستگي شديد به خارج است به گونه اي كه صادرات مصر فقط يك سوم هزينه واردات اين كشور را پوشش مي دهد. موافقان و مخالفان سياست آزادسازي نرخ ارز بر ضرورت اتخاذ تدابير فوري ديگري تأكيد دارند از اين رو ۲۱ نماينده پارلمان مصر از نخست وزير اين كشور به علت شناور كردن ليره بدون مشورت با پارلمان توضيح خواستند. تنها راه پايان دادن به اين اختلال ساختاري در اقتصاد مصر، در پيش گرفتن سياست جديدي براساس توسعه همه جانبه با تكيه بر اقتصاد داخلي و منطقه اي و گسترش صنايع داخلي و تقويت ارتباطات بين بخش هاي اقتصادي است. دستيابي به اين اهداف نيازمند افزايش نقش دولت در توليد و سرمايه گذاري و تشويق پس انداز و مبارزه با مصرف بي رويه و رفاه طلبي است.
به عنوان راه حلي موقت و فوري، دولت مصربايد تقاضا براي ارز را از طريق كاهش واردات كالاهاي غيرضروري و محدود كردن مسافرت هاي خارجي غيرضروري، كاهش دهد. در اين رابطه شايان ذكر است كه در سال ۲۰۰۲ هزينه سفرهاي خارجي مصري ها معادل ۶۱ درصد درآمد صادرات نفت يا ۶۴ درصد درآمد عوارض عبور كشتي ها از كانال سوئز در اين سال بود. در صورتي كه دولت مصر فوراً با قاطعيت و جديت خروج ارز از كشور را كنترل نكند و در مجموعه سياست هاي اقتصادي و اجتماعي در درازمدت تجديدنظر نكند، به زودي مجبور خواهد شد يكبار ديگر ارزش ليره را كاهش دهد. پيامد چنين اقدامي افزايش فشار زندگي بر قشرهاي فقير جامعه است كه اكثريت جمعيت مصر را تشكيل مي دهند. در چنين وضعيتي احتمال انفجارهاي اجتماعي كه ثبات مورد نظر حكومت را به خطر خواهد انداخت وجود دارد.
* نويسنده و روزنامه نگار مصري
منبع: العرب ان لاين

پترا رولش
برداشتن، موانع در ايران موجب جذب سرمايه گذاران مي شود. فولكس واگن، پژو و فيات شانس خود را براي فعاليت در ايران مي آزمايند. در مقابل، شركت هاي آمريكايي در قبال ايران خوددار و مردد هستند. شركت دايملر كرايسلر هم پروژه خويش را به حالت تعليق درآورده است.
• • •
دولت آمريكا ايران را جزو «محور شرارت» تلقي مي كند. اما شركت هاي بين المللي چندين سال است كه اين كشور را يك شريك تجاري جذاب و پايگاهي براي سرمايه گذاري مي دانند. به خصوص در آلمان تلاش هاي محمد خاتمي، رئيس جمهور، براي كاهش موانع اقتصادي مورد تحسين قرار مي گيرد. حتي ينس ناگل، مدير بخش صادرات در اتحاديه تجارت كلان و خارجي آلمان، مي گويد: «ايران در حال حاضر پس از عربستان، امارات متحده عربي و اسرائيل يكي از مهمترين و آينده دارترين بازارها محسوب مي شود. »
هنوز پيامدهاي اقتصادي جنگ عراق براي همسايه اش چندان قابل تخمين زدن نيست. اما طبيعي است كه شركت هاي آمريكايي در حال حاضر در ايران مشاركت چنداني نداشته باشند. به عنوان مثال فورد از ساخت يك كارخانه محصولات مارك «دوو» جلوگيري كرد. دوو كه يك شركت كره اي است توسط فورد خريداري شده است. دايملر كرايسلر نيز كه شركت آلماني - آمريكايي است پروژه خويش در ايران را به حالت تعليق درآورده است.* دايملر كرايسلر با ايراني ها چندين هفته پيرامون ساخت يك كارخانه توليد خودروهاي شخصي مرسدس مذاكره كرد. اكنون گفت وگوهاي مذكور موقتاً متوقف شده است. در مورد اعطاي مجوز جهت توليد كاميون و قطعات يدكي نيز مشكلاتي به وجود آمده است. با اين حال شركت هاي كاملاً اروپايي همچنان اصرار زيادي بر فعاليت در ايران دارند. يك مشاور آلماني مي گويد: «ماه هاست كه گفت وگوهايي با توليدكنندگان بين المللي در جريان است. » فيات، پژو و فولكس واگن به ايران علاقه مند هستند. گفته شده كه فولكس واگن طي ماه هاي اخير سه گروه كارشناسي به تهران فرستاده است.
آزادي هاي تجاري جديد بيش از هر رشته اي در ميان صنايع خودروسازي جذاب دانسته شده است. قرار است محدوديت هاي واردات خودرو به زودي از ميان برداشته شوند. قانون جديدي براي حمايت از سرمايه گذاري ها باعث ايجاد امنيت بيشتر خواهد شد. مضاف بر اينها اعتماد به نفس ايراني ها هم بيشتر شده است: خودروهاي با مارك «پيكان» به تدريج قدرت رقابت پيدا كرده اند و شركت ايران خودرو با مشاركت پژو خودرو مي سازد. چشم انداز بازار خودرو در ايران بسيار ممتاز است، زيرا حدود ۹/۱ ميليون دستگاه خودرو در جاده هاي ايران بيش از ۲۰ سال عمر دارند.
البته تنها در بخش خودرو نيست كه شركت هاي بزرگ خارجي حضور خود را گسترش مي دهند. دستگاه هاي دولتي مسئول جذب سرمايه گذاري اعلام كرده اند كه طي پنج ماه آخر قبل از شروع جنگ عراق پروژه هاي زيادي را به امضا رسانده اند. پروژه هاي مذكور ۱/۴ ميليارد دلار سرمايه گذاري خارجي را به ايران وارد مي كنند. محمد خزايي، معاون وزير اقتصاد، اخيراً گزارش داد كه شركاي تجاري زيادي به ايران مي آيند. به گفته وي اين شركا عمدتاً از كشورهاي آلمان، هلند، انگلستان و كويت هستند.
بالا بودن قيمت نفت طي سال گذشته به ايران كمك كرد تا رشد اقتصادي خويش را به ۵/۶ درصد برساند. ارزش شاخص بورس تهران در سال ۲۰۰۲ حدود ۴۱ درصد افزايش يافت. ميشائيل توكوس، مسئول اتاق آلمان و ايران در تهران، نظر خويش پيرامون وضعيت ايران را چنين بيان مي كند: «اعتبار ايران به چند دليل افزايش يافته كه يكي از دلايل كاهش بدهي هاي آن است. »
صادركنندگان آلماني در كنار سايرين از رشد ايران سود مي برند. در سال ۲۰۰۲ آلماني ها كالاهايي به ارزش ۲۴/۲ ميليارد يورو به ايران صادر كردند كه نسبت به سال ،۲۰۰۱ ۱۶ درصد افزايش نشان مي دهد.
يكي از شركت هاي آلماني اي كه نسبت به سايرين فعاليت بيشتري را در ارتباط با ايران صورت مي دهد يك شركت شيميايي با نام هانزا شمي (Hansa Chemie) است كه دفتر آن در شهر دويسبورگ قرار دارد. يك شركت سوئيسي نيز كه به هانزا شمي تعلق دارد، ارتباطات قابل توجهي با ايران برقرار كرده است. اين مجموعه تحت مديريت يك فرد ايراني الاصل به نام خدايار علم بيگي قرار دارد. علم بيگي در گذشته با مشاركت شركت ملي پتروشيمي كه يك شركت دولتي در ايران است يك كارخانه محصولات پتروشيمي به ارزش ۴/۱ ميليارد يورو ساخته بود. علم بيگي در حال حاضر تلاش مي كند مجموعه اي از سرمايه گذاران را گرد هم آورد تا در جزيره كيش واقع در خليج فارس يك مجموعه تفريحي عظيم را بسازد.
كشور ايران به چنين طرح هايي شديداً نيازمند است. نفت هنوز هم حدود هشتاد درصد درآمدهاي ايران را به خود اختصاص مي دهد و براي كاهش وابستگي به نفت اجراي طرح هايي نظير پروژه فوق ضروري است. البته شرايط سياسي در ايران چندان انعطاف پذير نيست.
منبع: روزنامه دي ولت (۱۵ آوريل ۲۰۰۳ برابر با ۲۶ فروردين ماه)
* عيناً از متن ترجمه شده است. اخيراً مسئولان شركت ايران خودرو اعلام كرده اند كه اين قرارداد نهايي شده است. در ستون حاشيه اقتصاد امروز خبر مذكور ذكر شده است.

ترجمه: غلامرضا رضايي نصير
كافي است نگاهي به نقشه جغرافيايي بيفكنيد تا ببينيد چرا تركيه در مركز توجه جهانيان قرار مي گيرد. با توجه به قرار گرفتن عراق در جنوب اين كشور، تركيه تحت فشار خواهد بود تا پايگاه هاي نظامي خود را در اختيار آمريكا قرار دهد. عراق پس از صدام مي تواند باعث شكاف بين خطوط قومي و مذهبي گروه و براي اكثريت كردها در شمال عراق فرصتي به وجود آورد تا خود را از سيطره اعراب برهانند. ترك ها از اين مي ترسند كه اقليت كردهاي سركوب شده خود آن ها در طول مرزهاي عراق به پسرعموهاي خود در عراق بپيوندند و سرزمين هاي تركيه را با خود ببرند. با وجود اين احتمال دارد كه آمريكا حمايت نظامي تركيه را كسب كند، اما نه بدون چانه زني هاي ديپلماتيك و البته پيشنهادهاي مالي اغواكننده.
مسلماً تركيه از پول استقبال مي كند. اقتصاد تركيه پس از قرار گرفتن در آستانه فروپاشي در سال ،۲۰۰۱ اكنون نشانه هايي از حيات را از خود نشان مي دهد. كمك هاي صندوق بين المللي پول به اين كشور كمك فراواني نموده است اما اگر تركيه مي خواهد به موقع بدهي هاي خود را باز پس دهد و از نكول بدهي ها اجتناب كند به كمك هاي بيشتري نيازمند است. اگر ذخاير ارزي تركيه به دليل بالا رفتن بهاي نفت و كاهش توريست ها (در نتيجه جنگ) به انتها برسد، اوضاع اين كشور به مراتب بدتر خواهد شد. بدتر آنكه تركيه اجازه داده است فساد در تمام شئونات سياسي اين كشور ريشه بدواند. به رغم اظهار نظر كميسيون اروپايي مبني بر اين كه تركيه آمادگي پيوستن به اتحاديه اروپا را ندارد، اين كشور هنوز اميدوار است تاريخي براي مذاكره بر سر ورود آن به اتحاديه اروپا تعيين شود. ملي گرايان و اسلامگرايان تندروي اين كشور فرياد اعتراض برخواهند آورد، اما فرياد آن ها خاموش خواهد گشت. احساسات ترك ها در مورد سرنوشت قبرس تقسيم شده كه خواستار پيوستن به اتحاديه اروپا است نيز برانگيخته خواهد شد. اگر جزيره قبرس (در عمل فقط بخش يوناني نشين آن) به اتحاديه اروپا بپيوندد، تركيه تهديد كرده است كه منطقه ترك نشين آن را رسماً به خاك خود الحاق خواهد كرد اما در نهايت نگراني هاي تركيه برطرف خواهد شد و از بحراني تمام عيار نجات خواهد يافت. مسئله اينجا است كه تركيه مهم تر از آن است كه اجازه دهند از چرخه كنترل خارج گردد.
شاخص هاي اصلي

حساب جاري* تورم رشد توليد ناخالص داخلي (درصد) ۳/۲ ۴/۵۴ ۴/۶ - ۲۰۰۱ ۶/۰ ۵/۴۵ ۰/۴ ۲۰۰۲ ۸/۱ - ۰/۳۶ ۵/۳ ۲۰۰۳

* درصد از توليد ناخالص داخلي

كشورهاي نورديك*
در مورد كشورهاي اسكانديناوي مثلي وجود دارد كه مي گويد: «نروژي ها چيزي را اختراع مي كنند، فنلاندي ها آن را طراحي مي كنند، سوئدي ها آن را مي سازند و دانماركي ها پولي را كه از فروش آن به دست آمده، خرج مي كنند. » مثل هر ضرب المثل ديگري اين گفته نيز مقداري از حقيقت را در خود دارد. با آنكه چهار كشور نروژ، فنلاند، سوئد و دانمارك مشتركات زيادي با يكديگر دارند، از سنت هاي اجماع سياسي گرفته تا سياست هاي باز توزيع ثروت، اما تفاوت هاي آن ها بسيار بيشتر از آن است كه بسياري تصور مي كنند.
در سال ۲۰۰۳ نروژي ها گرم ابداع روش هايي براي صرف بخشي از ثروت نفتي خود كه در صندوق نفت گردآمده است، بدون برانگيختن تورم خواهند بود، براي مثال شهريه كودكستان با كمك هاي مالي دولت در حد ۱۵۰۰ كرون براي يك ماه ثابت خواهد ماند. با توجه به اين كه ۲۵درصد از خاك فنلاند بالاتر از مدار شمال قرار دارد، فنلاندي ها ياد گرفته اند كه چگونه با كمبودهاي زندگي در تاريكي بيش از دو ماه در سال كنار بيايند و گلخانه هايي را ابداع كرده اند كه به طور مصنوعي عمل فتوسنتز را در گياهان باعث مي شود. اين گلخانه ها فنلاندي ها را قادر مي سازد كه در سال ۲۰۰۳ بيش از ۳۵ هزار تن گوجه فرنگي برداشت كنند. سوئدي ها پيشگام تلفن هاي همراه ۳۶ خواهند بود و شبكه هاي تلفني موجود را تا سرعت باند وسيع ارتقا خواهند دارد. شهر جديد اورستادن نيز كه در كنار كپنهاگ و بين دانمارك و سوئد ساخته خواهد شد، مغازه هاي زيادي را به سوي خود جلب مي كند تا مصرف كنندگان دانماركي (و سوئدي) جايي براي خرج كردن درآمد قابل صرف خود داشته باشند.
اروپا همچنان اين چهار كشور را از يكديگر جدا مي كند. در حالي كه فنلاندي ها شاگردان خوب اروپا هستند و مي توانند بدون رفتن به صرافي به هر كشور ديگري در منطقه يورو سفر كنند، نروژي ها با خيال راحت از اين كه ثروت نفتي شان دو نسل ديگر باقي است، ترجيح مي دهند كلاً از اتحاديه اروپا به دور باشند. با اين همه اوضاع در سوئد رو به تغيير است.
سوئدي ها در سال ۲۰۰۳ در مورد پيوستن به يورو همه پرسي برگزار خواهند كرد. راي مثبت سوئدي ها به يورو، دانماركي ها را وسوسه خواهد كرد كه پس از رد پيوستن به يورو در سال ۲۰۰۰ بار ديگر در اين مورد همه پرسي برگزار كنند، زيرا نمي خواهند تنها در سرما رها شوند.
رشد توليد ناخالص داخلي (درصد)

۲۰۰۳ ۲۰۰۲ ۲۰۰۱ ۴/۲ ۹/۱ ۱‎/۰ دانمارك ۶/۲ ۸/۱ ۱‎/۴ نروژ ۲‎/۵ ۱‎/۹ ۱‎/۴ سوئد ۲‎/۹ ۱‎/۱ ۰‎/۷ فنلاند ۱‎/۰ -0/6 ۳‎/۰ ايسلند

پي نوشت:
* Nordic شامل نروژ، فنلاند، سوئد، دانمارك

• همه خبرهاي بد هم بد نيستند
پس از آنكه اعلام شد هواپيماي مسافربري مافوق صوت كنكورد براي هميشه كنار گذاشته مي شود، تعداد علاقه مندان به استفاده از اين هواپيما افزايش قابل توجهي يافته است. شركت هواپيمايي ايرفرانس اعلام كرد آخرين پرواز كنكورد در مسير پاريس ـ نيويورك در روز ۳۱ ماه مه (بيش از يك ماه ديگر) صورت خواهد گرفت. اين شركت اعلام كرده كه براي پروازهاي آخر اين هواپيما تا روز ۳۱ ماه مه از هم اكنون ۸۰ درصد صندلي ها رزرو شده اند. ايرفرانس قصد دارد بعد از اتمام ماه مه ديگر به هيچ وجه از كنكورد استفاده نكند. بريتيش ايرويز نيز در روز اول نوامبر كنكورد را براي هميشه كنار مي گذارد.
پس از سقوط يك فروند هواپيماي كنكورد در ژوئيه سال ۲۰۰۰ كه در جريان آن ۱۱۳ نفر كشته شدند ميزان تقاضا براي استفاده از هواپيماي كنكورد به شدت كاهش يافت. با شروع جنگ عراق خريد بليت هواپيماي كنكورد به حدي كم شد كه اين هواپيماها در فرانسه تنها با ۲۰ درصد ظرفيت خويش پرواز مي كردند. به عنوان مثال در يك پرواز كه اوايل آوريل صورت گرفت از مجموع ۹۲ صندلي كنكورد تنها ۱۲ عدد از آن ها پر شده بود. اكنون كه خبر بازنشسته شدن كنكورد منتشر شده به يكباره درآمد اين هواپيما هم افزايش يافته است.

•۶۰ درصد گاز مصرفي
بيش از ۶۰ درصد گاز مصرفي جهان با رشد سالانه ۲ درصد به وسيله دو بخش نيروگاهي و صنعت جذب مي شود. به گزارش قلم سبز ايران، يكي از تلاش هاي انجام شده در جهت تغيير سوخت نيروگاه ها جايگزيني زغال سنگ است. اما استفاده از اين سوخت تبعات زيست محيطي مهمي مانند افزايش بي رويه گازهاي گلخانه اي و در نتيجه گرم شدن زمين دارد. بنابراين تنها گزينه پيش رو براي جايگزيني نفت، گاز طبيعي است. براساس اين گزارش، در ايران نيز حدود ۹۲ درصد از قدرت نصب شده در نيروگاه هاي كشور، با بهره گيري از گاز طبيعي فعال شده است. اين در حالي است كه در يكي دو سال گذشته حدود ۳۹ درصد از مجموع گاز مصرفي كشور به بخش نيروگاه ها اختصاص يافته است. اين گزارش مي افزايد: «با انتخاب گاز طبيعي به عنوان سوخت در نيروگاه ها بايد نوع توربين براي به گردش در آوردن ژنراتور را مشخص كرد. »

• توافق چين و مجارستان
چين و مجارستان براي ارتقاي مديريت آب دو كشور توافق كردند. آژانس خبرگزاري مجارستان (MTI) اعلام كرد: «دو كشور مجارستان و چين در يك ديدار دو روزه براي گسترش صنايع مشترك و تبادل اطلاعات در راستاي ارتقاي كيفيت مديريت آب و فاضلاب و كنترل سيل در اين دو كشور به توافق رسيدند.» بر پايه اين گزارش، وزير محيط زيست چين در راس يك هيأت كارشناسي آب و فاضلاب تا ۲۱ آوريل براي بازديد از سد آبي «Kiskore» در مجارستان اقامت مي كنند.

• سالي ۵ هزار بنز توليد مي شود
امسال ۵ هزار دستگاه بنز در كشور توليد مي شود. به موجب قرارداد منعقده ميان شركت هاي خودروسازي ايران و شركت آلماني بنز مقرر است در سال جاري عمليات اجرايي توليد بنز در كشور آغاز شود. ظرفيت توليد بنز امسال معادل ۵ هزار دستگاه است. پيش بيني ها حاكي از آن است كه توليد بنز با استفاده از ورود قطعات بنز به صورت SKD و CKD صورت گيرد. به اين ترتيب حجم عمده از قطعات در خارج توليد مي شود تا به تدريج از طريق سرمايه گذاري سهم توليد داخل افزايش يابد. در حال حاضر عمليات توليد در حقيقت نوعي مونتاژ بنز در كشور است. هنوز قيمت بنز ايراني براي عرضه به بازار مشخص نشده است.

• عظيم ترين سد هيدروالكتريك موقت
عظيم ترين سد موقت جهان با ۵۵ روز تاخير آغاز به كار كرد. به گزارش خبرگزاري فرانسه، عمليات بسيار مهم بتون ريزي و استحكام بزرگ ترين سد هيدروالكتريك جهان «تري گورجز» كه برروي عظيم ترين رودخانه چين، يانگ تسه «Yangtze» بسته شده است، با ۵۵ روز تاخير نسبت به جدول زمان بندي اعلام شده از سوي مجريان طرح به اتمام رسيد. بر پايه اين گزارش، «تري گورجز» با ۵۸۰ متر ارتفاع، پيش بيني شده است آب را ۳۵ متر بالاتر از ارتفاع سطح دريا ببرد. تري گورجز با ۲۶ واحد مولد انرژي ظرفيت توليد ۲/۱۸ ميليون كيلووات انرژي دارد و از سال ۲۰۰۹ به صورت تكميل شده آغاز به كار خواهد كرد.