دوشنبه ۶مرداد ۱۳۸۲- سا ل يازدهم - شماره ۳۱۲۰ - July . 28, 2003
آلودگي صوتي را بشناسيم
شهروندان زير آوار صدا
006300.jpg
آلودگي صوتي نوعي آلودگي ذهني (subjective) مي باشد، يعني بدون استفاده از وسايل اندازه گيري مي توان راجع به آن اظهارنظر نمود يا به عبارتي آن را احساس كرد.
سرو صدا به اين علت به وجود مي آيد كه بين فرستنده و گيرنده يك فضاي بينابيني وجود دارد كه همان هواست. اگر خلأ مي بود صدايي به وجود نمي آمد. زمينه اي كه صدا در آن منتقل مي شود در بلندي آن اثر دارد. مثلاً هوا بهتر از آب صدا را منتقل مي كند.
سه مشخصه در بررسي ميزان صدا مطرح است: ۱- اوج، ۲- نوسان يا فركانس، ۳- نظم.
اگر اوج صدا بالا ولي طول موج آن منظم باشد، تحملش بسيار آسانتر از صدايي است كه طول موج نامنظم دارد، ولي اوج آن پايين است. مثلاً صداي كشيدن سوهان با اين كه داراي اوج پايين است از نظر شنونده صداي خوبي نيست. در حالي كه صداي موسيقي حتي اگر بلند هم باشد باز صداي دلپذيري به شما مي آيد. درجه بردباري انسان به صدا به موقعيت محل و زمان بستگي دارد. هر قدر مكاني ساكت تر باشد تحمل صدا در آن مشكل تر است. در شب نيز چون محيط آرام است تحمل صدا مشكل تر از روز است. اختلاف بين صداي قابل پذيرش و صداي ناخواسته تا حد زيادي بستگي به فرد دارد. مثلاً صداي موسيقي با اينكه در مجموع، جزو صداهاي بهنجار است در مقام مقايسه، يك نوع موسيقي براي برخي ملال آور و خسته كننده و همان نوع براي عده اي نشاط آور و خوشايند است.
واحد اندازه گيري صوت «دسي بل(db)» نام دارد. تحقيقات انجام شده درباره آلودگي صوتي در ايران نشان داده كه در شهرهاي بزرگ به طور متوسط حد آلودگي صوتي ۸۰-۷۵ دسي بل و در شهرهاي كوچك و خلوت تر ۵۵ دسي بل مي باشد. نجوا ۲۰ دسي بل صدا دارد.
برخاستن يك هواپيماي جت از ۳۰۰ متري، ۱۸۰ دسي بل صدا توليد مي كند كه براي شنونده بسيار خطرناك است. بررسي ها نشان داده كه حيوانات نزديك فرودگاه ها و پيست هاي موتورسواري اكثراً دچار خونريزي داخل گوش مي شوند و در بسياري موارد اين اثرات به ناشنوايي آنها منتهي شده است. در اماكن عمومي و كارخانجات حد مجاز انتشار آلودگي صوتي حدود ۷۰ دسي بل، در مراكز دادوستد در روز ۶۵ دسي بل و در شب ۵۰ دسي بل، در آسايشگاه ها و بيمارستانها در روز ۴۵ دسي بل و در شب ۳۰ دسي بل است. خودروهاي سبك ۹۰-۸۰ دسي بل و خودروهاي سنگين ۱۰۰-۸۵ دسي بل صدا توليد مي كنند.
آلودگي صوتي نيز مانند ساير آلودگيها بر روي انسان، گياهان، جانوران و اجسام بي جان اثرات منفي متعددي دارد. يكي از مهمترين اثرات بر روي انسان از دست دادن قدرت شنوايي است كه از جمله اثرات مستقيم صدا مي باشد. صداي مداوم و حتي غوغاي غيرآزاردهنده نيز براي انسان زيان آور است و حساسيت گوش را نسبت به انواع صداها كاهش مي دهد. اثرات آلودگي صوتي بر روي انسان عمدتاً از نوع عصبي مي باشند. اثرات غيرمستقيم صداهاي ناخواسته بر روي انسان عبارتند از: حساسيت عصبي، كاهش ضربان قلب، ظهور تغييرات در ريتم تنفس و نبض، اختلال در روند خواب، افزايش متابوليسم بدن، تنگي عروق، افزايش فشار خون، آسيب ديدگي قوه شنوايي، گرفتگي عضلاني، شوك عصبي، خستگي روحي و جسمي، سرگيجه، ماليخوليا، ترس و اضطراب، آلرژي، از دست دادن تعادل بدن، تمايل به خودكشي و قتل، ضعف قوه بينايي، ضعف قوه جنسي، امراض قلبي، تورم معده، يبوست و سوءهاضمه، كري موقت و دائم كه نهايتاً مجموع اين اثرات در انسان ايجاد خستگي و بي حوصلگي نموده، حس پرخاشگري را تقويت مي كند و كاهش بازدهي فكري و جسمي را موجب مي گردد.
تحقيقات نشان داده كه رشد گياهان به ويژه فراورده هاي كشاورزي نيز تحت تأثير سر و صدا قرار مي گيرند. رشد اكثر آنها بر اثر سر و صداي بلند كاهش قابل ملاحظه اي پيدا مي كند و نيز در سالهاي اخير موضوع افزايش رشد گياهان گلخانه اي تحت تأثير صداي موسيقي به اثبات رسيده است.
مهاجرت بي موقع حيات وحش و پرندگان- سقط جنين- خونريزيهاي گوش- بي اشتهايي- بروز حالتهاي پرخاشگري- كاهش شير در حيوانات شيرده و كوتاه شدن طول عمر از جمله اثرات سرو صداي زياد بر جانوران مي باشد.
از مهمترين اثرات  آلودگي صوتي و در واقع صداهاي بسيار بلند بر روي اجسام بي جان، خساراتي است كه به نواحي مسكوني و عوارض طبيعي زمين وارد مي شود. شكسته شدن شيشه ها و ايجاد شكاف در ساختمانها از جمله اين اثرات است. اگر بر فراز پيستهاي اسكي، پرواز مافوق صوتي صورت گيرد، احتمال ريزش بهمن وجود خواهد داشت.
بررسي هاي اخير در تهران نشان داده كه موجبات آلودگي صوتي، دو پديده «طبيعي و اجتماعي» مي باشند. پديده طبيعي شيب خيابانهاست كه عبور و مرور وسايل نقليه را با توليد صداهاي زياد از خودروها همراه مي كند و پديده اجتماعي وجود منابع آلاينده اي است كه عبارتند از: ۱- وسايل نقليه موتوري، ۲- آژير اتومبيل ها، ۳- فرودگاه ها، ۴- مته هاي حفاري، ۵- وسايل پخش صوت خانگي، بلندگوهاي دستي و بلندگوهاي ثابت، ۶- سروصداي جمعيت در كوچه و خيابان، ۷- سرو صداي ناشي از فعاليتهاي ساختمان سازي.
علي رغم تلاش جهت كاهش سر و صدا باز هم امكان جلوگيري كامل از اين معضل وجود ندارد. لذا با به كارگيري راهكارهايي به شرح زير مي توان حداقل اثرات آلودگي صوتي را كاهش داد: ۱- استفاده از عايق هاي صوتي در ساختمانها(آكوستيك) و به كار بردن شيشه هاي دوجداره براي درها و پنجره ها، ۲- استفاده از گوشيهاي مخصوص در محل هاي كار پر سر و صدا، ۳- كاشت گونه هاي گياهي مناسب خصوصاً در بلوارها و پياده روها. درختان سرو شيراز، كاج تهران، اقاقيا، افرا و چنار بهترين نمونه ها مي باشند.
مردم بايد آلودگي صوتي را نيز مانند ساير آلودگي هاي زيست محيطي مهم تلقي كنند و با اطلاع از اثرات منفي آن با هدف حفظ سلامت خود و اطرافيانشان كه حق دارند در محيطي آرام و سلامت زندگي كنند، تلاش نمايند.
رعنا سادات جلالي
كارشناس محيط زيست

خشكسالي بزرگترين درياچه آب شيرين پاكستان را تهديد مي كند
006295.jpg
درياچه  مانچار يك منبع آب مهم است كه در يك منطقه كويري پاكستان قرار دارد. اما اين بزرگترين درياچه آب شيرين پاكستان با يك فاجعه زيست محيطي روبه روست كه معيشت بيش از يكصد هزار نفر ماهيگير را به خطر انداخته و سبب بيماري و مرگ ومير شده است.
به گزارش خبرگزاري فرانسه از اسلام آباد، هواداران محيط زيست مي گويند: مانچار كه درياچه اي با مساحت ۲۵۶ كيلومترمربع است به خاطر كمبود عرضه آب شيرين از سوي رودخانه ها به حال خفقان افتاده و غلظت نمك و رسوبات آن در حال افزايش است.
يك ماهيگير به نام غلام مصطفي ميراني در يك گفت وگو درباره مانچار در مؤسسه سياست توسعه پايدار اسلام آباد خاطرنشان ساخت: «اين درياچه براي آنهايي شده كه در بالا دست استان پنجاب مركزي زندگي مي كنند منبع آلودگي است. آلودگي، صيد ماهي را به شدت كاهش داده و ۶۰ هزار ماهيگير را مجبور به مهاجرت از منطقه كرده و ميليونها پرنده مهاجر را فراري داده است.»
ميراني افزود: «يك دهه پيش ۲ هزار خانوار در قايق هايي در سواحل درياچه زندگي مي كردند. امروز تنها ۳۰۰ خانوار حضور دارند. رابطه هزار ساله ميان درياچه و ماهيگيران تهديد مي شود.»
يك كارشناس محيط زيست و توسعه كه براي يك مؤسسه غير دولتي كار مي كند به نام نصيرممون گفت: «اين درياچه اكنون مانند يك فاضلاب به نظر مي رسد در صورتي كه در گذشته مكاني جذاب براي جهانگردان بود.»
ممون ادامه داد: «تا آغاز سالهاي ۱۹۹۰، مانچار هزاران توريست را به خود جلب مي كرد كه زمستانها به اينجا مي آمدند و در پيرامون آن اردو مي زدند تا از مواهب طبيعي برخوردار شوند.»
وي افزود: «متأسفانه، اين جا حالت رها شده به خود گرفته است.»
مانچار يك فرورفتگي گسترده زمين است كه ميان تپه ها و رودخانه  عظيم ايندوس واقع شده. اين رود در استان جنوبي سند جريان دارد.
آزمايشها نشان داده غلظت نمك با آهنگ هشداردهنده اي افزايش مي يابد، كه تهديدي جدي براي موجوديت اين درياچه مي باشد. آب درياچه حاوي۳۰۸/۱۲ ميلي گرم در ليتر جامدات حل شده است.
جواد افضل كارشناس ارشد آب در پاكستان گفت: «آب درياچه بايد رقيق شود تا از آلودگي پاك گردد. اين تنها راه حل است.»
رود مانچار از ساخت وساز و وسيع سازي آبراه هاي مصنوعي كه آن را به ايندوس متصل مي كند آسيب ديده است. سدهاي خاكي شمالي درياچه هم به آن صدمه زده است.
يك مقام سازمان آبياري سند گفت: «اين درياچه به خاطر كمبود آب شيرين در حال مرگ است.»
اين مقام افزود: «ما پيشتر آبهاي رود ايندوس را به اين درياچه منتقل مي كرديم تا نميرد. اما امروز رود ايندوس هم خشك شده و آب اضافي نداريم كه به مانچار منتقل كنيم.» 
چيزي كه در بستر درياچه باقي مانده گل و لاي آغشته به ميكروب هاي عفوني است.
ميراني افزود: «آب درياچه پيشتر پاك و شيرين بود اما حالا بو مي دهد. بيشتر مردم ما بيمار هستند.»
بيماري هايي كه منشأ آنها آب است به طور محلي شيوع دارد. اما مردم بايد راههاي طولاني بپيمايند تا خود را به يك روستاي دوردست براي دسترسي به كمك هاي پزشكي برسانند.

محيط زيست
اجتماعي
اقتصادي
انديشه
خارجي
سياسي
شهري
علمي فرهنگي
ورزش
ورزش جهان
صفحه آخر
همشهري اقتصادي
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   اقتصادي   |   انديشه   |   خارجي   |   سياسي   |   شهري   |   علمي فرهنگي   |   محيط زيست   |  
|  ورزش   |   ورزش جهان   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |