ورودي خانه
ورودي رابط بين فضاي خارج و داخل خانه است و اولين فضايي كه در بدو ورود به هر خانه اي ديده مي شود ورودي آن است.
طبق نخستين و ساده ترين اصول معماري براي طراحي و تقسيم بندي فضاي خانه، ورودي بايد فضايي كاملاً تفكيك شده باشد تا اولاً شخصي كه وارد خانه مي شود نتواند هيچ كدام از ساير فضاها و به ويژه فضاهاي خصوصي را ببيند و در مرحله دوم گرد و خاكي كه از خارج خانه با خود مي آورد به ديگر نقاط خانه منتقل نشود.
از طرفي ورودي خانه براي يك فرد تازه وارد حكم راهنما را دارد و همچنين بايد هدايت كننده افراد به پذيرايي، آشپزخانه و دستشويي باشد.
همچنين در صورت وجود پله در داخل يا خارج ساختمان، ورودي بايد با پله هاي اصلي ارتباط داشته باشد.
ورودي بايد با رختكن رابطه داشته باشد و يا در حالت ديگر بخشي از فضاي ورودي به رختكن اختصاص داده شود.
اصولا ًچيدمان غلط باعث شلوغي فضا و دشواري حركت افراد مي شود. زيبايي در سادگي است و سادگي در چيدمان باعث خلق فضاهاي مناسب مي شود.
در هنگام چيدمان يك فضا بايد به تعداد نفرات و حركات آنها در فضاي چيدمان دقت شود. به خاطر داشته باشيد كه ورودي خانه معرف شخصيت ساكنان خانه است.
استفاده از رنگ هاي شاد، فضاي ورودي را زيبا و جذاب مي كند و نيز باعث ايجاد تنوع در ساختار معماري خانه مي شود. وجود فضاهايي براي جاكفشي و جالباسي در اين فضا از ملزومات است. فراموش نكنيد كه ورودي هر خانه، خروجي آن نيز هست، پس وجود يك آينه هم در اين فضا ضروري است.
به ياد داشته باشيد كه در نگاه علمي و اصولي ورودي بايد نزديك ترين فاصله را از حمام و توالت و دورترين فاصله را از اتاق خواب داشته باشد. همچنين ورودي بايد فاصله نزديكي با اتاق نشيمن، آشپزخانه و غذاخوري داشته باشد. حال اگر در خانه اي زندگي مي كنيد كه اين نكات رعايت نشده است سعي كنيد حداقل جداسازي آن از ساير فضاها را انجام دهيد؛ براي اين منظور مي توانيد با چند تغييركوچك و استفاده از وسايلي به عنوان پارتيشن آن را تفكيك كنيد تا علاوه بر جداسازي بر زيبايي آن نيز افزوده باشيد.
ورودي هر خانه بايد فضايي براي استقبال از مهمانان داشته باشد و در خانه هاي ويلايي بهتر است ورودي در كنار فضاي سبز باشد.
آشپزخانه
آشپزخانه در تمام دنيا محل هنرنمايي بانوي خانه و جولانگاه اوست، از اين رو بايد محيطي امن و فارغ از هرگونه مزاحمت براي وي باشد.
آشپزخانه از فضاهاي اصلي يك خانه محسوب مي شود و لذا بايد در ارتباط نزديك و تنگاتنگي با غذاخوري و ورودي باشد و بهتر است در صورت وجود يك در ورودي براي آشپزخانه، اين در در فضاي خصوصي باز شود و دسترسي به پذيرايي از اين طريق صورت پذير شود.
دقت داشته باشيد كه براي فراهم كردن هرچه بيشتر محيطي امن براي آشپزخانه، مهمانان حاضر در پذيرايي به هيچ وجه نبايد به آن ديد داشته باشند.
همچنين آشپزخانه بايد در ارتباط نزديك با سرويس هاي بهداشتي باشد. بهتر است به دليل نورگيري بهتر، آشپزخانه در نماي شمالي ساختمان واقع شود. چيدمان وسايل آشپزخانه بايد به گونه اي باشد كه ارتباط مناسب و منطقي بين آنها حفظ شود.
تهويه هم به صورت طبيعي و هم به صورت مصنوعي از ملزومات كار در آشپزخانه است. ايزوله كردن كف آشپزخانه به خاطر شرايط خاص آن الزامي است. مي توان براي ايجاد عايق رطوبتي از دو شيوه قيرگوني و ايزولاسيون ـ ايزوگام استفاده كرد. مي توان كف آشپزخانه را با سنگ، سراميك و كفپوش هاي پلاستيكي پوشاند و براي مبارزه با تجمع مواد غير بهداشتي در درزهاي بين سنگ و سراميك مي توان از سنگ و سراميك با ابعاد بزرگ استفاده كرد.
بهتر است در آشپزخانه از رنگ روغني براق استفاده شود و در سقف آشپزخانه نيز بايد از مصالحي كه جاذب رطوبت نبوده و قابل شست وشو باشند استفاده كرد. رنگ آميزي سقف آشپزخانه به وسيله رنگ هاي روغني براق صورت مي گيرد.
پنجره جهت عبور و مرور نور و هوا تعبيه مي شود. لذا پنجره از ملزومات آشپزخانه است و طول استاندارد آن نبايد كمتر از دو متر باشد. براي تخليه هواي داخل آشپزخانه از هواكش استفاده مي كنند. براي استفاده بهتر از هواكش ها، در بسياري از مسيرهاي عبور هوا لوله هاي دودكش قرار مي دهند و بعد از آن هواكش را نصب مي كنند كه هوا را به طور مستقيم به بالاترين سطح ساختمان برساند.
يكي از مهم ترين اجزايي كه در چيدمان و طراحي دكوراسيون يك آشپزخانه نقش دارد، كابينت است. هم اكنون كابينت هاي متفاوتي از نظر رنگ و جنس در بازار موجود است و لذا محدوديتي در انتخاب آن وجود ندارد.
براي چيدمان مناسب يك آشپزخانه بهتر است رنگ ديوارها، كابينت، اجاق گاز و يخچال را مدنظر قرار دهيد تا به تركيب مناسب تري برسيد.
براي تزيين آشپزخانه از نور طبيعي و مصنوعي استفاده مي كنيم. پنجره در ارايه نور طبيعي به آشپزخانه از اهميت زيادي بر خوردار است. معمولاً پنجره مي تواند در صورت مشرف بودن به فضاي سبز يكي از تابلوهاي آشپزخانه باشد.
اگر آشپزخانه تان به دليل محدوديت فضاي خارج، از نور زيادي برخوردار نيست بهتر است از پرده هايي كه حالت توري دارند استفاده كنيد و در صورتي كه آشپزخانه در معرض تابش شديد نور باشد از پرده هايي كه بتوانند جلوي نور را بگيرند. اگر از نور طبيعي مناسبي بهره نمي بريد به ياد داشته باشيد كه امروزه نورهاي مصنوعي در انواع مختلف مثل هالوژن و يا فلورسنت با لامپ هايي كه از سقف آويزان شده و داراي پايه اي روي زمين يا روي ميز هستند طراحي شده كه مي توان از آنها براي تامين نور دلخواه استفاده كرد.
به طور كلي بهتر است در آشپزخانه نور مخفي باشد. معمولاً تابش نور مستقيم ناراحت كننده بوده و انعكاس زيبايي ندارد. همچنين معمولاً لامپ هاي هالوژن را زير كابينت يا گچبري مخفي مي كنند.
به خاطر داشته باشيد كه هرگز نبايد براي تزيين آشپزخانه از گل هاي مصنوعي استفاده كنيد زيرا نه تنها براي بيننده پيام عشق و علاقه ندارند، بلكه آتش زا نيز هستند.
توالت و دستشويي
سرويس هاي بهداشتي در حفظ بهداشت فردي و عمومي خانواده نقش بسيار مهمي ايفا مي كنند. دستشويي بايد با فضاي ورودي خانه ارتباط مستقيم و با فضاهاي ديگر خانه ارتباط غيرمستقيم داشته باشد.
استادان معماري معتقدند وقتي كسي براي اولين بار وارد يك خانه مي شود، بايد بتواند محل دستشويي را پيدا كند تا به هنگام ضرورت استفاده، مجبور به سؤال از ديگران نشود.
در دستشويي بايد علاوه بر مقاوم بودن در مقابل آب، عايق صدا نيز باشد. معمولاً به دليل ضد آب بودن فلز آلومينيم در ساخت در دستشويي از اين ماده استفاده مي شود. توصيه مي شود براي رنگ آميزي در دستشويي از رنگ هاي ضدآب استفاده شود.
فضاي دستشويي نيازي نيست كه از نور مستقيم و طبيعي بهره ببرد ولي استفاده از نور مصنوعي در آن ضروري است. به دليل رعايت مسايل بهداشتي، الزاماً بايد در توالت از رنگ هاي روشن استفاده شود. زيرا كه رنگ هاي روشن لكه ها را بهتر نشان مي دهند.
تمام وسايل داخل توالت از جمله كاشي، فلاش تانك، شيرآلات و حتي سطل زباله نيز بايد به دليل رعايت مسايل بهداشتي رنگ روشن داشته باشند.
محل استقرار توالت ايراني و فرنگي در شمال و جنوب ساختمان نيست. اين مسئله علاوه بر داشتن دلايل مذهبي به علل گوناگوني مثل نحوه گردش كر ه زمين، وزش باد و جريان آب و هوا انجام نمي شود.
اما دقت داشته باشيد كه توالت و دستشويي همواره بايد محيط آرامش بخشي داشته باشد بنابراين استفاده از رنگ هاي تند و خشن نمي تواند چندان جالب باشد.
از سوي ديگر براي داشتن توالت و دستشويي زيبا كافي است به رنگ، شكل و طرح كاشي هاي ديوار و كف، كاسه توالت و دستشويي توجه كنيد و كمي در انتخاب شيرآلات سليقه به خرج دهيد. آينه كه ديگر جاي خود را دارد.
اتاق نشيمن
اتاق نشيمن محل تجمع افراد خانواده است و بيشترين اوقات افراد خانواده در اين فضا مي گذرد. ميز و صندلي بايد در اين فضا بر خلاف ديگر فضاهاي خانه مثل آشپزخانه بسيار راحت باشد. فضايي كه بايد همواره حريم خصوصي اش براي افراد خانواده در مقابل مهمان ها حفظ شود. در نظر داشته باشيد كه اتاق نشيمن بهترين فضا براي ادامه فعاليت هاي روزمره به خصوص انجام تكاليف كودكان است. شناخت دقيق فضاي اتاق نشيمن باعث مي شود وسايل و امكانات مورد نياز براي اين مكان را به صورت مطلوبي فراهم كنيد و در چيدمان وسايل و انتخاب رنگ هاي آن نهايت دقت و سليقه را به خرج دهيد.
نشيمن بايد به تمامي فضاهاي خانه از جمله آشپزخانه، غذاخوري، پذيرايي، دستشويي و... دسترسي داشته باشد و بهتر است كه ارتباط اتاق نشيمن با ورودي غيرمستقيم و با غذاخوري و اتاق خواب مستقيم باشد. به ياد داشته باشيد كه فضاي نشيمن گاهي مي تواند محل حضور مهمانان صميمي باشد. فضاي نشيمن را مي توان به وسيله پارتيشن از فضاهاي ديگر خانه جدا كرد. در هنگام تزيين و چيدمان اتاق نشيمن بايد دقت كرد كه آرامش و تنوع در فضا حاكم شود. تزيين وسايل موجود در اين فضا بايد طوري صورت بگيرد كه مانع عبور و مرور افراد نشود.
جهت تابش نور در فضاي اتاق نشيمن اهميت بسيار زيادي دارد و بايد برخلاف حركت دست باشد. همچنين استفاده از نور طبيعي در اتاق نشيمن (پنجره و پرده) در اين فضا مسئله مهمي است. بهتر است در فضاي نشيمن از نورهاي متمركز استفاده نشود. استفاده از نورهاي مخفي در ايجاد آرامش اين فضا مناسب تر است.
كف اتاق نشيمن با سنگ، سراميك، پاركت و يا موكت فرش مي شود. نبايد محل قرار گرفتن وسايل صوتي و تصويري مثل تلويزيون در مقابل پنجره و يا پشت به آن باشد. وجود كانال كولر در اتاق نشيمن علاوه بر اشغال فضاي زياد باعث ايجاد سطوح مختلف مي شود. اين مسئله را مي توان با كاربرد نور و رنگ در تزيين فضا خنثي كرد. در اتاق نشيمن وسايل گرمازا (بخاري و يا شوفاژ) بايد نزديك پنجره باشند.
براي ايجاد تنوع در فضاي اتاق نشيمن مي توانيد از وسايل ساده و قابل تعويض مانند پارچه و همچنين براي تزيين از وسايل تزييني و عكس هاي خانوادگي استفاده كنيد. با استفاده از گل و گياه در كنار پنجره نيز مي توانيد ارتباط زيبايي بين محيط داخل و خارج خانه ايجادكنيد.
حمام
بررسي استفاده از حمام در منازل نشان مي دهد كه ايراني ها در گذشته بسيار بيشتر از كشورهاي پيشرفته فعلي از آن استفاده مي كردند.
حمام خود داراي بخش هاي مختلفي است و به فضاهاي جداگانه اي تقسيم مي شود؛ براي مثال رختكن يكي از اين فضاهاست.
بر اساس اصول معماري داخلي، در حمام بايد در اتاق خواب باز شود و يا ارتباط نزديك با اتاق خواب داشته باشد.
سقف حمام بايد كوتاه باشد كه براي اين منظور معمولاً از سقف كاذب استفاده مي شود. كوتاه بودن سقف حمام به دو دليل لازم و ضروري است: اول اين كه گرم كردن حمام آسان باشد و دوم اين كه چون معمولاً در طبقات بالاي ساختمان، روي حمام پاييني، حمام ديگري جايگذاري شده و لوله ها از سقف آن عبور مي كنند، سقف كاذب باعث پوشش اين منظره مي شود. وجود نور و پنجره در حمام، به دليل انجام عمل تهويه و خروج بخار و... يكي از ملزومات مهم حمام است و حمام بر عكس توالت به وسايل گرمازا نياز دارد. همچنين در ساخت تاسيسات و لوله كشي حمام بايد دقت بسيار زيادي صورت گيرد. به عنوان مثال استفاده از لوله هاي روكار، ضمن جالب نبودن باعث عدم رعايت مسايل بهداشتي نيز مي شود.
از وسايل ضروري و ملزومات حمام مي توان به دستشويي، دوش آب سرد و گرم، وان، توالت فرنگي، بيده و آينه نام برد كه رنگ، شكل و طرح هر يك از اين وسايل به اضافه رنگ و طرح كاشي هاي ديوار و كف و شيرآلات دكوراسيون حمام را تشكيل مي دهد.
معمولاً دكوراسيون حمام و نوع و رنگ لوازم و مصالح به كار رفته در آن به صورت هماهنگ و يكپارچه با توالت و دستشويي در نظر گرفته مي شود.
پرده از وسايلي است كه معمولاً به صورت دلخواه در حمام استفاده مي شود و در صورت استفاده بخش شست وشو را از ديگر فضاهاي حمام جدا مي كند.