گروه اقتصادي: با اتمام بررسي مجلس شوراي اسلامي هنوز ديدگاه هاي متفاوتي در خصوص چگونگي انجام اصلاحات و تأثير تغييرات لايحه برنامه چهارم بر اقتصاد كشور مطرح مي شود. با محمد شاهي عربلو نايب رئيس كميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي گفت و گو كرده  ايم.
***
* برخي معتقدند حذف تعدادي از مواد لايحه برنامه چهارم بازگشت به صفر براي آغاز توسعه اقتصادي بوده و هزينه هايي را به كشور تحميل مي كند ارزيابي شما چيست؟
- در بررسي و اصلاحاتي كه در كميسيون تلفيق و در صحن علني مجلس صورت گرفت به ويژه در زمينه ايراداتي كه در مورد اصل ۴۴ قانون اساسي مطرح شد نگرش عمده اين بود كه به جاي حذف به سمتي باشد كه انجام برخي از امور مرتبط با اين اصل مطابق با سياستگذاري هاي مجمع تشخيص باشد و در نهايت سعي شد تا هم نظر شوراي نگهبان تأمين شود و از سوي ديگر مسايل اقتصادي، فعال كردن بخش هاي تعاوني و خصوصي، واگذاري سهام شركت هاي واقعي و كم كردن تصدي گري دولت مدنظر قرار گيرد.
* آيا راهكاري براي جايگزيني يا اصلاح و ارائه مجدد مواد حذف شده مدنظر قرار دارد؟
- در بعضي از موارد مرتبط با مسايل اقتصادي كه حذف مواد صورت گرفته نيز اين امر بدان معنا نيست كه مواد مذكور به همين صورت باقي خواهد ماند بلكه پس از مشخص شدن تصميم گيري مجمع، اصلاحاتي براي برنامه پنج ساله چهارم توسط نمايندگان به صورت طرح يا از طريق دولت به صورت لايحه انجام خواهد شد. اين مصوبه وحي منزل نيست و قبلاً نيز بارها براي برنامه پنج ساله اصلاحيه ارايه شده و براي اين برنامه نيز اصلاحيه هايي زده خواهد شد.
* برخي، تغييرات صورت گرفته در لايحه برنامه چهارم را موجب تأثير منفي بر شاخص ها و هدف گذاري هاي كمي برنامه مي دانند، نظر شما چيست؟
- شاخص هايي مانند رشد اقتصادي تابع عوامل مختلفي است و تنها با رعايت اصل ۳۸ لايحه برنامه چهارم قابل تحقق نبوده است. اگر تحليلي علمي صورت گيرد وابستگي اقتصاد كشور به اصل ۳۸ بسيار ناچيز خواهد بود. از سوي ديگر مصوبه كنوني لايحه برنامه چهارم با وجود تعيين قلمروها در قانون اساسي،  نمي توانست چيزي بيش از اين باشد. همچنين به چند پيشنهاد حذف در قالب اصل ۴۴ نيز رأي مثبت نداديم و پيشنهادهاي جديد تصويب شد تا براساس اصل ۴۴ نظر شوراي نگهبان تأمين شود. در مورد اصول ديگر نيز كه حذف شده فكر نمي كنيم در آِينده با مشكلي مواجه شويم و قطعاً با بررسي هاي بعدي نمايندگان مجلس اگر مشخص شود كه اين حذف ها ساز و كار كلي برنامه را برهم زده و در رشد اقتصادي اثر منفي خواهد داشت، حتماً در قالب پيشنهادات جديد اصلاحات لازم با در نظر گرفتن نظرات دولت و سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور انجام خواهد شد.
* ارزيابي شما از اينكه برخي معتقدند حذف مجوز فعاليت و تأسيس بانك هاي خارجي در كشور آثار منفي را در خصوص نحوه تعامل با اقتصاد جهاني به دنبال خواهد داشت،چيست؟
- در خصوص فعاليت بانك هاي خارجي در كشورمان ديدگاه بسياري از دوستان كه معتقدند ممكن است فعاليت اين بانك ها موجب سلطه مالي كشورهاي خارجي بر اقتصاد كشورمان شود، را نمي پذيرم؛ چرا كه با توجه به ارتباطات عميق اينترنتي كه اكنون در دنيا به وجود آمده، فعاليت بانك ها و شركت هاي خارجي در داخل كشورمان در آينده نزديك بسيار ملموس و ساده خواهد بود. همانطور كه در برهه اي از زمان مبحث ويدئو به مجلس نيز كشيده شد اما با ورود ماهواره ها و ارتباطات اينترنتي اكنون اين مبحث حتي در جوامع عادي نيز قابل طرح نيست.
بنابراين موضوع سرمايه گذاري شعب شركت ها و بانك هاي خارجي در كشورمان گرچه هم اكنون مورد بحث و اختلاف نظر است اما در آينده نزديك و با توجه به توسعه صنعت، ارتباطات و اقتصاد جهاني اين مسئله نيز قابل طرح نخواهد بود .اما امروز قانون اساسي ممانعت هايي را در اين خصوص معين كرده و نبايد به جوسازي در اين موضوع بپردازيم، قطعاً اين مسئله نيز در آينده نزديك حل خواهد شد و همانطوري كه بحث بانك ها و بيمه هاي خصوصي در مجلس پنجم با پيچيد گي خاصي مواجه بود و كسي قبول نمي كرد كه اصل ۴۴ اجازه انجام چنين كاري را بدهد اما به مرور زمان تحليل و تفسير قانون اساسي بدون تغيير اين قانون، تغيير كرد و شوراي نگهبان نيز اجازه داير شدن بيمه ها و بانك هاي خصوصي بدون تغيير قانون اساسي را داد.

مديرعامل  شركت  سهامي  فرش  ايران  گفت : سيزدهمين  نمايشگاه  تخصصي  - صادراتي فرش  ايران  اول  تا هفتم  شهريور در فضايي  به  وسعت  ۲۲ هزار متر مربع  در محل  دايمي نمايشگاههاي  بين المللي  تهران  برگزار مي شود. وي افزود: امسال  نيز اين نمايشگاه  به  صورت  تخصصي  - صادراتي  برگزار مي شود و مجموعه اي  بي نظير از بافته هاي  مناطق  مختلف  ايران  را در معرض  ديد بازديد كنندگان  قرار خواهدداد.

ميزان كسري اعتبارات يارانه كالاها و خدمات اساسي۱۲ هزار ميليارد ريال برآورد مي شود.
حميدرضا برادران شركا رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي در گفت وگو با خبرنگار ايرنا، افزود: سه هزار ميليارد ريال از اين كسري مربوط به بدهيهاي سال گذشته است كه به امسال منتقل شده، هفت هزار ميليارد ريال مربوط به يارانه كالاهاي اساسي سال جاري و دو هزار ميليارد ريال آن نيز مربوط به يارانه كود شيميايي است. در بودجه سال جاري۲۷ هزار ميليارد ريال براي يارانه كالاهاي اساسي در نظر گرفته شده است .شركا، با اشاره به اينكه براساس قانون بودجه سال جاري، دولت اين اختياررا دارد كه براي جبران كسري اعتبار يارانه كالاهاي اساسي قيمت اين كالاها را افزايش دهد، اظهار داشت: دولت تاكنون از اين اختيارات استفاده نكرده است. شركا در مورد كسري اعتبار براي تأمين بنزين وارداتي كشور گفت: در پي افزايش قيمت جهاني نفت و به تبع آن قيمت بنزين، با۹۰۰ ميليون دلار كسري اعتبار براي تأمين بنزين مورد نياز كشور مواجه هستيم.
وي با تاكيد بر هدفمند كردن يارانه ها گفت: پرداخت يارانه مساوي به همه اقشار رضايتي فراهم نمي كند و از سوي ديگر با افزايش قيمتها، دولت توان ادامه پرداخت كامل يارانه ها را ندارد. وي افزود: دولت بر پرداخت يارانه مستقيم به اقشار آسيب پذير وكم درآمداصرار دارد و با شناسايي گروههاي هدف كه شامل سه دهك پايين درآمدي هستند، از سال آينده بطور جدي هدفمندسازي يارانه ها را دنبال خواهد كرد.

گروه اقتصادي: بانك جهاني در گزارشي كه تحت عنوان «مدرن كردن بخش كشاورزي و صادرات ايران» تهيه كرده اعلام كرد: تقويت بخش كشاورزي نقش مهمي در برنامه هاي فقرزدايي ايران دارد.
به گزارش خبرنگار ما در اين گزارش آمده است: متنوع كردن بخش كشاورزي و فعاليت در زمينه هايي كه داراي ارزش افزوده زياد است مي تواند در كاهش خانوارهاي كم درآمد خصوصا ۵/۷ ميليون نفري كه در روستاها وجود دارند نقش مهمي داشته باشد.
در اين گزارش در زمينه مشخصه هاي اصلي بخش كشاورزي ايران ذكر شده است: بخش كشاورزي و وضعيت روستاهاي ايران در اواسط دوران گذار است. دوراني كه چند دهه است آغاز شده و طي آن سرمايه گذاريهايي در زير ساخت هاي كشاورزي ايران صورت گرفته است.
بنابراين گزارش، طي دوران گذار بخش كشاورزي دولت برنامه هاي حمايتي مختلفي از بازارها و عوامل توليد داشته است.
اين گزارش مي افزايد: تلاش سياستگذاران حركت از اقتصادي كه همواره توجه به بازار داخل داشته به سمت متنوع سازي ساختارهاي اقتصادي است. در اين تلاش سعي شده تا وابستگي به صادرات نفت كاهش يابد.
به اعتقاد كارشناسان بانك جهاني علي رغم تلاشهاي صورت گرفته و برنامه  هاي مختلفي كه اجرا شده هنوز بين جايگاه واقعي صادرات بخش كشاورزي در ايران و آنچه اكنون وجود دارد فاصله زيادي موجود است.
اين گزارش در ادامه به بررسي چالشهايي پرداخته كه اقتصاد كشاورزي ايران با آن مواجه است.
به عقيده بانك جهاني سياستهايي كه در عرصه توليد، قيمت گذاري،  ذخيره سازي و توزيع اتخاذ مي شود از جمله چالشهاي بخش كشاورزي ايران است.
اين گزارش مي افزايد: تغيير مكرر قوانين در زمينه صادرات از جمله صادرات ميوه و سبزيجات و همچنين عدم رعايت مسايل بهداشتي و استانداردها از جمله مواردي است كه موقعيت ايران را در بازارهاي جهاني بي ثبات كرده است.
در اين گزارش همچنين به امكانات ناكافي ايران در بخش نگهداري توليدات كشاورزي، سردخانه ، بسته بندي و نبود فرودگاه و بنادر مجهز اشاره شده است.
اين گزارش مي افزايد: آنچه ايران امروز به آن نياز دارد شروع تغييرات ساختاري در بخش كشاورزي است كه مي تواند به بهبود بازار كالاهاي كشاورزي و بنگاههاي مربوطه منجر شود.

سرپرست هواپيمايي كشوري گفت: در صورت لغو قرارداد تاو، توسعه فرودگاه امام براي رسيدن به ۱۵ ميليون مسافر، تا ۱۸ سال ديگر به طول خواهد انجاميد.
حسن حاجعلي فرد در گفت وگو با ايسنا، اين تأخير را ناشي از عدم توانايي هيچ نهاد يا مؤسسه اي در كشور براي تأمين ۲۰۰ ميليون دلار سرمايه گذاري در فرودگاه امام دانست و افزود: در حال حاضر ايران تنها از فرودگاه افغانستان جلوتر است. سرپرست هواپيمايي كشوري مشتريان فرودگاه امام را از دست رفته دانست و تأكيد كرد: در فرودگاههاي ايران از ابتدايي ترين تكنولوژي صنعت حمل و نقل هواپيمايي استفاده مي شود.
وي با اشاره به اين كه تاو تنها براي احداث ترمينال ۲ تجهيز امكانات هندلينگ ترمينال يك، ترمينال كارگو، كترينگ و هتل ۴ ستاره فرودگاهي در مناقصه شركت كرده، گفت: در قرارداد ۲۰۰ صفحه اي تاو دخالت اين شركت در امور امنيتي و حفاظتي، مسائل مربوط به هوانوردي و نشست و برخاست هواپيماها مستثني شده و در اين Bot اصلا بحث واگذاري امور حاكميتي مطرح نبوده است.
احداث فرودگاه بين المللي امام از ۳۵ سال پيش آغاز شده است و به دلايلي كه سرپرست هواپيمايي كشوري اشاره  اي به آن نكرده است پس از هزينه ۳۰۰ ميليون دلاري هنوز بخش هاي اصلي خدماتي اين فرودگاه آماده نيست. بهتر بود رئيس سازمان هواپيمايي كشوري به دلايل تأخير ۱۵ ساله در بهره برداري از اين فرودگاه و بي برنامگي در راه اندازي آن نيز اشاره مي كرد.
به نظر مي رسد سرپرست سازمان هواپيمايي كشوري با بيان اين مطالب قصد دارد مسئوليت همه مشكلات فرودگاه امام و خسارتهايي كه از اين بابت در طول چند ماه اخير و در آينده نصيب كشور مي شود را به ديگران واگذارد و به اين ترتيب سازمان متبوعش را از مسائل اخير و مشكلات ناشي از آن مبري بداند. گويا اين نكته مورد بي توجهي ايشان واقع شده كه هم عوامل اجرايي در دستگاه دولت و هم در بخش خصوصي بارها با ذكر دلايل نسبت به توانمندي هاي خود آمادگي براي اداره فرودگاه امام را اعلام كرده اند.

«حجم فعاليت اقتصادي سفارتخانه ها به  شدت افزايش يافته و سفارتخانه هاي ايران در كار زمينه سازي براي حضور فعالانه ايران هستند.»
محمدحسين عادلي ـ معاون اقتصادي وزير امور خارجه ـ در گفت وگو با (ايسنا)، افزود: «رشد اقتصادي كشور در شرايط كنوني وابسته به گسترش فعاليت هاي اقتصادي كشور فراسوي مرزهاي ايران است.»وي گفت: «همايش دو روزه ديپلماسي اقتصادي ايران با حضور سفرا و نمايندگان ايران و نمايندگان بنگاه هاي خصوصي و دولتي فردا در تهران برگزار مي شود.»

۷۰۰ ميليارد بشكه نفت خام از مجموع يك  هزار ميليارد بشكه نفت خام قابل استحصال دنيا در پنج كشور ايران، عربستان، عراق، امارات و كويت و در منطقه خليج فارس نهفته است.
اكبر تركان ـ معاون برنامه ريزي وزارت نفت ـ در گفت وگو با ايسنا، افزود: در ۲۰ سال آينده كنترل بازار انرژي جهان در دست كسي خواهد بود كه كنترل توليد اين پنج كشور را در دست داشته باشد، بنابراين مسائل سياسي كه اكنون و به انحا مختلف مطرح مي شود در واقع همه در راستاي دستيابي به اين هدف است.
تركان با اشاره به اين كه ظرف ۲۰ سال آينده كشورهاي انگليس و نروژ و برخي از توليدكنندگان اوپك ديگر از جرگه توليدكنندگان نفت خارج مي شوند، خاطرنشان كرد: تقاضاي فعلي جهان براي نفت در حدود ۸۰ ميليون بشكه در روز است كه بر اساس پيش بيني ها اين ميزان تا ۲۰ سال آينده به روزانه ۱۲۰ ميليون بشكه افزايش خواهد يافت و تأمين آن به عهده كشورهايي است كه ظرفيت رزرو دارند.
معاون وزير نفت در امور برنامه ريزي با بيان اين كه كشورهايي مانند روسيه و آمريكا ظرفيت رزرو نفت ندارند، يادآور شد: اداره انرژي جهان در ۲۰ سال آينده به  عهده پنج كشور منطقه خليج فارس خواهد بود بنابراين مصرف كنندگان عمده انرژي راهي جز مذاكره با اين كشورها براي مديريت انرژي دنيا ندارند.

گروه بريتيش گاز با كنار گذاشتن طرح ايجاد پايانه هاي گاز طبيعي مايع در هند، به شدت خواهان صدور گاز ايران به هند است. مدير امور حقوقي بريتيش گاز هند گفت: ما درحال حاضر بر اساس قراردادي كه با شركت ملي نفت ايران امضا كرده  ايم، خواهان صدور سالانه ۸/۴ ميليون تن گاز طبيعي مايع از اين كشور به هند هستيم.

روز يكشنبه همزمان با افتتاح نخستين كارخانه ذوب آهن آلياژي غيردولتي ايران، كلنگ احداث طرح توليد آهن اسفنجي با ظرفيت سالانه ۸۰۰ هزار تن به زمين زده مي شود.به گزارش خبرگزاري فارس، با بهره برداري از كارخانه ذوب آهن ملاير با حضور رييس جمهوري با توليد ۱۰۰ هزار تن شمش فولاد در سال، گامي موثر در راه نيل به خودكفايي و تامين بخشي از نيازهاي داخلي برداشته مي شود.

رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام جمهوري اسلامي ايران گفت: ما در سيستم بودجه ريزي و استفاده از منابع مشكل اساسي داريم.
به گزارش خبرنگار ايرنا آيت الله هاشمي رفسنجاني در ديدار با مسئولان اجرايي لرستان در محل استانداري در خرم آباد افزود: ۸۰ درصد بودجه كشور در چهار بخش هزينه مي شود كه اين بخشها هم از ما ناراضي هستند و با آنها چالش داريم.
رفسنجاني اظهار داشت: اين بخشها شامل بخش نظامي و امنيتي، آموزش و پرورش، يارانه ها و بخش چهارم نيز بهداشت و درمان است و بقيه بودجه كشور آن ۲۰ درصدي است كه بايد همه جا را تغذيه كند.
رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام تصريح كرد: ما بايد با يك برنامه و اقدام مناسب بتوانيم بخشي از منابع و ثروت كشور را كه بر مي داريم صرف توسعه بكنيم و زيربناها را تقويت كنيم.

گروه اقتصادي: همانگونه كه برخي تحليلگران پيش بيني مي كردند قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني ديروز و در آخرين روز از فعاليت خود دچار افزايش شد و قيمت ها به ۵۰ دلار نزديك گرديد.
اين در حالي است كه براساس گزارش هاي رسيده دادوستد عليرغم شرايط ناپايدار بازار ادامه دارد و دلالان به خريد و فروش نفت ادامه مي دهند.
به گزارش خبرنگار ما اين شرايط كه براي بسياري از فعالان در اين بازار غيرقابل پيش بيني بود اغلب تحليلگران بازار نفت را دچار سردرگمي كرده است.
برخي هنوز در مورد احتمال تداوم اين شرايط در بازار نفت شك دارند و تداوم قيمت هاي بالا را قابل تصور نمي دانند.
در اين زمينه نرسي قربان كارشناس امور نفت به خبرنگار ما گفت: ادامه اين شرايط موجب مي شود تا مناطقي كه سرمايه گذاري در اكتشاف صرفه اقتصادي نداشت مورد توجه قرار مي گيرد و اين امر در آينده سهم اوپك از بازار را كاهش خواهد داد، البته اگر اين شرايط براي مدت طولاني ادامه يابد.
وي مي افزايد: بخش عمده اين افزايش به دلايل سياسي است و نگراني از كاهش عرضه در اثر تحولات عراق و حادشدن درگيري ها و اختلافات در اين منطقه ،در عين حال
نبايد از تاثير بورس بازان در بازار غافل شد. اين عوامل در افزايش قيمت ها تاثير فراواني دارند.در اين ميان كارشناسان اينكه چرا عليرغم افزايش شديد قيمت ها هنوز دادوستد ادامه دارد را ناشي از تحليل ها و چشم اندازي مي دانند كه خريداران نفت ترسيم مي كنند.انگيزه خريداران و پيش بيني آن ها از آينده بازار به طور دقيق روشن نيست و نمي توان در اين زمينه اظهار نظر كارشناسي كرد.
اينكه قيمت ها تا چه اندازه و تا كي به روند روبه افزايش خود ادامه مي دهد قابل پيش بيني نيست.در هر حال اين روند به سرمايه گذاري هاي بيشتر در مناطقي كه در شرايط قيمت پائين اكتشاف نفت سود آور نيست منجر خواهد شد.طبيعي است كه در كشورهاي آفريقايي و آمريكا اكتشاف نفت در حوزه هاي زودبازده و پرهزينه افزايش يابد.
براساس گزارش هاي رسيده اگر چه قيمت نفت سبك آمريكا ديروز با نوسان هاي پياپي همراه بود ولي در آخرين روز فعاليت بازار و در ساعت ۴۰/۱۲ به وقت نيويورك براي تحويل در ماه آينده ميلادي هر بشكه ۴۹ دلار و ۲۹ سنت داد و ستد شد. روز پنج شنبه قيمت نفت سبك آمريكا در اين بازار ۴۸ دلار و ۷۰ سنت بود.
نفت برنت درياي شمال نيز در ساعت ۴۱/۱۲ دقيقه به وقت محلي ۴۵دلار و ۶ سنت دادوستد شد.ديروز رئيس اوپك با اعلام نگراني از افزايش بي سابقه قيمت ها تاكيد كرد كه سازمان كشورهاي صادركننده نفت هر آنچه كه در توان دارد به كار خواهد گرفت تا در اجلاس ۲۶ و ۲۷ شهريورماه با حضور توليد كنندگان غيرعضو اوپك در اين باره تصميم گيري كند.وي اظهار اميدواري كرد تا راه حل قابل قبولي در مورد افزايش قيمت نفت ارايه شود.با افزايش قيمت نفت خام بسياري از كشورهاي مصرف كننده نفت بويژه كشورهاي جنوب شرق آسيا دچار زيان اقتصادي مي شوند.
اگر چه كشورهاي اروپايي مواضع متفاوتي اتخاذ شده ولي تداوم اين شرايط به طور قطع به كاهش رشد اقتصادي و تورم در اين كشورها منجر مي شود.
ديروز رودريكوراتو مدير صندوق بين المللي پول عليرغم افزايش قيمت هاي نفت تاكيد كرد كه وي به تداوم رشد ۶/۴ درصدي اقتصاد جهان اميدوار است.
وي در گفتگو با نشريه اسپانيايي آ-ب-ث تاكيد كرد كه اقتصاد جهان در سال جاري به رشد ۶/۴ درصد دست مي يابد و احتمالاً اين روند در سال آينده نيز ادامه مي يابد. صندوق بين المللي پول در گزارش بهار خود در سال جاري رشد
۶/۴درصدي اقتصاد جهان را پيش بيني كرده بود.در گزارش ديگري كه روز پنج شنبه از سوي روزنامه زوددويچه زايتونگ منتشر شد اين روزنامه با اشاره به گزارشي كه از سوي صندوق بين المللي پول براي پائيز ارايه خواهد كرد، تاكيد كرد كه در اين گزارش پيش بيني رشد اقتصاد جهان به ۹/۴ درصد افزايش مي يابد.
ديروز احمد زكي يماني وزير نفت اسبق عربستان در گفتگوي تلفني با خبرگزاري بلومبرگ تاكيد كرد كه كشورهاي عضو و غير عضو اوپك با حداكثر ظرفيت توليد مي كنند و تنها كشوري كه مي تواند افزايش توليد داشته باشد، عربستان سعودي است.