فرهنگ مردم ۶-۷
شماره هاي ۶ و ۷ فصلنامه فرهنگ مردم با طرح جلدي متفاوت از شماره هاي گذشته منتشر شد. اين نشريه كه به كوشش سيداحمد وكيليان از فرهنگ شناسان و فرهنگ پژوهان جدي فرهنگ عامه انتشار مي يابد (آن هم در وضعيتي كه همه ما مي دانيم، دخل و خرج انتشار اين گونه نشريات هزينه صرف است و تنها عاشقي مي خواهد كه چنين دل به دريا زند يك تنه چنين كاري را سامان دهد) در اين شماره مطالبي از فرح اصولي (نقاش هنرهاي والا)، اولريش مارزلف (هنر تصويرگري در چاپ سنگي)، جواد صفي نژاد (هنرهاي از ياد رفته)، محمدرسول دريا گشت (واژه چهل در تداول عامه)، و... آمده است. اين نشريه در ۱۷۰ صفحه و به قيمت ۱۰۰۰ تومان منتشر شده است.
جهان كتاب- ويژه نوروز
همانند سالهاي گذشته ويژه نامه نوروزي جهان كتاب اندكي فربه تر از شماره هاي عادي آن است. دست اندركاران تهيه اين هفته نامه خواندني حوزه كتاب سعي كرده اند برخي مطالب متناسب پايان سال را براي اين شماره در نظر بگيرند. از جمله: بهترين كتابهاي سال ۲۰۰۳ با ترجمه صفدر تقي زاده،
«پليسي نويسان مشهور معاصر» نوشته ياسمن منو، بخشي از ترجمه كتابي از سامرست موام، بررسي كتاب تصوير كهنه ايزايل آلنده، نامها و سايه هاي محمدرحيم اخوت، «ساختار نهاد و انديشه ديني در ايران عصر صفوي» اثر منصور صفت گل، «پيام جاودانه» محمدرضا حكيمي «سيحون وي»، نقدي از كاوه بيات بر كتاب ايران، جدال نفت و نقش قوام السلطنه كه در آن نويسنده كتاب را نوعي كتاب سازي نام نهاده تا كتاب! گفت وگو با محمود برآبادي، معرفي كتابهاي مختلف با يادداشتهايي از علي حصوري، مژده دقيقي، كاوه بيات و... همچنين آگهي هاي كتابهاي منتشره و در دست انتشار بسياري از ناشران شناخته شده كشور در اين شماره آمده است كه خود اطلاع رساني مفيد و مؤثري در اين زمينه است.
افق هاي نو
در بررسي هاي زبان و ذهن
نويسنده: نوام چامسكي/ ترجمه: سيدعلي ميرعمادي/ انتشارات : موسسه خيريه آموزشي فرهنگي شهيد مهدوي/ نوبت چاپ: اول- ۱۳۸۲ / شمارگان: ۱۰۰۰ نسخه/ بها: ۴۵۰۰ تومان
دانش زبانشناسي پس از فرديناند دو سوسور ؛ زبانشناس بزرگ سويسي و پايه گذار زبانشناسي ساختگرا وارد عرصه هاي نويني شده از اين پس بود كه زبانشناسي چونان دانش سرزنده و پويا ارتباطش را باعلوم ديگر بيشتر تحكيم كرد و بر آنها تاثير بسزايي نهاد.
عمده اين تاثيرات را مي توان در انسانشناسي، روانكاوي نقد ادبي، نقد فيلم و سينما، فلسفه و ... مشاهده كرد. اما سرنوشت زبانشناسي در آمريكا به گونه اي ديگر رقم زده شد. بدين معنا كه اگر زبانشناسي ساختگرا از درون زبانشناسي تاريخي و تطبيقي از يك سو و مطالعات فلسفي از ديگر سو جوانه زد ولي زبانشناسي آمريكا -اگر چه بي نصيب از تاثيرات زبانشناسي ساختگرا نمانده بود- از دل مردم شناسي آمريكايي برخاست.
مي دانيم كه مردم شناسي در آمريكا با كشف قبيله هاي سرخپوست و پژوهش بر روي فرهنگ و زبانهاي آنها شكل گرفت. از اين رو بي سبب نبود كه ارجاعات نخستين بزرگان زبانشناسي آمريكايي؛ يعني بلومفيلد، ساپير، ورف و ... براساس داده هاي انسانشناسي شكل گرفته باشد. از اين رو زبانشناسي آمريكايي از همان آغاز با ذهن انسان، فلسفه ذهن مشتركات زباني بشر سرشته شد. اما چندين دهه لازم بود تا دانشمند زبانشناسي چون نوام چامسكي سربرآورد و انقلابي نوين نه تنها در زبانشناسي كه - به گمان بسياري- در فلسفه ذهن ايجاد كند. از اين رو بسياري بر اين باورند كه زبانشناسي چامسكي كاملا دكارتي است. نظريه چامسكي كه در زبانشناسي به نام گشتاري- زايشي(transformative-generative ) معروف است، بيشتر بر فرآيندهاي تغيير و تبديل، پويشهاي زباني نظر دارد. چامسكي معتقد است كه زبانهاي جهاني عليرغم تفاوتهاي نحوي و آوايي آشكار در ژرف ساخت (Deep-structure) از همساني هاي زيادي برخوردارند. اين مسئله او را به سوي جهانيهاي زبان سوق داد. شايد چامسكي ما را به بازسازي برج بابل فرا مي خواند! به هر روي چندين كتاب اوتاكنون به فارسي ترجمه شده كه مي توان به «ساختهاي نحوي»، «زبانشناسي دكارتي»، «زبان و ذهن»، اشاره كرد. كتاب «افق هاي نو در بررسي هاي زبان و ذهن» كه بتازگي روانه بازار كتاب شده، مجموعه اي است از تازه ترين مقاله هاي چامسكي در باب فلسفه ذهن و زبان، به گفته گيلبرت هارمن و رابرت فريدين كتاب حاضر از جمله برجسته ترين آثاري است كه زمينه هاي عام فلسفه زبان و ذهن را به بحث مي گذارد. برخي از مقاله هاي اين كتاب از اين قرار است: افق هاي نو در بررسي زبان، تبيين كاربرد زبان، زبان به عنوان يك پديده طبيعي، كاوشهاي درونگرايانه/ ذهن گرايانه. كتاب حاوي پيشگفتار جامع و مفيدي در باب انديشه هاي زباني چامسكي است كه مي تواند. برخي از مشكلات كتاب را براي خواننده آسان گرداند نيز در پايان كتاب واژه نامه انگليسي- فارسي براي آگاهي خوانندگان از واژه گزيني و برابر نهادهاي فارسي در مقابل واژه هاي انگليسي آورده شده است.
پازند
توجه به زبان، چه به عنوان ابزاري براي تفاهم و انتقال انديشه و چه به عنوان محمل انديشه از ديرباز انديشمندان را به خود مشغول كرده است. از نخستين انديشه هاي اسطوره اي و ديني گرفته تا تأملات فلسفي در يونان، روم، ايران، بويژه هند همه در پي تبيين چيستي زبان بوده اند. به همين دليل شايد بي اغراق اين دو وجه مختلف زبان (ابزار تفاهم و محمل انديشه) بعدها به دو شاخه متمايز فلسفه زبان و زبانشناسي بدل مي شود. هر چند امروزه مرز ميان اين دو از ميان رفته است. در ايران نيز فارغ از سنت انديشه ورزي در باب زبان در پيش از اسلام و بويژه پس از اسلام، و پايه گذاري گروه زبانشناسي در دانشگاه تهران توسط شادروان دكتر محمد مقدم در دهه چهل مجله ها و نشريه هاي زيادي در اين باب به زيور چاپ آراسته شده اند. در اين ميان فصلنامه پا زند كه هم اكنون به بازار كتاب درآمده، قصد دارد تا «فرصتي را براي بيان انديشه هاي صاحب نظران علم زبان فراهم آورد. پازند قصد دارد تا به مطالعه زبان از جنبه هاي مختلف آن بپردازد و زبان را با كمك پژوهشگران آن بررسي نمايد.» از اين رو به نظر مي رسد كه پازند به مباحث همگاني و تخصصي زبان توأماً مي پردازد.
برخي از مطالب منتشر شده در پازند از اين قرارند: دلدادگان شعر فارسي، مقوله بندي در زبان، حرفها و نامه هاي ريلكه و نيما براي شاعران جوان، زندگينامه علمي دكتر قريب، بانوي بزرگ شرق شناس و... پيش شماره فصلنامه پازند به مدير مسئولي و سردبيري فاطمه نعيمي حشكوائي و به بهاي ۶۰۰۰ ريال به چاپ رسيده است.
«هفت» ويژه نوروز منتشر شد
نهمين شمار ماهنامه فرهنگي هنري «هفت» ويژه نوروز ۸۳ منتشر شد.
در اين شماره مطالبي با اين عناوين به چاپ رسيده اند: تلويزيون كودكي شامل: دوران كودكي طناز بود، روزهاي تلويزيون، شزم، شزم آشناي ما، داستان شامل: حاج لطف الله، درباره داستان «مستأجر»، جشنواره فيلم فجر شامل: طلاي سرخ، «بيل را بكش» فقط يك فيلم است، گفت و گو با پروانه اعتمادي «اين فتوژنيك ها»، جشنواره تئاتر فجر، Seven Love Cities.
نشريه «هفت» به صاحب امتيازي و مدير مسئولي احمد طالبي نژاد و سردبيري مجيد اسلامي در ۹۲ صفحه با قيمت ۸۵۰ تومان انتشار مي يابد.