اشاره؛
راديو ورزش زودتر از آنچه كه تصور مي رفت جايگاه خود را در بين مخاطبان علاقه مند به ورزش پيدا كرد. وقتي كه شبكه راديويي ورزش در ۸ تيرماه سال ۷۸ متولد شد تصور نمي شد كه اين شبكه كوچك و صميمي نخستين راديوي ورزشي جهان باشد.
در آستانه فعاليت ششمين سال اين شبكه راديويي، پاي صحبت هاي «مجيد نديري» مدير شبكه راديويي ورزش نشسته ايم، با هم حاصل اين گفتگو را مي خوانيم:
* آقاي نديري، جرقه راه اندازي يك شبكه مستقل راديويي آن هم در حوزه ورزش چگونه زده شد؟
- بعد از دوران جنگ تحميلي، وجود جامعه جوان و علاقه مندي بسيار زيادي كه در حوزه ورزش به چشم مي خورد، ايجاب مي كرد كه به اين نياز جوانان به نوعي پاسخ مثبتي داده مي شد. از اين رو سازمان صدا و سيما با درك اين ضرورت و توجه به سلامتي اقشار جامعه اقدام به تأسيس شبكه راديويي ورزش كرد. از سوي ديگر امروزه در دنيا، ارتباطات حرف اول را مي زند و رسانه هاي شنيداري و ديداري عموماً به سمت موضوعات تخصصي كشيده مي شوند. تأسيس شبكه هاي موضوعي و تلويزيون هاي كابلي را بايد از اين زاويه نگريست كه به منظور تأمين نيازهاي بخشي از اقشار جامعه در زمينه هاي مختلف از جمله فيلم و ورزش شكل گرفته اند و در حال گسترش هستند.
* اگر به جاي تيرماه سال ۷۸، شبكه راديويي ورزش امروز كار خود را آغاز مي كرد، آيا باز هم همين راه را مي پيمود؟
- خوب البته نه، چرا كه جامعه امروزي چيزهاي ديگري را طلب مي كند. در سالهاي شروع به كار تا امروز تغييرات زيادي در برنامه ها و اهداف شبكه راديويي داشته ايم و بدون ترديد نوع نگاهمان نيز تغيير كرده است، فضاي آن موقع با الان خيلي تفاوت دارد و حتي فضاي سياسي و اجتماعي هم مي توانست در اين تغيير نگاه نقش آفرين باشد.
* در برقراري ارتباط و تعامل با مخاطبين تا چه اندازه موفق بوديد؟
- خوشبختانه طراحان و همكاران در راديو ورزش قبل از حضور در اين شبكه و راه اندازي آن در راديوي تهران و شبكه جوان زمينه جذب مخاطبين را فراهم ساخته بودند و اين ارتباط زودتر از آنچه كه پيش بيني مي شد ميان دو طرف برقرار شد. شبكه راديويي ورزش آغاز خوبي داشت و خيلي زود با توجه به پتانسيل جامعه زمينه را براي پذيرش خود هموار كرد و همواره به لحاظ برخورداري از مخاطبان در ميان سه راديوي اول كشور جاي دارد.
اگر چه در قياس با راديوهايي كه عنوان سراسري را دارند از فرستنده هاي كمتر و ضعيف تري برخورداريم ولي موضوعيت شبكه اين ضعف را كاملاً پوشانده است تا جايي كه به هنگام رويدادهاي بزرگ ورزشي همچون بازيهاي المپيك، بازيهاي آسيايي و جام جهاني فوتبال مبدل به راديوي اول كشور نيز شده است.
* چرا در خيلي از نقاط كشور صداي راديوي ورزش به خوبي دريافت نمي شود؟
- سال گذشته سازمان با مشكل كمبود بودجه مواجه بود. در سازمان حوزه هاي مختلفي است، در شهرستان ها هم بحث توسعه شبكه هاي محلي مطرح بود و به همين دليل اين مسئله در اولويت قرار نگرفت. البته در سالهاي قبل در اين زمينه تلاش هاي زيادي صورت پذيرفت كه اميدواريم با عنايت رياست سازمان صدا و سيما كه علاقه وافري به ورزش دارند، اين امكان به وجود آيد كه بتوانيم با فرستنده هاي پرقدرت تري صداي ورزش را به گوش هم ميهنان ايراني برسانيم.
* نقش و تأثيرمخاطبين در طراحي برنامه هاي شبكه راديويي ورزش تا چه اندازه است؟
- ما هر سال نسبت به سال گذشته نسبت به نياز جامعه و نگاه مردم كه از طريق كانال هاي ارتباطي دريافت مي شود، برنامه هاي راديويي را تغيير داده ايم. ما در سال در چهار فصل با توجه به فضاي فصلي ورزش برنامه هاي جديدي را ارائه مي دهيم. به عنوان مثال در تابستان براي شنا و در زمستان براي اسكي برنامه مفصلي تدارك مي بينيم.
نكته ديگر اينكه، ما در مسير نگاهمان به رشته هاي ورزشي، در سال اول در بخش گزارش ورزشي ۵۱ درصد فوتبال، ۴۴ درصد كشتي، ۵/۳ درصد واليبال و نيم درصد وزنه برداري داشته ايم، با گذشت پنج سال، در سال ۸۲ فقط در همين بخش براي ايجاد انگيزه و توسعه تعداد رشته هاي ورزشي به ده رشته ورزشي افزايش پيدا كرده است. از مجموع برنامه هاي گزارش ورزشي سال گذشته ۴۵ درصد فوتبال، ۲۱ درصد واليبال، ۱۲ درصد كشتي، ۸ درصد هندبال، ۵/۵ درصد فوتسال، ۵/۳ درصد دو و ميداني، ۵/۸ درصد بسكتبال، ۵/۱ درصد وزنه برداري، نيم درصد ورزش هاي جودو و كاراته را به خود اختصاص داد. اين آمار فقط مربوط به رويدادهاي داخلي بود، اما در بعد گزارش ورزشي خارجي نيز رويدادهايي چون تنيس، واليبال، بسكتبال و كشتي هم براي نخستين بار در كنار فوتبال پوشش داده شد.
* در پوشش دادن ورزش شهرستان ها تا چه حد موفق بوده ايد؟
- به گواهي ادارات كل صدا و سيما در شهرستان ها، شبكه راديويي ورزش فعال ترين شبكه راديويي در سطح كشور بود. ما براي ارج گذاشتن به مراكز استان ها پوشش رويدادهاي مهم ورزشي در شهرستان ها را به خود همكارانمان در مراكز استاني محول كرده ايم و هم اكنون تعامل خوبي در همين رابطه بين ما و همكارانمان برقرار است.
بسياري از قهرمانان و پيشكسوتان ورزش در شهرهاي مختلف كشور زندگي مي كنند كه گاه براي همكاران مركز نشين دسترسي به آنان مقدور نيست ولي همكاران ما در مراكز استاني با سفارش و توصيه ما به اين عزيزان سر مي زنند و برنامه هايي در خور توجه از وضعيت آنان را به تهران ارسال مي كنند.
* به نظر شما آيا در كنار شبكه راديويي ورزش، امكان راه اندازي يك شبكه مستقل تلويزيوني ورزش هم وجود دارد؟
- اگر بحث فراهم كردن امكانات فني باشد، بايد گفت بله، ولي بايد ديد هدف از اين كار چيست؟ اگر هدف راه اندازي، بحث پر كردن اوقات فراغت و پخش مسابقات ورزشي مدنظر باشد امكان پذير است. هم اكنون در بسياري از كشورهاي جهان كانال هاي ورزشي فراواني وجود دارد و راه اندازي آن هم چندان دشوار نيست. در اينكه جامعه ورزشي ما ظرفيت ايجاد يك شبكه خاص تلويزيوني را دارد يا خير، بايد نظر صاحب نظران و انديشمندان حوزه هاي مختلف در ورزش را جويا شد و در صورت داشتن ضرورت اقدام به برپايي چنين شبكه اي كرد.
*در آستانه ششمين سال فعاليت شبكه راديويي ورزش تا چه حد به اهداف راه اندازي اين شبكه نزديك شده ايد؟
- البته تا رسيدن به مرز ايده آل ها فاصله بسياري داريم. در بخش اطلاعات و اطلاع رساني هم اكنون در ميان رسانه ها مقام اول را دارا هستيم. هيچ رويداد ورزشي نيست كه علاقه مندي در صدد كسب اطلاع از آن باشد و شبكه راديويي ورزش در كمترين زمان ممكن پاسخ آن را ندهد.
در زمينه برنامه هاي علمي و ورزشي كه براي نخستين بار در اين شبكه شكل گرفت موفقيت هاي شايان توجهي داشته ايم. برنامه هاي تخصصي تأثيرگذاري در حوزه علم و ورزش پخش كرده ايم كه بسيار هم مورد توجه و مفيد واقع شده است. در سال ۸۱ از مجموع برنامه ها ۲۶ درصد تخصصي بوده، ۳۷ درصد به بخش اطلاع رساني و خبري اختصاص داشت و مابقي هم شامل برنامه هاي پزشكي- ورزشي بود. در ورزش همگاني هم ويژه برنامه هاي مفصلي بر نقش و جايگاه ورزش در سلامتي افراد جامعه از زبان اساتيد، پزشكان و صاحب نظران داشتيم كه بسيار مؤثر و تأثير گذار بود. در شرايطي كه در سطح جامعه متولي خاصي در همگاني كردن ورزش وجود ندارد، شبكه ورزش مي تواند در ايجاد انگيزه و تشويق مردم به ورزش قدمهاي اساسي بردارد.
* چند درصد از اخبار خود را به طور مستقل از منابع ورزشي كسب مي كنيد؟
- از خبرگزاري هاي زيادي استفاده مي شود بخصوص واحد مركزي خبر مخصوصا در پوشش دادن خبرهاي خارجي، اما در بخش خبرهاي داخلي تقريباً ۹۵ درصد اخبار را به طور مستقيم دريافت مي كنيم.
* چگونه و چطور؟
- از طريق گفت وگو با همراهان تيم هاي ورزشي اعزامي، يا خبرنگاران صدا و سيما در بخش هاي بين المللي و يا بخش هاي داخلي كشور، از زبان مسئولان ورزش و تيم هاي ورزشي كه به سرعت و بدون واسطه در دسترس علاقه مندان قرار مي گيرد.
* آيا در برنامه هاي ورزشي چنانچه از مطالب نشريات بهره بگيريد، عناوين منبع روزنامه، نشريه يا هفته نامه را قيد مي كنيد؟
- از نشريات در برنامه هاي راديويي «بررسي مطبوعات» استفاده مي كنيم البته با ذكر نام. در بخش طنز هم از گفته هاي افراد در نشريات بهره مي گيريم و اسامي آنان هم اعلام مي شود، متأسفانه در مطبوعات دوستان مطبوعاتي با وجود آنكه بسياري از خبرهاي خود را از شبكه راديويي مي گيرند به ذكر منبع اشاره اي نمي كنند كه البته هيچ گله اي هم از اين بابت نداريم چرا كه وظيفه ما انتشار خبر و اطلاع رساني است. به طور كلي توصيه ما هم به همه همكاران در برنامه هاي مختلف شبكه راديويي ورزش اين است كه منبع را به عنوان اركان خبر ذكر كنند.
* در ميان شبكه هاي راديويي ديگر، شبكه ورزش چه جايگاهي از منابع نظرسنجي در ميان مخاطبان دارد؟
- در آخرين نظرسنجي مركز مطالعات سازمان صدا و سيما با وجود آنكه اين شبكه از نظر قدمت و فرستنده با ساير راديوها همانند شبكه جوان و سراسري به لحاظ دريافت در همه كشور قابل قياس نيست به لحاظ مخاطب عنوان سوم را داراست و در بعضي از مقاطع رويدادهاي مهم ورزشي در جاي نخست هم قرار مي گيرد.
* با توجه به اينكه فراگيري راديو بيشتر از تلويزيون است، چرا در برخي از رويدادهاي مهم ورزشي بين المللي نماينده نداريد؟
- چند عامل باعث به وجود آمدن چنين مشكلاتي مي شود. از سويي حضور و عدم حضور تيم هاي ورزشي هميشه قطعي نيست و بسياري از اعزام ها در آخرين لحظه منتفي مي شود. گاهي اوقات نيز امكان پوشش دادن بازيها نيست و از سوي ديگر در روند اعزام گزارشگران راديويي حداقل ۴۰ روز زمان لازم است تا برنامه ريزي كنيم، اما فكر مي كنم در بعد اطلاع رساني هيچ وقت كوتاهي نداشته ايم و گاهي هم كه امكانات اجازه نداده از طريق تصاوير تلويزيوني با هزينه كمتري در تهران اين كار را صورت داده ايم. با اين وجود حداكثر توان خود را تاكنون به كار گرفته ايم تا مسابقات مهم را با اعزام گزارشگران ماهر پوشش دهيم، ضمن آنكه حضور در همه ميدان ها به دليل محدوديت هاي مختلف از جمله محدوديت بودجه ممكن نبوده است و به همين دليل به اجبار تن به گزارش نفرات اعزامي همراه تيم هاي ورزشي داده ايم.
* در شروع فعاليت راديو ورزش، اين راديو توجه ويژه اي به بخش بانوان داشت ،با توجه به اينكه تلويزيون در پوشش دادن فعاليت بانوان ورزشكار داراي محدوديت خاص است، شما چه برنامه اي براي اين گروه داريد؟
- ما همچنان به پوشش دادن فعاليت بانوان ورزشكار وفاداريم، اما در يك سال اخير حوزه ورزش بانوان هم به لحاظ مديريتي و هم به لحاظ تشكيلاتي دچار تغييراتي شد و همين مسئله كمرنگ شدن ارتباط رسانه اي بين ما و آنها را به همراه داشت. با توجه به برنامه ادغام انجمن هاي ورزشي بانوان با فدراسيون ها بخشي از برنامه هاي جهان ورزش خود را قصد داريم به ورزش بانوان اختصاص دهيم. در حال حاضر يك برنامه يك ساعته ورزش بانوان همچنان در حال پخش است و همچنين قرار است يك ويژه برنامه تخصصي اخبار ورزش بانوان استان تهران به طور مشخص به زودي داشته باشيم.
*به عنوان آخرين سؤال براي بازيهاي المپيك ۲۰۰۴ آتن چه برنامه اي تدارك ديده ايد؟
- مثل المپيك قبلي برنامه از تهران تا آتن را تدارك ديده ايم. ويژه برنامه اي كه به صورت زنده با برقراري ارتباط با گزارشگران اعزامي شبكه به آتن مسابقات قهرمانان ايراني را در المپيك در طول شبانه روز در برنامه هاي مختلف پوشش خواهد داد. تلاش بر اين است كه رقابت هيچ قهرمان ايراني از چشم شبكه دور نماند. البته اين كار در صورت عدم همزماني مسابقات اين قهرمانان ميسر خواهد بود. مطمئناً شنوندگان پروپاقرص شبكه هر موقع كه پيچ راديو را باز كنند در جريان آخرين و تازه ترين وقايع المپيك قرار مي گيرند.
علي شاكري
