هادي سپانلو
سپرده گذاري مردم نزد بانكها از دو لحاظ داراي اهميت مي باشد: اول آن كه پولي كه مردم به بانكها مي سپارند، قدرت وام دهي بانك ها را افزايش مي دهد و لذا بانكها مي توانند از محل پس اندازهاي جمع آوري شده وام هاي جديد بيشتري در جهت امور توليدي و سرمايه گذاري تأمين كنند. دومين اهميت افزايش سپرده هاي مردم نزد بانكها اين است كه وقتي مردم ترجيح دهند پول خود را نزد بانكها نگهداري نموده و كمتر براي خرج آن اقدام نمايند، از حجم پول در گردش كاسته شده كه اين امر باعث كاهش نرخ تورم و در نتيجه افزايش قدرت خريد مردم مي گردد. همين عوامل باعث شده كه بانكها به طرق مختلف مردم را جهت مراجعه به آنها و سپرده گذاري تشويق نمايند و به اين ترتيب به رونق اقتصادي كشور كمك كنند.
در جهان امروز اهميت جذب منابع مالي آنقدر براي بانك ها مهم و حياتي مي باشد كه رقابت  بسيار شديدي در اين زمينه بين آنها ايجاد نموده است. يكي از عمده ترين دلايل ارائه خدماتي چون تلفن بانك، فاكسي بانك، كارتهاي هوشمند و نيز ايجاد شعبه در خارج از سرزمين اصلي و يا استفاده از فن آوري  پيشرفته مانند دستگاه هاي خودپرداز(اي،تي،ام) و كارتهاي اعتباري و غيره جلب اطمينان و توجه و تشويق بيشتر مردم براي سپرده گذاري در بانكها مي باشد. در اين راستا و طي چند دهه اخير زمينه هاي جديدي جهت جذب بيشتر سپرده  و ارائه خدمات بهتر و سريع تر به مشتريان به وجود آمده است كه برخي از آنها عبارتند از: بانكداري از طريق تلويزيون و موبايل و استفاده گسترده از شبكه اينترنت و ارائه خدمات بانكي مانند چك و پول الكترونيكي و رواج روزافزون تجارت الكترونيكي در عرصه فعاليت هاي اقتصادي.
سؤالي كه در اين جا مطرح مي باشد آن است كه چه متغيرهاي اقتصادي در جذب سپرده ها تأثير گذارند؟ آيا متغيرهايي مثل: درآمد ملي، نرخ ارز، تورم و شاخص بهاي دارايي هايي چون: كالاهاي شبه سرمايه اي مانند خودرو، مسكن و قيمت سكه طلا روي حجم سپرده هاي بانكي مؤثرند؟ آيا عوامل مؤثر در بانكداري از قبيل تبليغات، تعداد كاركنان، تعداد شعب، حجم تسهيلات اعطايي و... بر سپرده هاي بانكها تأثير گذار مي باشند؟ و اين كه در صورت تأثيرگذاري، تأثير هر كدام از متغيرهاي مذكور به چه ميزان مي باشد؟
عموماً در فعاليت هاي يك بانك، جذب منابع مالي از اهميت بسيار زيادي برخوردار است، زيرا موفقيت در اين زمينه مي تواند عاملي براي موفقيت در ساير زمينه ها باشد، از آنجا كه جذب منابع مالي براي هر بانك و سيستم بانكي هم به عوامل بيرون سازماني و هم درون سازماني مربوط مي شود، شناخت اين عوامل و ميزان تأثيرگذاري هر كدام از آنها نيز براي موفقيت در اين زمينه مهم و اساسي است.
به طور كلي عوامل مؤثر بر جذب سپرده ها عبارتند از:
۱- سياستهاي بانكي: برخي از اين سياستها شامل موارد زير مي باشند: 
نرخ سود: نرخ سود بايستي به ميزاني مشخص شود كه براي سپرده گذار نگهداري پول در بانك جذاب باشد، به خصوص بايد يك تناسب منطقي بين اين نرخ و نرخ سود در بازار آزاد وجود داشته باشد.
دسترسي سريع و آسان و مطمئن به سپرده : بانكها بايستي براي سپرده گذاران امكانات مناسبي را جهت دسترسي سريع و آسان و مطمئن به سپرده هاي خودشان فراهم آورند. در اين خصوص فن آوريهاي نوين امكانات جالبي را ارائه مي نمايند كه از آن جمله دستگاه هاي خودپرداز و عابربانك ها مي باشند كه به آساني پول مورد نياز را در اختيار صاحب سپرده قرار مي دهند. با اين حال فن آوريهاي نوين مي توانند با گسترش خدماتي كه ارائه مي نمايند نوعي چالش را نيز براي بانكها به وجود آورند كه اين مسئله به خصوص در ارتباط با كارتهاي مغناطيسي و هوشمند و نقص فني و عدم پرداخت پول توسط دستگاه هاي خودپرداز برخي از بانك ها به خصوص در اوايل هر ماه كه زمان پرداخت حقوق كاركنان دولت است قابل توجه مي باشد.
امنيت و حفظ و نگهداري سپرده ها: سپرده گذاران بايستي با خيال آسوده پول هاي خود را نزد بانكها و يا مؤسسات مالي پس انداز نمايند و از بازگشت پول و سود متعلقه آسوده خاطر باشند.
۲- نقش مديريت و نيروي انساني: مسائلي كه در اين قسمت مطرح مي شوند عبارتند از: تخصص، كارايي و تعداد پرسنل شعب، همچنين مسائل مربوط به تعداد شعبه ها، تعداد باجه هاي تحويلداري و... و پاسخگو بودن پرسنل بانك به مراجعين. براي مثال در كشورهاي غربي هنگامي كه در يك شعبه ازدحام مراجعين پيش مي آيد. ساير مسئولين و حتي رئيس شعبه وظايف عادي خود را رها نموده و به انجام امور مربوط به مشتريان مي پردازند.
۳- عوامل فيزيكي و فن آوري: اين عوامل شامل موارد زير مي باشند:
استفاده از تجهيزات مدرن: از قبيل دستگاه هاي خودپرداز، استفاده از رايانه براي حفظ و نگهداري اطلاعات و سرعت بخشيدن به انجام امور مشتريان، به خدمت گرفتن ماهواره و سيستم هاي مخابراتي پيشرفته براي انتقال و جابه جايي سريع و به موقع حواله هاي بانكي و انتقال پول از يك شعبه به شعب ديگر و از يك حساب به ساير حساب هاي بانكي و...
وجود تجهيزات جانبي براي مشتريان: از قبيل دستگاه پول شمار، ميز و صندلي، رايانه و همچنين تأمين گرمايش و سرمايش و روشنايي مناسب براي شعب.
موقعيت و وسعت شعب: از جمله موارد مهمي كه در امر جذب منابع براي بانك ها مؤثر است وضعيت شعب آن از نظر موقعيت مكاني(اداري، تجاري و يا مسكوني بودن منطقه شعبه) و همچنين دوري و يا نزديكي به ساير بانكها و نيز وسعت شعبه از نظر پاسخگويي به مشتريان مي باشد. بديهي است ظاهر زيبا و تميز شعب در جذب منابع تأثير بسزايي دارد.
۴- ساير عوامل: برخي از عوامل مانند پيش فروش موبايل، خودرو و غيره و يا فروش اوراق مشاركت و نيز نوسانات قيمت سكه و طلا، ارزهاي خارجي(به خصوص دلار)، زمين، مسكن و خودرو در افزايش و يا كاهش سرمايه گذاري در بانك ها مي تواند مؤثر باشد.
تبليغات بانكها و اعطاي جايزه و همچنين پرداخت تسهيلات مرتبط با سپرده گذاري از جمله عوامل ديگري هستند كه بر جذب منابع توسط بانكها تأثير مستقيم دارند.
به اين ترتيب و بر اساس تحقيقات صورت پذيرفته توسط كارشناسان امر، به طور كلي حجم مانده سپرده هاي بانكي، با شاخص  بهاي كالاهاي شبه سرمايه اي مانند خودرو، نسبت معكوس و با شاخص بهاي مسكن و نرخ ارز رابطه مستقيم داشته است، يعني هر گاه شاخص قيمت مسكن و نرخ ارز بالا رفته است، حجم مانده سپرده هاي بانكي افزايش يافته است. بر عكس سپرده نزد بانكها با حجم نقدينگي و درآمد ملي با هم نسبت مستقيم دارد و افزايش حجم نقدينگي و درآمد ملي باعث افزايش سپرده ها مي شود. از سوي ديگر رابطه بين سرمايه گذاري كل و سپرده هاي بانكي معكوس است.
در اين راستا تحقيقات نشان مي دهد كه نرخ سود سپرده ها در كل سيستم بانكي نقش آنچنان مؤثري در جذب سپرده ها نداشته و حساسيت سپرده هاي بلندمدت نسبت به تغييرات نرخ سود از سپرده هاي كوتاه مدت بيشتر مي باشد. اين موضوع بدين معنا است كه در صورت كاهش نرخ سود، ميزان سپرده هاي بلند مدت بيشتر از سپرده هاي كوتاه مدت كاهش مي يابد. همچنين هزينه جذب منابع در سيستم بانكي ايران از هزينه هاي جذب پول در بازار آزاد تبعيت نمي كنند و بين نرخ سود پرداختي به سپرده ها در سيستم بانكي و نرخ سود پرداختي در بازار آزاد و همچنين بين هزينه عمومي بانك ها و هزينه پول در اقتصاد بازار رابطه معني داري وجود ندارد.
در خصوص عوامل فيزيكي، حسب نظر سنجي انجام شده از مسئولين و معاونين برخي از شعب يكي از بانك ها در شهر تهران وسعت مفيد شعبه براي پاسخگويي به مشتريان بيشترين و مسكوني بودن منطقه شعبه كمترين ميزان تأثيرگذاري در جذب منابع از نظر موقعيت مكاني شعب را دارا مي باشند. اداري و يا تجاري بودن منطقه شعبه و وجود شعب ديگر در شعاع ۲۰۰ متري به ترتيب و در درجات بعدي اهميت قرار گرفته اند. از نظر تجهيزاتي نيز تأثيرگذارترين عامل در جذب منابع براي شعبه، وجود صندلي و ميز جهت استفاده مراجعين و كم اثرترين عامل وجود دستگاه پوز معرفي شده است. در اين خصوص وجود دستگاه  رايانه براي استفاده مشتريان، روشنايي مناسب، وجود دستگاه  پول شمار براي استفاده مراجعين، سرمايش و گرمايش مناسب، وجود دستگاه آبسردكن و سرانجام وجود دستگاه  خودپرداز در رده هاي بعدي اهميت قرار گرفته اند. بر اساس اين نظرسنجي مي توان استنباط نمود كه از جانب مسئولين شعب هنوز استفاده از دستگاه هاي مدرن نظير خودپرداز و پوز مهم تلقي نمي شود كه احتمالاً اين امر به علت عدم آگاهي كافي از فوايد و تأثيرات مثبت استفاده از چنين تجهيزاتي در امر جذب منابع حادث شده است.
در ارتباط با پرداخت تسهيلات و تعداد كاركنان شاغل در شعب، بر طبق تحقيق صورت پذيرفته چنين استنباط مي شود كه شعب در صورت افزايش ارائه تسهيلات به افراد مي توانند منابع آنها را بيشتر جذب نمايند. در واقع افراد با شعبي كه به آنها تسهيلات بيشتري اعطا مي نمايند، بيشتر كاركرده و منابع خود را به آن شعبه انتقال مي دهند. همچنين در شرايط حاضر شعب مختلف بانك ها به طور ميانگين داراي تعداد كاركنان بيش از نياز هستند. اگرچه در شرايط فعلي، ايجاد اشتغال از اولويت هاي مهم دولت به شمار مي رود ولي حسب تحقيق صورت پذيرفته چنين استنباط مي شود كه با كاهش تعداد پرسنل شعب در بانك ، كارآيي افزايش خواهد يافت. با توجه به يافته هاي حاصل از آن مطالعه، همان گونه كه انتظار مي رفت، شعبي كه داراي پرسنلي با اختلاف سابقه كاري زياد مي باشند نسبت به شعبي كه كاركنان آن داراي سابقه كاري نزديك به هم هستند، در جذب منابع موفق تر مي باشند. به طور كلي شعبي كه كارمندان آن به صورت تركيبي از نيروهاي كم سابقه، ميان سابقه و پرسابقه مي باشند در امر جذب منابع موفق تر بوده اند. همچنين از ديدگاه ديگر مي توان گفت با فرض وجود شايسته سالاري در اشتغال بانكها، با افزايش نابرابري حقوق، انگيزه كاري در ميان كاركنان افزايش يافته كه اين امر موجب بالا رفتن كارايي و دقت آنها شده كه در نهايت افزايش جذب منابع در بانكها را در بر خواهد داشت.
در مجموع، همان طور كه در ابتداي مقاله نيز بدان اشاره شد، به نظر مي رسد كه رمز اصلي براي جذب بيشتر سپرده ها مانند ساير فعاليت هاي موفق بانكي جلب اعتماد و اطمينان مردم و در سايه ارائه خدمات شايسته و بهنگام مي باشد.

بوش غرق در بحران نفت و بنزين
جورج بوش، رئيس جمهور آمريكا در سال ۲۰۰۲ در جريان تبليغات انتخابات رياست جمهوري به مردم اين كشور قول داد، كشورهاي عضو اوپك را براي افزايش توليد متقاعد سازد تا نفت به وفور در دسترس باشد.
اما حالا كه اوپك توليدات خود را كاهش داده و قيمت بنزين در داخل آمريكا نيز افزايش يافته، دمكراتها، بوش را هدف شديدترين انتقادات خود قرار داده اند.
در حال حاضر، شهروندان آمريكايي مجبور هستند براي خريد يك گالن بنزين، ۷۶/۱ دلار بپردازند كه اين قيمت، ركورد تازه اي به شمار مي آيد.
اسپنسر آبراهام وزير انرژي آمريكا در پاسخ به منتقدان دولت گفت: من اطلاع دارم كه بوش با سران اغلب كشورهاي عضو اوپك گفت و گو داشته است.
البته وزير به اين موضوع اشاره نكرد كه آيا بوش پس از اعلام تصميم اوپك مبني بر كاهش توليدات خود به مذاكره پرداخته و يا اين گفت و گوها پيش از اجلاس اخير اوپك صورت گرفته است.
چند روز قبل يك سناتور دمكرات از وزير سئوال كرد، آيا بوش با سران كشور عربستان كه بزرگترين توليدكننده نفت در جهان است گفت و گو داشته يا خير، كه وزير به پرسش وي پاسخ نداد. در حقيقت، عربستان يكي از كشورهايي بود كه ساير كشورهاي عضو اوپك را تشويق به كاهش توليد نمود.
بوش در زمان تبليغات انتخابات رياست جمهوري به صراحت گفت: من با سران كشورهاي عضو اوپك تلفني تماس خواهم گرفت و از آنان خواهم خواست توليدات خود را افزايش بدهند.
اما طي سه سال اخير، دولت بوش در مورد مذاكره با كشورهاي عضو اوپك، «ديپلماسي سكوت» را اتخاذ كرده و اخباري در اين زمينه منتشر نمي كند.
اما پيش از برگزاري اجلاس اخير اوپك، كاخ سفيد تلاش كرد، تا زمان اعمال كاهش توليد اوپك را به تعويق بيندازد. ابتدا دو كشور امارات و كويت با اين درخواست آمريكا موافقت كردند اما عربستان آن را رد كرد.
وزير انرژي آمريكا همچنين اعلام كرد، دولت اين كشور به توليدكنندگان عمده نفت در اوپك تأكيد كرده، قيمت نفت بسيار بالاست و به همين دليل آمريكايي ها مشغول بررسي تمام جوانب جهت مقابله با افزايش قيمت نفت مي باشند.
در سناي آمريكا نيز، يكي از نمايندگان دمكرات، عربستان را متهم به ايجاد محدوديت در عرضه نفت جهت رساندن قيمت اين محصول به ۴۰ دلار براي هر بشكه نمود.
وي گفت: آمريكا دوست خوبي براي عربستان بوده اما عربستان به اندازه مساوي به ما خوبي نكرده است.
حربه جديد آمريكا براي تضعيف اوپك
نمايندگان مجلس آمريكا قصد اصلاح قوانين ضد تراست را دارند كه هدف از اصلاح اين قوانين، غيرقانوني اعلام كردن فعاليت اوپك است.

مهاجرت قانوني و غيرقانوني كارگران خارجي به بازار كار ژاپن و كره، اين دو كشور را با بحران هاي اجتماعي مواجه كرده است. با توجه به رونق گرفتن اقتصاد برخي از كشورهاي آسيايي، كوچ قانوني و يا غيرقانوني جويندگان كار به بازار كار اين كشورها، نوعي تنش اجتماعي ايجاد كرده است.
البته اين كارگران خارجي براي ادامه حيات كارفرمايان كشورهاي آسيايي سرنوشت ساز مي باشند چون كارگران بومي حاضر به انجام مشاغل طاقت فرسا و يا آلوده نمي باشند.
البته فعالان اقتصادي كشورهاي غربي از ديرباز با چنين پديده اي مواجه بوده اند. از مدتها قبل كارگران چيني، زندگي ايده آلي در سان فرانسيسكو جستجو مي كردند و يا كارگران هندي، پاكستاني و فيليپيني كه به ميادين نفتي خاورميانه هجوم مي آوردند يا كارخانه هاي آلمان، فرانسه و انگليس و در حال حاضر كارخانه هاي كره، ژاپن، و تايوان مملو از كارگران خارجي است.
جوامع چند مذهبي و چند مليتي مانند آمريكا، هجوم كارگران خارجي را در برخي مواقع به راحتي و در برخي مواقع ديگر با دشواري پذيرفته اند، اما جوامع آسيايي هنوز نتوانسته اند با پديده مهاجرت كارگران خارجي كنار بيايند. به عنوان مثال اخيراً مقامات دو كشور ژاپن و كره جنوبي مبارزه گسترده اي را براي اخراج كارگران خارجي آغاز كرده اند، كارگراني كه بيش از موعد مقرر در اين كشورها باقي مانده اند.
البته يكي از دلايل اصلي اقدامات اخير دولت كره و ژاپن، شيوع بيماري سارس از سال ۲۰۰۳ بود. آنها معتقدند كه كارگران مهاجر عامل اصلي گسترش بيماري هاي واگيردار، قاچاق مواد مخدر و انسان هستند.
به گزارش كميسيون اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل (اسكاپ) در منطقه آسيا و پاسيفيك در حال حاضر ۵/۵ ميليون كارگر مهاجر در اقتصاد كشورهاي شرق و جنوب شرق آسيا مشغول به كار هستند. در گزارش اسكاپ آمده است: با توجه به پراكنده بودن ميليون ها كارگر مهاجر در كشورهاي آسيايي، بحران هاي اجتماعي در اين كشورها در حال شكل گرفتن است و به همين دليل كشورهاي مبدأ مهاجران بايد برنامه ريزي جامعي در اين رابطه داشته باشند.
با توجه به ساختار مستحكم خانواده در فرهنگ كشورهاي آسيايي، اين نوع مهاجرت ها اثرات منفي روي اين ساختار خواهد داشت. به عنوان مثال، اغلب زنان فيليپين، اندونزي و سريلانكا، خانواده را براي كار در كشورهاي ديگر ترك مي كنند كه به طور حتم انسجام خانواده اين گونه از بين خواهد رفت.
يكي ديگر از معضلات كشورهاي آسياي جنوب شرقي، قاچاق كودكان و زنان است كه از آنها در جنايت هاي سازمان يافته شده استفاده مي گردد. گفته مي شود كه بيش از ۲۲۵ هزار نفر در اين منطقه از جهان قرباني اين پديده شده اند.
از سوي ديگر درآمد كارگران مهاجر براي كشورهاي مبدأ و خانواده هايشان حياتي است. به گزارش بانك جهاني، درآمد كارگران مهاجر، دومين منبع سرمايه توسعه در كشورهاي جهان سوم است كه اين رقم در سال ۲۰۰۱ بالغ بر ۳/۷۲ ميليارد دلار و به عبارتي ۳/۱ درصد توليد ناخالص داخلي جهان بود. البته طي چند سال اخير، مسير حركت كارگران مهاجر تغيير كرده است. در سال ۱۹۹۰ ، ۶۵ درصد از كارگران مهاجر كشور فيليپين براي كار به خاورميانه سفر كرده اند اما در سال ۱۹۹۸ اين رقم به ۴۷ درصد كاهش يافت.
البته وقوع جنگ در خليج فارس باعث فراري شدن كارگران مهاجر از خاورميانه شد. در سال ۱۹۹۹، تايلند ۲۰۲ هزار كارگر صادر كرد كه تنها ۹ درصد آنان به خاورميانه رفتند و ۵۷ درصد از آنها در تايوان مشغول به كار شدند. در حال حاضر مهاجرت هاي گسترده اي ميان كشورهاي هند- نپال، بنگلادش- هند و چين- روسيه صورت مي گيرد. به گزارش اسكاپ فيليپين بيشترين نيروي كار در جهان را عرضه مي كند. اين كشور به طور متوسط در سال ۸۰۰ هزار كارگر به اقصي نقاط جهان مي فرستد. اين رقم در دو كشور اندونزي و هند در حدود ۴۰۰ هزار نفر و در كشورهاي بنگلادش، پاكستان، سريلانكا و تايلند بين ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار نفر مي باشد.
در حال حاضر، ۳۶ درصد نيروي كار كشور برونئي و ۲۴ درصد از كارگران شاغل در سنگاپور را كارگران خارجي تشكيل مي دهند در حاليكه دو كشور ژاپن و كره در تلاش هستند ورود كارگران مهاجر را به كشورشان محدود كنند. هم اكنون تنها يك درصد نيروي كار ژاپن را كارگران خارجي تشكيل مي دهند در حاليكه اين رقم در آمريكا بسيار بالاتر است.
اخيراً سياستمداران ژاپني با حمايت مطبوعات اين كشور به مبارزه با حضور كارگران مهاجر در اين كشور پرداختند و حتي در برخي موارد، اين افراد را از اعضاي باندهاي جنايتكار معرفي كردند.
در ماه سپتامبر سال گذشته ميلادي، ۲۵۰ هزار كارگر خارجي كه در موعد مقرر، ژاپن را ترك نكرده بودند تحت تعقيب پليس قرار گرفتند كه چنين عملياتي بي سابقه بود.
همچنين كره جنوبي كه به تازگي با پديده كارگران خارجي مواجه شد، در حال حاضر ۶۳۰ هزار كارگر مهاجر دارد كه ۲۹۰هزار تن از آنان به صورت غيرقانوني مشغول به كار هستند. در صورتي كه كارفرمايان از اين كارگران غيرقانوني استفاده كنند محكوم به پرداخت ۱۷ هزار دلار جريمه خواهند شد. به همين دليل است كه تعدادي از كارگران مهاجر اقدام به خودكشي كرده اند و يا پنهان شده اند.
در اينجا  اسكاپ سئوال مي كند، آيا يك بازار كار محلي واقعي در قاره آسيا وجود دارد؟ در يك بازار كار محلي واقعي،  اطلاعات كاملي در مورد مشاغل موجود در منطقه در اختيار كارگران قرار داده مي شود تا آنها بتوانند مقصد خود را براي كار كردن برگزينند. همچنين در چنين بازاري، سطح دستمزدها مشخص است و قوانين يكساني وجود دارد. با توجه به اينكه مهاجرت اغلب كارگران به صورت غيرقانوني صورت مي گيرد، به همين دليل در اغلب مواقع، حقوق كارگران مهاجر ناديده گرفته مي شود.
در حال حاضر كشورهاي ثروتمندي چون سنگاپور، هنگ كنگ و ژاپن ارزش واقعي كارگران مهاجر را درك نكرده اند اما با توجه به نرخ منفي رشد جمعيت در اين كشورها، آنان چاره اي به جز متوسل شدن به اين كارگران جهت حفظ موقعيت اقتصادي خود ندارند.
منبع: آسيا تايمز
ترجمه: امير بهادري نژاد

در شرايطي كه قيام مردم فلسطين وارد سال چهارم خود مي شود، كاستي ها و ناكامي هاي اقتصاد اسرائيل بيش از پيش نمايان مي گردد. حملات نظامي اسرائيل به شهرها، دهكده ها و كمپ هاي آوارگان فلسطيني، اقتصاد اين رژيم را به خطر انداخته است.
كاهش ثروت در اسرائيل موجب ناآرامي هاي اجتماعي گرديده به همين دليل مقامات اقتصادي اين رژيم خواهان كاهش هزينه هاي دولت و كسري بودجه به ميزان ۳۰ درصد شده اند. در حال حاضر اينگونه به نظر مي رسد كه اقتصاد اسرائيل بدترين دوران تاريخ خود را سپري مي كند. حتي فرمانده ارتش اسرائيل نيز اعتراف كرده، جنگ با فلسطيني ها، لطمه جبران ناپذيري به اقتصاد رژيم صهيونيستي وارد كرده است. با توجه به ادامه يورش ارتش اسرائيل به مردم فلسطين، دولت مجبور است هر سال بودجه ارتش را افزايش بدهد. حتي يكي از مقامات ارشد ارتش اسرائيل هشدار داد. شرايط نابسامان اقتصاد اين رژيم مانع از تقويت ارتش خواهد شد به همين دليل بعيد است ارتش اسرائيل براي مدت طولاني در برابر مقاومت فلسطيني ها دوام بياورد. به گفته وي، جنگ با فلسطين سالانه بيش از ۴/۳ ميليارد دلار براي اسرائيل هزينه در بردارد.
به همين دليل مقامات ارتش اين رژيم از آريل شارون، نخست وزير خواسته اند، تكليف را يكسره نمايد چون در صورت نبودن ثبات و امنيت، وضعيت اقتصاد اسرائيل بدتر از اين خواهد شد. در سال ۲۰۰۰، نرخ رشد اقتصاد اسرائيل ۴/۶ درصد بود و طي ۵ سال اخير متوسط نرخ رشد اقتصاد اين رژيم در حدود ۴ درصد بوده است.
در سال ۲۰۰۰، حجم توليدات اسرائيل ۵/۸ درصد، توليد سرانه ملي ۶/۳ درصد، سرمايه گذاري ۵/۹ درصد و توليدات صنعتي و تكنولوژي مدرن به ترتيب ۱۱ و ۲۶ درصد افزايش يافت. اما در سال ۲۰۰۱، توليد سرانه ملي سه درصد و سرمايه گذاري نيز به ميزان ۱۱ درصد كاهش يافت و در اين ميان صنعت توريسم بيشترين لطمه را تجربه كرد. در حقيقت، تعداد جهانگردان در سال ۲۰۰۱ با ۵۱ درصد كاهش به ۲/۱ ميليون نفر رسيد كه اين رقم در سال بعد از آن حتي پايين تر از يك ميليون نفر رفت.
در پايان سال ۲۰۰۲ اسرائيل به دليل جنگ با فلسطيني ها، ۴ ميليون نفر جهانگرد و ۴ ميليارد دلار درآمد را از دست داد. در حقيقت، صنعت جهانگردي اسرائيل سقوط كرد. در نتيجه اين ناكامي ها، نرخ بيكاري به بالاترين حد خود طي ۱۴ سال اخير رسيد. براساس آمار منتشر شده، نرخ بيكاري براي مردان به ۳/۱۰ درصد و براي زنان به ۵/۱۱ درصد افزايش يافت. افزايش اين ارقام براي اسرائيل يك شوك بزرگ به شمار مي آمد چون در گذشته اين رژيم به پايين بودن نرخ بيكاري خود مي باليد.حتي وضعيت اقتصاد اسرائيل به حدي نگران كننده شد كه آريل شارون اعتراف كرد، وضعيت اضطراري در اقتصاد بوجود آمده و اسرائيل دوران سختي را پشت سر مي گذارد.
سال ۲۰۰۳ نيز يك سال ناگوار براي اقتصاد اسرائيل بود. به گفته كارشناسان، اقتصاد رژيمي چون اسرائيل كه به اقتصاد كشورهاي خارجي وابستگي شديد دارد، در صورت نبود امنيت داخلي با رشد مواجه نخواهد شد. سرمايه گذاران، جهانگردان و تاجران تنها در صورت پايان قطعي جنگ به اين رژيم باز مي گردند كه چنين اتفاقي بعيد است رخ بدهد. ترور شيخ احمد ياسين و زنداني كردن بيش از ۵/۳ ميليون نفر آواره فلسطيني باعث افزايش تنش هاي اجتماعي و اقتصادي خواهد شد.حال بايد ديد كه آيا شرايط نابسامان اقتصاد اسرائيل، شارون را مجبور به پذيرش صلح خواهد كرد يا خير.شارون هم اكنون زنداني ايدئولوژي و سياست هاي نظامي خود شده و هر روز هزينه هاي اشغال خاك فلسطين بيشتر وي را تحت فشار قرار مي دهد.
منبع: گلف نيوز