راه ترانزيتي جاده ابريشم از جايگاه تاريخي برخوردار است كه با تحولات سياسي استراتژيك سال هاي اخير از ارزش بيشتري برخوردارشده است. خيره در برگ مطلبي بود به قلم دكتر بهرام امير احمديان كارشناس مسايل ژئوپلتيك قفقاز كه در شماره پيش درباره اهميت كريدور شمال - جنوب كه جايگزين جاده ابريشم شده خوانديم. قسمت پاياني آن از نظر خوانندگان گرامي مي گذرد:
تراسكا و وضعيت كريدور شمال- جنوب
در سال ۱۹۹۳ كشورهاي اتحاديه اروپا در كنفرانس حمل و نقل اروپا- آسيا كريدورهاي ترانزيتي ريلي و تركيبي كه قاره اروپا و آسيا را به هم پيوند مي دهد تعيين كردند. در اين اجلاس، در زمينه كريدورهاي تركيبي ۱۰ كريدور تعريف شد كه ۸ كريدور مربوط به تجارت و ترانزيت داخل اروپا و ۲ كريدور مهم يكي كريدور غرب- شرق، ارتباط تجاري- ترانزيتي اروپا با آسياي مركزي را (كه بعدها به تراسكا معروف شد) هدف گرفته و كريدور شمال- جنوب، ارتباط كشورهاي شمال (شامل اروپا و اسكانديناوي) و جنوب (شامل جنوب روسيه) را نظر داشت كه كريدور اخير به طور مستقيم و غيرمستقيم با موقعيت ترانزيتي ايران مرتبط است.
تراسكا يا دالان ترابري اروپا- قفقاز- آسيا برنامه بين المللي اتحاديه اروپاست. اين برنامه را «سازمان كمكهاي فني كشورهاي مشترك  المنافع» اجرا مي كند. در مه ۱۹۹۳ همايشي با حضور شركتهاي عضو اتحاديه اروپا، كشورهاي آسياي مركزي (قزاقستان، ازبكستان، تركمنستان، تاجيكستان و قرقيزستان) و كشورهاي جنوب قفقاز (گرجستان، آذربايجان و ارمنستان) در بروكسل برگزار شد. اين دالان با گذر از درياي سياه، قفقاز، درياي خزر، و آسياي مركزي، اروپا را به آسيا و خاور دور مي پيوندد. در اين همايش تصميم  گرفته شد كه هزينه برنامه را اتحاديه اروپا تأمين كند. سرمايه گذاران اصلي، «بانك اروپايي بازسازي و توسعه ( EBRD )» و «بانك جهاني» بودند. پس از آن «بانك توسعه اسلامي» و «بانك توسعه آسيايي » هم بدان پيوستند.
دالان حمل و نقل اروپا - قفقاز- آسياي مركزي در مي ۱۹۹۳ در بروكسل در جريان اجلاس وزراي حمل و نقل و بازرگاني اتحاديه اروپا، ۵ جمهوري آسياي مركزي و ۳ جمهوري قفقاز، براي پشتيباني فني توسعه دالان ارتباطي اروپا در محور غربي- شرقي از اروپا از طريق درياي سياه، با گذر از قفقاز، از ميان درياي خزر به آسياي مركزي، مورد موافقت قرار گرفت.
اتحاديه اروپا اين راه را به عنوان مكمل راههاي ارتباطي موجود پيشنهاد كرد كه در راستاي اهداف جهاني اين اتحاديه اهداف زيررا دنبال مي كند:
* پشتيباني سياسي و استقلال اقتصادي جمهوري ها با افزايش ظرفيت آنها در دسترسي به بازارهاي اروپايي و جهاني از طريق راههاي ترانزيتي جايگزين؛
* تشويق همكاري  هاي بيشتر منطقه اي در ميان دولتهاي عضو؛
* استفاده بيشتر از تراسكا به عنوان كاتاليزوري براي جلب پشتيباني مؤسسات مالي بين المللي و سرمايه گذاران خصوصي؛
* اتصال تراسكا به شبكه راههاي ارتباطي ماوراي اروپا.
تاكنون ۲۵۰ ميليون دلار از طرف بانك اروپايي بازسازي و توسعه براي توسعه شبكه راهها و بنادر اين طرح هزينه شده است. همچنين، بانك جهاني مبلغ ۴۰ ميليون دلار براي بهبود شبكه راههاي گرجستان و ارمنستان هزينه كرده است و بانك توسعه آسيايي براي شبكه راههاي زميني و ريلي اعتباراتي در نظر گرفته است. به علاوه، سرمايه گذاران خصوصي اتحاديه اروپا در طرحهاي مشاركتي و سرمايه گذاري هاي مشترك با شركتهاي حمل و نقل آسياي مركزي و قفقاز همكاري هاي فعال دارند.
در سالهاي اخير عملكرد دالان ترابري اوراسيا به ميزان چشمگيري ارتقاء يافته است. آمار نشان مي دهد كه سال به سال حجم بار انتقالي و كيفيت خدمات ارائه شده بالا مي رود. تا زماني كه برخي مسائل سازماني شكل نگيرد، از طرفيت بالقوه زير ساخت دالان ترابري كاملا استفاده نخواهد شد. دالان تراسكا هنوز نسبت به ديگر دالان هاي ترابري رقيب ضعيف است. اينها مسائلي هستند كه نياز به را ه حل دارند. استاندارد تشريفات گمركي در دالان تراسكا و نيز حجم انتقال بار نيز بايد افزايش يابد.
سياست تعرفه هاي متداول در دالان ترابري مسئله اي بوده كه تاكنون حل نشده و موجب گراني باربري و بروز مشكلات غيرطبيعي براي صاحبان كالا شده است و نيز حمل آزاد كالا در منطقه تراسكا را با موانع ديگري مواجه مي سازد.
اهميت كريدور شمال- جنوب
كريدور حمل و نقل «شمال- جنوب» به منظور حمل بار بين هند، روسيه و ايران و منطقه درياي خزر در جريان برگزاري دومين كنفرانس حمل و نقل بين المللي اروپا - آسيا در سنت پترزبورگ روسيه در سپتامبر ۲۰۰۰ با گفتگوهاي گسترده اي بين مقامات اقتصادي كشورهاي منطقه براي عملياتي كردن طرحهاي جديد حمل و نقل بين قاره اي آغاز شد. از جمله مهمترين اين طرحها ايجاد دالان حمل و نقل شمال- جنوب براي اتصال هند از طريق خليج فارس و راههاي جاده اي ايران و درياي خزر با روسيه بود. اين طرح شبه قاره هند را به اروپا متصل مي كند. ضمن اينكه هند، ايران و ديگر كشورهاي منطقه مي توانند كالاهاي خود را با سرعتي سه برابر بيشتر نسبت به مسير كانال سوئز، اروپا حمل كنند. هدف عمده از ايجاد اين كريدور و امضاي موافقتنامه مربوط به آن، رشد پيوندهاي حمل و نقل بين كشورهاي طرف قرارداد و ديگر كشورهاي منطقه است. ضمن اينكه با استفاده از اين مسير هزينه حمل و نقل از كشورهاي خليج فارس و منطقه اقيانوس هند به شمال اروپا تا حد زيادي كاهش پيدا مي كند. زيرا براي انتقال كالا از حوزه اقيانوس هند و خليج فارس به اروپاي شمالي و مركزي بايد از تنگه هاي باب المندب و كانال سوئز گذشت و به درياي مديترانه راه يافت. براي رسيدن به كشورهاي حوزه درياي سياه نيز بايد از درياي مديترانه به سوي شمال با گذر از دو تنگه داردانل و بسفر نيز عبور كرد. براي رسيدن به كشورهاي اروپاي شمالي (اروپاي ساحلي) نيز بايد در جهت غرب از درياي مديترانه از تنگه جبل الطارق گذشت و سپس به اروپاي شمالي دسترسي پيدا كرد. همه اين مسيرها داراي عوارض مالياتي و ديگر هزينه ها از جمله افزايش اجاره به خاطر طولاني شدن مسير و هزينه حمل و نقل خواهد شد. در صورتي كه در كريدور شمال- جنوب، پس از بارگيري كاميون در كشور مبدا و حمل آن توسط كشتي، در بنادر جنوبي ايران با استفاده از شبكه راههاي مطمئن و امن، به سواحل درياي خزر و از آنجا با كمك كشتي هاي رو-رو به يكي از بنادر مورد نظر در شمال، غرب، شرق درياي خزر رسيده و از آنجا به هر يك از كشورهاي اروپايي مي توان دسترسي پيدا كرد. شبكه گسترده حمل و نقل ريلي نيز در دسترس قرار دارد و در بنادر جنوبي، شرقي، غربي و شمالي دريا ايستگاههاي راه آهن وجود دارد كه در امر تخليه و بارگيري كالا فعاليت دارند.
بيشترين منفعت از احداث كريدور شمال- جنوب نصيب هند خواهد شد. اين كريدور به هند امكان مي دهد تا محصولات خود را از طريق دريا به ايران، روسيه (دو كشور دوست و همكار سنتي هند در منطقه) و اروپا بدون وابستگي به پاكستان حمل كند. با راه اندازي اين كريدور شركتهاي حمل و نقل روسي نيز فرصت خوبي براي كسب درآمد بيشتر تا سقف يك ميليارد دلار به دست مي آورند. در واقع وزارت حمل و نقل روسيه و هند در به اجرا درآوردن موافقتنامه منعقده ميان سه كشور در مورد احداث كريدور شمال- جنوب آرزوي ديرينه اين كشورها به حقيقت پيوست.
دولت روسيه از مدتها پيش براي ايجاد مسيرهاي جديد حمل و نقل در محدوده اوراسيا برنامه ريزي مي كرد و سرانجام يكي از شاهراههاي اصلي يعني كريدور شمال- جنوب احداث شد. اين كريدور همچنين موجب كاهش نرخ تعرفه حمل و نقل مي شود. براساس اطلاعات وزارت حمل و نقل روسيه در سال ۲۰۰۱ ميلادي حجم محمولاتي كه از طريق ايران و هند به روسيه حمل شده بيش از ۲۵ ميليون تن بوده است. وزارت حمل و نقل روسيه پيش بيني كرده كه اين رقم در ۱۰ سال آينده به ۴۰ ميليون تن خواهد رسيد.
كريدور شمال- جنوب رقيبي براي مسير ترانزيتي كانال سوئز محسوب مي شود؛ هزينه حمل محصولات را تا ۳۰ درصد و زمان حمل به اروپا را تا يك سوم كاهش مي دهد.
كريدور شمال جنوب سالانه توان جابجايي ۲۰ ميليون تن كالا را داراست. هزينه حمل و نقل در اين شبكه ارزانتر از ديگر شبكه هاي حمل و نقل است و كالاها به سهولت و با امنيت بيشتري در آن حمل مي شود.
كشورهاي ذينفع به اين كريدور نگاه واقع بينانه اي دارند و گسترش آن را موجب ثبات منطقه و تحكيم روابط بين كشورها و ملتهاي منطقه مي دانند. اگر چه اين طرح نه براساس رويارويي با تراسكا طراحي شده ولي برخي كشورهاي منطقه وعمدتا آنهائي كه نمي خواهند روابط مناسبي بين كشورهاي منطقه با ايران برقرار شود، اين طرح را در مقابله با تراسكا مي دانند. در حالي كه اين دالان در جهت شمالي- جنوبي و تراسكا غربي- شرقي است. تنها وجه تشابه آنها علاوه بر ماهيت اقتصادي (حمل كا لا) گذر آنها از درياي خزر است كه اولي در عرض و دومي در طول از آبهاي اين دريا بهره مي گيرند. اين مسير توانايي اتصال با تراسكا را داراست و مي تواند در يك تعامل منطقه اي در شبكه گسترده شمالي- جنوبي، غربي- شرقي و در هر يك از جهات اصلي و فرعي، در ميان درياي خزر فعاليت نمايد. دالان شمال- جنوب كه تجارت از حوزه اقيانوس هند- خليج فارس تا آسياي مركزي و اروپاي شمالي و اسكانديناوي را در بر دارد، مي تواند به عنوان مكمل تراسكا اقدام نمايد.
درپي امضاء موافقتنامه كريدور شمال- جنوب و براساس ماده ۸ اين موافقتنامه جمهوري اسلامي ايران به عنوان امين و مسئول تشكيل دبيرخانه شناخته شد كه اين دبيرخانه در آذر ۱۳۷۹ تشكيل شد. قزاقستان نخستين كشور منطقه بود كه در همين ماه علاقه مندي خود را به پيوستن به اين موافقتنامه اعلام داشت. كشور عمان نيز به اين موافقتنامه پيوسته و جزو طرفهاي اصلي محسوب مي شود. پيوستن به اين موافقتنامه از سوي پارلمان هند در ارديبهشت ۱۳۸۰ به تصويب رسيده است. بنا به گفته رئيس فدراسيون سازمان هاي صادراتي هند، شركتهاي حمل و نقل هندي، ايراني و روسي، جنبه هاي فني و اقتصادي ترانزيتي شمال- جنوب را كه از ايران مي گذرد پس از بررسي كارشناسانه، اقتصادي و قابل اجرا تشخيص داده اند. بنا به اظهار اين مقام مسئول كالاهاي هندي از بنادر هندوستان از جمله بمبئي با كشتي به بندرعباس در جنوب ايران و از آنجا با راه آهن به بندرانزلي در سواحل ايران در جنوب درياي خزر و سپس با كشتي به بندر آستاراخان فرستاده مي شوند.
ماده واحده موافقتنامه دالان شمال- جنوب كه شامل يك مقدمه و ۱۳ ماده است، در خرداد ماه ۱۳۸۰ به تصويب هيأت دولت و در مهرماه نيز پس از تصويب مجلس شوراي اسلامي به تأييد شوراي نگهبان رسيد. اين موافقتنامه در اواسط نوامبر ۲۰۰۱ (۲۳ آبان ماه ۱۳۸۰) از سوي دولت جمهوري اسلامي ايران براي اجرا به سازمانهاي ذي ربط ابلاغ شد. براساس اين موافقتنامه طرفهاي متعاهد نسبت به برقراري رژيم رواديد كثيرالمسافرت براي شاغلان در امور عبور بين المللي كالا و مسافر براساس روشهاي مورد عمل در كشورهاي خود اقدام مي كنند. در قالب اين موافقتنامه هيچگونه ماليات و عوارضي به هر عنوان بر عبور بين المللي كالا وضع نخواهد شد مگر هزينه هاي حمل و عوارض استفاده از تأسيسات زيربنايي حمل و نقل. همچنين طرفهاي متعاهد به جز هزينه هاي تشريفات گمركي، انبارداري و هزينه هاي ساير خدمات مشابه، هيچگونه حقوق و عوارض گمركي از كالاهاي عبوري از خاك خود دريافت نخواهند كرد.
ايران با دارابودن ۵۰ ميليون تن ظرفيت بندري، حدود ۱۵ ميليون تن ظرفيت مازاد بر نياز دارد كه مي تواند در راستاي مبادلات منطقه اي بين شمال و جنوب در اختيار همسايگان قرار دهد. ثبات و امنيتي كه در ايران حاكم است اين كشو را به امن ترين كريدورهاي ترانزيت كالا تبديل كرده است. شبكه هاي ارتباطي امن ايران را در كمتر كشور منطقه مي توان ملاحظه كرد.
ايران توانايي آن را دارد كه در بنادر جنوبي خود به هر ميزان ظرفيت مورد نياز اين طرح، از جمله براي كشورهاي آسياي مركزي و آذربايجان، ظرفيت بندري در اختيار بگذارد و حتي اسكله هايي را با مشاركت آنها، ايجاد و به اجاره به آ نها واگذار نمايد.
اعلام آمادگي كشورهاي اروپايي و آسيايي
در ديدار هيأت اعزامي حمل و نقل و پايانه هاي ايران با اتحاديه سراسر شركتهاي حمل و نقل فنلاند، اين كشور آمادگي خود را براي توسعه همكاري هاي ترانزيتي در چارچوب كريدور شمال- جنوب اعلام كرد. همكاري فنلاند با اين طرح از طريق راه ارتباطي هلسينكي به سنت پترزبورگ، مي تواند نقش مهمي در توزيع مبادلات تجاري جنوب با شمال اروپا ايفا كند.
فنلاند مي تواند براي دسترسي به حوزه هاي توزيع كالا در خليج فارس و اقيانوس هند از مسير ايران استفاده كند. با اعلام نظر مثبت طرف فنلاندي با اين طرح، مقرر شده است يك همايش سه جانبه با طرف روسي در اين زمينه برگزار و نسبت به مسائل فيمابين گفتگو شود.
در تير ۱۳۸۱، هيأت دولت جمهوري اسلامي ايران الحاق جمهوري هاي آذربايجان، ارمنستان، قزاقستان، بلاروس و بلغارستان را به كريدور شمال جنوب مجاز اعلام كرد. تقاضاي رسمي الحاق اين كشورها به كريدور فوق در جريان سفر آقاي خرم وزير راه و ترابري به سنت پترزبورگ مورد رسيدگي قرار گرفته بود.
در خرداد ۱۳۸۲، روسيه رضايت خود در مورد پيوستن تاجيكستان به پروژه ترانزيت حمل و نقل كالا از ايران و هند به كشورهاي اروپايي و برعكس را اعلام كرده است. مقامات وزارت راه و ترابري تاجيكستان اين اقدام دولت روسيه را در راهيابي تاجيكستان به دريا گامي مهم ارزيابي كرده اند. هم اكنون دولت تاجيكستان تلاش دارد تا از طريق احداث جاده كولما به قراقوروم از قلمرو چين به بندر كراچي نيز راه بگشايد با توجه به اينكه تاجيكستان براي پيوستن به اين كريدور ناگزير است از را ههاي ترانزيتي ازبكستان و تركمنستان عبور كند، پيوستن ازبكستان و تركمنستان در يك چارچوب منطقه اي به اين كريدور براي خود آنها و ديگر كشورهاي منطقه از جمله تاجيكستان و ايران نيز مفيد مي باشد. همكاري ايران، افغانستان و تاجيكستان براي اجراي پروژه شاهراه ارتباطي بين سه كشور كه انديشه آن از مدتها پيش موجود بوده ولي به جهت حكومت طالبان گام برداشتن در جهت اجرايي كردن آن امكان پذير نبود، و اكنون احداث آن پيشنهاد شده است، در آينده به همگرايي كشورهاي جهان، ايران و فارس زبانان ياري خواهد رساند. سفر اخير (خرداد ۱۳۸۲) رؤساي جمهور تاجيكستان، ازبكستان و رئيس دولت انتقالي افغانستان به ايران، براي برقراري دوباره ارتباطات بين اين كشورها با ايران نشانه هاي مثبتي است كه مي تواند در كنار كريدور شمال- جنوب شاخه اي فرعي در شرق ايجاد كند كه به عمق بخشيدن به تحركاتي باشد كه به همگرايي منطقه كمك مي كند. در اين زمينه مي توان سازمان اكو را نيز درگير كرد زيرا بيش از نيمي از اعضاي آن در اين كريدور ذي نفع هستند.
مشاركت و روابط نزديك ايران و روسيه در تشكيل «دالان حمل و نقل شمال- جنوب» كه در سال ۲۰۰۰ بين ايران، روسيه و هند به امضاء رسيد، كشورهاي حوزه اقيانوس هند را به شمال اروپا پيوند خواهد داد. اين طرح اكنون مورد استقبال برخي از كشورهاي آسيايي، از جمله عمان و برخي كشورهاي پيرامون خزر از جمله قزاقستان، قرقيزستان، تاجيكستان، ارمنستان، آذربايجان، اوكراين و برخي ديگر قرار گرفته است. بهتر آن است نام اين دالان حمل و نقل، كه ملل زيادي را به يكديگر پيوند خواهد داد، «بستر گفتگوي تمدنها» نامگذاري شود، زيرا اين دالان در صورت گسترش مي تواند ملل و تمدنهاي بسياري از جمله، هندي ها، اعراب، ايراني ها، ارمني ها، تركها، اسلاوها و ديگر ملل را از اديان هند و بودايي، مسلمان و مسيحي به يكديگر پيوند دهد و همراه با مبادله كالا و مسافر، تبادل فكر و انديشه را نيز گسترش دهد.
با استفاده از اين ويژگي ها و به كارگيري آنها در يك مفاهمه مي توان دو طرح عمده حمل و نقل بين المللي «دالان حمل و نقل اروپا، قفقاز، آسياي مركزي» (تراسكا) در مسيري غربي- شرقي و طرح «دالان حمل و نقل شمال- جنوب» را در مسيري شمالي- جنوبي كه در مركز درياي خزر همديگر را قطع خواهند كرد، به جاي ايجاد نقطه برخورد، به نقطه مفاهمه و «گفتگوي تمدنها» تبديل كنيم. اين ادعا عملي، اقتصادي، فرهنگي و جهاني است كه ضمن اعلام هشدار، مي تواند به تسهيل مبادله انرژي، سرمايه، فرهنگ، فناوري و مبادله مسافر و كالا تبديل شود.
* منابع در دفتر روزنامه موجود است .

منبع: پرايم تاس
مترجم: مونا مشهدي رجبي
روسيه يكي از همسايگان ايران است و تحولات آن در اقتصاد و سياست بر مسائل ايران تأثير مي گذارد. دوري و نزديكي اين كشور با آمريكا نيز براي ايران مهم است. مقاله حاضر كه از پرايم تاس نقل شده، ديدگاه «اندروسامرز» نماينده اتاق بازرگاني آمريكا در مسكو است.
اندرو سامرز نماينده اتاق بازرگاني آمريكا در مسكو گفته است: دولت روسيه بايد در رفتارش با سرمايه گذاران خارجي تجديد نظر كند تا شاهد رشد چشمگير سرمايه گذاري مستقيم آمريكا باشد.
وي تأكيد كرده است، زمينه هاي لازم براي افزايش سرمايه گذاري آمريكا در روسيه بايد توسط دولت اين كشور مهيا شود. همان طور كه دولت چين با سرمايه گذاران خارجي به گونه اي برخورد مي كند كه آنها در اين كشور احساس آرامش و راحتي مي كنند. مشكل اصلي روسيه اين است كه يا رفتار خاصي از خود نشان نمي دهد و يا سياست هايي اعمال مي كند كه سرمايه گذاران خارجي احساس ثبات و امنيت نمي كنند. سرمايه داران آمريكايي آماده اند سرمايه هاي خود را در روسيه به كار گيرند، و همه تلاش خود را براي بهبود اقتصاد روسيه انجام دهند، ولي دولت با سخت گيري هاي مختلف موانعي بر سر راه آنها ايجاد كرده است.
علي رغم عدم همكاري روسيه، اتاق بازرگاني آمريكا در روسيه تلاش مي كند سرمايه گذاري خارجي مستقيم آمريكايي ها در روسيه افزايش يابد.
سامرز در اين مورد مي گويد: افزايش سرمايه گذاري مستقيم خارجي يك مأموريت و وظيفه است. به همين دليل اتاق بازرگاني و من زمان بسيار زيادي صرف كرديم تا سرمايه گذاران بالقوه و مجريان طرحهاي سرمايه گذاري خارجي آمريكايي را شناسايي كرده و از فايده و سود اين كار آنها را آگاه كنيم و آنها را به سرمايه گذاري در روسيه تشويق كنيم. در اثر تلاش هاي ما در ۵-۴ ماه گذشته، تعداد افرادي كه براي سرمايه گذاري خارجي در روسيه اعلام آمادگي كردند به طور محسوسي افزايش يافته است. من هر دو ماه يك بار سفري به واشنگتن و نيويورك مي كنم تا با سرمايه  داران بازرگانان بزرگ صحبت كنم و آنها را تشويق به همكاري كنم.
رشد در بخش هايي از بازار روسيه كه، شركتهاي آمريكايي در آن حضور دارند و يا توانايي شركت در آنها را دارند بسيار با اهميت است.
ساخت خودرو يكي از مهمترين جنبه هاي تجارت است. علاقه مندم شاهد همكاري بيشتري در صنعت هواپيماسازي و ديگر بخشهاي صنعتي روسيه باشم. همچنين ارتقاي سطح كشاورزي روسيه هم دربرنامه كار ما قرار دارد. آوردن فن آوري هاي جديد كشاورزي آمريكا به روسيه و همكاري با شركاي روس در اين زمينه نيز اهميت زيادي دارد. به علاوه، روسيه براي فن آوري هاي كشاورزي يك بازار بالقوه است. يادآور مي شوم همه اين اقدام ها منوط به پيوستن روسيه به سازمان تجارت جهاني است. اگرچه پيشرفت هايي ديده مي شود اما نيروهايي وجود دارند كه به دنبال آسيب رساندن به اين كشور در بلندمدت هستند. فكر مي كنم آمريكا در مذاكراتي كه در مورد محدوديت ها و موانع موجود بر سر راه تجارت آزاد با روسيه انجام داده به قدر كافي منصفانه و منطقي عمل كرده و روسيه اكنون از مسائل پيرامونش آگاه شده است.
آمريكا براي كمك به پيوستن روسيه به سازمان تجارت جهاني خواستار اعلام موضع روسيه است. حمايت از حق كپي رايت يا سرمايه هاي ذهني از مهمترين مسائل در بسياري از كشورهاست كه بايد روسيه نيز آن را اعمال كند. در گذشته روسيه شاهد پيشرفت هايي در جنبه هاي مختلف و بخش هاي متفاوتي از كشورش بوده است. مثلاً در بخش بهداشت و درمان، اما هنوز نيازمند پيشرفت هاي بيشتري در برخي زمينه هاي ديگر است.
در اين فعاليت ها، كشاورزي اهميت بيشتري دارد. وضعيت كشاورزي و تجارت در اين بخش بيشتر از اين كه براي آمريكا اهميت داشته باشد براي اروپا مهم است.
يارانه تعلق گرفته به كالاهاي مختلف روسي، بسيار اندك است و مردم خواهان پرداخت يارانه اي معادل يارانه كشورهاي اروپايي اند.
خدمات مالي يك حوزه مشكل آفرين ديگر است. به طور مثال در بخش بانكداري، پيشرفت هايي صورت پذيرفته اما بخش هاي بازنشستگان و بيمه به اندازه آن رشد نكرده است.
در مذاكره اي مهم كه بين مقام هاي روسيه و آمريكا برگزار شد، آمريكا در اين مذاكره به بررسي منطقي موضوع پرداخت و روسيه را براي پيوستن به سازمان تجارت جهاني تحت فشار قرار نداد. جورج بوش رئيس جمهور آمريكا در اين اجلاس صراحتاً اعلام كرد، از پيوستن روسيه به اين سازمان استقبال مي كند.
پوتين و بوش در اجلاس ماه سپتامبر آينده شركت مي كنند و سامرز اظهار اميدواري كرده است تا آن زمان پروژه هاي سرمايه گذاري انجام شده در روسيه توسط آمريكايي ها افزايش يابد. وي همچنين افزود: اميدوارم آن زمان روابط تجاري آمريكا و روسيه افزايش يابد و توافقنامه هايي بين دو كشور امضا شود. من مطمئن هستم بيشتر از من رئيس جمهور از اين وضعيت خوشحال خواهد شد.
بسياري از شركتهاي آمريكايي به امضاي قرارداد نزديك شده اند و اميدوارند كليات مورد نظر آنها در اين اجلاس امضا شود. فكر نمي كنم رؤساي جمهور دو كشور به منظور تبادل فن آوري هاي پيشرفته بين دو كشور به توافق برسند و پس از امضاي توافقنامه اي در اين زمينه به تمام دولتمردان و قانونگذاران دستور كاهش موانع صادراتي را بدهند تا به تبع آن انتقال تكنولوژي بين دو كشور آسان تر شود. اين اولين قدم در راه ارتقاي سطح تكنولوژي جوامع است.
سامرز در مورد موانع تجاري موجود گفت: من اصلاً اميدوار نيستم كه كنگره آمريكا مقررات فرسوده و آسيب رسان «جكسون- وانيك» كه مربوط به دوران جنگ سرد بود را كاملاً لغو كند. انجام اين كار حداقل تا بهار به طول مي انجامد.
دليل نااميد بودن من در مورد اصلاح اين قانون تا پايان سال اين است كه كنگره تا زماني كه اقتصاد آمريكا ضعيف است و قدرت پيشين خود را به دست نياورده اصلاح «جكسون- وانيك»را تصويب نخواهد كرد و من هم فكر نمي كنم تا پايان اين سال در وضعيت اقتصادي آمريكا بهبودي حاصل شود. البته اين حدس من است.
در پيوند تجاري برقرار شده بين روسيه و اروپا موارد جزيي اختلاف نظر هم مشاهده مي شود، اما اين دو قطب تجاري دنيا تا به حال اين قدر به هم نزديك نشده بودند. بهبود در روابط روسيه و اروپا نه تنها براي روسيه مفيد است بلكه براي آمريكا هم بسيار مطلوب است. هر چه رابطه اروپا و روسيه نزديكتر شود به نفع ماست. من مطمئن هستم قرار گرفتن روسيه در كنار اروپايي ها براي آمريكا خيلي مطلوب تر از اين است كه روسيه بخشي از آسيا يا منطقه اي بين اين دو قاره باشد.
تجارت با اروپا بسيار سودآور است و موجب افزايش سرمايه گذاري در روسيه مي شود. همچنين سرمايه گذاري تكنولوژي هم در اين كشور افزايش پيدا خواهد كرد. رواج اين شايعه كه روسيه در نظر دارد سطح روابط خود را با اروپا كاهش دهد و يا قطع كند سامرز را اصلاً نگران نكرد. او عقيده دارد روسيه سياست هاي خارجي خود را در جهت تجارت با آمريكا و اروپا برنامه ريزي كرده و در واقع در جهتي عمل مي كند كه منافع بيشتري به دست آورد.
من فكر مي كنم يك توان بالقوه براي واردات گاز طبيعي مايع روسيه به آمريكا وجود دارد، همان طور كه براي واردات نفت خام اين توان بالقوه وجود داشته و دارد. مسلماً به دليل تجمع همه اين عوامل است كه اروپا و آمريكا تمايل به برقراري رابطه با روسيه و پذيرفتن ميزباني اين كشور دارند و آمريكا خواهان افزايش رابطه تجاري خود با روسيه است. فكر نمي كنم وجود رابطه تجاري بين روسيه و اروپا به ضرر آمريكا باشد. زيرا اروپا شريك ماست. فكر مي كنم روسيه منابع لازم براي تجارت با اروپا و آمريكا را به طور همزمان در اختيار دارد.

تجربه دريافت وام هاي بلند مدت براي توسعه اقتصادي در ژاپن و كره مطلبي بود كه در شماره پيش به ترجمه اردشير نعمت پژوه از نظر خوانندگان گذشت.ادامه اين مطلب را با هم مي خوانيم.
درسهايي از ژاپن و كره
ده درس از تجربه ژاپن و كره مي توان به دست آورد كه شش تاي اولي مربوط به تصور خوب و چهار تاي ديگر مربوط به مديريت خوب مي شود.
اول، برنامه هاي اعتباري بايد در اندازه كوچك باشند و داراي تمركز دقيق و باريك و داراي دوره كوتاه و پيش بيني روشن باشند.
دوم، برنامه ها بايد گسترده باشند و به كليه متقاضيان وام پاسخگو باشند اما نياز به يارانه  كمي داشته باشند تا انگيزه سودجويي حاصل از نوسانات قيمتها را به حداقل برسانند و همچنين برنامه ها بايد طوري باشند كه ماليات را روي واسطه گري مالي كاهش دهند.
سوم، برنامه ها بايد بوسيله وجوه بلند مدت تأمين مالي شوند تا از تورم اجتناب  شود. بايد از منابع مالي بانك مركزي اجتناب نمود مگر در مرحله اوليه توسعه. وقتي برنامه هاي اعتباري انتخاب شده توسط بانك مركزي پشتيباني مي شود بايد به شروع پرسش به رشد و توسعه اقتصادي كمك كند. حتي در مرحله اوليه توسعه بايد مراقبت نمود كه نرخهاي تورم بالا پيش نيايد .
چهارم، برنامه ها بايد در به دست آوردن اثرات مثبت اقتصادي و اجتماعي كمك كنند و از ايجاد اثرات منفي اجتناب ورزند. اين برنامه ها بايد تمركز يابند به از ميان برداشتن محدوديتهاي خارجي مالي كه بنگاههاي كوچك و بنگاههاي در حال توسعه سريع با آنها مواجهند.
پنجم، برنامه ها بايد صنعتي شدن را ترفيع دهند و صادرات را محور قرار دهند و آنها بايد بر اساس رقابت بخش خصوصي و بر اساس عمليات رقابتي بين المللي تدوين شوند.
ششم، برنامه ها بايد رشد را با برابري بالا ببرند و شامل يك استراتژي بلند مدت باشند براي توسعه صحيح سيستم مالي، سيستمي كه در معيارهاي اقتصادي عمل مي كند.
هفتم، وامهاي متكي به سياست بايد به سرمايه هاي خوب با قابليت اداري مناسب از طريق مؤسسات مالي مستقل كاناليزه شوند. در اين ميان مديريت حرفه اي و مديريت مستقل ضروري مي باشند.
هشتم، وامها بايد متكي به هدفهاي روشن باشند. ارزيابي دقيق پروژه ها و نظارت بر خرجها و نظارت بر عملكرد وام گيرندگان و بازپرداخت وامها در موفقيت برنامه هاي اعتباري ضروري است.
نهم، برنامه هاي اعتباري بر اساس سياست بايد به بازپرداخت خوب و كاهش از بين رفتن وامها كمك كنند.
دهم، برنامه ها بايد توسط مكانيزمهاي مؤثر پشتيباني شوند تا زمينه را براي مشورت بين دولت و بخش خصوصي فراهم آ ورند و شامل جمع آوري و پخش اطلاعات اساسي بازار باشند.
گرچه تجربه ژاپن و كره مهم است اما تكرار آن در كشورهاي ديگر با شرايط مالي فعلي جهاني دشوار به نظر مي رسد. تكنولوژي بالا كه با جهاني شدن بازارهاي مالي ارتباط پيدا كرده به طور ذاتي اثر بخشي كنترلهاي ارزهاي خارجي را روي حركتهاي سرمايه اي كاهش داده است و توانايي و اتوريته دولت را در نگهداشتن نرخهاي بهره پايين از نرخهاي بهره بازار محدود كرده است.
توافق جديد سازمان تجارت جهاني به كارگيري سياستهاي اعتباري را بيشتر محدود مي كند.
علي رغم وجود موانع بالقوه مذكور اغلب كشورهاي در حال توسعه هم اكنون مواجه با چالش  بزرگتري در بكارگيري روش تأمين مالي بر اساس سياست شده اند. چالشهاي موجود منجر به اين شده است كه ضرورت فاكتورهاي تصور خوب و مديريت خوب كه موفقيت سياستهاي اعتباري هدايت شده در ژاپن و كره را توضيح مي دهند به فراموشي سپرده شود.
نااميدي روس ها
نيمي از اتباع روسيه هيچ برنامه اي براي آينده خود ندارند.
بر اساس يك نظرسنجي از مردم اين كشور ۴۴ درصد از مردم روسيه براي آينده خود يا خانواده خويش هيچ برنامه مشخصي ندارند.
بر اساس اين نظرسنجي ۱۷ درصد برنامه هاي بلندمدت براي آينده خود دارند.
طبق گزارش خبرگزاري فرانسه حقوق كساني كه هيچ برنامه اي ندارند و يا برنامه هاي كوتاه مدت دارند بالاست و اين شرايط از اين حكايت دارد كه بسياري از روس ها از زندگي باثباتي برخوردار نيستند. اخيراً يك روزنامه روسي آماري از افزايش خودكشي در ميان روس ها منتشر كرده بود.
بر اساس اين گزارش ميزان خودكشي در ميان هر يكصدهزار ساكنان شهرها به ۴/۳۸ نفر در سال گذشته رسيده است.
در حالي كه اين ميزان در سال ۱۹۹۰ و در آستانه فروپاشي نظام كمونيستي ۴/۲۶ نفر در ميان هر يكصد هزار نفر ساكنان شهرها بوده است.
پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي سابق اوضاع اقتصادي در روسيه شرايط بي ثباتي يافته است و هنوز اكثريت جامعه از زندگي اقتصادي باثباتي برخوردار نيستند.

تأثيرات شگرف
ابوالفضل فاتح، مدير عامل خبرگزاري دانشجويان (ايسنا) در پنجمين كنگره جامعه اسلامي دانشگاههاي كشور گفته است، جهاني شدن تأثيرات بسيار شگفتي بر جامعه ها مي گذارد.
به گمان فاتح، جهاني شدن، پروژه اي است كه از طرف قدرتهاي مسلط سرمايه داري و ليبراليسم بر كشورها تحميل مي شود.
ايرنا كه اين خبر را مخابره كرد به نقل از فاتح نوشته است: جهاني شدن مقوله اي است كه ذهن تمام روشنفكران را به خود مشغول كرده است.
رنج بيكاري جوانان زابل
بيكاري رنج آورترين پديده براي افراد و جامعه ها است. بيكاران به ويژه اگر اميدي نداشته باشند كه در آينده اي نزديك كار پيدا خواهند كرد و به ويژه اگر تأمين اجتماعي مناسبي نيز وجود نداشته باشند، مستعدترين نيروها براي التهاب آفريني اند. متأسفانه ايران اكنون يكي از بالاترين نرخ هاي بيكاري در جهان را دارد كه در ميان استانها نيز به صورت ناهنجاري توزيع شده است.
برخي  از جوانان  زابل  در گفت وگو با ايرنا گفته اند: بيكاري  و نبود زمينه  اشتغال  در اين شهرستان  آنان  را رنج  مي دهد. آنها يادآور شدند: بيكاري  موجب  بروز مشكلات  فراواني  براي  جوانان  درجامعه  از جمله  تشديد كارهاي  خلاف  و مشاغل كاذب  مي شود. يك  جوان  زابلي  گفت : بيكاري  جوانان ، عواقب  بسيار خطرناكي  را براي  جامعه  به دنبال  دارد و آنان  را بيشتر به  سوي  شغلهاي  كاذب  سوق  مي دهد.
«منصور غلامي » نيز گفت : تسهيلاتي  كه  در قالب  طرح  ضربتي  اشتغال  به  جوانان  جوياي  كار پرداخت  مي شود نمي تواند مشكل  بيكاري  آنان  را حل  كند و تنها به صورت  مقطعي  عمل  مي كند. وي  از صاحبان  سرمايه  بخصوص  سرمايه داران بومي خواست  تا با توجه  به  استعدادهاي  بالقوه  در شهرستان  زابل  با سرمايه گذاري در طرحهاي  صنعتي  و اشتغالزا موجب  رونق  اقتصادي  و فراهم  كردن  زمينه  اشتغال  در اين  منطقه  شوند. «سميه  مير» يكي  ديگر از جوانان  نيز گفت : مراكز فني  و حرفه اي  بعنوان  پيش  زمينه اي  براي  ايجاد اشتغال  نقش  موثر و مفيدي  در كاهش  معضل  بيكاري  در جامعه  مي  توانند ايفا كنند.
۳۰۰ شركت و ۵/۷ ميليون نفر تحت پوشش
 رئيس  اتحاديه  مرزنشينان  كشور گفت : حجم  مبادلات  تعاوني هاي  مرزنشين  كشور به  علت  سود كم  و محدوديت  سهميه  ارزي  كاهش  يافته  است .
«مرادبخش  يارمحمد زهي »  در گفت  وگو با خبرنگار ايرنا افزود: براساس  قوانين  موجود حجم  مبادلات  اين  تعاوني ها بايد سالانه  حدود ۳۰۰ ميليون  دلار باشد، اما سوددهي  كم ، كاهش  حجم  مبادلات  تعاوني هاي  مرزنشين  را سبب  شده  است .
وي  تصريح  كرد: در صورت  افرايش  نيافتن  حجم  مبادلات  تعاوني هاي  مرزنشين ، ميزان  قاچاق  كالا در كشور افزايش  خواهد يافت .
وي  با بيان  آنكه  تعاوني هاي  مرزنشين  در سال  گذشته  براي  واردات  ۴۶ نوع كالا مجوز دريافت  كرده اند، گفت : از آنجا كه  بيشتر كالاهاي  داراي  مجوز، مورد استفاده  مرزنشينان  نبود آنها نتوانستند اين  كالاها را وارد كشور كنند.
يارمحمد زهي  خاطرنشان  كرد: دولت  براي  جلوگيري  از قاچاق  بايد مجوز ورود كالاهايي  نظير مواد غذايي  كه  در حال  حاضر از راه  قاچاق  وارد كشور مي شود را براي  مرزنشينان  صادر كند.
وي  افزود: هماهنگي  و ايجاد فضاي  مناسب  بين  اتاق  تعاون  و اتحاديه  سراسري  تعاوني هاي  مرزنشين  علاوه  بر توسعه  فعاليت  آنها، مي تواند در ساماندهي  اين  مناطق  نقش  اساسي  داشته  باشد.
در حال  حاضر ۳۰۰ شركت  تعاوني  مرزنشين  حدود ۵/ ۷ ميليون  نفر را در كشور زيرپوشش  خود دارد.
پرچمدار
عبدالعلي زاده، وزير مسكن و شهرسازي گفته است، در ۵ سال گذشته ۷هزار ميليارد تومان در بخش مسكن سرمايه گذاري شده كه رشد سالانه ۶۵ درصد را تجربه كرده است. ضمن اين كه به نظر مي رسد، رقم ياد شده بايد با احتياط تلقي شود. اين گفته وزير مسكن كه تا ۹ سال آينده تقاضاي مسكن همچنان روندي صعودي دارد را نيز بايد جدي دانست. وي خواستار جذب سرمايه هاي خارجي به اين بخش شده است.