سه شنبه ۷ مرداد ۱۳۸۲
شماره ۳۱۲۱- July, 29, 2003
سياست
Front Page

بررسي گزارش كنگره آمريكا درباره ماجراي ۱۱ سپتامبر
گزارش محرمانه
003200.jpg

بخشي از گزارش ۹۰۰ صفحه اي كنگره آمريكا درباره واقعه۱۱ سپتامبر كه توسط كميته مشترك سنا و مجلس نمايندگان روز پنجشنبه گذشته منتشر شد، حذف شده است. كساني كه اين بخش ۲۵ صفحه اي را كه محرمانه است مطالعه كرده اند مي گويند، در آن آمده است، مقامات بلندپايه عربستان سعودي صدها ميليون دلاربه گروه هاي خيريه و ديگر سازمان هايي داده اند كه ممكن است به تأمين مالي حملات ۱۱ سپتامبر كمك كرده باشند.
فصلي كه به نقش دولت هاي خارجي در حملات
۱۱ سپتامبر مربوط مي شود، تقريباً به طور كامل بر نقش و حضور عربستان متمركز شده است.
دولت بوش به اين كميته اجازه نداده  كه محتويات اين فصل را منتشر كند و اين موضوع موجب رنجش كنگره شده است. نمايندگان كنگره مي گويند، دولت بوش با اين كار به قيمت جلوگيري از آگاهي يافتن مردم آمريكا از نكات و حقايق مهم درباره اين حملات مي خواهد از خاندان سعودي حمايت و حفاظت كند.
سفير عربستان در آمريكا اين گزارش را رد كرده است. در اين گزارش آمده است، اف.بي.اي و سيا سالها بود كه مي دانستند القاعده در پي حمله به آمريكا از داخل كشور است. اما همه توجه خود را معطوف به احتمال حمله از خارج كردند.
در بخش غير محرمانه گزارش به شهادت چندين مقام ناشناس اشاره شده كه از عدم همكاري دولت سعودي در تحقيقات درباره تروريسم انتقاد كرده اند، اما در اين بخش

اشاره اي به كمك مالي رياض به گروههاي حامي تروريسم نشده است.
كساني كه فصل محرمانه و حذف شده اين گزارش را خوانده اند مي گويند، چگونگي حمايت  مالي خاندان حاكم عربستان از گروههاي خيريه اسلامي كه از طريق شبكه غيررسمي از اتباع سعودي ميليون ها دلار در اختيار «تروريست »ها در كشورهاي مختلف از جمله آمريكا قرار داده اند توضيح داده شده است. در اين گزارش بدون ارائه شواهد قانع كننده اي گفته شده كه مقامات عربستان سعودي مي دانستند گروههاي دريافت كننده كمك اين پول را براي تأمين مالي تروريست ها به كار مي برند.
در بخش غيرمحرمانه گزارش از «عمر البيومي» دانشجوي سعودي كه به دو تن از هواپيماربايان واقعه ۱۱ سپتامبر كمك مالي كرده اشاره شده است. اين دو تن خالدالمظهر و نواق الحزمي هستند. بر اساس اين گزارش بيومي به منابع مالي نامحدودي در عربستان دسترسي داشته است. او در استخدام هواپيمايي عربستان بوده و انگيزه اش از حمايت از اين دو نفر نامعلوم است.
سفير عربستان عدم همكاري كشورش با اف.بي.اي و سيا را در جنگ با تروريسم به شدت رد كرده و اتهامات مطرح شده درباره كمك مالي به اين دو هواپيماربا را تكذيب كرده است.
يكي از سناتورهاي دموكرات در نامه اي به بوش از كاخ سفيد خواسته است كه بيومي را از سعودي ها تحويل بگيرد. در اين گزارش آمده است بيومي ممكن است مأمور دولت عربستان باشد. دولت عربستان اين موضوع را به شدت رد كرده است.
تهيه كنندگان گزارش گفته اند، اف.بي.اي علي رغم دريافت اطلاعاتي مبتني بر اين كه بيومي ممكن است مأمور مخفي سعودي ها باشد، او را تحت تعقيب قرار نداده است.
در ژانويه سال ۲۰۰۰، بيومي در كنسولگري عربستان در لس آنجلس ديداري داشته و بعد مستقيماً به رستوراني رفته كه در آنجا با خالد المظهر و الحزمي ديدار كرده است. او اين دو نفر را با خود به سان ديه گو برده و براي آنها آپارتماني در نزديكي خود اجاره كرده است.
پيش از اين نيز كميته مشترك سنا و مجلس نمايندگان پرسش هايي را درباره نقش  جدي مقامات اطلاعاتي عربستان در حوادث ۱۱ سپتامبر مطرح كرده بودند.
003215.jpg

