چهارشنبه ۱۷ ارديبهشت ۱۳۸۲ - شماره ۳۰۴۲- May, 7, 2003
نگاهي به فعاليت هاي صورت گرفته در ايسلند براي رهايي از وابستگي به نفت
تلاش فرزندان وايكينگ ها
به زودي ده شهر اروپايي از جمله ريكجاويك هامبورگ، لندن و استكهلم هر كدام سه دستگاه اتوبوس ئيدروژني به كار مي گيرند
ايسلندي ها جزو مرفه ترين ساكنان كره زمين محسوب مي شوند از هر چهار نفر سكنه اين جزيره سه نفر صاحب اتومبيل هستند
ترجمه: عباس فتاح زاده
010275.jpg
چشم انداز تعدادي از آبفشان هاي موجود در كشور ايسلند

ايسلند قصد دارد در مقام اولين ملت از وابستگي به نفت رهايي پيدا كند. دشوارترين بخش چنين كاري مربوط مي شود به تغيير در خودروها. وضعيت اتومبيل ها مانع روي آوردن سريع به انرژي ناشي از سلول هاي سوخت مي شود.
•••
انرژي پاك مثل گودالي پر از كود بوي تعفن مي دهد. مهندس والتر راو در حالي كه سرفه كنان در مقابل يكي از مشهورترين فواره هاي آبگرم (آبفشان هاي) دنيا ايستاده است، سوراخي را كه از آن حباب هاي آب جوش بيرون مي زند، نشان مي دهد: «به آنجا نگاه كنيد؛ در آن داخل براي ما محصولاتي آماده مي شود. »
درست همانند فوران آب از بيني يك وال به يك باره آب با شدت زيادي بيرون مي زند. اين مدير مرسدس كه در سفري شغلي به ايسلند به سر مي برد، مي گويد: «در چنين مواقعي آدم احساس مي كند كه بايد كمي به طبيعت احترام بگذارد. »
راو مدير بخش توسعه اتوبوس هاي مجهز به سيستم سلول هاي سوخت در شركت دايملر كرايسلر است. كشور جزيره اي ايسلند در شمال اقيانوس اطلس مي تواند اولين بازار بزرگ اتوبوس هاي مذكور باشد. قرار است به زودي گرماي حاصل از درون زمين در خدمت تهيه سوخت هاي جايگزين براي خودروهاي فوق قرار گيرد.
ايسلند در حال حاضر به شكلي كم نظير مهم ترين پروژه اصلاحات صنعتي در دنيا را به پيش مي برد: رهايي از وابستگي به نفت.
010278.jpg
چشم انداز يكي از پديده هاي زيباي طبيعي كه از آن تحت عنوان شفق قطبي ياد مي شود. (شمال جزيره ايسلند)

حدود ۴۰ سال پيش صنعت برق ايسلند آخرين نيروگاه ذغال سنگ خويش را تعطيل كرد. اكنون برق مورد نياز سكنه ۲۸۰ هزار نفري ايسلند از منابع انرژي تجديدشونده به دست مي آيد. در ريكجاويك، پايتخت كه حدود نيمي از جمعيت ايسلند در آن زندگي مي كنند، منبع اصلي تامين انرژي، نيروگاه ژئوترميك «نسجاولير» است. اين جزيره آتشفشاني همانند يك بالش گرم سكنه خويش را نازپرورده مي كند. تعداد چشمه هاي آب گرم در آنجا به حدي زياد است كه تقريباً در تمامي مناطق آن مي توان در تمام طول سال حمام هاي گرمي با استفاده از گرماي طبيعي موجود به راه انداخت.
علاوه بر اين رودخانه هاي كوهستاني زيادي در اين كشور جريان دارند كه مي توانند به عنوان منبع انرژي به كار گرفته شوند. در نتيجه چنين وضعيتي، ايسلند بسيار بيشتر از مقدار نياز داخلي خويش برق توليد مي كند. طرفداران محيط زيست با توسل به وضعيت فوق يك سناريوي جذاب را مطرح مي كنند: صنعت برق ايسلند مي تواند از مازاد انرژي موجود براي توليد يك سوخت پاك و بدون آلودگي براي محيط زيست بهره بجويد. آيا اين جزيره واقع در اقيانوس اطلس شمالي مي تواند در مقام مقايسه با اميرنشين هاي نفتي به نوعي «امپراتوري ئيدروژني» تبديل شود؟
گاز فوق العاده قابل اشتعال و انفجاري هيدروژن يكي از منابع انرژي آينده محسوب مي شود. هيدروژن را مي توان با استفاده از جريان الكتريسته از منبع تقريباً بي پايان آب به دست آورد. اين ماده ممكن است بتواند كشورهاي صنعتي را بالاخره زماني از وابستگي به نفت برهاند.
دولت ايسلند به رهبري ديويد اودسون، نخست وزير، قصد دارد چنين تحولي را با قدرت به اجرا بگذارد. قرار است تا سال ۲۰۵۰ اين كشور جزيره اي به يك «جامعه شديداً ئيدروژني» بدل شود، جامعه اي كه كل نياز خود به انرژي را از منابع داخلي و تجديدشونده تامين مي كند.
البته اين سرزمين شمالي با وجود مزاياي جغرافيايي و زمين شناسي خويش تا دستيابي به روياي فوق راه درازي در پيش دارد. ايسلند كماكان مقادير زيادي سوخت هاي فسيلي مصرف مي كند. هر ايسلندي به طور متوسط سالانه ۶/۶ تن گاز گلخانه اي دي اكسيدكربن توليد مي كند. بدين ترتيب فرزندان وايكينگ ها به لحاظ بيلان عملكرد زيست محيطي خويش حتي از وضعيت كشوري مانند سوئيس هم در شرايط بدتري به سر مي برند.
010281.jpg
ايسلند با وجود مزاياي جغرافيايي و زمين شناسي خويش تا دستيابي به روياي رهايي از وابستگي به نفت راه درازي در پيش دارد.

در حالي كه تلاش مي شود در بودجه منابع انرژي تجديدشونده و پاك مورد توجه قرار گيرند، دو بخش بزرگ مصرف حركت در اين مسير را با ابهام مواجه مي سازند. يكي از اين دو بخش، بخش ماهيگيري است كه منبع اصلي درآمد در جزيره محسوب مي شود. به ازاي صيد هر تن از جانوران دريايي ناوگان ماهيگيري كشور حدود يك تن گازوئيل مصرف مي كند. دومين مصرف كننده بزرگ نفت بخش حمل و نقل جاده اي و شهري است. ايسلندي ها جزو مرفه ترين ساكنان كره زمين محسوب مي شوند. آنها علاقه زيادي به رانندگي دارند و مدت زيادي را صرف راندن خودروهايشان مي كنند. از هر چهار نفر سكنه اين جزيره سه نفر صاحب اتومبيل هستند.
اكنون قرار است در حمل و نقل جاده اي و شهري اين كشور تحولي در جهت حركت به سوي جامعه ئيدروژني ايجاد شود. شركت سرمايه گذاري ويستوركا در ايسلند با مشاركت دايملر كرايسلر، نورسك هيدرو (يك شركت نروژي فعال در زمينه توليد انرژي) و شركت نفتي شل يك موسسه به نام «انرژي جديد ايسلند» تاسيس كرده است كه حركت در مسير فوق را پيگيري مي كند.
وظايف شركاي فوق كاملاً روشن است: نورسك هيدرو موظف به توليد برق از «منابع پاك» و بدون آلودگي براي محيط زيست است. شركت شل نيز ئيدروژن توليد مي كند و دايملر كرايسلر هم خودروهاي لازم و مناسب در اين زمينه را مي سازد. ساختن خودروهاي مناسب براي وضعيت فوق عملاً مشكل ترين بخش كار را تشكيل مي دهد.
دو هفته پيش اين مجموعه از شركت ها، اولين جايگاه پمپ سوخت ئيدروژني خويش براي خودروها را در ريكجاويك افتتاح كرد. جايگاه سوخت رساني فوق در كنار يك ايستگاه پمپ بنزين معمولي متعلق به شركت شل احداث شده است. پمپ سوخت ئيدروژني مي تواند در هنگام نياز خودروها ئيدروژن مورد تقاضاي افراد را بلافاصله با استفاده از عمل الكتروليز توليد كند. جايگاه فوق فعلاً تنها جايگاه توزيع ئيدروژن براي خودروها در سطح جهان است.
در حال حاضر در تمامي ايسلند هنوز حتي يك خودروي ئيدروژني هم حركت نمي كند. لذا به منظور افتتاح جايگاه سوخت رساني فوق الذكر يك كاميون كوچك با مارك مرسدس كه با استفاده از سلول هاي سوخت كار مي كرد، از كشور آلمان وارد شد. از هنگامي كه كاميون مذكور پر از ئيدروژن شده ديگر عقربه هاي شمارشگر پمپ تغييري نكرده اند و استفاده بيشتري از پمپ به عمل نيامده است.
010284.jpg

۹ سال پيش محققان در شهر اشتوتگارت اولين خودروي آزمايشي اي را كه با استفاده از سلول هاي سوخت حركت مي كرد، در معرض نمايش گذاشته اند. در آن زمان با معرفي خودروي مذكور چنان پيش بيني هاي مبالغه آميزي در مورد موفقيت هاي آن صورت مي گرفت كه برخي باور كردند به زودي تحولات بزرگي ايجاد مي شود، اما به تدريج «مستي موفقيت» كم رنگ شده است. دايملر كرايسلر كه در واقع در اين زمينه پيشگام سايرين محسوب مي شود، تا سال آينده ميلادي مجموعاً يك ميليارد يورو در اين سيستم محركه جديد سرمايه گذاري خواهد كرد. پيشرفت ها، محسوس هستند اما تا رسيدن به نقطه اوج راه زيادي باقي مانده است.
پروفسور فرديناند پانيك كه مدت ها رياست بخش تحقيقات سلول هاي سوخت در شركت دايملر كرايسلر را بر عهده داشته، تا همين چهار سال پيش شروع توليد انبوه اين خودروها را آن هم به ميزان سالانه ده هزار دستگاه در سال ۲۰۰۴ امكان پذير مي دانست. حتي وي مي گفت كه تا سال ۲۰۲۰ قريب به ۲۰ درصد از خودروهاي موجود در آلمان با سوخت ئيدروژن حركت خواهند كرد.
تصور فوق اكنون به دست فراموشي سپرده شده است. تاكنون تنها ۲۰ نمونه توليد شده اند. طي سال جاري دايملر كرايسلر ۶۰ خودروي شخصي و ۳۰ دستگاه اتوبوس داراي سيستم محركه ئيدروژني توليد مي كند. روند توليد خودروهاي مذكور توسط يك خودروساز كه روش هاي قديمي را به كار مي گيرد هدايت خواهد شد: والتر راو. آخرين كاري كه والتر راو انجام داد سازماندهي توليد انبوه اتومبيل هاي كوچك اسمارت بود.
توليد اتوبوس ها براي اولين بار حالتي نيمه تجاري پيدا مي كند. با حمايت اتحاديه اروپا ده شهر اروپايي از جمله ريكجاويك، هامبورگ و اشتوتگارت هر كدام سه دستگاه اتوبوس ئيدروژني مي خرند. قيمت هر دستگاه از اتوبوس هاي مذكور ۲۵/۱ ميليون يورو (حدود ۶ برابر قيمت اتوبوس هاي ديزلي) است. اتوبوس هايي كه براي شهر لندن ساخته مي شوند به دليل قوانين خاص رانندگي انگلستان بايد فرمانشان در سمت راست آنها قرار بگيرد. اين كار قيمت را بالاتر برده و به ۳۵/۱ ميليون يورو به ازاي هر دستگاه مي رساند. براي نگهداري و تعميرات فني هم هر كدام از اتوبوس ها دو تعميركار محلي را در اختيار خواهند داشت.
دايملر كرايسلر موظف شده براي اولين بار موانع فني توليد محدود اين خودروها را از ميان بردارد. مجوزهاي مؤسسه توف (موسسه ويژه بررسي استاندارد خودروها) جهت ساخت تاسيسات سوخت رسان چند ماه ديگر صادر خواهد شد. سوخت ئيدروژن با فشار ۳۵۰ بار (بار واحد فشار است) در مخازن خودروها جاي مي گيرد. هربار سوخت گيري اتوبوس ها مي تواند براي طي نمودن مسيري حدوداً ۲۰۰ كيلومتري كافي باشد. اتوبوس هاي متعارف مي توانند پنج برابر اين مسافت را با يكبار سوخت گيري طي كنند.
راو، مدير پروژه، مي داند كه با توليد اتوبوس هاي جديد محصولاتي فوق العاده آسيب پذير را در شهرها به حركت در مي آورد. از جمله بخش هاي مورد انتقاد در اين خودروها فيلترهاي مصنوعي بسيار نازك در سلول هاي سوخت آنهاست. با استفاده از فيلترهاي مذكور اتم هاي ئيدروژن و اكسيژن به شكلي منظم به هم ارتباط داده مي شوند. در جريان پيوند اتم هاي فوق برق توليد مي شود و الكترو موتور ۲۵۰ كيلو واتي به فعاليت در مي آيد. آب پديد آمده هم از طريق اگزوز خارج مي شود.
طي فرايند فوق احتمال پاره شدن، مسدود شدن و يا حتي «غرق شدن» فيلتر وجود دارد. اين اتفاق معمولاً هنگامي پيش مي آيد كه روند دفع و خروج آب توليدي به دلايلي متوقف شود. راو اطمينان مي دهد كه مشكل مذكور به لحاظ فني تا حدود زيادي حل شده است. يك خطر ديگر هم وجود دارد كه نسبت به مورد اول مورد انتقاد بسيار بيشتري است: سلول هاي سوخت ممكن است يخ بزنند. در صورتي كه دماي درون منبع برق به زير صفر برسد، خودرو قطعاً دچار يك خسارت كلي مي شود. در آن صورت آب يخ زده و كل محفظه را مي تركاند. متعاقب آن اين بخش گران قيمت خودرو براي هميشه غيرقابل استفاده خواهد شد.
با توجه به موضوع فوق اتوبوس هاي شهري جديدي كه در قالب پروژه تحقيقاتي توليد مي شوند در شب هاي سرد با استفاده از جريان برق گرم مي شوند. سردترين شهري كه از اتوبوس هاي جديد استفاده مي كند شهر استكهلم خواهد بود. راو در مورد فعاليت اتوبوس ها در پايتخت سوئد كمي نگران است. در هنگام سوخت گيري بايد كل شبكه داخل اتوبوس به دليل خطر بالاي انفجار خاموش باشد. سلول هاي سوخت هم بايد در آن زمان سرد باشند. فرايند سوخت گيري حدود ۱۵ دقيقه طول مي كشد. طي روزهاي سرد زمستان زمان فوق مي تواند كوتاه تر هم بشود.
هنوز راه حلي روشن كه هميشه و به صورت روزمره قابل اجرا باشد براي مشكل يخ زدن موتورهاي جديد وجود ندارد. مواد ضد يخ موجود هم قابل استفاده نيستند زيرا در صورت به كار رفتن، سلول هاي فوق العاده حساس سوخت را از كار مي اندازند. با توجه به مشكل مذكور اينكه آيا خودروهاي جديد خواهند توانست به صورتي انبوه مورد استفاده قرار بگيرند، چندان پاسخ روشني ندارد.
به نظر مي رسد گزينه تغيير موتورهاي بنزيني معمولي براي استفاده از سوخت ئيدروژن سهل الوصول تر از روش فوق باشد. در چنين حالتي موتور پس از تجهيز شدن به جاي آن كه بنزين بسوزاند با همان روش موتورهاي بنزيني از گاز بدون ضرر ئيدروژن استفاده مي كند. البته ميزان اثرات منفي براي موتور بيشتر خواهد بود ولي به لحاظ مصرف سوخت مقرون به صرفه تر و امكان استفاده نامحدود از آن بيشتر است.
بي ام و، رقيب مرسدس، از استراتژي دوم (ئيدروژن در موتورهاي معمولي) استفاده مي كند. كارشناسان و محققان بي ام و و روش استفاده از سلول هاي سوخت را بهره گيري از «سلول هاي احمق» مي نامند. علت آن نام انگليسي «سلول هاي سوخت» (Fuel cell) است كه با اصطلاح Fool cell (به معناي سلول هاي احمق) مشابهت دارد.
پروفسور هربرت كوهلر، رئيس بخش تحقيقات دايملر كرايسلر، نيز از هيچ اقدامي براي برتر دانستن روش شركتش نسبت به روش حريف فروگذار نمي كند. دو هفته پيش او در ريكجاويك فرايند سوزاندن ئيدروژن در موتورهاي كلاسيك و معمولي را اقدامي كاملاً «نابخردانه» ذكر كرد.
راو نيز در جريان بازديد از ريكجاويك نخواست در مخالفت با هربرت كوهلر حرفي به زبان آورد، اما كاملاً همه گفته هاي وي را تاييد نكرد: «من در اين زمينه كمي محتاط هستم. »
منبع: اشپيگل

جهان در سال ۲۰۰۳
جهان به زبان ارقام
ترجمه: غلامرضا رضايي نصير
از اين شماره تا چند شماره بعد پيش بيني هاي اكونوميست در مورد كشورهاي مختلف به طور خلاصه و با ارائه شاخص هاي اصلي اقتصادي براي هر كشور ارائه خواهد شد. لازم به ذكر است كه تمام ارقام ارائه شده پيش بيني براي سال ۲۰۰۳ را نشان مي دهد، در غير اين صورت در هر مورد توضيح داده خواهد شد. نرخ تورم براساس نرخ متوسط سال به سال محاسبه شده است و نشان دادن توليد ناخالص داخلي كشورهاي مختلف به دلار با توجه به پيش بيني نرخ مبادله ارزي دلار در سال ۲۰۰۳ محاسبه گرديده است. منبع تمامي آمارها واحد اطلاعاتي اكونوميست است.

اتريش
توليد ناخالص داخلي: ۲۴۰ ميليارد دلار
سرانه توليد ناخالص داخلي: ۲۹۳۱۰ دلار
جمعيت: ۲/۸ ميليون نفر
رشد توليد ناخالص داخلي: ۲/۲ درصد
تورم: ۶/۱ درصد
در سال ۲۰۰۳ روابط حسنه اتريش با راست افراطي به پايان خواهد رسيد. سوسيال دموكرات ها به دولت بازخواهند گشت و اتريش، خوب يا بد، شبيه ديگر كشورهاي اروپايي به نظر خواهد رسيد.
با توجه به كاهش شديد رشد اقتصادي بودجه اين كشور با كسري كوچكي مواجه مي شود. اما دولت با توسل به سياست هاي مالي توازن را در سال ۲۰۰۳ برقرار خواهد كرد و بدين ترتيب در برابر كاهش ماليات ها يا افزايش هزينه ها مقاومت خواهد نمود.

دانمارك
توليد ناخالص داخلي: ۲۱۰ ميليارد دلار
سرانه توليد ناخالص داخلي: ۳۹۰۵۰ دلار
جمعيت: ۴/۵ ميليون نفر
رشد توليد ناخالص داخلي: ۴/۲ درصد
تورم: ۰/۲ درصد
سنت اجماع در عرصه سياست دانمارك از بين رفته است. دولت ائتلافي اقليت جناح راست، به رهبري حزب ليبرال، براي تصويب لوايح تنها با حزب پوپوليستي مردم دانمارك به توافق خواهد رسيد. بودجه، قانون اخير رسانه ها و قوانين جديد پناهندگي و مهاجرت از اين دست لوايح خواهند بود. لايحه پيشنهادي دولت براي تثبيت ماليات ها نيز نمونه اي ديگر خواهد بود.
دولت دانمارك بهينه سازي بوروكراسي و اصلاح نظام اداري را آغاز كرده است. در سال ۲۰۰۲ حدود ۱۰۳ موسسه و نهاد مشاوره اي تعطيل شدند. به احتمال قوي در سال ۲۰۰۳ شاهد چند مورد خصوصي سازي مهم در دانمارك خواهيم بود.
اين كشور كناره گيري از مفاد پيمان ماستريخت در زمينه سياست خارجي و امنيتي و همچنين در مورد امور داخلي را مورد تجديد نظر قرار خواهد داد. اين كناره گيري ها باعث شده است كه دانمارك در مناطقي كه از حمايت اكثريت جمعيت دانماركي ها برخوردار است، به حاشيه رانده شود. اما انتظار همه پرسي را در سال ۲۰۰۳ نداشته باشيد. دولت براي بررسي كامل اين موضوع احتياج به وقت بيشتري دارد.

فنلاند
توليد ناخالص داخلي: ۱۶۳ ميليارد دلار
سرانه توليد ناخالص داخلي: ۳۱۰۹۰ دلار
جمعيت: ۲/۵ ميليون نفر
رشد توليد ناخالص داخلي: ۹/۲ درصد
تورم: ۵/۱ درصد
در ماه مارس انتخابات سراسري برگزار خواهد شد. به احتمال قوي دولت ائتلافي به رهبري نخست وزير پاوو ليپونن از حزب سوسيال دموكراتيك پيروز خواهد شد. اما رقابت بسيار نزديك خواهد بود. حزب مركز كه اپوزيسيون اصلي را تشكيل مي دهد، بعد از هفت سال دوري از قدرت، احتمالاً آراي خوبي را كسب خواهد كرد، اگر حزب مركز بتواند كنترل دولت را به دست بگيرد، رهبر محبوب آن آنلي جاتنماكي، اولين نخست وزير زن فنلاند خواهد شد. در حال حاضر نخبگان سياسي اين كشور موافق پيوستن به ناتو هستند، در نتيجه در سال ۲۰۰۳ دولت اين كشور مسئله پيوستن به اين اتحاد نظامي را مطرح خواهد كرد، هر چند اعلام آمادگي براي پيوستن به ناتو زودتر از سال ۲۰۰۴ به وقوع نخواهد پيوست. اين امر به زمان نياز دارد زيرا هنوز دوسوم جمعيت اين كشور با آن مخالف هستند.

فرانسه
توليد ناخالص داخلي: ۱۶۶۶ ميليارد دلار
سرانه توليد ناخالص داخلي: ۲۶۸۹۰ دلار
جمعيت: ۲/۶۰ ميليون نفر
رشد توليد ناخالص داخلي: ۱/۲ درصد
تورم: ۵/۱ درصد
دولت جديد فرانسه به رهبري ژان پير رافارن منسجم تر و كارآمدتر از دولت قبلي اين كشور خواهد بود. دستور كار نخست وزير شامل تمركززدايي سياسي، سياست هاي قاطعانه تر در مبارزه با جنايت، كاهش ماليات ها و اصلاح نظام بازنشستگي خواهد بود.
چشم اندازهاي اقتصادي براي سال ۲۰۰۳ با توجه به رشد اقتصادي كشور به ۱/۲ درصد خواهد رسيد، روشن تر به نظر مي رسد. اما با آنكه نرخ پايين تورم و كاهش ماليات ها بر اطمينان مصرف كنندگان خواهد افزود، دفتر سفارش ها تقريباً خالي و بدهي هاي شركتي در سطح بالا باقي خواهد ماند. در سال ۲۰۰۳ در انتظار سرمايه گذاري هاي جديد زيادي نباشيد.
دولت هم كاهش ماليات بر درآمد و هم افزايش هزينه هاي دفاعي و حفظ نظم و قانون را در دستور كار خود قرار داده است. اما آيا آن قدر در اين زمينه پيش خواهد رفت كه سرزنش اتحاديه اروپا را براساس توافق نامه ثبات و رشد به جان بخرد؟
در واقع احتمال زيادي وجود دارد كه چنين شود.
در اواخر سال ۲۰۰۳ يك دانشمند فرانسوي با پشتيباني يونسكو يك كپسول زمان ماهواره اي حاوي پيام هاي مختلف مردم فقير و ثروتمند زمين را به فضا پرتاب خواهد كرد. اين ماهواره ۵۰ هزار سال به دور سياره خواهد گشت و سپس با پيام هاي زمين در قرن بيست و يكم بار ديگر به زمين باز خواهد گشت.

حاشيه اقتصاد
• روابط اقتصادي و يك انجمن
انجمن دوستي ايران و ژاپن براي گسترش روابط اقتصادي فرهنگي و اجتماعي دو كشور براي نخستين بار اقدام به برپايي گردهمايي منظم در سومين چهارشنبه هر ماه خواهد كرد. نخسين اين گردهمايي امروز بر پا خواهد بود. دست اندركاران اين انجمن اميداورند با برنامه هايي كه دارند و با استفاده از نفوذ گسترده اي كه اعضاي ايراني و ژاپني آن دارند، در راستاي گسترش همكاري هاي اقتصادي ايران و ژاپن گام بردارند.

• تيم هشت نفره
هشت نفر از متخصصان برجسته نفتي ايران كه پس از انقلاب اسلامي به آمريكا مهاجرت كرده اند هم اكنون جزو مشاوران و تحليلگران ارشد شركت هاي نفتي آمريكا از جمله اكسون موبيل، هالي برتون و. . . هستند. شنيده ها حاكي است كه پروفسور لطفي زاده كه ۶۶ سال سن دارد رياست اين گروه را به عهده گرفته و با تشكيل انستيتويي در شهر لس آنجلس بر همه فعاليت هاي كمپاني هاي بزرگ نفتي آمريكا نظارت دارد به گونه اي كه اين شركت ها در همه پروژه ها تاييديه اين انستيتو را دريافت مي كنند.
ظاهراً دكتر نيك روش و دكتر سهيمي، مبتكر ايده فركتال، از اعضاي ديگر اين تيم ۸ نفره هستند. گفته مي شود برخي از اعضاي اين تيم چندي پيش طي سفري به ايران وضعيت همكاري با شركت ملي نفت را ارزيابي و به مسئولان نفتي كشور پيشنهاد مشاركت داده اند. هنوز از جزييات اين مذاكرات اطلاع دقيقي در دست نيست.

• خريداران شركت فرش در كيش
شركت فرش براي اينكه بتواند علاقه مندان و خريداران فرش ايراني را ترغيب به آمدن به ايران و ديدار از نزديك كند، نمايشگاهي را در كيش افتتاح كرد تاخارجي ها بدون نياز به ويزا به راحتي به ايران سفر كنند.
فراهم نبودن امكان خريد همچون ديگر كشورهاي توليدكننده فرش، و روان نبودن رفت وآمد خريداران و بازرگانان فرش به داخل كشور، يكي از مشكلات عمده صنعت فرش كشور به شمار مي رود. اين در حالي است كه ديگر كشورهاي رقيب ايران در اين زمينه كه همگي از كشورهاي توسعه نيافته محسوب مي شوند، بدون هيچ محدوديتي خريداران را به سوي خود جلب مي كنند، بازرگانان و تاجران فرش ايران براي فروش موجودي خود، اين كالا را در كشورهاي ديگر انبار مي كنند.
در يكي از نمايشگاه هايي كه سال گذشته در هانور آلمان برگزار شد، ۶۵ درصد مساحت نمايشگاهي را ايرانيان به خود اختصاص دادند و ۲۵ درصد مابقي متعلق به ديگر كشورهاي رقيب بود. به گفته مقامات شركت سهامي فرش، سود حاصل از صادرات در اين شيوه كاملاً سنتي در نمايشگاه هاي خارج از كشور نصيب شركت هاي حمل و نقل ترانسپورت داخلي، ماليات، بيمه، پرسنل، اجاره غرفه، ساخت غرفه و اجاره انبار مي شود. اين در حالي است كه در مورد نمايشگاه فرش آلمان، كشورهاي رقيب توليدكننده فرش چنين وضعيتي وجود ندارد و مستقيماً تجار، بازرگانان و خريداران فرش به كشورهاي مورد نظرشان سفر مي كنند و نيازها و سفارش هاي خود را خريداري مي كنند. حالا گويا قرار است كيش چنين جايگاهي در صنعت فرش ايران پيدا كند.

• والت ديسني، رنجور از جنگ
010287.jpg

جنگ با بخش تفريحات و رسانه ها سازگاري چنداني ندارد. اين موضوع را مي توان با مشاهده ارقام مربوط به شركت والت ديسني كه روز پنج شنبه ۱۱ ارديبهشت منتشر شد، دريافت. از يكسو، كاهش رفت و آمد به كلوپ هاي تفريحاتي و از سوي ديگري، افزايش هزينه هاي اطلاع رساني شبكه تلويزيوني ABC باعث شده اند كه سود خالص اين شركت در سه ماه اول سال جاري كاهشي ۱۲ درصدي داشته باشد.
ميزان سود خالص والت ديسني كه در سه ماهه اول سال گذشته حدود ۲۵۹ ميليون دلار بود، در مدت مشابه سال جاري به ۲۲۹ ميليون دلار كاهش يافته است.
اما به طور كلي ميزان فعاليت والت ديسني رضايت بخش بوده است: درآمد كلي اين شركت تفريحاتي در عرض يك سال با ۸ درصد افزايش به ۳۳/۶ ميليارد دلار رسيده است. اما بخش اعظمي از اين موفقيت مديون فيلم هاي سينمايي است كه به لطف ويدئو و DVD شاهد ۲۰ درصد رشد بوده است. در اين ميان موفقيت عظيم فيلم «شيكاگو» را نيز نبايد فراموش كرد.
در مقابل ـ كلوپ هاي تفريحاتي به دليل كاهش رفت و آمد مردم با لطمات زيادي روبه رو بوده اند، كه دليل عمده اين كاهش نيز، ترس از جنگ است.
به ويژه كلوپ Disney World Floride كه اغلب پذيراي بازديدكنندگان خارجي است، شاهد زيان هاي فراواني بوده است.
جنگ تاثير ديگري نيز داشته؛ شبكه تلويزيوني ABC از يكسو، شاهد افزايش هزينه هاي بخش تحريريه بوده و از سوي ديگر درآمدهاي تبليغاتي آن دستخوش سقوط آزاد شده است. اين عوامل كه ناشي از بروز جنگ است تهيه برنامه هاي تلويزيوني را با مشكلات جدي روبه رو كرده است.
مايكل ايسنر، مدير كل والت ديسني، تاكيد مي كند: «بحران نظامي در عراق و ترس از تروريسم به وضوح تاثير كوتاه مدتي بر برخي از فعاليت هاي ما گذاشته است. » شركت والت ديسني معتقد است كه «جنگ موجب كاهش ۳۲ ميليون دلاري در سودكلي سه ماهه اول شده است.» در بخش رسانه اي (تلويزيون و شبكه هاي كابلي)، كه حدود ۴۰ درصد از درآمد كلي شركت را تامين مي كند، كاهش ۲۵ درصدي در سود سالانه رخ داده و اين بخش تنها ۲۳۲ ميليون عايدي داشته است. در بخش كلوپ هاي تفريحي ميزان درآمد از ۲۸۰ ميليون دلار به ۱۵۵ ميليون رسيده و بدين ترتيب، ۴۵ درصد كاهش يافته است. اما در مقابل، درآمد استوديوهاي فيلم در عرض يك سال حدوداً ۸ برابر شده و از ۲۶ ميليون دلار به ۲۰۶ ميليون دلار رسيده است.

اقتصاد
ايران
جهان
علم
فرهنگ
ورزش
هنر
|  اقتصاد  |  ايران  |  جهان  |  علم  |  فرهنگ   |  ورزش  |  هنر  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |