اديب وحداني 
راه دراز حل مشكل قانوني و شرعي پيوند اعضا در ايران به سرعت غريبي پيموده شد، اما عرف جامعه هنوز در رفتن تكه هاي مفصلي از اين مسير دراز و حيات بخش كرختي نشان مي  دهد. تعداد فراوان افرادي كه حاضر مي  شوند تكه هايي از بدن عزيزانشان را هديه كنند تا كس يا كساني ديگر بتوانند زنده بمانند و يا بتوانند با كيفيت مطلوب تري زندگي كنند، نشان دهنده ريشه گرفتن فرهنگ اهداي عضو در كشور است. در عوض تعداد كم آدم هايي كه حاضرند اجازه بدهند عكس يا اسم مرحوم يا مرحومه اي كه بدنش نجات دهنده زندگي ديگران شده چاپ شود، نشان دهنده ترس از «حرف مردم» و عرف و رسوم است.
در حالي كه بيشتر افرادي كه به جراحي بيني مي  روند علاقه مندند طوري جراحي شوند كه نشانه هايي از عمل جراحي روي آنها باقي بماند، اينكه برخي از مردم حاضر نمي  شوند يك عمل بشردوستانه و خداپسندانه آنها بازتاب خبري پيدا كند يك بحث فرهنگي جدي  مي  تواند تلقي شود.
«هديه ايثار» كه از طرف دولت براي هديه دهندگان كليه پرداخت مي  شود باعث شده است بسياري از مردم قياس نه چندان مع الفارقي انجام دهند و فكر كنند براي هديه دادن ديگر اعضاي بدن هم دولت پول مي  دهد. دلالي كليه و بحث هاي داغ اطراف آن هم باعث شده است كه «فروش كليه» به يك اصطلاح گوش آشنا براي بسياري از مردم تبديل شود و اين اصطلاح وقتي درمورد يك نفر كه دستش از دنيا كوتاه است به كار برده شود معناي حادتري پيدا مي  كند.
- «قلب برادرش را فروخته.»
- «جسد مادرش را فروخته»
- «به كليه خواهرش هم رحم نكرده.»
جمله هاي فوق به راحتي و براي هر كس كه حاضر شود اعضاي يكي از نزديكانش را هديه كند مي  تواند گفته شود. اين فرهنگ غلط كه دولت به مردم براي اعضاي بدن پول مي  دهد نتايج وخيمي را مي  تواند به بار بياورد و احتمالا به بارآورده و يا احتمالا در آينده هم افرادي مي  ميرند، چون كسي درباره پيوند اعضا به حد لازم نمي  داند. حتي بسياري كه به اين نتيجه رسيده اند كه مي  توانند اعضاي عزيزانشان را هديه بدهند، بدون مشورت با پزشك نتيجه مي  گيرند كه به دليل نوع بيماري مرحوم يا مرحومه اي كه منجر به فوت او شده، نبايد به سراغ هديه دادن عضو او بروند. اما اطلاع رساني ناكافي به كمبود هديه اعضا نينجاميده است، چرا كه هنوز هم نمي  توان با سه كلمه «هديه ايثار، كليه و ايثار» جمله معني دار مقبولي ساخت.