بعد از حذف اين بخش از گزارش توسط بوش، سناتور باب گراهام كه مسئوليت نظارت بر اين تحقيق را به عهده داشته است گفت: آنها از يك دولت خارجي حمايت مي كنند.
در پس اين اقدام دولت بوش شبكه اي پيچيده از روابط سياسي، نظامي و اقتصادي ميان دو كشور آمريكا و عربستان وجود دارد. دولت هاي جمهوري خواه و دموكرات در آمريكا با چنگ و دندان سعي در حفظ روابط خود با عربستان سعودي، غول توليدكننده نفت در دنيا و متحد نزديك واشنگتن در دنياي عرب داشته اند.
در اين گزارش نظرات متناقضي از سوي چند مقام بلندپايه دولت آمريكا منعكس شده كه نام هيچيك از آنها برده نشده است. اين نظرات گاه متناقض هم مي شوند. يك مقام دولتي به كميته تحقيق گفته است به اعتقاد او اميد دولت آمريكا براي به دست آوردن همكاري با سعودي در جنگ با تروريسم غيرواقع بينانه بوده زيرا كمك عربستان به آمريكا خلاف منافع ملي اين كشور است.به نقل از يك مقام ديگر هم آمده است، در اكثر مواقع سعودي ها واكنش سريع  و مورد انتظار ما را نشان نمي دادند و اين موجب بروز مشكل در روابط دو كشور مي شد. گاهي همكاري مي كردند و در اكثر مواقع نمي كردند. روند كار آنها بسيار كند بود.
در بخش هاي ديگر اين گزارش به كوتاهي هاي بخش هايي از دولت آمريكا به ويژه اف.بي.اي نيز اشاره شده است. از پنتاگون به دليل مقاومت در برابر حملات نظامي به كمپ هاي القاعده در افغانستان پيش از حملات ۱۱ سپتامبر از سيا به دليل كوتاهي در ارائه اطلاعات مهم و حياتي درباره المظهر و الحزمي انتقاد شده است. اما ا ف.بي.اي در اين گزارش هدف بيشترين حمله قرار گرفته و آمده است، چند ماه بعد از اين كه بيومي آن دو نفر را به سان ديه گو برد، اين دو به خانه دكتري كه از نزديكان اف.بي.اي بوده است، رفتند. اگرچه اين دكتر در تماس مداوم با اف.بي.اي بوده اما پليس هيچگاه اطلاع نيافت كه در خانه اين مرد دو تروريست پناه گرفته اند.
منابع: تايم، رويتر، فرانس پرس

نگاه امروز
تضعيف مضاعف

محمود صدري
از چهار دهه پيش همگان عربستان سعودي را نزديك ترين متحد آمريكا در خاورميانه مي دانند. برخي حتي گامي پيشتر مي گذارند و رهبران سعودي را وابستگان آمريكا مي نامند. اما رفتارهايي كه دو كشور بعد از عمليات ۱۱ سپتامبر از خود نشان داده اند تا حدود زيادي اين فرضيه را -دست كم در زمان حاضر- سست كرده است.
پس از انفجارهاي ۱۱ سپتامبر برخي مقام هاي امريكايي به ويژه بازهاي كنگره، عربستان را به «مسامحه در برابر تروريست ها» متهم كردند و كوشيدند بخشي از مسئوليت اين واقعه را متوجه عربستان سعودي كنند؛ اما رياض اين اتهام را نپذيرفت و با اشاره به اخراج و سلب تابعيت اسامه بن لادن اين كار را نشانه همسويي خود با ائتلاف جهاني عليه تروريسم تعبير كرد. آمريكايي ها كه به نظر مي رسد مبناي همه استدلال هاي سعوديها و حتي بسياري از واقعيت هاي پشت پرده اين كشور را مي دانستند چنين وانمود كردند كه از استدلال هاي «متحد استراتژيك» خود راضي نشده اند. سعودي ها نيز با وجود آنكه مي دانستند هرگونه كژتابي در موضعگيري پيرامون ۱۱ سپتامبر، متحدان آمريكايي را خشمگين مي كند به گونه اي رفتار كردند كه خشم آمريكايي ها را برانگيخت رهبران رياض برخلاف تصور رايج كوشيدند رفتاري متفاوت با آمريكا، پيشه كنند كه هم نشان تشخص آنها باشد و هم اينكه اعتماد توده هاي عرب را جلب كنند.
سعوديها در جريان تهاجم آمريكا به افغانستان با آمريكا همكاري كردند اما وقتي رهبران واشنگتن درصدد تعميم مبارزه با تروريسم به ديگر كشورها برآمدند و بحث حمله به عراق آغاز شد، عربستان سعودي با صراحتي غيرقابل پيش بيني اعلام كرد كه به آمريكايي ها اجازه نخواهد داد از خاك اين كشور براي حمله به عراق استفاده كنند.
از اين مقطع روابط امريكا و عربستان سعودي وارد مرحله اي تازه شد و رسانه هاي آمريكايي دامنه
تبليغات ضد سعودي را گسترش دادند و بر ضرورت اصلاحات در اين كشور بيش از گذشته تاكيد كردند.
علت يابي دقيق تغيير رفتار امريكا در برابر عربستان سعودي پس از سقوط صدام حسين شايد با مدارك وشواهد كنوني ناممكن باشد اما به هر حال چارچوب هاي كلي استراتژي امريكا در خاورميانه را در دوران پس از صدام روشن خواهد كرد. رژيم صدام حسين با وجود همه تعارض هايي كه با منافع امريكا در خاورميانه داشت (اشكالتراشي در روند صلح اسرائيل و فلسطيني ها) براي اين كشور به عنوان يك اهرم موازنه عمل مي كرد و مفيد بود. عراق در دو دهه اخير در رابطه با ايران و عربستان و تاحدودي تركيه و سوريه چنين نقشي را برعهده داشت.
امريكايي ها تا پيش از جنگ ۱۹۹۱ اميدوار بودند صدام حسين مانع صدور انقلاب ايران به كشورهاي عربي شود و پس از اين جنگ با بهره گيري از سايه وحشت او هم جاي پاي خود را در خليج فارس محكم كردند و هم اينكه براي بخش هاي دفاعي و ديپلماتيك ايران مشغله اي دائمي و فرساينده ايجاد كردند. اما گذشت ۱۰ سال از جنگ اول امريكا و عراق، رهبران واشنگتن را به اين اطمينان خاطر رساند كه زيان هاي صدام حسين بيش از نقش مثبت مهارگر اوست. بنابراين صدام حسين را سرنگون كردند تا به جاي نقش موازنه اي وي، خود نقش تازه اي به عهده بگيرند. اين نقش تازه آميخته اي از ايجاد منافع مشترك (طرح خاورميانه جديد) و تحكيم هژموني بود. امريكايي ها اكنون در برابر ايران و عربستان سعودي با نوعي تناقض روبرو شده اند. زيرا فقدان رژيم صدام حسين، ايران و عربستان سعودي را به بازيگران اصلي حاشيه خليج فارس و خاورميانه و حتي -در همنشيني با مصر- شمال آفريقا تبديل كرده است.
در اين مقطع امريكايي ها  به هر يك از اين دو كشور فشار بياورند نا خواسته به ديگري امتياز داده اند. همين پارادوكس رهبران واشنگتن را به جاي استراتژي «مهار دوگانه» پيشين در برابر ايران و عراق به استراتژي «تضعيف موازي» ايران و عربستان وادار كرده است.
از نظر امريكايي ها رژيم ايران «غيرمتعارف» است و به هر وسيله ممكن مي بايست يا سرنگون شود و يا اينكه رفتارش تغيير كند. اما اگر اين حادثه ناگهان توازن قوا را در خليج فارس به هم بزند، هزينه رويارويي سوم (با عربستان سعودي) بسيار پرهزينه خواهد شد. شق ديگر ماجرا از اين هم خطرناك تر است. يعني اينكه اگر امريكايي ها فشار بر سعودي ها را بر فشار بر ايران اولويت بخشند و موازنه به نفع ايران تغيير كند تمايلات ايدئولوژيك انقلاب اسلامي ميل تازه اي به گسترش پيدا مي كنند و مقابله با آن پديده بسيار پرهزينه تر از رويارويي با سعوديها خواهد بود.
بر همين اساس امريكايي ها -شايد نه بر اثر استراتژي از پيش تدوين شده بلكه در پي حوادثي كه در خلال جنگ عراق رخ داد- اكنون كم هزينه ترين راه دفع خطر ايران و عربستان را فشار به قصد تضعيف تدريجي دو كشور مي دانند.
فهم اينكه فشار امريكا بر ايران آشكارتر از فشار بر عربستان سعودي است شايد ساده تر از ديگر بخش هاي استراتژي آنها باشد. عربستان سعودي به علت پيوندهاي امنيتي با امريكا و منافع مشترك بيشتر -به نسبت ايران- هنوز «رژيم ياغي» تلقي نمي شود و امريكايي ها بيشتر از تغيير رژيم به «تغيير رفتار» آن چشم دوخته اند.
اسنادي كه كنگره امريكا عليه عربستان سعودي در رابطه با انفجارهاي ۱۱ سپتامبر سامان داده است (واقعي يا غيرواقعي) در واقع بيش از آنكه پرونده سازي به قصد پيگيري باشد، مخابره علائمي هشدار دهنده -و البته خشن- براي «متحد استراتژيك» است كه بداند پايش در باتلاق پرونده اي فرو رفته است كه سنگ بناي «استراتژي جنگ با تروريسم» امريكاست.

محمود عباس در گفت وگو با نيوزويك:
ما كشور مستقل خودمان را مي خواهيم
محمود عباس نخست وزير فلسطين آخر هفته گذشته به واشنگتن رفت تا با جورج بوش ديدار و گفت وگو كند. هفته نامه نيوزويك ساعتي پيش از ديدار او با بوش، با وي گفت وگويي انجام داده كه مي خوانيد:
003205.jpg

* بسياري از اسرائيلي ها متقاعد شده اند كه فلسطيني ها اسرائيل را به عنوان يك كشور و حكومت يهودي قبول نمي كنند. در ديدگاه شما نسبت به صلح، آيا اسرائيل شخصيت و ويژگي يهوديت خود را حفظ مي كند؟
- ما از سال ۱۹۸۸ وقتي در نشست شوراي ملي فلسطين در الجزاير به صراحت گفتيم كه قطعنامه ۲۴۲ و ۳۳۸ سازمان ملل و حق زندگي اين دو كشور در منطقه در صلح و امنيت را به رسميت مي شناسيم، اسرائيل را هم پذيرفته ايم.
* نقشه راه به سوي تشكيل يك كشور فلسطيني را به صورت مكتوب قبول داريد؟
- ما ، هم در حرف و هم به صورت مكتوب نقشه راه را قبول كرديم و درخواست هيچ اصلاحيه اي را هم نداديم.
* فكر مي كنيد نقشه راه ، راه حل واقعي است؟
- اميدوارم راه حل متفاوتي باشد. همه در منطقه مي دانند كه اين يك فرصت كمياب است.
* چرا اين بار متفاوت است؟
- فكر مي كنم بعد از دو سال درگيري و ترور و خسارت و تلفات، دو طرف به اين نتيجه رسيدند كه بايد به صلح برسند و دو طرف نقشه راه و اجراي آن را پذيرفتند.
* رابطه شما با آريل شارون نخست وزير اسرائيل چگونه است؟ به او اعتماد داريد؟
- شارون رهبر منتخب مردم اسرائيل است، بنابراين بايد به عنوان طرفمان با او گفت وگو كنيم. اين اواخر من چهار بار با او ديدار و درباره اجراي نقشه راه گفت وگو كردم. منتظرم ببينم او به تعهدات عمل مي كند يا نه.
* منظورتان توقف شهرك سازي و برچيدن پست هاي شهرك نشينان آنطور كه در نقشه راه گفته شده، است؟
- نه فقط اين، بلكه همه مواردي كه در نقشه راه آمده، يعني آزادي زندانيان و پايان دادن به اشغال.
* اما موضوع زندانيان در نقشه راه نيافته است؟
- هست. در طرح تنت هم هست.
* همه زندانيان بايد آزاد شوند؟
- همه زندانيان. اين كار براي پايان دادن به درگيري ها و آغاز فصل جديدي براي مردم دو طرف ضروري است.
* بسياري از اسرائيلي ها در دو سال اخير كشته شده اند. چرا اسرائيل همه زندانيان را آزاد كند در حالي كه برخي از آنها اين كشتارها را انجام داده اند؟
- اسرائيلي ها هم فلسطيني ها را كشته اند. هر دو طرف يكديگر را كشته اند. نمي توانيم اين مشكل را براي هميشه نگه داريم. بايد از مردم بخواهيم گذشته را فراموش كنند و با آينده زندگي كنند.
* نبايد درباره «تروريست هايي» كه در طرف شما هستند كاري بكنيد؟
- داريم كاري مي كنيم... به ويژه در غزه. ما اين منطقه را تحت كنترل داريم و براي توقف اقدامات نظامي از طرف فلسطيني  كار مي  كنيم. اميدوارم اسرائيلي ها هم اقدامات نظامي خود را متوقف كنند.
* درباره كرانه باختري چطور؟
- اين منطقه هنوز تحت  اشغال است و بنابراين كنترل امنيت آن مسئوليت ما نيست.
* ياسر عرفات بايد اقداماتي كه شما انجام مي دهيد را تأييد كند؟
- همه اقدامات را، همه اقدامات را. او رهبر مردم فلسطين است.
* ديگران اميدوارند كه شما بتوانيد بازيگر مستقلي باشيد.
- خير. من نمي توانم مستقل باشم. من بخشي از دولت خودگردان هستم.
* اما مي گويند شما تنها ۳۰ درصد نيروهاي امنيتي را در كنترل خود داريد بقيه نيروها در كنترل عرفات است. درست است؟
- ما براي متحد كردن نهادهاي امنيتي تلاش مي كنيم. با نهادهاي ديگري هم كه در كنترل ما نيستند مشكلي نداريم.
* آنها براي تخريب شما كاري نمي كنند؟ عرفات انتفاضه را متوقف نكرد. اين طور نيست؟
- انتفاضه دلايل بسياري داشت. فقط عرفات نبود. هيچ كس نمي توانست آن را كنترل كند. زيرا اشغال وجود داشت.
* اما شما دسامبر گذشته آن را محكوم كرديد؟
- گفتم كه انتفاضه مسلحانه بي فايده است و بايد آن را متوقف كنيم. براي همين فلسطيني ها من را به نخست وزيري انتخاب كردند و براي همين عرفات من را براي نخست وزيري نامزد كرد و من بر اساس نظرات خودم پذيرفتم.
* آيا ميان شما و عرفات دو توافقنامه تقسيم قدرت وجود نداشت كه با شكست مواجه شد؟
- خير آنها شكست نخوردند، بلكه در هر زمان موانعي وجود دارد. ما براي غلبه بر اين موانع تلاش مي كنيم.
* اگر عرفات باقي بماند، آيا در نقشه راه موفق مي شويد؟
- بله با كمك او من مي توانم موفق شوم.
* اسرائيل در حال ساخت ديوار امنيتي براي جدا كردن اسرائيل از مناطق فلسطين است. اين براي شما مهم است؟
- اين يك ديوار جدا شده است كه در خاك و سرزمين هاي ما ساخته مي شود. اين ديوار يك مرز مجازي ايجاد مي كند و يك ديوار غيرمدني است. آخرين ديواري (از اين نوع) كه تخريب شد، ديوار برلين بود و من اميدوارم اسرائيلي ها اين ديوار را بردارند.
* اين ديوار در نقشه راه نيست؟
- اين ديوار نوعي شهرك سازي است. ساخت آن توقيف زمين هاي فلسطين است و موجب جدايي روستاها مي شود.
* وقتي درباره شهرك ها صحبت مي كنيد در پي چه چيزي هستيد، توقف شهرك سازي ها يا برداشته شدن پست ها؟
- اكنون در اين دوران انتقالي، ما در پي توقف شهرك سازي ها هستيم. اما وقتي درباره موضوعات مرحله نهايي صحبت مي كنيم، خواستار از ميان رفتن همه پست ها در خاكمان هستيم.
* خطوط قرمز شما چيست؟ درباره چه مواردي تسليم نمي شويد؟
- ما كشور مستقل خودمان را مي خواهيم. مي خواهيم اسرائيل از خاكمان، خاكي كه از سال ۱۹۶۷ آن را اشغال كرده عقب نشيني كند. مي خواهيم ببيت المقدس شرقي پايتخت ما باشد. مي خواهيم اسرائيلي ها همه شهرك هاي خود را برچينند و مي خواهيم راه حل منصفانه اي براي آوارگان به دست آيد.
* يعني خواستار حق بازگشت آوارگان فلسطيني هستيد؟
- گفتم بايد راه حل منصفانه اي كه مورد توافق واقع شود پيدا كرد. ما نمي  خواهيم ۵/۴ ميليون نفر (آواره ) بازگردند، اما حداقل بگذاريد آنها خودشان انتخاب كنند.
* منظورتان غرامت است؟
- قطعنامه ۱۹۴ سازمان ملل مي گويد، يا بازگشت يا غرامت.
* برداشت شما از پرزيدنت بوش چيست؟
- او صريح است. به من گفت كه بر ايجاد كشور مستقل فلسطين و عقب نشيني اسرائيلي ها به مرزهاي سال ۱۹۶۷ پافشاري مي كند و من باور دارم كه آنچه مي گويد انجام مي دهد.
* مي خواهيد كه بوش بر اسرائيل فشار بياورد؟
- آمريكا مسئول نقشه راه و اجراي آن است.
* منظورتان اعزام نيروست؟
- ناظراني كه بر اوضاع نظارت داشته باشند و ببينند كه چه اتفاقي مي افتد و البته قضاوت كنند كه چه كسي پيمان را نقض مي كند.
* از عمليات آمريكا در عراق چه درس هايي گرفته ايد؟ گفته مي شود كه عراق به فلسطين پول مي فرستاد.
- آنها (عراقي ها) پول مي فرستادند. به نظر من جامعه جهاني بايد به فلسطيني ها غرامت بدهد چون عراق براي اهداف اجتماعي و امور اجتماعي پول مي فرستاد. اكنون ما براي امور اجتماعي، براي قربانيان و شهدا پول نياز داريم.
* فكر مي كنيد طبق فاز اول نقشه راه وظايف خود را كامل انجام داده ايد؟
- انجام وظايفمان را شروع كرده ايم اما اسرائيلي ها شروع نكرده اند.
* عقب نشيني آنها از بيت اللحم مهم نبود؟
- مردم مي گويند بهتر بود كه همچنان به اشغال ادامه مي دادند. اسرائيلي ها مركز شهر را ترك كردند اما اطراف شهر در محاصره آنهاست.
* براي مقابله با تحريكات چه كرده ايد؟
- كميته اي تأسيس كرده ايم براي مقابله با تحريكات در دو طرف و با مشاركت آمريكايي ها. بعد از يك نشست، تحريكات از طرف ما و به طور يكجانبه ۸۰ درصد كاهش يافت. اما از طرف اسرائيلي ها، هيچ كاري انجام نشد.
* گفته مي شود كه اسرائيل به موفقيت دولت شما اميد زيادي بسته است؟
- من براي احياي روند صلح آمده ام. اگر آنها كمك نكنند، روند صلح فرو مي پاشد.
* در آخر، يك سؤال، حماس تهديدي براي شما نيست؟
- فكر مي كنم حماس اكنون قصد دارد بخشي از جامعه ما بشود.
* آنها نمي گويند تنها قصد نابودي كشور يهود را دارند؟
- اگر اسرائيل به مرزهاي سال ۱۹۶۷ پايبند باشد، حماس هم آن را مي پذيرد. اين فقط ۲۲ درصد از خاك فلسطين در طول تاريخ است.
* گفته مي شود كه فلسطيني ها «هرگز فرصت را از دست نمي دهند.» فكر مي كنيد اين يك فرصت را از دست نمي دهيد؟
- ما هيچگاه اين فرصت را از دست نمي دهيم. نمي خواهيم اينطور شود، اما اميدواريم طرف مقابل هم همين  منظور و هدف را داشته باشيد.
خواسته ما همين است: كشوري مستقل، عقب نشيني اسرائيل به پشت مرزهاي ۱۹۶۷.

يادداشت سياسي
۳ سناريو
تحليل مركز مطالعات خاورميانه مؤسسه بروكينگز درباره آينده خاورميانه

هفته نامه الوسط نوشت: مركز مطالعات خاورميانه در مؤسسه بروكينگز سه سناريو را براي تامين امنيت منطقه خليج فارس پيشنهاد كرده است.
الوسط ضميمه نامه اين هفته روزنامه فرا منطقه اي الحيات افزود كه كنبيث بولاك مدير مركز مطالعات خاورميانه مؤسسه بروكينگز آمريكا سه سناريو را در ارتباط با منطقه خليج فارس پيشنهاد كرده است.
نخست، عقب نشيني نيروهاي آمريكايي از سواحل خليج فارس، دوم، تاسيس پيمان ناتو منطقه اي و سوم، تشكيل نظام امنيتي مشترك با مشاركت كشورهاي منطقه خليج فارس از جمله ايران.
پولاك بر اين نظر است كه آمريكا در صورت اجراي سناريوي اول بايد بيشتر پايگاه هاي نظامي خود در منطقه را برچيند و تنها به نيروي اندكي در قطر، كويت و عراق بسنده كند.
وي با اشاره به پيامدهاي منفي اين سناريو ابراز عقيده كرد كه كاهش حضور نظامي آمريكا، نخست ايران را تشويق خواهد كرد تا پروژه اتمي خود را تكميل كند، انگيزه اجراي اصلاحات اقتصادي و سياسي ضروري را در كشورهاي عرب حوزه خليج فارس خواهد كاست و اين امكان را نيز به چين خواهد داد تا در انديشه دستيابي به اهداف خود در اين منطقه برآيد.
سناريوي دوم، ناظر بر ايجاد يك پيمان دفاعي بين آمريكا و كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس بعلاوه عراق جديد است.
اين نظريه پرداز در عين حال، آن سناريو را نيز بدون ايراد نمي بيند و معتقد است كه عرب حوزه خليج فارس در شرايط كنوني تمايلي به امضاي پيمان  امنيتي با آمريكا نشان نمي دهد و آنرا نوعي استعمار نو تلقي خواهند كرد و ايران هم براي برهم زدن آن تلاش خواهد نمود.
003210.jpg

الوسط درباره سناريوي سوم نوشت: ايجاد پيمان امنيتي منطقه اي كه در دوران جنگ سرد ميان كشورهاي اروپايي به امضا رسيد و تشكيل پيمان ناتو را به دنبال داشت، در نهايت به ايجاد ثبات در اروپا انجاميد.
به نوشته الوسط، از اين رو تشكيل چنين پيماني با هدف تبادل اطلاعات نظامي و امنيتي و ايجاد مناطق عاري از سلاح، آمريكا را در رسيدن به اهدافش در اين منطقه ياري خواهد رساند.
اين هفته نامه خاطرنشان ساخت كه اجراي سناريوي سوم گرچه به آمريكا اين امكان را مي دهد تا گزينه هاي ديگري را نيز در شرايط مناسب آزمايش كند، اما اين شبهه را نيز ايجاد مي كند كه نظام كنوني ايران به رسميت شناخته شده است.
به نوشته الوسط، اما اين سناريو نه تنها گزينه تغيير نظام ايران را ناديده نمي گيرد بلكه آن را تشويق هم خواهد كرد - آنگونه كه درباره شوروي پيشين اتفاق افتاد.
اين گمانه زني ها در پايان به اين نتيجه رسيده كه همه برگهاي مربوط به منطقه، اكنون در هوا پراكنده و وابسته به چگونگي حضور آمريكا در عراق است زيرا انفجار اوضاع داخلي اين كشور از يك سو و رويارويي با آمريكا از ديگر سوي، سبب خواهد شد كه برگها بيش از پيش به هوا پراكنده شوند.
الوسط در تشريح اين موضوع مي نويسد: به باور برخي تحليلگران سياسي، ايجاد پيمان منطقه اي به حكومت ايران مشروعيت مي بخشد اما اگر آمريكا خواهان پيوستن اسرائيل نيز به اين پيمان باشد و سياست خلع سلاح كشتارجمعي ايران را دنبال كند، ايراني ها تلاش آمريكا را با شكست روبرو خواهند كرد.
اين هفته نامه اضافه كرد: آمريكا به دو علت خواهان حفظ برتري نظامي خود در خليج فارس است، نخست آنكه توقف صادرات نفت از اين منطقه نه تنها آمريكا بلكه كشورهاي صنعتي را با بحران انرژي روبه رو خواهد كرد.
كشورهاي حوزه خليج فارس ۲۵درصد از توليد نفت جهان را توليد مي كنند كه ۱۵درصد از آن سهم عربستان است و با توجه به نياز جهان صنعتي به توليد نفت بيشتر، در سالهاي آينده اهميت اين منطقه در معادلات جهاني بيش از پيش آشكار خواهد شد.
موقعيت راهبردي خليج فارس و پيوند آن با شرق و جنوب شرق آسيا از يك سو و خاورميانه و شمال آفريقا از ديگر سو، دومين عامل حفظ و تداوم حضور نظامي آمريكا در اين منطقه است.
الوسط با اشاره به اهميت اين منطقه در سياست خارجي واشنگتن خاطرنشان ساخت: آمريكا در سالهاي ۱۹۸۷ تا ۱۹۸۸ در رويارويي با ايران (از طريق جنگ تحميلي) و به راه انداختن دو جنگ در سالهاي ۱۹۹۱ و ۲۰۰۳ با عراق اين آمادگي را دارد كه براي حفظ منابع جهاني خود دهها جنگ ديگر را نيز به راه اندازد.

سايه روشن سياست
بارزاني و كركوك

مسعود بارزاني دبير كل حزب دمكرات كردستان عراق گفت: كردها هرگز در مورد كركوك با هيچ قدرتي سازش نخواهند كرد. كركوك بخشي از كردستان است و بخشي از كردستان نيز باقي خواهد ماند.
به گزارش تلويزيون كردستان به نقل از نشريه «ديلي نيوز» چاپ تركيه بارزاني از دولتهاي منطقه خواست دست از سر كردهاي عراق بردارند، توطئه نكنند و اجازه بدهند كردها به زندگي خود ادامه دهند.
بارزاني در گفتگو با اين نشريه تركيه گفت، دولت تركيه نبايد در امور كردهاي عراق دخالت كند چون هر چه اوضاع در كردستان عراق آرام باشد به سود اين كشور است.
كردستان تي وي در حالي كه تصوير مسعود بارزاني را پخش مي كرد، به نقل از وي گفت، اگر بخواهيم در كار يكديگر دخالت كرده و عليه هم توطئه كنيم، آرامش و امنيت منطقه به خطر خواهد افتاد كه اين وضعيت اصلاً به سود تركيه نخواهد بود.
بارزاني افزود، ما خوشحال هستيم كه در شمال و جنوب عراق ناامني وجود ندارد و آنچه فعلاً مطرح است فقط محدود به مركز عراق است.
اين شبكه ماهواره اي گفت، رهبر حزب دمكرات كردستان عراق خواستار برگزاري سرشماري جمعيت در عراق، پيش از برگزاري هر انتخاباتي شد.

جمعه به جاي چهارشنبه

دفتر آيت الله حكيم خبر درگيري در نماز جمعه نجف را تكذيب كرد. متن تكذيبيه كه خطاب به سايت بازتاب نوشته شده به شرح زير است:
سايت محترم بازتاب خبري را مبني بر درگيري مسلحانه ميان هواداران آقاي مقتدي صدر و آيت الله سيدمحمدباقر حكيم در نماز جمعه اين هفته شهر نجف منتشر نمود. لازم به ذكر مي داند كه نماز جمعه اين هفته شهر نجف در آرامش كامل برگزار گرديد و هيچ گونه برخوردي ميان شيعيان صورت نگرفت.
سايت رويداد درباره خبر خود توضيح داده است كه «درگيري ميان عشاير مسلح به هواداري از آيت الله حكيم و طرفداران مقتدي صدر در روز چهارشنبه اول مرداد روي داده است.»

|  ادبيات  |   اقتصاد  |   انديشه  |   سياست  |   فرهنگ   |   ورزش  |
|  هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |