دوشنبه ۲۷مرداد ۱۳۸۲- سا ل يازدهم - شماره ۳۱۴۰ - Aug. 17, 2003
اجتماعي
Front Page

همزمان با هفته زن
دومين «جشن دختران» در تهران برگزار مي شود
009655.jpg
گروه اجتماعي: دومين «جشن دختران» به منظور ارتقاي سطح حضور و ايفاي نقش دختران در جامعه روز جمعه برگزار مي شود.
به گزارش خبرنگار ايسنا، اسفنديار رحيم مشايي رئيس سازمان فرهنگي، هنري شهرداري تهران در نشستي مطبوعاتي، افزود: اين جشن با مشاركت سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران، شبكه سوم سيما، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، اتحاديه انجمنهاي اسلامي دانش آموزان برگزار مي شود كه هزينه هاي اصلي و اجرايي آن بر عهده سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران است.
وي خواستار ماندگاري اثرات فرهنگي اين جشن شد و بيان كرد: دراين راستا دبيرخانه اي در فرهنگسراي دختران فعال شده كه در طول سال پذيراي پيشنهادات شهروندان براي ارتقاي سطح جشن دختران است.
مشايي تصريح كرد: در اين جشن كه در سالن اجتماعات وزارت كشور برگزار مي شود، هيچ مردي حضور نخواهد داشت و شركت در آن براي عموم دختران و زنان آزاد بوده و محدوديتي ندارد.
وي افزود: اگر جشن دختران در تهران به خوبي انجام شود، قابليت اجرايي در ساير شهرهاي كشور را نيز دارا خواهد شد.
رئيس سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران در ادامه به برنامه هاي دومين جشن دختران اشاره كرد و گفت: نمايشگاه كتاب ويژه دختران، كتابهاي منتشره درباره حضرت زهرا(س)، آثار نويسندگان زن و دستاوردهاي هنري دختران در فرهنگسراها، خانه هاي فرهنگي و دانشگاههاي كشوري در حاشيه اين جشن برگزار خواهد شد.
وي افزود: همچنين چاپ كتاب ويژه اي براي دختران به نام«دخترانه» و برپايي غرفه هاي مطبوعات ويژه دختران و زنان و فعاليتهاي فرهنگسراي دختران و بانو نيز از برنامه هاي جنبي اين جشن است.

برخورد دو وسيله نقليه سنگين درشهر

انفجار تانكر بنزين در بزرگراه  رسالت
نفتكش حامل بنزين با يك كاميون در مسير شرق به غرب بزرگراه برخورد كرد كه موجب انفجار و آتش سوزي شد
009675.jpg
گروه اجتماعي: برخورد يك  دستگاه  تانكر حامل  بنزين  با يك  دستگاه  كاميون  در مسير شرق به  غرب  بزرگراه  رسالت ، موجب  انفجار خودرو حامل  مواد سوختي  شد.
براثر اين  اتفاق  كه  شب  گذشته  رخ  داد، تانكر واژگون  شده  به  علت  سرريزشدن  بنزين  و گاز بر سطح  خيابان  دچار انفجار و حريق  شد.
پس  از اطلاع  ازاين  حريق  چهار ايستگاه  عمليات  امداد و نجات  آتش  نشاني  درمحل  حضور يافتند.
با حضور عوامل  آتش  نشاني  از سرايت  آتش  به  محورهاي  ديگر جلوگيري  بعمل آمد.
خودرو حامل  بنزين  و گاز به  همراه  مواد سوختي  خود در آتش  سوخت  و راننده مصدوم  به  بيمارستان  منتقل  شد.
رئيس  مركز راهنمايي  و رانندگي  تهران  بزرگ ، علت  اين  حريق  را واژگوني خودرو حامل  بنزين  اعلام  كرد و علت  اصلي  را در دست  بررسي  خواند.
لكه گيري  ناشي از سرريز شدن  مواد سوختي  به  داخل  جوي هاي  خيابان  تا ساعت  ۲بامداد ادامه  داشت .

نشست تخصصي زن مسلمان برگزار شد
گروه اجتماعي: سازمان دفاع از قربانيان خشونت به مناسبت هفته زن و ولادت حضرت زهرا(س) نشستي تخصصي تحت عنوان زن مسلمان، حقوق اجتماعي و امنيت با حضور كارشناسان و صاحبنظران برگزار كرد.
به گزارش خبرنگار همشهري در اين نشست داور شيخاوندي استاد دانشگاه خشونت و مزاحمت براي زنان را به عنوان يك اپيدمي وحشتناك به ويژه در شهرهاي بزرگ خواند و اظهار داشت: اين اپيدمي در اين دوره در همه گروه هاي سني در ميان مردان و در همه ساعات شبانه روز رواج يافته و روزبه روز تشديد مي شود. به طوري كه در شهرهاي بزرگ خانمها امنيت ندارند و هيچ نهاد سازمان يافته اي براي كنترل اين موضوع وجود ندارد.
خانم يزدي عضو شوراي فرهنگي و اجتماعي زنان نيز گفت: آنچه كنوانسيون مطرح مي كند بحث تشابه محوري است اما در اسلام تناسب محوري وجود دارد و مكتب اسلام به گونه اي بوده كه با رسالت سنگين خود با تبعيضات عليه زنان مبارزه شد. تولد حضرت زهرا(س) خود برطرف كننده تبعيض ها بود بعد هم در طول زندگي آن حضرت و رفتارهايي كه پيغمبر(ص) داشتند ثابت كرد كه وجود زن وجود قدري است كه براي پرورش همه انسانها مي تواند نقشي اساسي و مؤثر داشته باشد.
در ادامه اين نشست دكتر ابراهيم سينايي وكيل دادگستري به ايراد سخناني در ارتباط با وضعيت فعلي زنان در كشور پرداخت و افزود: با توجه به اينكه زنان در جامعه فعلي ما نقشي اساسي پيدا كرده اند و اكثريت دانشگاهيان ما را تشكيل مي دهند بايد در مورد قوانين و حقوق مربوط به آنها با دقت نظر بيشتري رفتار كرد زيرا همچون گذشته و ساليان قبل نيست.

اجرا ي طرح ملي «آموزش قبل از ازدواج»
گروه اجتماعي: طرح ملي «آموزش قبل از ازدواج» در هفته زن اجرا مي شود.
درخشنده، سرپرست دفتر امور زنان سازمان بهزيستي در گفت و گو با خبرنگار حوزه «بهزيستي» ايسنا افزود: شرايط شركت در طرح ملي «آموزش قبل از ازدواج» بزودي از طريق رسانه ها اعلام مي شود.
وي همچنين طرح كارآفريني و آموزش دختران تحت پوشش سازمان بهزيستي را از جمله برنامه هاي «هفته زن» اين سازمان برشمرد و در ادامه به اجراي طرح بيمه زنان خانه دار اشاره كرد و گفت: اين طرح در ۳۸ شهر اجرا شده كه در آينده سراسري مي شود.
درخشنده، تلاش در جهت تهيه مسكن زنان بي سرپرست و معلول و همچنين ايجاد اشتغال براي آنها را از برنامه هاي آينده سازمان بهزيستي عنوان كرد و گفت: همچنين سازمان از پايان نامه هاي كارشناسي ارشد و رساله هاي دكتري كه درخصوص موضوعات زنان است، حمايت كرده، ۵۰ درصد هزينه هاي آنها را نيز تامين مي كند.

پيش نويس سياستهاي برنامه چهارم توسعه در حوزه جوانان تدوين شد
گروه اجتماعي:  با همكاري سازمان ملي جوانان و سازمان مديريت و برنامه ريزي پيش نويس سياستها، راهبردها و الزامات حوزه جوانان در برنامه چهارم توسعه تهيه شده و براي بررسي بيشتر در كميته برنامه چهارم توسعه مطرح خواهد شد.
به گزارش ايسنا به نقل از روابط عمومي سازمان ملي جوانان رحيم عبادي در جلسه كميته برنامه چهارم توسعه در حوزه جوانان با بيان اين مطلب افزود: در اين پيش نويس فعاليتها درحوزه جوانان در باره O.G .N ها، وظايف دستگاهها و نهادها در حوزه جوانان و سازمان ملي جوانان تعيين و براي هر يك از اين بخش ها وظايف و برنامه هايي در نظر گرفته شده است.
وي در ادامه گفت: وظايف عمده سازمان ملي جوانان از جمله انجام مطالعات راهبردي براي شناسايي نيازها و مسايل اصلي جوانان، هدايت اين برنامه ها به سمت عملي شدن و مديريت راهبردي برنامه جوانان در سطح كشور است كه متاسفانه تاكنون به دلايل مختلف سازمان ملي جوانان نتوانسته وظايف و برنامه هايي كه در برنامه سوم توسعه پيش بيني شده را اجرا كند.
عبادي افزود: احكام و الزامات حوزه جوانان در برنامه چهارم توسعه تعيين و نقاط ضعف و قوت برنامه سوم بررسي شده است.
وي در ادامه يادآور شد: در برنامه چهارم توسعه بايد مهمترين انتظارات جوانان در نظر گرفته شود و محور اصلي برنامه چهارم توسعه بر اساس حوزه جوانان باشد تا هريك از دستگاهها و نهادها وظايف خود را بدانند و براساس اين وظايف در حوزه جوانان فعاليت كنند.

آزادگان با تحمل سخت ترين شكنجه  ها از موازين ارزشي خويش عقب ننشستند
گروه اجتماعي: نماينده ولي فقيه در امور آزادگان تصريح كرد: آزادگان سرافراز ميهن اسلامي، سخت ترين شكنجه هاي سال هاي متمادي اسارت را تحمل كردند و يك گام از موازين ارزشي خود عقب ننشستند.
حجت الاسلام  والمسلمين محمد ابوترابي روز يكشنبه در همايش سراسري آزادگان كشور، همچنين خطاب به آزادگان خاطرنشان كرد: امروز جامعه اسلامي ما با فراز و نشيب هاي بسياري روبه روست و فرياد شهداي آزاده، متوجه چهره هاي مصمم شماست كه به ياري آنها بشتابيد و آرمانهايشان را عملي كنيد.
وي همچنين تاكيد كرد: حراست و حفاظت از هويت ديني و اسلامي انقلاب يكي از مهمترين آرمانهاي امام راحل بود، اما كساني، آهسته آهسته درصدد تضعيف هويت ديني و اسلامي انقلاب هستند.
نماينده ولي فقيه در امور آزادگان خاطرنشان كرد: اركان اساسي اقتدار و تداوم نظام اسلامي، مردمسالاري ديني و پيوند ملت و دولت است، لذا افرادي كه با روش هاي گوناگون مي كوشند تا فاصله ميان ملت و دولت و شكاف ميان مردم و صاحبان قدرت را افزايش دهند، بزرگترين ضربه را به پيكر انقلاب مي زنند.
وي، يكي از مهمترين عوامل «فاصله دولت و ملت» را «شكاف طبقاتي ميان مسئولان و مردم» دانست و اظهار داشت: كارايي و توانايي نداشتن در مسئوليتهاي مختلف اجرايي نيز از ديگر عوامل زمينه ساز اين شكاف است و از سويي ديگر، وجود افراد نالايق در سمت هاي اجرايي به دليل پيوندهاي سياسي و گروهي، مي تواند سبب تهديد دولت و نظام  اسلامي شود.
حجت الاسلام  و المسلمين ابوترابي افزود: نظام اسلامي نيازمند چهره هاي توانا، معتدل، عالم، متعهد و مطيع راه رهبر معظم انقلاب است، چرا كه با وجود چنين مسئولاني ظرف يك سال تحولات سياسي و فرهنگي كشور با تمام وجود لمس خواهد شد.

تقدير از خانواده خبرنگار بازداشت شده در عراق
گروه اجتماعي: در حاشيه افتتاح نگارخانه امام حسين(ع)، فرهنگسراي ولاء كه بعنوان نخستين مركز تخصصي ارائه هنرهاي تجسمي هنرمندان مسلمان در سطح شهر تهران فعاليت مي كند از زحمات سعيد ابوطالب كه چنديست به همراه سهيل كريمي در بازداشت نيروهاي آمريكايي در عراق به سر مي برد تقدير شد.
در اين مراسم كه حضرات آيات عظام محمدعلي تسخيري مشاور امور فرهنگي مقام معظم رهبري و دبيركل مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي، دري نجف آبادي عضو هيئت رئيسه مجلس خبرگان رهبري، دكتر محمد طه عبدخدايي معاون وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و مهندس مشايي رئيس سازمان فرهنگي هنري و جمعي از مسئولين فرهنگي كشور حضور داشتند با اعطاء لوح عشق از برادر و همسر سعيد ابوطالب تقدير بعمل آمد.
يادآور مي شود سعيد ابوطالب به همراه سهيل كريمي به منظور تهيه فيلم مستندي از زندگي مردم عراق براي شبكه دوم سيما به عراق عزيمت كرده بودند و در دهم تيرماه سال جاري توسط نيروهاي اشغالگر آمريكايي در اطراف ديوانيه عراق دستگير و چند روز بعد اين نيروها ضمن مراجعه به هتل الجود و محل اقامت خبرنگاران در شهر مقدس كربلا كليه لوازم و تجهيزات آنها را ضبط كردند و از آن تاريخ تا امروز علي رغم اعتراض رسمي جمهوري اسلامي نيروهاي اشغالگر آمريكايي نسبت به آزادي اين خبرنگاران اقدامي نكرده اند.

اجراي طرح «كاهش آسيب معتادان خياباني» در جنوب تهران
گروه اجتماعي: رئيس اداره پيشگيري و درمان سوءمصرف مواد مخدر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اعلام كرد:  طرح  كاهش آسيب معتادان خياباني به دليل معضلات بودجه اي به صورت پايلوت در مناطق جنوبي شهر تهران اجرا مي شود.
دكتر محسن وزيريان در گفتگو با خبرنگار «بهداشت و درمان» خبرگزاري دانشجويان ايران با بيان اينكه توزيع سرنگ رايگان به عنوان يكي از اقدامات اين طرح است، يادآور شد: بودجه اين طرح از طريق ستاد مبارزه با مواد مخدر و همكاري ايران با دفتر مواد مخدر و جرايم سازمان ملل تأمين مي شود.
دكتر وزيريان با بيان اين كه تجمع معتادان خياباني در مناطق جنوبي شهر تهران بيشتر است، يادآور شد: طبق بررسي   هاي انجام شده، نواحي آلوده جنوب تهران شناسايي و شيوه و الگوي مصرف آ نها مشخص است لذا اين طرح به صورت پايلوت در مناطق جنوبي شهر تهران اجرا مي شود.

چگونه با بچه ها ارتباط برقرار كنيد
009580.jpg
اشاره:ترديدي نيست كه براي برقراري ارتباط با بچه ها بهترين و كوتاه ترين راه رجعت به بچگي است.
بچه ها بزرگسالي را نمي فهمند، توقع داشتن از آنها كه «ما» شوند جايز نيست. چون «ما»  كودكيمان (بچگي) را سپري كرده ايم، قدر مسلم تصوير كمرنگي نيز از آن دوران به خاطر مي آوريم ،بنابراين مي توانيم با بچه ها كودكي كنيم.چون با كودك سر و كارت فتاد هم زبان كودكي بايد گشاد
درك اين واقعيت به ما كمك مي كند كه براي ارتباط با بچه ها از آنان الهام بگيريم و زبان آنها را ميانجي كنيم،  به تعريفي ديگر جاي شاگرد و معلم را عوض نماييم.
مولانا جلال الدين مولوي مي گويد: بزرگسالان در هر سطحي از دانش و فرهنگ كه باشند در ارتباط با بچه ها به روزگار او رجعت كنند.
بهر طفل نو، پدر تي.تي كند
گرچه فكرش هندسه گيتي كند
سر آن ندارم كه در اين مقاله از بايدها و نبايدها سخن گويم بلكه بر آن سرم كه بگويم با كودكان كودكي كنيد.
ارتباط با بچه ها
واقعيت اين است كه كودك از زهدان مادر با ريتم و موسيقي مونس مي شود و شاديهاي مادر را درك مي كند به ويژه مي توان اذعان كرد كه با شنيدن ريتم دلنشين ضربان قلب مادر موسيقي را قبل از تولد مي آموزد.اين است كه مادران در همه دنيا براي بچه هاي خود از همان بدو تولد لالايي مي خوانند و بعضاً ترانه ملي و محلي سرزمين خود را زير لب زمزمه مي كنند با وجود اينكه بچه ها از معاني اين لالايي ها سر درنمي آورند ولي از موسيقي و شكل شاعرانه آن لذت مي برند.
درونه لالايي ها
شايد بتوان گفت كه مضمون بيشتر لالايي هاي دنيا از هر زبان و فرهنگي كه باشند اين است كه بچه جان! بخواب، مادرت در كنارت است همه چيز روبراه است! در بسياري از لالايي ها نمايشي از در امان بودن كودك اجرا مي شود مثل لالايي هاي خودمان مثل امام هشتم پشت پناهت شاه چراغ پشت پناهت و يا در لالايي هاي ديگران مسيح و  مريم مقدس را پناه مي گيرند. دسته اي ديگر از لالايي ها بر بنياد ستايش مادر از كودك خويش است. در لالايي هاي انگليسي مادر به بچه وعده مي دهد و لالايي يوناني وعده شهر اسكندريه به بچه داده مي شود. پاره اي از لالايي ها حالتي داستانگونه دارد و مضامين بسياري از لالايي ها،  ناراحتي ها و اندوه هاي مادر است كه معمولاً حزن انگيز است.
و اندوهي كه در دل مادر است در لابه لاي لالايي به گوش كودك مي رسد بعضاً ديده شد كودك با واكنشهايي مانع خواندن لالايي مادر مي شود در روند بررسي لالايي ها به گوناگوني لالايي برمي خوريم. لالايي هاي سياسي: مثل سرودواره هايي در وصف ميرزاكوچك خان كه هنوز هم در منطقه گيلان زمين بر زبان مادران جاريست. لالايي هاي مذهبي: كه جنبه نوحه سرايي دارد درحقيقت نوحه هايي كه براي نواده هاي امامان و معصومين بود كه تمامي فرزندان خانواده هاي ايراني آن را شنيده اند. بحث لالايي و به تعريفي ديگر ادبيات زنانه كه دركنار گاهواره ها شكل گرفته است چنان شيرين است كه مرا از روند اصلي مقاله ام دور كرد ارتباط با كودكان كه از همان لحظات آغازين حيات شكل مي گيرد.
نتيجه اينكه وجه تسميه آوازهاي گاهواره اي به لالايي  براي بيان حالت موسيقايي آن بوده، يعني اشعاري كه با لحن و آوازه همراه است.
عادات خوشايند
مادراني كه با موسيقي (لالايي) كودك خود را ياري مي دهند كه واقعيتها را واضح تر درك كند و به سوي نيك سيرتي، خيرخواهي و مهرباني روآورد. بچه هايي كه در چنين فضاها و با چنين عادت هاي خوشايند رشد مي يابند از همان كودكي مهرورزي را مي آموزند و آرامشي كه با شنيدن نواي دلنشين مادر به كودك دست مي دهد لذت بخش ترين و شيرين ترين آرامشهاست كه در گستره ديگر عمر به آن لذت دست نمي يابد و ارتباط عميقي عاطفي كه از لالايي شنيدن و خواندن حاصل مي شود ازجمله عميق ترين ارتباط هاي گستره عمر محسوب مي شود.
غني كردن ارتباط با بچه ها
از ديرباز ملت ايران براي هرچه غني تر كردن ارتباط خود با بچه ها از زبان عاميانه بهره جسته و بي ترديد آن را كارساز نيز يافته كه همچنان ادامه داده است. زيرا خواندن فارسي محاوره اي از فارسي كتابي به مراتب آسان تر بوده و قصه ها و شعرهايي كه به زبان محاوره اي نوشته شده اند در ادبيات كودكان جايگاه ويژه اي دارند مثل شعر علي كوچيكه فروغ  فرخزاد و دختراي نه نه دريا و پرياي احمد شاملو كه كودكان به راحتي آنها را مي خوانند و لذت مي برند به طوري كه «فرزندان نگارنده نيز در دهه چهل شعر بلند پريا و ننه دريا را از برمي خواندند و لذت مي بردند و شنوندگان را مجذوب و متعجب مي كردند. در حالي كه هنوز خواندن و نوشتن نمي دانستند» در روزگار پيشين هر خانواته به سبك و سياق مخصوص خود با بچه ها ارتباط برقرار مي كرد و آثار ادبي بي شماري به زبان محاوره در حافظه بزرگسالان وجود داشت كه به بچه ها منتقل مي كردند:
اتل متل توتوله،
گاو حسن چه جوره؟
نه شير داره نه پستون
گاوشو بردن هندستون....
در اين شعر جاودانه كه نسلهاي متمادي را محفوظ كرده است فقط عناصر شكلي: وزن، قافيه، آهنگ، تشبيه، استعاره، مجاز و... آن سرشار از جذابيت است كه به حكم قديمتربودن همچنان بر روان بچه ها تأثير مي گذارد.
شكل شاعرانه زبان آموزي
و تأثير آن بر روي بچه ها
زبان خوانداري (خواندن) و نوشتاري (نوشتن) بچه ها معمولاً از هفت سالگي شروع مي شود مگر در كودكان استثنايي كه از پنج سالگي و زباني كه وسيله ارتباط با بچه هاست همان زبان مادري است. شنيداري و گفتاري، شايسته است براي تقويت زبان مادري كودكان شعر و قصه با استفاده از زبان شنيداري و گفتاري شعر سروده و گفته شود تا موجب غني تر شدن زبان مادري كودك باشد.
به خاطر داشته باشيم كه در زبان آموزي هم به طور طبيعي از شكل شاعرانه بهره گرفته مي شود همچنانكه اولين كلماتي كه بچه  ها فرامي گيرند از دو هجاي همانند تشكيل مي يابد. بابا، ماما، لولو، جوجو و... پرواضح است كه هر يك از اين واژه ها درحقيقت كوتاه ترين صورت بيتي از شعر را دارند، بيتي كه مصراع آن يك هجا بيشتر نيست و در بسياري مواقع نيز كودكان به حكم غريزه هجاي معني دار مي گويند.
اولين بار زماني كه افشين شش ماهه بود قابلمه اي را روي بخاري علاء الدين كه وسط اتاق روشن بود قرار داد، وقتي كه آن را برمي داشت دستش سوخت و به حكم غريزه دو هجاي معني دار اوف، اوف را بيان كرد، به تعريفي ديگر هجاي معني دار را غريزه به او آموخت.
شعر و كودك
دكتر قدمعلي سرامي، دكتراي ادبيات مي گويد: حقيقت شعر بركندگي آدمي از واقعيت بيرون و گرفتار آمدن او در چنبره اندرون است و اگر كسي بتواند سرگذشت اين اسارت شيرين و شورانگيز را با ابزار زبان به ميانجي واژه ها و تركيبات گونه گون آنها، باز گويد اين حقيقت را رخت مجاز پوشانده است و در نگاه و باور معتاد زمانه شاعري كرده است.
اين روند در دوران كودكي استمرار مي يابد و دم به دم در جستجوي بهانه اي براي به نمايش درآوردن خويش است. دكتر سرامي شعر را تنفس روان كودك و نفس كشيدن ناخودآگاه كودك معرفي مي كند و معتقد است كه كودك در همه اكنونهاي خود به آن زنده است.
الكساندر پوشكين نيز گفته بوده است كه شعر گناه كودكي است، يعني روحيه هنري، گوهري است و اگر قرار باشد كسي شاعر از كار دربيايد در همان كودكي شاعر بودن او آشكار است.
در بررسي هاي عميق دوران كودكي از آغاز تولد درمي يابيم كه همه شاعر به دنيا مي آيند ولي اندك، اندك عايق هاي زندگاني واقعي، انبوهي از آنان را مجبور به وداع با سرشت آفرينشگر خود مي كند، بعضاً شماري از آنها دست از سرشت شاعرانه خود برنمي دارند و همچنان شاعر مي مانند. اين گروه در خانواده اي پرورش مي يابند كه والدين درك عميقي از عالم كودكي داشته و پيوسته با كودكان خود كودكي مي كنند و شادي و نشاط در خانه ايجاد مي كنند و با خواندن شعرها و مثل ها و لالايي ها و... لذت كودكان را از شعر دوچندان مي كنند.
مولانا كه سرتاسر زندگاني را به ادبيات مانند كرده است كودكي را شعر و بزرگسالي را نثر اين ادبيات خوانده است.
بچه ها و دستور زبان
بچه ها بي آنكه دستور زبان آموخته باشند زبان مادري شان را به درستي به كار مي برند و اين مبين آن است كه نوع برخورد بچه ها با زبان با برخورد بزرگسالان با زبان متفاوت است، همين طور بهره گيري آنان از ادبيات نه از ديدگاه معاني بلكه از عناصر شكلي جاذبه دارد و قبل از اين كه با معاني شعر آشنايي پيدا كنند با عناصر شكلي شعر خو مي گيرند، همين طور متل ها و بازي آواها و... اصولاً كودكان با زبان برخوردي كاربردي دارند.
ذهن زلال كودكان را مجموعه اي از معاني بي آنكه منسجم باشند به خود مشغول مي كند مثل اتل متل توتوله، گاو حسن چه جوره؟ و... كه براي حذف تدريجي ياران بازي و يا آني، ماني، گفتاني، كي، ياي، برفتان و... مجموعه اي از واژه ها است كه در عين بي معنايي از نوعي معناي مبهم برخوردار است. با اينكه صدها بار آن مجموعه واژگان را به كار برده ايم همچنان در درك معاني آن عاجزيم همچنانكه سريال عروسكي زي زي گولو آسي پاسي... كه توجه بچه ها را جلب كرد بي شك ضرب آهنگين واژه ها آن را براي بچه ها جذاب كرده بود. قافيه پردازي هاي كودكانه معمولاً با واژگان غيرمؤدبانه به لحاظ ضرب آهنگشان براي بچه ها- حتي بزرگسالان- دلنشين مي آيد. دستمال من زير درخت آلبالو گم شده. خبر داري؟ بي خبري؟ پس تو خري. والدين بايد آگاه باشند كه ادبيات فولكلوريك فارسي كه به زبان گفتاري است كمك شاياني به زبان نوشتاري كودكان مي كند و شايسته است كه والدين در جهت كمك به آموزش زبان نوشتاري كودكان از ادبيات فولكلوريك استفاده كنند. بگو طشت، بشين برو رشت، بگو آفتابه، ماشين دودي راه افتاده، بگو دوچرخه، سبيل بابات مي چرخه... و براي كودكان لالايي ها، متل ها، بازي  آواها و شعرهاي دلنشين بخوانيد تا داراي ذهن روشن و زلال شده و استعدادهاي نهفته آنان شكوفا شود.
تأثيرگذاري وزن شعر به كودك
از آنجايي كه در روزگار جنيني ضربان قلب مادر، دف نواز سماع خلوت كودك است و در ماههاي پاياني، لحظات بيداري جنين با شنيدن طنين اين ضرب دهگانه نظام مي پذيرد و تكرار اين طنين در ماههاي پياپي تأثير ماندگاري بر روان كودك مي نهد و اين چنين است كه كودك بدون هيچ بي اعتمادي نسبت به واقعيت بيروني چشم بر جهان هستي مي گشايد و هرگز او را اجزاي ظواهر امور مشغول نمي كند بلكه مهمترين عنصر شكلي كه بر روان كودك اثر مي گذارد وزن شعر است. حال كه درمي يابيم كودك با ريتم پرتوان قلب مادر مأنوس است و به ظواهر امر نظر ندارد و به دنبال حليتها نيست شايسته است كه ترتيبي داده شود كه گوش او با آهنگ زبان مادر و قلب او لبريز از اين احساس ظرافت و زيبايي گردد و اشعاري مانند ضرايب آهنگ نخستين براحساس او نفوذ كند تا الهام بخش  او شود.
تأثيرگذاري قافيه بر كودك
بي شك والدين ابتدايي ترين نشاط را در كودكان به خاطر مي آورند و به جرأت مي توان گفت در همه دنيا چند دقيقه دالي گفتن، پنهان و آشكار شدن و ايجاد تناوب در يك جريان، شادي آورترين و لذت بخش ترين لحظات زندگي كودك است. خردسالان از تكرار هجا لذت مي برند. ايجاد يك صداي مشخص علي الخصوص اگر با تناوب سنجيده اي  نيز همراه باشد روان طفل را از نشاط سرشار مي كند. «مادر بزرگ علي با فرو بردن انگشت در دهانش صداي مشخصي با تناوب ايجاد مي كرد كه خنده دلنشين علي تمام فضاي خانه را پر مي كرد.» ناگفته نماند كه بزرگترين نياز كودك القاء مستمر موزونيت به لحظات زندگاني اوست. كودك نيازمند شنيدن موسيقي، شعر، ترانه، مثل، بازي آوا و معما و... است و براي اينكه بتوان از عناصر برشمرده شده در جهت مثبت بهره گيري كرد به اثرات مطلوب آنها بايد بها داد. اگر والدين به دوران كودكي خود بينديشند درخواهند يافت كه قبل از دبستان و حتي بعداز دبستان براي تمامي لحظات زندگي خود از شكل شاعرانه استفاده كرده اند حتي براي قهر و آشتي هايشان نيز شعر و ترانه داشته اند و تمامي بازيهايشان داراي قواعد خاصي بود كه نوعي آموزش قانون محسوب مي شده است.
هرگز بدون لالايي مادرانشان به خواب نمي رفتند. پاهاي پرتوان مادران گهواره آرام بخش آنان بود و از آنجايي كه در بسياري از خانواده ها اختصاص اتاقي براي كودك مقدور نبود و حتي بسياري از كودكان از تشريفات سيسموني و غيره... نيز بي بهره بوده اند. مادران آگاه ايران زمين از دو پاي به هم پيوسته خود به جاي گهواره براي ايجاد آرامش قبل از خواب كودك استفاده مي كردند.
سخن آخر
حال كه به عصر دشوار كنوني رسيده ايم و در هزاره سوم و عصر انفورماتيك بسر مي بريم مبادا كه برآوردن نياز دروني كودكان (شعر) به فراموشي سپرده شود و قبل از اين كه آموختن زبان در دبستان فرا گرفته شود زبان مادري يعني زبان واقعي كودك به او آموزش داده شود. نتايج درخشان نوشتن و سرودن به زبان كودك پديد آمدن پيوندي صميمانه تر ميان كودكان و ادبيات به ويژه آنان و آفرينندگان اين ادبيات خواهد بود. بگذاريم آنان راه آينده را با درخشش چشمانشان براي ما روشن كنند و بدانيم بيش از آن كه ما مي توانيم به آنان بياموزيم آنان مي توانند به ما بياموزند.
از پشت كوه، خورشيد
فردا دمد دوباره
بازي كنيم امشب
با تيله ستاره.
نازخند صبحي

يك روش ساده براي جلوگيري از فشارهاي رواني
009585.jpg
همه روزه شاهد هستيم كه براي اجتناب از ناراحتيهاي رواني دستورالعملهاي متفاوتي در رسانه هاي ارتباط جمعي ارائه مي شود. از بزرگترين معايب اين روشهاي مفيد عدم بهره گيري تمام و كمال طريقه هاي مذكور مي باشد. زيرا مخاطبان اين رسانه ها حتي اگر روشهاي ارائه شده برايشان جالب و سودمند باشد متأسفانه پس از چندي اين دستورالعملها رابه فراموشي مي سپارند. بنابراين در اين نوشتار سعي شده تا با ارائه يك روش ساده خوانندگان محترم بتوانند آن را به راحتي به ذهن سپرده و با فراهم ساختن موقعيت هاي نامناسب بهداشت رواني خوبي را براي خود و اطرافيان به ارمغان بياورند.
براي مطرح نمودن اين روش بهتر است با يك سؤال آغاز كنيم:
* چرا در زمان گذشته مسائل و مشكلات روحي و رواني افراد به گستردگي امروز نبود؟
- براي پاسخ به اين سوال بهتر است مروري بر روابط بين افراد در مقطع زماني گذشته و حال داشته باشيم تا بتوانيم با مقايسه اين دو موقعيت ريشه اصلي مشكلات روحي بشر معاصر را بيابيم.
در سالهاي نه چندان دور كه وسايل ارتباط جمعي به گستردگي امروز نبود و زندگي مردم عاري از تشريفات بود، ارتباط ميان افراد با يكديگر به مراتب نزديكتر و صميمانه تر بود. مثلاً آقايان پس از فراغت از كار روزانه در محلي مانند قهوه خانه يا جاي مناسب ديگري دور هم جمع مي شدند و از هر دري صحبت مي كردند، بنا به قولي با صرف هزينه اي معادل يك سير چاي و نيم كيلو قند يك جمع ۲۰-۱۵ نفري كاملاً از لحاظ رواني شارژ شده به سمت منزل مي رفتند. زنان نيز پس از پايان كارهاي منزل باخانمهاي همسايه يا نزديكان گرد هم مي آمدند و از مسائل و مشكلات و شادي وغمهايشان با يكديگر گفت وگو مي كردند. اين نوع گفت وگو كه متأسفانه در زمان ما حرفهاي بي ارزش ناميده مي شود در نهايت باعث مي شد تا با برقرار نمودن ارتباط كلامي و عاطفي بين افراد موجب سلامت روان آنها شود. به هر صورت افراد خانواده پس از پايان روز در خانه خود براي مصرف كمتر انرژي تنها از يك اتاق استفاده مي كردند مثلاً در زير كرسي به گفت وشنود با يكديگر مي پرداختند و اگر كمي احساس يكنواختي در اين حالت پيدا مي شد به راحتي براي شب نشيني به خانه دوستان و آشناياني كه در نزديك آنها مسكن داشتند مي رفتند وجمع بزرگتري را براي گسترش روابط عاطفي و انساني تشكيل مي دادند. بروز اين رفتارها و ارتباط وسيع و چشمگير انساني باعث مي شد تا هيچ ناراحتي و مشكل بدون حلي براي هميشه در درون فرد باقي نماند. در اين ارتباط وسيع حتي اگر كار به نزاع و مشاجره مي انجاميده باز همين مشاجره تضميني بود تا بغض فرو خورده و فرياد ناكشيده در درون افراد باقي نماند و ناراحتي هاي مزمن رواني گريبانگير آنها نشود. حال امروزه به وضوح شاهد هستيم كه تمام اين روابط به بوته فراموشي سپرده مي شود زيرا والدين و فرزندان خسته از كار و درس روزانه به خانه برمي گردند. پدر در گوشه اي به مطالعه  روزنامه مشغول مي شود، مادر به كار خانه يا تماشاي تلويزيون مي پردازد، فرزندان در اتاق ديگر به انجام تكاليف درسي يا بازي با كامپيوتر هستند وتجمع اعضاي خانواده به گرد يكديگر فقط در زمان صرف غذا مي باشد. شب نشيني سنتي تقريباً فراموش شده است، هر گاه بحث رفتن به خانه آشنايان مطرح مي شود گرفتاري يكي از افراد بهانه اي مي شود تا ديدارهاي خانوادگي هر چه بيشتر به تعويق بيفتند در نهايت اگر ديداري تازه شود حرفهاي خودماني و معمولي به دليل به جا آوردن تشريفات غير ضروري مهماني مجالي براي مطرح كردن ندارد حتي در ميهمانيهاي خودماني تر همه افراد به دنبال پيگيري برنامه تلويزيون مي باشند و جايي براي ارتباط كلامي مفيد و دو طرفه باقي نمي ماند، بنابراين شاهد هستيم با از بين رفتن اين ارتباطها ميزان ناراحتي هاي روحي به خصوص افسردگي و اضطراب به نحو چشمگيري بالا رفته است.
اگر در پيرامون خود كمي دقت نماييد صحت گفته هاي فوق را در خانواده هاي اطرافيانتان پيدا خواهيد كرد به اين صورت كه خانواده هاي منزوي و داراي روابط كمتر با ديگران، سهم بيشتري از مشكلات روحي را نصيب خود مي كنند، مشكلاتي كه پيشگيري از آن نياز به تخصص ويژه اي ندارد و همه مي توانند با گسترش روابط انساني با ديگران از مواجه شدن باآن جلوگيري كنند.
احمد مسعودي كارشناس مشاوره دانشگاه تهران

|   اجتماعي    |    اقتصادي    |    انديشه    |    خارجي    |    سياسي    |    شهري    |
|   علمي فرهنگي    |    محيط زيست    |    ورزش    |    ورزش جهان    |    يادداشت    |    صفحه آخر    |

|    صفحه اول    |    آرشيو    |    شناسنامه    |    بازگشت    |