شنبه ۱۸ بهمن ۱۳۸۲ - شماره ۳۳۰۵
رخنه گران
002283.jpg
با پيشرفت و تنوع وسائل ارتباط جمعي و علاقه مردم به استفاده از آنها، مسلماً تحولاتي از جهات مختلف، در ممالك مختلف رخ مي دهد. مهمترين اين تحولات نزديك تر شدن مردم به يكديگر و آشنايي آنها با «فرهنگ» و «آداب و رسوم» يكديگر است. اما در اين ميان بعضي ابرقدرت ها ارتباطات بين المللي را در دست گرفته و آزادي عمل را از كشورهاي ديگر سلب مي كنند. به اين ترتيب ابرقدرت ها روز به روز به قله صعود نزديك تر شده و كشورهاي ضعيف، در سراشيبي نزول قرار مي گيرند. اما چه بايد كرد؟ ... آيا اين روند قابل تغيير است؟
در ماه دسامبر، ژنو پذيراي مهمانان اولين كنگره جهاني «روابط بين الملل» به درخواست ملل متحد و ITU (سازمان بين المللي مخابرات و ارتباط) بود.
از جهاني شدن و تولد اينترنت، به عنوان يك وسيله ارتباط جمعي سريع و در دسترس، فقط يك دهه مي گذرد، اما در همين وقت كوتاه، اينترنت از جنبه هاي سياسي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و ... انقلابي در جهان برپا كرده است. اين تحول از آنجايي ناشي مي شود كه هر شخص با هر ميزان توانايي و درآمد، علاقه مند به برقراري ارتباط با ديگران از طريق اينترنت است.
از طرفي به علت رشد سريع جمعيت در جهان، اعتماد مردم به اينترنت به عنوان يك وسيله ارتباطي و ارتباط دائمي ملت ها با يكديگر، آداب و رسوم، معاملات، اخبار، سرگرمي ها، اخبار علمي، فرهنگي، اجتماعي و .... به سرعت منتقل شده و مردم به تأسي از يكديگر متحول مي شوند. اين تأثيرپذيري در بين نسل جديد، به جهت علاقه وافر به اينترنت و آساني برقراري ارتباط با آن بسيار مشهود است. نسل جديد، ارتباط با نامه را اتلاف وقت مي داند و علاقه به برقراري ارتباط فقط از طريق ايميل و تلفن دارد و اين يعني عصر جديدي از ارتباطات.
اين رشد چشمگير در امر مخابرات از طريق كامپيوتر و اينترنت، براي كشورهاي غربي منافع بي شماري را به دنبال داشته و در واقع فوايد اين تحول را مي توان همپاي فوايد انقلاب «صنعتي اروپا» به حساب آورد. از سويي ديگر به دليل سرعت يافتن و جهاني شدن ارتباطات اينترنتي، جوامعي كه به هر دليل از «امكانات» بهره مند نباشند، از گردونه رقابت خارج شده و «عقب مانده» محسوب مي شوند. براي نمونه توجه كنيد به اين وضعيت نامتعادل:
۹۱ درصد از افرادي كه از اينترنت استفاده مي كنند، ۱۹ درصد از «كل جمعيت جهان» را تشكيل مي دهند! اين مسئله يعني تقسيم كردن جهان به دو بخش شمال و جنوب و يا فقير و ثروتمند، چرا كه ۲۰ درصد از افراد ثروتمند جوامع مرفه، ۸۵ درصد ثروت جهان را در اختيار دارند...!
بنابراين وقت آن رسيده تا تحولي صورت گيرد، اگر نه، ارتباطات مخابراتي و اينترنتي، وسيله اي براي عقب ماندگي بعضي كشورها و رشد چشمگير جوامع ديگر مي شود. اين مسئله مخصوصاً براي بعضي كشورها، مانند كشورهاي آفريقايي بسيار مهم است، چرا كه تنها ۱ درصد از مردم اين مناطق، آن هم «مردها» از اينترنت استفاده مي كنند و اين يعني عمق فاجعه ...!
اين مسائل،  در نشست ژنو مطرح شد و سران كشورها وملل متحد براي تغيير اين روند راه هايي را پيشنهاد كردند:
۱- اولين پيشنهاد، تأسيس «صندوق بين المللي سرمايه»، بود. اين صندوق به منظور رفع نيازهاي مالي كشورهاي فقير بوده و راهي براي گره گشايي مشكلات آنهاست. رئيس جمهور سنگال، كه كشورش يكي از كشورهاي فقير محسوب مي شود، پيشنهاد كرد تا براي خريد هر كامپيوتر براي كشورهاي فقير، فقط ۱ يورو اختصاص داده شود و كشورهاي علاقه مند به مشاركت، اين هزينه را به «صندوق سرمايه» وارد كنند. كشورهاي ثروتمند به راحتي توان پرداخت اين مبلغ را داشته و به اين ترتيب كشورهاي فقير نيز به شبكه جهاني اينترنت وارد مي شوند. از طرفي پيشنهادهايي ديگر مبني بر افزايش فقط ۱ سنت به هر پالس مكالمه در كشورهاي ثروتمند و اختصاص همين مبلغ براي رفع نيازهاي كشورهاي فقير ارائه و مورد استقبال قرار گرفت.
۲- كنترل اينترنت و مكالمات و ارتباط هاي اينترنتي توسط كشورهاي قدرتمند مانند چين؛ به بهانه كنترل عملكردها و كنترل خطوط اينترنتي؛ و يا دخالت آمريكا در مكالمات و ارتباط هاي اينترنتي به بهانه مقابله با تروريسم و تأمين امنيت جهاني، دخالتي آشكار در امور خصوصي ملت ها و دولت ها است. از سويي ديگر، براي تسلط بيشتر بايد علم بيشتري آموخت و همين امر كشورهاي قدرتمند را در امور اينترنتي مسلط تر و كارآمدتر مي كند. در حالي كه در گوشه ديگري از دنيا، بعضي مردم از حداقل امكانات نيز برخوردار نيستند!
۳- تغيير سياستگذاران و برنامه ريزان اينترنت. آمريكا به عنوان اولين قانون گذار و متولي برنامه هاي اينترنتي بيشترين سهم را در كنترل عملكرد ديگران دارد. واشنگتن، بر روي تمامي برنامه هاي اقتصادي، سياسي و .... تسلط كامل دارد.
اما علاوه بر همه اين مسائل، «شفاف شدن عملكرد دولت ها خصوصاً متوليان امور» و حدود آزادي عملكرد دولت هاي قدرتمند در قبال دولت هاي ضعيف تر بسيار مهم است. اين مسئله از طرف كليه حضار خصوصاً سران كشورهاي ضعيف تأييد و استقبال شد.
در بين حضار، «تيم برنري» محقق انگليسي، تأكيد بر روي رهبري و كنترل عملكردهاي اينترنتي، از طريق ملل متحد داشت و مخالفت خود را با هر گونه دخالت دولت هاي بزرگ، اكيداً اعلام كرد. اما، واشنگتن تأكيد اكيد بر روي سرپرستي مستقيم شركت هاي خصوصي و كشورهاي قدرتمند بر روي مكالمات اينترنتي داشت. «واشنگتن» معتقد بود كه رمز پيشرفت، بقا و آزادي ارتباط هاي اينترنتي، به عنوان يكي از سريع ترين وسائل ارتباط جمعي، تنها در سايه كنترل و رهبري اين وسيله مخابراتي از سوي دولت هاي صاحب نام و قدرتمند ميسر است.
اما اين بحث ها به نتيجه گيري نهايي نينجاميد و براي بررسي بيشتر به نشست بعدي در نوامبر ۲۰۰۵ در تونس موكول شد. بنابراين،  آيا وقت آن نرسيده كه با پيشرفت تكنولوژي ما نيز پيشرفت كرده و قوانين و مقرراتي در خور تكنولوژي هاي جديد تدوين كنيم ...؟
منبع: لوموند ديپلماتيك، ژانويه ۲۰۰۴
مترجم: مهتاب صفرزاده خسروشاهي

نگاهي به كشف هاي اتفاقي در تاريخ دانش
سرنديپيتي و سه داروي معجزه گر
ترجمه: حسن سالاري
بازيگران اصلي يك افسانه ايراني به نام «سه شاهزاده سرانديب» به طور اتفاقي كشف هاي مهمي انجام مي دادند. در قرن هفدهم اين افسانه وارد اروپا شد و مورد توجه قرار گرفت. بسياري از مردم براي سال هاي زيادي اين كتاب را مطالعه مي كردند. اما وقتي «هوراس والپول» در قرن هجدهم آن را خواند، يك واژه جديد به فرهنگ واژگان انگليسي اضافه كرد: «Serendipity».
او در نامه اي كه به «هوراس مان» استاد تاريخ واژگان نوشته، ماجراي تازه ترين خلق سرنديپيتي گونه خود را چنين شرح داده است: «... اين كشف در واقع از همان نوع چيزهايي است كه من آن را سرنديپيتي مي نامم. اين واژه آن قدر بامعنا و گوياست كه من چيز بهتري نمي توانم به شما بگويم. با وجود اين سعي مي كنم براي شما توضيح دهم. اگر شما به جاي دانستن تعريف اين واژه بفهميد كه از كجا مشتق شده است، آن را بهتر درك مي كنيد. زماني من افسانه اي به نام سه شاهزاده سرانديب را مطالعه مي كردم. قهرمانان اين افسانه به طور اتفاقي و از روي فراست و زيركي، كشفيات جالبي انجام مي دادند و به چيزهايي دست پيدا مي كردند كه به دنبال آن نبودند. براي مثال، وقتي يكي از آن ها متوجه شد علف هاي سمت چپ جاده خورده شده و علف هاي سمت راست آن دست نخورده باقي مانده اند، دريافت كه چشم راست قاطري كه از آن جا گذشته، كور بوده است...».به اين ترتيب، واژه سرنديپيتي از سال ۱۹۷۴ وارد فرهنگ هاي انگليسي شد. امروزه، واژه هاي «خوش اقبالي»، «بخت بلند»، «نعمت غيرمترقبه» و «خوشبختي» به عنوان معادل فارسي اين واژه در اصل فارسي به كار مي روند. در اين مجموعه، سرنديپيتي را به مفهوم كشف اتفاقي به كار برديم و تاكنون شما را با چند سرنديپيتي در عرصه شيمي آشنا كرديم. امروز سرنديپيتي را در عرصه داروشناسي دنبال مي كنيم.
كوئينين. داستان كشف اتفاقي اين داروي ضد مالاريا بيش تر به يك افسانه مي ماند تا حقيقت. به هر حال، تحفه با ارزش سرنديپيتي است. نخستين بار،  سرخپوستان آمريكاي جنوبي به كاربرد پزشكي كوئينين پي بردند. براساس داستاني مشهور، سرخپوستي كه از تب مالاريا رنج مي برد، به طور اتفاقي مقداري كوئينين مصرف كرد.
او كه به شدت تشنه بود، در يكي از جنگل هاي ارتفاعات آند از آبگيري يك مشت آب تلخ مزه نوشيد. در اطراف آبگير چند درخت «سينكونا» وجود داشت كه مردمان محلي آن را «كوئينا - كوئينا» مي ناميدند. اين درخت، پوست تلخ مزه اي دارد كه بوميان تصور مي كردند بسيار سمي است. اما وقتي تب آن سرخپوست به طور معجزه آسايي فروكش كرد، به نظرش رسيد كه بهبودي اش با پوست آن درخت ارتباط دارد. از اين رو، مقداري از پوست آن را به قبيله خود برد تا از آن براي درمان مالاريا استفاده كنند.
امروزه، داروهايي كه اساس آنان بر كوئينين است، به عنوان درمان هايي مؤثر براي جلوگيري از رشد و تكثير انگل مالاريا در انسان استفاده مي شوند.
پني سيلين. شايد كشف اين دارو را بتوان بزرگترين كشف پزشكي ناميد. هر چند اين كشف تحفه اتفاق بود، اما براي استخراج، شناسايي و توليد انبوه اين دارو، تلاش هاي زيادي صرف شد. به علاوه ، كشف پني سيلين راه را براي شناسايي و ساخت داروهاي ضد ميكروب بسيار باارزش هموار كرد.
در تابستان ۱۹۲۸، دكتر فلمينگ متوجه شد مقداري كپك (قارچ) ظرف محيط كشت باكتري هاي آزمايشگاهش را آلوده كرده اند. او به جاي دور ريختن آن ظرف ها، برخلاف ساير همكارانش تصميم گرفت ظرف هاي آلوده به كپك را با دقت بيشتري مورد بررسي قرار دهد.وقتي ظرف محيط كشت باكتري ها به كپك آلوده مي شود، نقاط شفافي بر سطح بستر كشت ظاهر مي شود و فلمينگ به دنبال توجيه اين مشاهده بود. بررسي هاي او نشان داد كه آن كپك كه «پني سيليوم» ناميده مي شود، با توليد ماده اي به نام «پني سيلين» باعث تخريب باكتري ها مي شود.
اما شناسايي نوع كپك و عرضه انبوه پني سيلين بيش از يك دهه طول كشيد و سرانجام پني سيلين جان بسياري از سربازان را در جنگ جهاني دوم و پس از آن نجات داد. پني سيلين لقب داروي معجزه گر را براي خود و جايزه نوبل ۱۹۴۵ را براي فلمينگ و دو دانشمند رهروي او، به ارمغان آورد.
فلمينگ كشف اتفاقي مهم ديگري نيز انجام داد. او كه درآن سال ها روي آنفلوانزا كار مي كرد، متوجه شد كه آب بيني و اشك چشم حاوي آنزيمي به نام «ليزوزيم» اند كه مانند پني سيلين، باكتري ها را نابود مي كند.علاوه بر انسان، جانداران ديگري مانند وزغ ها و قورباغه ها نيز مواد ضد ميكروب مي سازند. اولين بار يك «زيست شيميدان» ايتاليايي به اين حقيقت پي برد. يك روز سگ او پس از به دهان گرفتن وزغي حالت ناخوشايندي پيدا كرد. وزغ را به داخل آزمايشگاه برد و در «زهرش» مواد متنوعي پيدا كرد كه برخي از آن ها پادزي (آنتي بيوتيك) بودند. دو زيستان به طور معمول سطح پوست خود را با مايعي مخاطي مي پوشانند كه حاوي مواد ضد ميكروب است. در واقع، آنان با ترشح اين مواد بر سطح پوست از آن در برابر باكتري ها محافظت مي كنند. اين سرنديپيتي، دانشمندان را به سوي كاوش بيش تر در طبيعت و شناسايي پادزي هاي كارآمد جلب كرد.
سرنديپيتي در دنياي داروشناسي و داروسازي به كشف هاي مهم و حيات بخش زيادي انجاميده است كه به گوشه  هايي از آن اشاره كرديم. اما به خاطر داشته باشيد در تمامي اين كشف هاي اتفاقي يك ويژگي همواره نمود دارد و آن ذهن باز و آماده است. «جوزف هنري» فيزيكدان آمريكايي، كلام جالبي در اين زمينه دارد: «بذر كشف هاي بزرگ هميشه در پيرامون شما پراكنده است، اما آن ها فقط در ذهن هايي ريشه مي دوانند كه براي پذيرش آن ها به خوبي آماده شده باشند.»
منبع: www.pbs.org

بازار دانش
002286.jpg

كمر درد
مؤلف: دكتر مسيح صديق رحيم آبادي/ زير نظر: دكتر فرهاد غريب دوست/ ناشر: حيان- اباصالح/ چاپ اول۱۳۸۲،/ ۷۲ صفحه/ ۷۹۰ تومان.
در اين كتاب كم حجم علل و عوامل كمردرد مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. بايد بدانيم كه هيچ گونه درمان سريع، قطعي و كامل براي كمردرد وجود ندارد و هدف تمامي درمان ها كاستن علايم و كاهش سرعت ايجاد تخريب هاي ستون فقرات است. بنابر اين همانند تمامي بيماري ها بهترين درمان پيشگيري است.
آناتومي (كالبد شناسي) ستون فقرات، علل دردهاي كمري و پشت دردها، علايم يا تشخيص، درمان، پيشگيري، ورزش ها و نرمش هاي مناسب براي كمر، عناوين بخش هاي هفتگانه كتاب است.

002289.jpg

دانستنيهاي بيماري هاي قلب
تأليف و گرد آوري: دكتر مهدي سلطاني/ زير نظر: دكتر محمدحسين ماندگار/ ناشر: حيان/ / ۷۶ صفحه/ ۱۲۰۰ تومان.
بيماري هاي قلب و عروق يكي از شايع ترين بيماري هاي عصر ماست. زندگي هاي ماشيني و صنعتي، فشارهاي روحي رواني روزافزون، آلودگي هوا و عوامل بسيار ديگري دست به دست هم داده اند تا قلب ما را بيمار سازند. مؤلف در بخشي از مقدمه هدف كتاب را بالا بردن سطح آگاهي عمومي از بيماري هاي قلب و همچنين نحوه پيشگيري و درمان آنها بيان كرده است.

002292.jpg

در اعماق ۳dsMAX6
مؤلف: داريوش فرسايي/ ناشر: آينده ديگر/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ دوره سه جلدي با سي دي همراه: ۹۵۰۰ تومان.
مؤلف در بخشي از مقدمه اين مجموعه آورده است: هنگامي كه در محيط برنامه هاي متحرك سازي سه بعدي كار مي كنيم در دنيايي قرار داريم كه همه اجزا، اشياء و عناصر و پديده ها و حركات و روابط آن در دستان ما قرار دارند. ساخت كاراكترها و اشياء و محيط هاي مجازي و تنظيم دلخواه روابط و رفتارها و خصوصيات آنها هم براي سازنده و هم براي بينندگان بسيار لذت بخش است. هرچه هنرمند متحرك سازي بر محيط و ابزارهاي كارش تسلط بيشتري پيدا كند، حاصل كارش زيباتر و رويايي تر خواهد شد. همراه اين مجموعه يك سي دي عرضه شده كه شامل پوشه ها و فايل هاي تمرينات كتاب است.

علم
اقتصاد
انديشه
سياست
فرهنگ
ورزش
هنر
|  اقتصاد  |  انديشه  |  سياست  |  علم  |  فرهنگ   |  ورزش  |  هنر  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |