brown.gif
جمعه ۲۶ دي ۱۳۸۲ سال يازدهم
- شماره ۳۲۸۴

ساعات شرعي
اذان ظهر: ساعت ۱۳:۱۲ ـ
اذان مغرب: ساعت ۳۵:۱۷
اذان صبح فردا: ساعت ۳۷:۵

آسمان
شاتل ها در اصل هوافضاپيماهايي هستند كه وظايف گوناگوني دارند. ولي مهم ترين آنها حمل ماهواره ها و قرار دادن آنها بر روي مدارهاي خاص زمين است
000846.jpg

در بين تمامي وسايلي كه به فضا پرتاب شده اند نام يكي از آنها بيشتر از بقيه به گوش ما خورده است. شاتل فضايي (Shuttle).
شاتل ها در اصل هوافضاپيماهايي هستند كه وظايف گوناگوني دارند. ولي مهم ترين آنها حمل ماهواره ها و قرار دادن آنها بر روي مدارهاي خاص زمين است. طراحي و ساخت يك هوافضاپيما كار بسيار مشكلي است و با طراحي و ساخت هواپيما از زمين تا آسمان فرق دارد. طراحي هواپيما در يك جو صورت مي گيرد و ديگر مهندسان دغدغه رقيق يا غليظ شدن هوا را ندارند و احتياجي به محاسبه نيروهاي آيروديناميكي وارد بر هواپيما در ارتفاعات مختلف نيست در صورتي كه در هوافضاپيماها در بسياري از نقاط چگالي هوا بسيار كم است و نمي توان از نيروهاي بالابرنده (Lift) به خوبي بهره برداري كرد، يكي ديگر از تفاوت هاي آنها، گذر از جو زمين است. هواپيماها تا ارتفاع محدودي اوج مي گيرند. در صورتي كه هوافضاپيماها بايد از جو زمين نيز بگذرند. گذر از جو زمين، تحمل حرارتي بسيار بالا مي خواهد زيرا در آنجا هوا بسيار فشرده است و به همين خاطر است كه دماغه بسياري از هوافضاپيماها از جنس آلياژهاي سراميكي خاص هستند تا تاب تحمل حرارت هاي بسيار بالا را داشته باشد. زيرا در غير اين صورت بدنه هواپيما ذوب مي شود.
ساخت يك شاتل نيز تمامي اين دغدغه ها را دارد. ما قصد داريم در اين مقاله شما را با چگونگي ساخت و آزمايشات اولين شاتل فضايي آشنا كنيم.

شاتل اينترپرايز
اينترپرايز (Enterprise) اولين شاتلي است كه ايالات متحده آمريكا ساخت. در ابتدا به مناسبت دويستمين سالگرد تصويب قانون اساسي آمريكا قرار بود اسم آن را قانون اساسي (Constitution) بگذارند. اما بعد از مدتي با اعتراضات بسياري روبه رو شد به خصوص به دليل جو خاصي كه يكي از برنامه هاي تلويزيوني آمريكا به نام داستان علم در بين مردم درست كرده بود. افراد و كاركنان اين برنامه طبق نامه اي سرگشاده به كاخ سفيد، تقاضاي تغيير نام اين شاتل را از قانون اساسي به اينترپرايز كردند و كاخ سفيد نيز براي كاستن از كشمكش ها و مسايل حاشيه اي ديگر، قبول كرد كه اولين شاتل فضايي آمريكا با نام اينترپرايز شناخته شود.
قرارداد ساخت آن در ۲۶ جولاي سال ۱۹۷۲ امضا شد و تنها بعد از دو سال طراحي ها تمام و اولين قدم براي ساخت كابين و جاي خدمه آن شروع شد. در ۲۶ آگوست همان سال كار راه اندازي و ساخت بدنه اصلي نيز شروع شد. از حساس  ترين قسمت هاي يك شاتل، بال ها و دم آن است كه كار طراحي بال را به شركت باتجربه (Grumman) واگذار كردند. شركت گرومن سابقه اي طولاني در صنعت هوافضاي آمريكا دارد و هم اكنون هواپيمايي چون بمب افكن B-2 را طراحي كرده است.
ساخت بال ها در ۲۳ مه سال ۱۹۱۵ به پايان رسيد و بال ها را به پالمديل (Palmdale) فرستادند. ساخت اينترپرايز در پايگاه هوايي ۴۲ (Rockwell) در پالمديل در ايالت كاليفرنيا پيگيري مي شد. در ۱۲ مارس ۱۹۷۵ كار ساخت شاتل كامل شد و سرانجام در ۱۷ سپتامبر ۱۹۷۶ از پايگاه پالمديل خارج شد و در ۳۱ ژانويه ۱۹۷۷ از پالمديل به ادواردز رفت. شاتل اينترپرايز در ناسا (NASA) با مشخصه OV-101 شناخته مي شود. در پايگاه ادواردز در مركز تحقيقات پروازي درايدن (Dryden) شروع به امتحان دادن و انجام آزمايشات و تست هاي گوناگون چون فرود و برخاست (Takeoff and Landing) را انجام دهند.
برنامه آزمايشي ALT قرار شد به مدت ۱۹ ماه به طول انجامد. ALT شامل آزمايشاتي چون قسمت هاي ديناميكي و استاتيكي و پايداري هاي فرود و برخاست است.
000849.jpg

پروژه ALT با تست هاي زميني شروع شد از جمله تست تاكسي (Taxi) هواپيماي بويينگ ۷۴۷ حامل شاتل اينترپرايز بود تا مشخص شود براي برخاست (Takeoff) آن چه مسافتي با چه سرعتي بايد پيموده شود تا از زمين بلند شود. تمامي اين قسمت  ها با شاتل بي سرنشين انجام مي شد و قرار بود تا هنگامي كه شاتل اينترپرايز قابل اطمينان شد ديگر با سرنشين پرواز كند.
بعد از آن پنج پرواز محدود (Captive) توسط اينترپرايز انجام شد و در آن اكثر سيستم ها آزمايش شد و اين آزمايش موفقيت آميز بود. در برخي از پروازهاي آزمايشي معمولاً  دو فضانورد نيز از طرف ناسا در شاتل حضور داشتند. بعد از صرف چنين وقتي تازه تصميم به پرواز آزاد (Free Flight)  با شاتل اينترپرايز را گرفتند و به دنبال آن تست هاي ديگري چون تست لرزش (Flutter Test) نيز از OV-101 به عمل آمد.
«البته با تكنولوژي كنوني طراحي شاتل ها بسيار كمتروقت و هزينه مي برد به عنوان مثال شاتل فضايي آتلانتيس (Atlantis) با وزني حدود ۱۷۱هزار پوند در مدت بسيار كمي طراحي و ساخته شد.»
در تمامي پروازهاي محدود و سه پرواز اوليه دم مخروطي شكل از بدنه شاتل جدا شده بود تا كمترين مقدار نيروي مقاوم (Drag) و كمترين لرزش به وجود بيايد ولي در آخرين پروازش كه در برنامه ALT قرار است دم مخروطي شكلي دوباره به آن ملحق شود اين دم مخروطي  توسط ۱۱ قفل الكترونيكي بر روي اينترپرايز نصب مي شود.
OV-101 اولين شاتلي بود كه توسط آمريكا ساخته شد و به همين خاطر آزمايشات بسيار زيادي در عرض چندين سال از آن به عمل آمد به گونه اي كه به مراكز تحقيقاتي چون مركز پرواز فضايي مارشال (Marshall)، مركز فضايي كندي (Kennedy) و... برده شد تا بدون نقص ساخته شود. در ۱۰ آوريل ۱۹۷۹، OV-101 به مركز فضايي كندي رفت تا با راكت هاي سوخت جامد و يك منبع داخلي آزمايش شود.
000852.jpg

سرانجام در ۱۶ آگوست همان سال به مركز تحقيقات درايدن برگشت و در ۳۰ اكتبر به زادگاهش يعني پالمديل رفت.
بين ماه هاي مه و ژوئن سال ۱۹۸۳ اينترپرايز به پاريس رفت تا در نمايش هوايي شركت كند و بعد از آن در ۱۸ نوامبر سال ۱۹۸۵ از مركز فضايي كندي به فرودگاه دالز (Dulles) واقع در واشنگتن رفت و ديگر پرواز نكرد.
در آنجا به موسسه اسميتسونيان (Smithsonian) تحويل داده شد. شاتل اينترپرايز براي تست و آزمايش ساخته شده بود و هيچ گاه به ماموريت هاي فضايي نرفت.
اما بعد از آن با تجربه اي كه آمريكايي ها به دست آورده بودند شروع به ساخت شاتل هاي متعددي چون شاتل كلمبيا كردند كه اولين شاتلي بود كه در مدار زمين قرار گرفت. كلمبيا در سال ۱۹۸۱ پروازش را انجام داد و بعد از آن چهار شاتل ديگر در عرض ده سال ساخته شدند كه عبارتند از چلنجر (Challenger) كه در سال ۱۹۸۲ ساخته ولي چهار سال بعد منهدم شد. سپس شاتل ديسكاوري (Discovery) در ۱۹۸۳ و بعد از آن شاتل آتلانتيس (Atlantis) در ۱۹۸۵ و سرانجام در سال ۱۹۹۱ شاتلي به نام اينديورد (Endeavour) ساخته شد تا جايگزين شاتل منهدم شده چلنجر باشد.

خبر
اندونزي سوخو مي خرد
000837.jpg

ماه پيش يك منبع موثق از كشور اندونزي اعلام كرد كه مسئولان نيروي هوايي اندونزي درصددند جهت قوي تر ساختن يگان هوايي كشور اندونزي، يك اسكادران از هواپيماهاي جنگنده شركت سوخوي روسيه خريداري كنند. همان طور كه مي دانيم شركت سوخوي از مطرح ترين سازندگان و مبدعان هواپيماهاي جنگنده در جهان است و اندونزي با اين خريد اميدوار است، يك نيروي هوايي قوي آسيايي را معرفي كند.
يكي از افسران نيروي هوايي اندونزي، مارشال چاپي حكيم، در اين باره مي گويد: ما در ابتدا سعي در خريد چهار فروند از هواپيماهاي جنگنده سوخوي را داريم و اميدواريم در ادامه كار (در دو سال آينده) بتوانيم اسكادراني از اين جنگنده ها را خريداري كنيم.

جديدترين نوع جنگنده F-16
گونه  جديدي از هواپيماهاي جنگنده قدرتمند
F-16 تحت انجام مراحل آزمايشي از طرف شركت لاكهيد مارتين است. هواپيماي F-16 كه اولين فروند آن در مدل هاي F-16D و F-16C در سال ۱۹۸۴ توليد شد هم اكنون توسط مهندسان مجرب شركت لاكهيد به پرنده اي دقيق تر و تيز  پرواز تر تبديل شده است. دين ام. هانكوك ( Dain M.Hankok) معاون بخش هوانوردي شركت لاكهيد مي گويد: با بازنگري جديد بر روي هواپيماهاي F-16 مي  توانيم حتي ادعا كنيم كه يك جنگنده ديگري به دنيا عرضه كرده ايم كه از همه لحاظ مدرن و پيشرفته است. رادارها و تمامي تجهيزات نظامي به روز شده اند. سيستم هاي كنترل و هدايت الكتريكي (fly-by-Wire) تواناتر شده اند و آيونيك (الكترونيك هواپيما) در سطحي فراتر از جنگنده هاي ديگر قرار دارد.
000834.jpg

قرار است ۸۰ فروند از اين نوع جنگنده به كشور امارات فروخته شود.
طبق قراردادها و برنامه هاي بين كشور امارات و شركت لاكهيد، اولين فروند F-16در آوريل سال ۲۰۰۴ ميلادي تحويل نيروي هوايي امارات خواهد شد. F-16 يكي از هواپيماهاي جنگنده اي است كه ۲۴ كشور تمايل به خريد آن داشتند و دارند. تاكنون حدود ۴۰ هزار فروند از اين هواپيما ساخته شده است و با اين حساب پروژه ساخت
F-16 شايد حتي چندين سال بعد از ۲۰۱۰ ميلادي نيز به طول بينجامد.

نيروي هوايي قطر قوي تر مي شود
كشور قطر به تازگي اقدام به خريد چندين هواپيماي دوربرد و ميان برد تجاري كرده است اين اقدام در جهت گسترش يگان ترابري و مسافربري كشور قطر صورت گرفته است. هواپيماهايي چون ايرباس
A340-200، A310-300، A319cj در ليست خريد نيرو ي هوايي قطر ديده مي شود كه قرار است شركت ايرباس اولين فروند آنها را در ميانه هاي سال ۲۰۰۴ تحويل قطر دهد.
000831.jpg

مايك فاهني مدير بخش فروش شركت بمباردير در اين باره مي گويد: اين يك افتخار براي شركت بمباردير به حساب مي آيد كه از طرف كشور قطر انتخاب شده است. نيروي هوايي قطر يكي از سريع ترين كشورهاي آسيايي از لحاظ پيشرفت در خدمات و امكانات هوايي محسوب مي شود. شركت بمباردير يكي از مجرب ترين شركت ها در طراحي و ساخت انواع مختلف هواپيما ها محسوب مي شود كه طي اين قرارداد با كشور قطر احتمالاً ۷/۲۳ ميليارد دلار به دست مي آورد البته مبلغ قرارداد هنوز قطعي نشده است.

بوئينگ موفق تر از لاكهيد
به گزارش خبرگزاري رويتر، امسال شركت بوئينگ موفق به بستن قراردادي به ارزش ۲۰۰ ميليون دلار (۱۲۰ ميليون پوند) با نيروي هوايي آمريكا (USAF) شده است. اين قرارداد كه در جهت ساخت جديدترين و پيشرفته ترين نوع موشك هاي جهان با نام موشك هاي كم ضخامت (SmallDiameter Bomb) بسته شده است، نشان دهنده ضرورت تقويت سيستم موشكي آمريكا است. در ماه آگوست پنتاگون با انعقاد قرارداد موافقت كرد و برآورد شده است كه تا اتمام مراحل عملي حدود ۵/۲ ميليارد دلار هزينه شود. شركت لاكهيد مارتين يكي از رقباي سرسخت بوئينگ در اين قرارداد موفقيتي به دست نياورد و از دور خارج شد هم اكنون شركت بوئينگ به تنهايي بايد اين پروژه را پيش ببرد.
000828.jpg

هشتمين نمايشگاه بين المللي هوافضا
هشتمين نمايشگاه بين المللي هوافضا در تاريخ هفتم دسامبر سال  جاري توسط ژنرال شيخ محمد بن رشيد المكتوم در دبي گشايش يافت.
۵۵۰ شركت و موسسه گوناگون از كشورهاي مختلف آخرين دستاوردهاي صنعت هوافضا را به نمايش گذاشتند. اين نمايشگاه شامل صنايع هوايي مختلف چون مسافربري، دفاعي، جاسوسي و ... است. جالب است بدانيم اين نمايشگاه عظيم دقيقاً زماني در دبي برپا مي شود كه كشور امارات با علاقه زيادي به دنبال ساخت يك سپر موشكي قوي براي كشورش است و قرار است برنامه سپر موشكي و سيستم هاي پرتاب موشك هاي بالستيك امارات از اوايل سال ۲۰۰۴ ميلادي به صورت عملي پيگيري شود. ژنرال خالد بن عبدا... البوعينيان طي سخنراني گفت: امروزه تكنولوژي بهره برداري از موشك هاي بالستيك براي كشور ما جزو ملزومات است و از برنامه هاي اساسي نيروي هوايي امارات به حساب مي آيد.
000843.jpg


فضاپيماي كاسيني
فضاپيماي كاسيني با عكس هاي واضح جزييات سياره زحل را توضيح خواهد داد
طبق آخرين گزارش هاي بخش هاي تحقيقاتي ناسا، هفته گذشته چندين عكس واضح توسط فضاپيماي كاسيني به زمين فرستاده شده است. كاسيني هنگامي كه اين عكس را گرفته حدود ۱۱۱ ميليون كيلومتر با سياره زحل يعني ۶۹ ميليون مايل با زحل فاصله داشته است كه اين فاصله حدود سه چهارم فاصله زمين و خورشيد به حساب مي آيد. اين عكس ها نشان دهنده جزييات بيشتري بر روي حلقه زيباي دور سياره زحل هستند.
دكتر جرهارد نئوكوم استاد دانشگاه برلين و عضو تيم عكسبرداري از زحل گفت: بعد از يك دهه انتظار عاقبت عكسي واضح از زحل به دست ما رسيد. ما تاكنون مي توانستيم مسايل كلي سياره زحل را مورد آزمايش قرار دهيم در صورتي كه اكنون با اين پيشرفت تكنولوژي بايد در انتظار دستيابي به جواب هاي بسياري از سؤال هاي بدون پاسخ باشيم.
۱۴ تن از دانشمندان مطرح، عضو تيم پروژه كاسيني هستند كه تعدادي از آنها آمريكايي و تعدادي اروپايي هستند. دو دوربين در كاسيني وجود دارد كه وظيفه عكسبرداري از سياره زحل، حلقه آن و اقمار آن را دارد.
كاسيني قرار است در اول جولاي سال ۲۰۰۴ در يكي از مدارهاي سياره زحل قرار گيرد و ماموريتش را (كه به مدت چهار سال تخمين زده شده) شروع كند.
دكتر كارولين پوركو (Carolyn porco) متخصص حلقه هاي سياره اي مي گويد: براي كسي كه ۲۳ سال منتظر مسافري است كه به زحل برود اين لحظه بسيار بزرگي است و اين عكس همان حالتي را به من القا كرد كه براي اولين بار عكس حلقه زحل را توسط فضاپيماي وويجر (Voyager) مي ديدم.

چيني ها در فضا
000840.jpg

حدود ۳۱ سال است كه از اولين راهپيمايي انسان توسط آرمسترانگ بر روي سطح كره ماه مي گذرد و هم اكنون كشور چين مايل است دست به انجام چنين كاري بزند. اين حركت چيني ها در فضا باعث ايجاد رعب و وحشت بسيار در مجامع آمريكايي شده است؛ زيرا آنان عادت دارند كه تكنولوژي هاي فضايي را در انحصار كشور خود ببينند. حتي يكي از سناتورهاي آمريكايي در يك سخنراني گفته است : شما مي دانيد چيني ها مشتاقند بر روي ماه بروند ولي ما نمي خواهيم آنها به ماه دست پيدا كنند. حال چه گنجي بر روي كره ماه ديده شده كه آمريكايي ها اينقدر نسبت به اين موضوع حساسند، خدا مي داند. در هر صورت تمامي كشورهاي جهان در انتظار پرتاب شاتل فضايي چيني هستند و تمامي ما هم اميدواريم كه سرنوشتي مانند شاتل كلمبيا براي آنها رخ ندهد، زيرا فضاپيماي چيني با سرنشين است.

|  ايران  |   تكنيك  |   جامعه  |   داستان  |   دهكده جهاني  |   كتاب  |
|  ورزش  |   هنر  |   صفحه آخر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |